Morgunblaðið - 20.12.1978, Side 17

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 20. DESEMBER 1978
17
Benedikt Gröndal formaður Alþýðuflokksins:
Kann að vera að ráðherraábyrgð-
in setji svip á viðhorfmanna en um
að rœða
hæft 'að fresta afgreiðslu fjár-
laga.
Ég studdi tillögur Eggerts G.
Þorsteinssonar og Magnúsar H.
Magnússonar um aðra málsmeð-
ferð en ofan á varð, og þegar
þessar tvær tillögur höfðu verið
felldar sat ég hjá því ég var jú
sá sem átti það verkefni í
vændum að fara með niðurstöðu
flokksstjórnarinnar inn í ríkis-
stjórnina."
Mbl. spurði þá hvort hann
teldi gang mála hafa myndað bil
milli ráðherra Alþýðuflokksins
og þingflokksins. „Um slíkt er
alls ekki að ræða,“ svaraði
Benedikt. „Það kann að vera að
ráðherraábyrgðin setji einhvern
svip á viðhorf manna. Við
Magnús aðhylltumst tillögu,
sem meirihlutinn hafnaði. Það
var lýðræðisleg afgreiðsla í
málinu. Og við Magnús vinnum í
ríkisstjórn af fullum heilindum
við afgreiðslu málsins í flokks-
stjórninni, enda ekki um neinn
málefnaágreining að ræða milli
okkar og þingflokksins."
Hin 6 frumvörp félagsmálaráðherra:
18 milljarða útgjalda-
aukning atvmnuvegaima
málefnaágreining er ekki
„ÞAÐ ER LJÓST að fjárlögin taka töluverðri breytingu við
þriðju umræðu því það er hart gengið fram í því að skera niður.
Eg sé ekki betur en að fjárlögin séu mjög að nálgast þann ramma
sem var settur upp í okkar efnahagsmálafrumvarpi og ég er
sannfærður um að það er stefnt í þann greiðsluafgang sem
íullnægir óskum okkar Alþýðuflokksmanna." sagði Benedikt
Gröndal formaður Alþýðuflokksins í samtali við Mbl. í gær. „Ég
hef boðað flokksstjórnarfund annað kvöld og þá verður málið
rætt eins og það þá stendur og flokksstjórnin mun taka
meginákvörðun í málinu.
Benedikt sagðist vona fast-
lega að það tækist að afgreiða
fjárlagafrumvarpið fyrir jólin.
„Ég held að það hafi ekki gerzt
síðan fyrir 1960 að afgreiðsla
fjárlagafrumvarpsins drægist
fram á næsta ár,“ sagði Bene-
dikt. „Ég fylgdist með gangi
mála þá sem blaðamaður og það
var hreint óskaplegt. Ég tel að
til slíks eigi ekki að koma nema
fyrir hendi séu einhverjar yfir-
þyrmandi ástæður.“
Mbl. spurði Benedikt hvað
hann hefði að segja um gang
mála í Alþýðuflokknum varð-
andi mál fjárlagafrumvarpsins:
„Ég var að gegna störfum
erlendis, þegar þetta fór í gang
núna, þannig að þetta hefur ekki
hvílt mest á mér heldur for-
manni þingflokksins.
Þetta eru þróttmiklir menn,
margir þessir yngri þingmenn
okkar, og þeir vilja taka verð-
bólguvandann föstum tökum.
Þetta þýðir þó ekki að við eldri
mennirnir séum á öndverðum
meiði við þá yngri, hvað þetta
snertir, en ef til vill höfum við
önnur viðhorf til vinnubragða
vegna reynslu okkar. Ég veit
ekki um neinn efniságreining
innan Alþýðuflokksins um efna-
hagsmálin."
Mbl. spurði Benedikt hvort
það væri rétt að hann hefði setið
hjá við atkvæðagreiðslur á
Benedikt Gröndal.
flokksstjórnarfundi Aiþýðu-
flokksins á fimmtudagskvöldið.
„Ég tók til máls undir lok
umræðna," sagði Benedikt. „Ég
lýsti fullum málefnastuðningi
við frumvarp þingflokksins, en
hins vegar taldi ég ekki raun-
VÆNTANLEGA verða lögð fyrir
Alþingi á næstu dögum svokölluð
atvinnumálafrumvörp. sem fjalla
um styttingu vinnutímans. breyt-
ingu á uppsagnarfresti og
breytingu á veikindarétti. í þessu
sambandi hafa verið haldnar
svokallaðir samráðsfundir og var
einn slíkur haldinn í gær með
fulltrúum ASÍ. Hins vegar hafa
vinnuveitendur óskað eftir sam-
ráðsfundi með ráðherrunum
þremur. Tómasi Árnasyni,
Svavari Gestssyni og Kjartani
Jóhannssyni. en engin svör hafa
borizt. Ilefur ráðherrunum af
þessu tilefni verið skrifað bréf og
send hafa verið hraðskeyti. Hins
vegar voru vinnuveitendur boðað-
ir í skyndi á fund Magnúsar II.
