Morgunblaðið - 17.12.1978, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 17. DESEMBER 1978
• •
Jón Ogmundsson verk-
stjóri Brún - Minning
Fæddur 25. nóv. 1917
Dáinn 4. des. 1978.
Jón Ögmundsson, verkstjóri hjá
Jarðborunum ríkisins andaðist
eftir stutta en stranga legu á
Borgarspítalanum hinn 4.
desember síðastliðinn. Jón var
maður óvenju vinsæll, enda ávann
hann sér virðingu og vináttu
samstarfsmanna sinna og annarra
er k.vnntust honum. Hann var
greindur vel og hagmæltur og
gæddur mikilli kímnigáfu. Jón
gekk að hverju verki með kappi og
var mjög ósérhlífinn í hverju sem
á gekk. Vann hann ríflega fullan
vinnudag þar til hann lagðist
banaleguna fyrir nokkrum vikum.
Jón Ögmundsson fæddist 25.
nóvember 1917 að Kaldárhöfða í
Grímsnesi, elzta barn hjónanna
Ögmundar Jónssonar og
Elísabetar Guðmundsdóttur sem
þar bjuggu. Jón ólst upp á
Kaldárhöfða og byrjaði strax á
barnsaldri silungsveiðar á sínum
heimaslóðum, en bærinn að
Kaldárhöfða stendur við Efra-Sog
sem fellur úr Þingvallavatni niður
í Ulfljótsvatn. A veturna var veitt
gegnum ís á Þingvallavatni, en Jón
hefur stundað þær veiðar að
einhverju leyti allt fram á síðustu
ár. Þingvallavatn var forðabúr
sveitanna í kring þaðan sem hægt
var að fá nýmeti allt árið og voru
veiðarnar fyrst og fremst til þess
afla fæðú fyrir heimilin.
Veiðiskapurinn var Jóni
Ögmundssyni mjög að skapi þar
sem hann var alla tíð náttúrubarn
í eðli sínu og varð hann snemma
viðurkenndur sem slyngur veiði-
maður. Sem dæmi um það má
nefna að sem unglingur réð Jón sig
sumarmann að Arnarbæli í
Grímsnesi og kom þá í hans hlut
að sjá um laxveiðarnar á þeim bæ
um sumarið. Um ævina hefur Jón
veitt lax og silung víða um land,
bæði í frægum laxveiðiám og
einnig á ótrúlegustu stöðum í
jökulám og ýmsum pollum og
lækjum þar sem fáum hafði komið
til hugar að fisk væri að finna, en
Jón var óvenju næmur á að finna
góða veiðistaði. Jón var á sínum
yngri árum refaskytta sveitarinn-
ar og átti marga viðureignina við
skolla á grenjum í Gjábakka-
hrauni og Lyngdalsheiði.
Eg kynntist Jóni Ögmundssyni
fyrst sumarið 1976 er hann var
verkstjóri hjá Jarðborunum ríkis-
ins við rannsóknarboranir innan
við Tungaá vegna undirbúnings-
rannsókna fyrir virkjanir við
Sigöldu og Hrauneyjafoss. Vinnu-
hópurinnhafði bækistöðvar í
Þóristungum, en á þessum tíma
var Tungnaá óbrúuð og samgöngur
því erfiðar. Þurfti að fara alla leið
inn á Köldukvíslarbrú og út
Búðarháls til þess að komast til
byggða. Nýmeti var því oft af
skornum skammti nema silungur,
sem Jón gat galdrað upp úr
bæjarlæknum að vild, þótt öðrum
gengi það treglega.
Mörg sumur síðan 1976 höfðum
við Jón unnið saman í sambandi
við jarðboranir uppi á hálendinu,
en hann kunni betur við borvinn-
una þar en í byggð. Aldrei bar
skugga á þetta samstarf þó ég ynni
fyrir verkkaupa, þ.e. Raforkudeild
Orkustofnunar, en Jón fyrir verk-
sala, þ.e. Jarðboranir ríkisins, sem
er sjálfstætt starfandi heild í
nánum tengslum við Orkustofnun.
■ IEITIH ■
Ný skáldsaga eftir Desmond Bagley. Tólfta bók þessa
vinsæla sagnameistara, kom út í Englandi íseptemberog er
þar efst í sölu nýrra bóka.
DESMOND
BAGLEY
DESMOND BAGLEY
GULLKJÖLURINN fyrsta skáldsaga Desmond Bagley,
hefur verið endurprentuð. Saga þessi gerði höfund hennar
strax frægan, enda er hún afburða skemmtileg og vel skrifuð
eins og_allar bækur Desmond Bagley.
UPP Á LÍF OG DAUÐA ný skáldsaga eftir Charles
Williams. Æsispennandi saga eins og fyrri bækur höfundar.
Aðrir samstarfsmenn mínir á
Orkustofnun hafa sömu sögu að
segja af samskiptum sínum við
Jón. Kæmu einhver vandamál upp
voru þau yfirleitt leyst á staðnum
og kom þar að góðu haldi útsjónar-
semi Jóns og manna hans, sem
voru vanir að bjarga sér við
erfiðar aðstæður.
