Morgunblaðið - 09.03.1979, Síða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 9. MARZ 1979
The
Record
Helgi Tomasson:
City Ballet's
diffident dancer
By Barbara L. Archar
Oancí Writer
Helgi Tomasson is a dancer's
dancer, the kind of dancer other
dancers applaud even in rehearsal —
as happened one day not long ago at
the New York City Ballet.
Under the keen eye of George
Balanchine, Tomasson was practicing
one of his variations, or solos, from
“Coppelia" on the stage of the New
York State Theater at Lincoln Center.
With an air of complete ease, he
performed some arrow-straight turns
in the air followed by a precisely
executed series of leg beats. When he
finished, the rest of the cast lounging
around the stage ciapped apprecia-
tively.
One observer neatly summed up
[ Tomasson’s performance with
' the comment, "Helgi has real
class."
Helgi Tomasson's clear,
intelligent dancing style, his
impeccable musical phrasing,
and his straightforward mannerl
have won him the admiration of^
his peers — probably the nicest
compfiment a dancer could have - as
well as the regard of the ballet-going
public.
Those who have not yet made plans
to see Tomasson during the current
New York City Ballet season at
Lincoln Center may therefore want to
take the opportunity to see him this
weekend at Orrie de Nooyer
Auditorium in Hackensack, where he
will dance “The Nutcracker” with the
Classic Ballet Company of New
Jersey.
For Tomasson, 36, who lives in
Demarest with his wife Marlene and
his two sons, his appearance with the
Classic Ballet is a labor of love.
"I live here and I enjoy living
here,” he said in a recent interview at
his home. "This way I feel I can help
promote ballet in the state.”
In person, Tomasson is as direct
and unaffected as he appears on stage.
It’s easy to see why he is not only a
dancers dancer, but a choreographer’s
dancer as well - one who does not
let an overinflated ego interfere with
his dancing or with the task of
communicating the choreoi
intention. One senses from
easygoing relationship with his wife
ana children that Tomasson is very
much a family man who hasn’t let
fame go to his head.
Tomasson’s unassuming style is not
generally the sort that makes frequent
See TOMASSON, Page B-12
Tómasson
listdansarinn lítilláti
hiá New York City Ballet
Eftirfarandi grein birtist ný-
lega í blaðinu „The Record“,
sem gefið er út í New Jersey í
Bandaríkjunum.
Helgi Tómasson er eftirlaeti
annarra dansara, dansari, sem
starfsfélagarnir klappa jafnvel
fyrir á æfingu eins og gerðist
reyndar ekki fyrir löngu hjá
New York City Ballet.
Helgi var að æfa eitt af
dansbrigðum eða einn af ein-
dönsum sínum úr „Koppelíu" á
sviðinu í New York State
Theater við Lincoln Center og
fylgdist George Balanchine,
dansstjórinn og dansahöfundur-
inn frægi, náið með öllu, sem
þar fór fram.
Leikandi létt tók Helgi hár-
fína snúninga í loftinu og hélt
síðan áfram með hárnákvæmum
og tíðum fótaslætti. Að dansatr-
iðinu loknu klöppuðu hinir dans-
ararnir, sem þessa stundina
stóðu eða lágu iðjulausir hjá
sviðinu, honum ákaft lof í lófa.
Einn lét eftirfarandi orð falla
um frammistöðu hans. „Helgi
hefur ósvikna fágun“.
Tær og agaður dansstíll Helga
Tómassonar, óaðfinnanlegt skyn
hans á framvindu tónhendinga
og látlaus framkoma hafa ekki
aðeins áunnið honum aðdáun
jafningja sinna, sem eru senni-
lega glæsilegustu gullhamrar, er
listdansara verða nokkru sinni
slegnir, heldur einnig álit list-
dansunnenda.
Þeir sem hafa ekki enn haft í
huga að sjá Helga Tómasson á
þessu dansári New York
City-ballettsins við Lincoln
Center gætu þess vegna notað
tækifærið og séð hann um þessa
helgi í Orrie de Noyer
Auditorium í Hackensack, þar
sem hann mun dansa í „hnetu-
brjótnum" með The Classic
Ballet Company í New Jersey.
Að dómi Helga Tómassonar,
36 ára, sem býr í Demarest
ásamt konu sinni, Marlene og
sonum sínum tveimur, er þátt-
taka í The Classic Ballet í New
Jersey kært hugðarefni.
„Eg bý hér og nýt þess að búa
hér,“ sagði hann nýlega í viðtali
heima hjá sér. „Á þennan hátt
finnst mér ég leggja eitthvað af
mörkum til að stuðla að við-
gangi listdans í ríkinu“.
Helgi Tómasson er í eigin
persónu jafnhreinskiptinn og
tilgerðarlaus eins og hann kem-
ur mönnum fyrir sjónir á svið-
inu. Það er auðsætt, hvers vegna
hann er ekki aðeins eftirlæti
annarra dansara heldur líka
dansahöfunda. Helgi er ekki
einn af þeim, sem láta lista-
hroka hafa truflandi áhrif á
dans sinn eða á það, sem dansa-
höfundar ætlast til. Af ljúf-
mannlegri sambúð hjónanna og
barnanna skynjar maður fljótt,
að Helgi Tómasson er góður
fjölskyldufaðir og hefur ekki
látið frægðina stíga sér til
höfuðs.