Magnússonar félagsmálaráð-
herra fyrir helgina. þar sem farið
var yfir tvö þessara frumvarpa.
Gunnar Björnsson, formaður
Meistarasambands byggingar-
manna, sagði í samtali við
Morgunblaðið í gær, að ekki væri
um neitt samráð að ræða, að nota
það orð væri algjörlega út í loftið,
þar sem frumvörpin liggja jafnan
á borðinu þegar slíkir fundir eru
boðaðir og aðilar þá ekkert spurðir
að því, hvort þeir hafi eitthvað um
frumvörpin að segja. Hið sama
hafa fulltrúar ASI sagt í samtali
við skattafrumvörpin, sem lögð
voru fram á Alþingi í síðustu viku.
Gunnar Björnsson sagði hins
vegar, að þau fraumvörp, sem nú
væru í undirbúningi og enn hafa
ekki verið lögð fram, væru í raun
samin af Alþýðusambandi Islands
og aðnneginhluta til orðrétt upp úr
tillögu sem ASI lagði fram.
Gunnar Björnsson hefur verið
að reikna út undanfarið, hvern
kostnað þessi frumvörp, ef að
lögum verða, hafa í för með sér
fyrir atvinnureksturinn í landinu.
Hann kvað vinnutímastyttinguna
eina sér, þ.e.a.s. breytinguna úr
eftirvinnu í næturvinnu, hafa í för
með sér 1,6% kauptaxtahækkun í
kostnaðarauka fyrir atvinnurekst-
urinn eða 4,8 milljarða á einu ári.
Ef veikindareglan er síðan metin,
þá hefur það atriði mjög mikla
þýðingu, að jafnhliða sem
veikindarétturinn er stórlega
lengdur, allt upp í 6 mánuði eftir 5
ára starf, 3 + 3, þá eru í öllum
tilfeilum fyrstu 2 og 3 mánuðirnir
á svokallaðri staðgengisreglu, sem
í mörgum greinum hefur fallið út
úr samningum og er ekki gildandi,
t.d. í öllum byggingariðnaðinum.
Þar hefur hún ekki gilt frá árinu
1972 og þetta atriði eitt sér hefur
stórvægilegan kostnaðarauka að
ræða, sem erfitt er þó að meta
vegna þess að ekki hefur verið
nægilega kannað hvert vægi þess-
ara veikinda í kaupi er í raun og
veru. Fljótlegt mat er þó ekki
minna en 2V-i til 3% miðað við
kaup. Ef talað er um þetta sem
jafngildi þriggja prósenta í laun-
um, fer ekki milli mála að það
margborgaði sig fyrir atvinnu-
reksturinn að greiða þessi 3%
beint í launum, heldur en taka
þetta inn á sig beint. Þar fyrir
utan gæti þetta riðið litlum
fyrirtækjum að fullu, þar sem
þetta er ekki tryggingarhæft með
staðgengisreglunni. Ekkert litlu
fyritækjanna er fært um að hafa
kannski einn til 2 menn í veikinda-
fríi í ef til vill 6 mánuði.
Marga þætti í þessum frumvörp-
um, sem væntanlega verða lögð
fram á næstunni, er erfitt að meta.
Gunnar Björnsson kvað þau 3%
sem rætt hefði verið um að þessir
6 pakkar kostuðu, vera langt fyrir
neðan raunvirði þeirra. Ef þetta er
metið lauslega þá er nær að ræða
um 5 til 6%. Sumt af þessu er
arfur síðustu ríkisstjórna, en ef
meta á allt þetta, sem í frumvörp-
unum felst, sagði Gunnar að það
væri ekki innan 6% . Jafngildir það
um 18 milljörðum króna á einu ári.
Þessar lagasetningar og enn-
fremur skattafrumvörpin, sem
tengjast tekjuöflunarhlið fjárlaga-
frumvarpsins, munu hafa í för
með sér stórkostlega erfiðleika
fyrir atvinnufyrirtækin, sagfd
Gunnar Björnsson og bætti því
við, að hann sæi ekki annað en það
hlyti að verða stórhrun og þar með
almennt atvinnuleysi.
Ráðherra
fylgjandi
vörugjaldi
á hljóðfæri
FRUMVARI’ ríkisstjórnarinnar
um timabundið vörugjald var
afgreitt frá efri deild Alþingis í
gær og sent neðri deild til nánari
umfjöllunar. Samþykkt var að
vörugjaldið skyldi einnig leggj-
ast á hljóðfæri og meðal þeirra.
er greiddu því atkvæði, var
Ragnar Arnalds. menntamála-
ráðherra. Ragnar lýsti því sem
kunnugt er yfir fyrr við umræð-
una. að hann væri mótfallinn
slíkri álagningu á hljóðfæri.
