Morgunblaðið - 16.05.1979, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 16. MAI 1979
13
Rætt við Hava Hareti
sendiherra ísraels
— Ég trúi því. að samninnur-
inn som ísraclar hafa nú Kort
við Egypta só upphaf að raun-
hæfum friði í Miðausturlöndum.
En við þurfum að hafa þolin-
mæði xagnvart hinum Araba-
þjóðunum. það er enn fjarska
lanxt í land að þær séu reiðubún-
ar tii að viðurkenna að við
eigum tilverurétt ckki sfður en
þær. En þróunin verður ekki
stöðvuð héðan af.
Þetta sa({ði Hava Hareli,
sendiherra ísraels á íslandi með
búsetu í Norejfi. Hún hefur verið
hér á landi undanfarna dajja ok
rætt við ráðamenn, kynnzt nýju
fóiki. farið dálitið út fyrir bæinn
og í Kærkvöldi var hún heiðurs-
nestur á fundi sem var haidinn f
félaginu „ísland-ísrael" á þjóð-
háti'ðardeKÍ ísraels.
— Frá upphafi Israelsríkis
höfum við reynt að fá Arabaleið-
toga til að koma til viðræðna við
okkur. Sadat forseti Egyptalands
var sá fyrsti sem gerði sér grein
m.a. fyrir þeim ákveðnu stað-
reyndum að Israelsríki verður
ekki upprætt og hann skildi
mikilvægi þess að vinna að friðin-
um. Allir forsætisráðherrar okk-
ar höfðu beitt sér í þessa átt, en
það varð svo að Begin tókst það.
Eftir þessa ferð Sadats til Jerú-
salem hófust svo harðsnúnar
samningaviðræður eins og allir
vita og ég held að menn geri sér
ekki fulla grein fyrir því hversu
Israelar hafa í þessu máli gert
miklar tilslakanir, einkum hvað
varðar Sinai — með því tökum
við áhættu ekki litla hvað varðar
öryggismál okkar. Auðvitað er
það fyrst og fremst Sadat forseti
sem hefur upp raúst .sína og
heggur á hnútinn en ég tel að af
flestu megi ráða að hann hafi það
breiða samstöðu á bak við sig í
Egyptalandi að við þurfum ekki
að óttast þótt þar yrðu leiðtoga-
skipti. Það var áhætta að gera
þessa samninga. Við vitum það.
En það hefði verið meiri áhætta
fyrir okkur að gera þá ekki. Nú
höfum við að minnsta kosti von
um frið sem við áttum ekki áður
og við munum vinna af öllum
kröftum að því að styrkja hann.
Talið sveigðist að Vesturbakk-
anum og sendiherrann sagði að
jafnan væri í fjölmiðlum tíundað
það sem aflaga færi. — Minnsta
tilvik ókyrrðar verður blásið upp
í fjölmiðlum. Það eru færri sem
leggja á sig að kynna sér málið af
einurð og hlutlægni. Um allt
Israel búa Arabar og Gyðingar,
sums staðar saman í bæjum, svo
sem Nazareth, Haifa og víðar.
Sums staðar býr hver út af fyrir
sig. Og flest fer fram með friði og
vinsemd. Við skulum ekki gleyma
því, að á Vesturbakkanum býr
Ilava Ilareli. scndiherra
(LiÓHm.: Mbl. KrÍHtlnn)
var mjög í mótun og eitt mikil-
vægasta verkefni var að gera
aðskiljanlega viðskiptasamninga
og afla markaða. Hava Hareli
varð síðan fulltrúi ísraels hjá
S.Þ. og síðar hjá GATT í Genf og
á milli þessara starfa vann hún í
utanríkisráðuneytinu, m.a. sem
aðstoðarframkvæmdastjóri al-
þjóðadeildar þess og síðan tók
hún við forstöðu deildar sem
annaðist alþjóðaviðskipti og því
starfi gegndi hún unz hún tók við
sendiherrastarfinu á sl. hausti.