Á þessari stórstjörnuöld list-
dansara á lítillæti Helga
Tómassonar og hógværð ekki
beinlínis upp á pallborðið hjá
blaðamönnum. Fregnir um hann
hafa engu að síður komizt á
forsíður stórKlaða. Fregnin, sem
mesta athygli og hrifningu vakti
meðal listdansunnenda var
fregnin um, að hann hefði unnið
silfurverðlaun á fyrstu alþjóð-
legu listdanshátíðinni, sem
I haldin var í Moskvu árið 1969.
Eftir á að hyggja telur Helgi,
að Moskva hafi markad þátta-
skil í Iifi hans sem listamanns,
en í þann tíð gerði hann sér litla
grein fyrir því, sem hann átti í
vændum. Hann var þá í
Harkness Ballet og tók þátt í
keppninni aðallega fyrir áeggj-
an velgjörðarmanns síns
Rebekah Harkness.
„I hreinskilni sagt ætluðum
við bara að fara þangað og
fylgjast með og svo vitanlega að
stíga nokkur dansspor", sagði
Helgi um leið og Marlene kink-
aði kolli til samþykkis.
„Jæja, það kom á daginn, að
allir aðrir höfðu komið með
þjálfara sína með sér og píanó-
leikara og í sumum tilvikum
heilt lið til að skipuleggja æf-
ingar og annað“.
Helgi var með Marlene og
segulbandstæki. Marlene, sem
einu sinni hafði verið listdans-
ari, var eina manneskjan, er
hann hafði sér til halds og
trausts. Hún var allt í öllu,
þjálfari og ljósameistari í senn.
Þarna voru 89 þátttakendur frá
19 löndum, og Helga og konu
hans var ljóst, að sumir dans-
endanna höfðu æft árum saman
undir þessa keppni. En Helgi
tók nú til við æfingar af sinni
eðlislægu viljafestu og einbeitni
í því skyni að fága dansa sína og
slípa.
Sem fulltrúi bandarískrar
danslistar valdi Helgi fyrst og
fremst verk samin af bandarísk-
um dansahöfundum eins og t.d.
eindans úr „Rómeó og Júlíu“
eftir Norman Walker, eindans
úr „Dönsum á samkomunni“
eftir Jerome Robbins og eindans
úr „Sylvíu" eftir Balanchine.
Hann dansaði líka tilbrigði úr
tvídansi (pas de deux) úr
„Svarta svaninum", þótt bæði
sovézkir sem aðrir listdansarar
Austur-álfu væru nákunnugir
því sígilda listdansverki.
Þótt Helgi væri að keppa við
færustu listdansara í heimi,
vakti hann fljótt verðskuldaða
hrifningu glöggskyggnra áhorf-
enda, sem fylgdust jafnt með
hverju velheppnuðu spori sem
víxlspori. Að danskeppninni lok-
inni fékk Helgi silfurverðlaunin
og lof Maya Plisetskaya, hinnar
miklu listdansstjörnu
Bolshoi-leikhússins. Sem einn af
listdómendum sagði ungfrú
Plisetskaya „í hvert skipti, sem
hann dansaði, gaf ég honum
tólf“ (hæst einkunn, sem hægt
er að fá).
Gullverðlaunin féllu hins veg-
ar Mikhail Baryshnikov í skaut.
Velgengni Helga í Moskvu
jafngilti í rauninni viðurkenn-
ingu heimsins á bandarískum
listdansi, sem var þá tiltölulega
ung listgrein þar í landi, og um
leið var undirstrikuð sú stað-
reynd, að þeir ættu listdansara
á heimsmælikvarða.
Fyrir Helga voru silfurverð-
launin viðurkenning á hæfileik-
um hans og möguleikum á sviði
listdans. Innan árs var hann
ráðinn til New York City Ballet
sem aðaldansari og þar með
hófst glæsilegt tímabil í listsögu
hans. Um tíma hélt Helgi, að
draumurinn um að komast í
New York City Ballet mundi
aldrei rætast. Borinn og barn-
fæddur á Islandi byrjaði hann
að stunda listdans um það bil 10
ára gamall eftir að hafa séð
listdanssýningu í Þjóðleikhúsi
íslendinga. Dönsk hjón ráku þá
dansskólann þar og Helgi var
upphaflega eini drengurinn í
skólanum þ.e.a.s. eini drengur-
inn í öllu landinu, sem var að
læra listdans.
„Listdans var óþekkt listgrein
á íslandi, þegar ég byrjaði,"
segir Helgi og bætir því um leið
við, að sér hafi verið strítt
heilmikið. „En ég hugsa, að það
hafi bara stappað í mig stálinu
og þrjózkunni og ég ákvað að
gefast ekki svo auðveldlega
upp.“
Skólinn var aðeins rekinn á
veturna vegna þess að kennara-
hjónin fóru til Kaupmannahafn-
ar á hverju sumri vegna samn-
inga, sem þau höfðu gert um
listdanssýningar þar í borg.
Helgi var því vanur að leika
knattspyrnu á sumrin og taka
svo aftur til við listdansæfingar
á haustin, sem tæplega getur
talizt heppilegur undirbúningur
fyrir þann, sem ætlar sér að
komast langt í listinni. En í þá
daga segist Helgi ekki hafa sett
markið svo hátt.
Það var ekki fyrr en hann var
orðinn 15 ára gamall og dönsku
hjónin tóku hann með sér til
Danmerkur um sumarið og
hann fór að dansa með listdans-
flokknum í Tivoli í Kaupmanna-
höfn, að hann fór að hugsa um
það fyrir alvöru að gerast list-
dansari.