Breytingartillaga Eyjólfs Kon-
ráðs Jónssonar og annarra þing-
manna Sjálfstæðisflokksins í efri
deild um að hljóðfæri yrðu undan-
skilin hækkun vörugjaldsins var
því felld. Var viðhaft nafnakall við
atkvæðagreiðsluna og voru allir
þingmenn stjórnarinnar í deild-
inni samþykkir vörugjaldi á hljóð-
færi, nema Bragi Sigurjónsson,
sem sat hjá við atkvæðagreiðsl-
una.
Þeir sem andvígir voru hækkun
vörugjaids á hljóðfæri voru því
eftirtaidir þingmenn Sjálfstæðis-
flokksins: Eyjólfur Konráð Jóns-
son, Guðmundur Karlsson, Jón G.
Sólnes, Oddur Olafsson, Ragn-
hildur Helgadóttir og Þorvaldur
Garðar Kristjánsson.
3 frumvörp
samþykkt í
neðri deild
ÞRJÚ frumvörp voru samþykkt
í neðri deild sem lög frá Alþingi
í gær. Þar er í fyrsta lagi um að
ræða frumvarp til laga um
Seðlabanka Islands varðandi
heimild til endurkaupa af
innlánsstofnunum lán vegna
útflutningsframleiðslu með
þeim kjörum að vextir og
höfuðstóll séu háðir breyt-
ingum á gengi. I öðru lagi
frumvarp til laga. um skipan á
innflutningi og gjaldeyrismál-
um er fjallar um 2% leyfisgjald
af fjárhæð þeirri sem leyfið
hljóðar á. í þriðja lagi var
samþykkt frumvarp til laga um
breytingar á lögum um vöru-
gjald og fjallar það m.a. um
hlutdeild Styrktarfélags van-
gefinna o.fl.
Fœreysk
löðniuiefnd
í janúar
FÆREYSK samninganefnd er
væntanleg fyrri hluta janúarmán-
aðar til viðra'ðna um loðnukvóta
fyrir færeysk veiðiskip við ísland.
í desember í fyrra var samið við
Fa'reyinga um 35.000 tonna
loðnukvóta þeim til handa. „Það
eru óneitanlega töluvert brevtt
viðhorf til loðnuveiðanna nú."
sagði Benedikt Gröndal utan-
ríkisráðherra í samtali við Mbl. í
gær.
„Bæði er nú talið að við getum
hæglega sjálfir veitt allt það magn
sem talið er að megi veiða og
visindamenn eru nú varfærnari í
spám sínum um loðnustofninn,“
sagði Benedikt. Mbl. spurði hvort
hann teldi að við ættum að veita
Færeyingum leyfi til loðnuveiða.
„Um það vil ég ekkert segja að svo
stöddu. Ég er í hjarta mínu
vinveittur Færeyingum, en við
getum hins vegar ekki horft fram
hjá því að stöðugt er veriö að
herða að okkar eigin fiskveiðum og
þá eru menn eðlilega tregari til að
sætta sig við veiðiheimildir út-
lendinga.“
Alþingi:
Samþykkir stuðning
við óperuflutning
ÓFERUSTARFSEMI mun fram-
vegis verða styrkt af hinu opin-
hera eins og önnur leiklistarstarf-
semi í landinu. eftir að breyting-
artillaga frá Ragnhildi Helga-
dóttur við leiklistarlög var sam-
þykkt frá Alþingi á mánudaginn.
Verður óperustarfsemi nú sett á
bekk með Leikfélagi Reykjavík-
ur. Leikfélagi Akureyrar. Banda-
lagi íslenskra leikfélaga. áhuga-
leikfélögum og annarri leikstarf-
semi í landinu eftir samþykkt
hreytingartilliigu Ragnhildar.
í greinargerð sinni með tillög-
unni sagði Ragnhildur meðal
„Meðal sígildrar listar, sem flutt
er á leiksviði, er söngleikur eða
ópera. Leiklist í þrengstu merk-
ingu, tónlist og danslist sameinast
allt í flutningi óperu. íslendingar
eiga á þessu sviði hóp mjög góðra
og vel menntaðra listamanna.
Þessi listgrein, íslensk óperustarf-
semi, hefur þó orðið útundan.
Ákvæöi í þjóðleihúslögum um
ráðningar söngvara eru ekki fram-
kvæmd og starfsemi söngvara er
að engu getið í leiklistarlögum.
Nýlega hefur hópur okkar bestu
söngvara stofnað félag í þeim
tilgangi aö setja upp og flytja
óperur. Félagið hefur nú þegar
unnið mikið og fórnfúst starf í
listgrein sinni. Mikill áhugi er nú á
söngnámi. Um 90 nemendur eru
t.d. í Söngskólanum. Má því búast
við, að senn verði tilbúinn til
starfa nokkur hópur nýrra, vel
menntaðra söngvara."