— Þegar ég kom hingað fyrst
var dagurinn stuttur og mér
fannst það sérstæð og dramatísk
stund þegar ég ók út að Bessa-
stöðum til þess að afhenda for-
seta Islands trúnaðarbréf mitt.
Enn lifði skíma af degi, landið
svo flatt og skyggt og svo reis
þetta eina hús upp úr flatlendinu
um og veðri og finnst þetta
kannski ekki umtalsvert, en það
orkar töluvert sterkt á gestkom-
andi.
— Islendingar og ísraelar eiga
fjarska margt sameiginlegt þótt
fjarlægð sé á rnilli. Umfram flest
er þessi sterka tilfinning fyrir
þjóðerni sínu og tungu.
Árið 1947 greiddu Islendingar á
vettvangi Sameinuðu þjóðanna
atkvæði með stofnun Israelsríkis.
Atkvæði Islands var jafn þungt á
metunum og Bandaríkjanna eða
hvers annars ríkis. ísraelar
gleyma ekki góðgjörðum vina og
því hefur ísland alltaf jákvæðan
sess í hugum okkar.
Hava Hareli sagðist vera áfjáð
í að efla samskipti ísraels og
íslands á sem flestum sviðum.
íslendingar kaupa nú appelsínur
frá Israel og selja þangað fisk-
flök, en þó mætti væntanlega
auka það. 1 lista- og menningar-
lífi taldi Hava Hareli mikið verk
óunnið og sagði að það sem henni
kæmi til dæmis í hug væri Al-
Enn er langt í land
að fiestar Arabaþjóðir geti
viðurkennt tilverurétt okkar
hvorki meira né minna en hálf
milljón Araba og þar hafa ísrael-
ar reist iandnemabyggðir og í
langflestu má segja að þarna sé
lifað fögru og góðu mannlífi. Það
sem hefur gerzt í efnahagslegri
uppbyggingu á Vesturbakkanum
síðustu árin er í raun og veru
skóladæmi um það hverju er unnt
að fá áorkað. Þjóðarframleiðsla
þar hefur vaxið meira en í Israel,
landbúnaður er mjög þróaður, við
höfum eflt þar félagslega þjón-
ustu og heilsugæzlu. Nú viljum
við sem sagt ganga frá ramma-
áætlun fyrir næstu fimm ár og að
þeim liðnum er svo að ræða um
næsta skref.
Hava Hareli er eina ísraelska
konan sem nú gegnir starfi sendi-
herra fyrir land sitt, en nokkrar
konur hafa farið með slík emb-
ætti. Þeirra frægust er vitanlega
Golda Meir, en hún var fyrsti
sendiherra Israels í Sovétríkjun-
um.
Hava Hareli er fædd í Austur-
ríki og nam hagfræði í Englandi.
Fyrir stríð hafði hún ákveðið að
flytjast til Palestínu en á því varð
svo bið vegna styrjaldarinnar.
Hún og allstór hópur Gyðinga
sem var staðráðinn í að komast
heim, fékk svo ágæta þjálfun við
landbúnaðarstörf í Englandi á
þessum árum. Það var svo árið
1945 sem hún kom til ísraels og
fór á kibbutz í grennd við Haifa.
„Það var grjót og meira grjót allt
um kring. Fyrsta árið gerðum við
ekkert annað, frá sólarupprás til
sólarlags, en hreinsa grjót. Ég
gæti flutt langan og ítarlegan
fyrirlestur um grjóthreinsun —
frá öllum hliðum, jafnvel sál-
fræðilegum,“ segir hún og brosir
við. „En síðan tók við gróðursetn-
ing trjáa og ræktun og nú er þar
allt með öðrum brag. Þarna var
ég í nokkur ár, en hóf störf hjá
utanríkisráðuneytinu upp úr
1950.“
Síðan var hún um hríð í hag-
fræðideild ráðuneytisins, sem þá
og kirkjan hjá — mér fannst eins
og ég væri að ganga inn í gamla
sögu.