Jón Ögmundsson hóf störf hjá
Jarðborunum ríkisins um 1950 og
hefur starfað þar að mestu síðan
að undanskildum árunum 1955 og
1959 er hann vann hjá Rafmagns-
veitu Reykjavíkur við Sogið. Störf
Jóns ollu því að hann varð að
dvelja langtímum saman að
heiman og féll honum það eflaust
þungt. Þó var nokkur bót í máli að
á sumrin var hann yfirleitt við
dorganir í óbygðum en þar undi
hann sér bezt. Jón hefur unnið við
rannsóknarboranir vegna
virkjanarannsókna mjög víða um
land, upphaflega við Sogið, en
síðan á Þjórsár- og Tungna-
ársvæðinu, við Búrfell, Sigöldu,
Þórisvatn, Hrauneyjafoss,
Norðlingaöldu, Sultartanga og í
Gljúfurleit. Einnig hefur hann
unnið við boranir við Jökulsá á
Fjöllum og síðustu árin við Blöndu
og Bessastaðaá, en þar var hann
að bora í haust er hann kenndi sér
þess meins er dró hann til dauða
fáum vikum síðar. Lýsir það vel
þrautseigju Jóns að hann lauk
borverkinu við Bessastaðaá sem
var þó mikil erfiðisvinna, enda
þótt hann væri þjáður af veikind-
un sínum. Auk jarðborana vegna
virkjanarannsókna hefur Jón verið
við boranir út um allt land vegna
leitar að jarðhita og neyzluvatni
og hefur því kynnst landinu vel og
eignast kunningja víða um land.
Er Jón var við jarðboranir í
Hornafirði kynntist hann eftirlif-
andi konu sinni, Þórunni Gísla-
dóttur, ættaðri úr Hornafirði,
hinni ágætustu konu. Genguþau í
hjónaband 1955. Hús byggðu þau
að Ljósafossi er nefnt var Brún og
bjuggu þau þar alla tíð síðan.
Þórunn hefur í mörg ár unnið við
mötuneyti barnaskólans að Ljósa-
fossi. Dörn þeirra eru: Gyða,
sjúkraliði, sem er gift og býr í
Reykjavík; Ögmundur, sem er í
lyfjafræðinámi við háskóla í
Þýskalandi, Elísabet, sem er gift
og býr í Reykjavík og yngstur er
Gísli sem enn er í foreldrahúsum,
en hann er aðeins 14 ára aö aldri.
Ögmundur sonur Jóns hefur
undanfarin ár unnið við
jarðboranir á sumrin með náminu
og reynst prýðilega í því starfi.
Gísli yngri sonurinn hefur einnig
stundum dvalið með föður sínum
er hann var við vinnu uppi í
óbyggðum og virðist ætla að verða
veiðikló eins og hann á kyn til.
Jón var hagmæltur vel og
kastaði oft fram tækifærisvísum
um vinnufélagana, sem lífguðu
upp á tilveruna inni á óbyggðum.
Einnig orti hann lengri kvæði, en
flíkaði kveðskap sínum lítið.
Vonandi hefur þó þessi kveðskapur
varðveitzt.
Þegar kvaddur er slíkur heiðurs-
maður sem Jón Ögmundsson er
erfitt að finna réttu orðin til þess
að lýsa eiginleikum hans, en mest
áberandi í fari Jóns var velvilji
hans og hlý og skemntileg fram-
koma, sérstaklega gagnvart börn-
um og unglingum, sem ósjálfrátt
hændust að honum.
Við samstarfsmenn hans á
Orkustofnun munum lengi minn-
ast hans.
Birgir Jónsson.
Steinhúsin
gömlu á í slandi
eftir Helge Finsen og Esbjörn Hiort
í þýðingu dr. Kristjáns Eldjárns
Hjá bókaútgáfunni Iðunni er
komin út bókin Steinhúsin gömlu
á íslandi eftir dönsku arkitekt-
ana Helge Finsen (1897—1976)
og Esbjorn Hiort (f. 1912), og
hefur dr. Kristján Eldjárn þýtt
bókina.
Bókin fjallar um átta gömul hús,
sem til samans mynda eina heild
og nú eru elstu hús á Islandi. Þau
eru nú orðin tveggja alda og vel
það þau elstu.
Meðal þeirra eru forseta-
bústaðurinn á Bessastöðum og
kirkjan þar, húsið í Viðey
(Viðeyjarstofa) sem byggð var
handa Skúla Magnússyni land-
fógeta, Nesstofa o.fl.
Höfundar bókarinnar, sem báðir
eru mikilsmetnir arkitektar og
rithöfundar, segja í bókinni sögu
húsanna og skýra gerð þeirra á
ljósan og auðskilinn hátt.
Helge Finsen, aðalhöfundur
bókarinnar, lagði mikla stund á
fornleifafræði og byggingasögu
auk starfa sinna sem húsameist-
ari. Helge Finsen var af íslenskum
ættum og bar í brjósti mikla
ræktarsemi til íslands. I ferð sinni
hingað til lands 1955 safnaði hann
gögnum í bókina, þótt honum
ynnist ekki tími til að ganga frá
verkinu sökum margra aðkallandi
verkefna sem honum voru falin.
Tók Esbjörn Hiort við verki hans
HELOE fMSBN oj. é®K*lN HIORT
Steinhúsm gömlu
á íslandi
ófrágengnu er Helge Finsen
andaðist og leiddi það til lykta.
Hann hefur gegnt mörgum þýð-
ingarmiklum störfum á sínu sviði í
Danmörku og skrifað margar
bækur um listiðnað, húsbúnað og
byggingarlist.
Steinhúsin gömlu á íslandi er
101 blaðsíða að stærð í nokkuð
stóru broti. Steinholt hf. prentaði
bókina. Kápumyndin sýnir
Reykjavík 1334, steinprent eftir
málverki F.T. Kloss.
Bróðir miim frá Afríku
ÆSKAN hefur gefið út barnabók-
ina Bróðir minn frá Afríku eftir
Gun Jacobson. Bókin fjallar um
dreng frá Kenya, sem bætist í hóp
sænskrar fjölskyldu. M.a. er fjall-
að um erfiðleika þess að kynnast
nýjum ókunnum háttum og eina
nótt ákvað drengurinn að strjúka.
Bókin hefur verið þýdd á fjöida
tungumála og um þessar mundir
er verið að kvikmynda hana.