Ég er að byrja að skynja
íslenzkt þjóðfélag. M.a. hef ég
gert mér grein fyrir því að hér
þekkir hver annan. . . ! Ekki
ósvipað og var í ísrael á fyrstu
árunum. Þetta fámenni gefur
manni sérstakt viðhorf til náung-
ans og mannlífsins og finnst ekki
í fjölmennum þjóðfélögum. Mér
hefur gefizt kostur á að fara til
Þingvalla og til Geysis, sem sé
um lítið horn á stóru landi.
Veðrið var afleitt, hvasst og kalt,
en það varð kannski enn til að
auka áhrifin af landinu og hvað
fólkið sem hér býr hlýtur að
he.vja um margt erfiða lífsbar-
áttu. Mér fannst líka gaman og
fróðlegt að sjá að þrátt fyrir
veðrið voru alls staðar menn á
ferli, reiðmenn á hestum, menn
að dytta að girðingum og hvað-
eina. Auðvitað veit ég að þið hafið
orðið að laga ykkur eftir aðstæð-
þjóðlega bókasýningin í Jerúsal-
em, en hún er haldin annað hvert
ár.
— Ég tel alveg sjálfsagt að
vinna ætti að því að íslendingar
verði með á næstu sýningu 1981.
Á þeirri síðustu sýndu þar bækur
54 þjóðir og þessi bókasýnirig er
að verða sú stærsta sinnar teg-
undar að undanskilinni bókasýn-
ingunni í Frankfurt. Bæði veit ég,
að töluvert er til af þýðingum á
íslendingasögum og ýmsum sam-
tímabókmenntum og eins væri
kjörið að sýna hvers konar mál-
verkabækur og fleira kemur til
greina. Það er ýmislegt fleira sem
kæmi til greina og ég vonast eftir
góðri samvinnu við þá sem kæmu
þar við sögu hverju sinni og ekki
hvað sízt vona ég, að góð og mikil
samvinna takist milli mín og
forsvarsmanna í vináttufélaginu
ísland-ísrael, sem getur unnið
ómetanlegt starf til að styrkja
tengslin milli Iandanna.
h.k.
25% allra
fólksblla
komu frá
Japan ’78
VIÐSKIPTI íslands og Japans
hafa á síðustu árum farið mjög
vaxandi og má nefna að liðlega
25% allra innfluttra fólksbfla til
landsins 1978 komu frá Japan og
um 14,2% allra sendi- og vöru-
bifrciða koma frá Japan.
Viðskiptajöfnuður landanna var
á s.l. ári íslandi óhagstæður um
tæplega 3,5'milljarða króna, en við
fluttum inn vörur fyrir 6,249
milljarða króna og út fyrir 2,770
milljarða króna.
Sé tekið dæmi þriggja síðustu
ára, kemur í ljós að útflutningur
hefur stórum aukist hlutfallslega,
eða úr 32% 1976 í 44,33% á s.l. ári.
Helztu vörur sem fluttar eru inn
frá Japan eru: Bílar, ýmiss búnað-
ur til fiskveiða, rafeindatæki
ýmiss konar svo eitthvað sé nefnt
en til Japans er nær einvörðungu
um sjávarafurðir að ræða.
Kalmar
Classik baðskapaein-
ingarnar eru úr eik og
fást bæði ólitaðar og
antik bæsaðar.
★
Hinar vinsælu Classik
baðskápaeiningar eru
fyrirliggjandi á lager.
★
í sýningarhúsnæði okkar í
Skeifunni 8 sýnum við
uppsett baðborð ásamt
mismunandi uppstilling-
um af þeim fjölmörgu
útgáfum Kalmar innrétt-
inga sem hægt er að fá.
kajmar
innréttingar hf.
SKEIFUNNI8, SIMI82645
Kalmmr
LjjtoU