Morgunblaðið - 16.05.1979, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 16. MAÍ 1979
S-Afríkustjóm reynir
að þrengja að blöðum
JóhanneHarborg. 15. maí. AP.
S-AFRÍKUSTJÓRN hefur lagt fram frumvarp, sem verulega heftir
frjálsa blaðamennsku í landinu ef samþykkt verður. Þetta frumvarp
rikisstjórnarinnar kemur í kjölfar hneykslismáia í S-Afríku og blöð
ljóstruðu upp. Lögin, sem stjórnin vill koma á, banna birtingu
ásakana á hendur ríkisstjórn um spillingu eða misbeitingu valds. Vilji
blöð birta slikar greinar, þá verða þau að leggja fram fullgild
sönnunargögn. Og greinarnar verða að fara fyrir sérstaka nefnd
undir eftirliti þingsins fyrir birtingu.
Þá hyggst stjórnin einnig koma
í gegn lögum, sem banna birtingu
„ósannra greina um lögreglu, án
þess að hafa gild rök“, eins og
segir í frumvarpinu. Þessi bálkur
kemur í kjölfar dauða blökku-
mannaleiðtogans Steve Biko er
lést í fangelsi. Vakti málið mikla
athygli víða um heim og þótti
mikill álitshnekkir fyrir stjórn
S-Afríku.
Einnig er ráðgert að banna
blöðum að birta fréttir hvaðan
Veður
víða um heim
Akureyri 1 alakýjaó
Apena 20 •kýjað
Barcelona 21 skýjaó
BrUasel 25 heiöskírt
Malaga 22 heiðskírt
Mallorca 23 lóttskýjað
Miami 28 rigning
Moskva 19 heiöskírt
New York 22 skýjað
Ósló 17 heióskírt
París 25 tóttskýjaó
Reykjavík 3 atskýjað
Rio De Janeiro 30 skýjaö
Rómaborg 22 haióskírt
Stokkhólmur 19 skýjaö
Tel Aviv 23 lóttskýjað
Tókýó 22 heiöskírt
Vancouver 18 skýjaö
Vínarborg 22 heiðskírt
Segulstál
S-Afríka fær olíu sína en fram til
þessa hefur S-Afríka fengið olíu
frá íran. Með falli keisarastjórn-
arinnar í íran var bundinn endir á
það. S-Afríkustjórn hefur ekki
látið uppi hvaðan olían til lands-
ins kemur.
Frumvarp ríkisstjórnarinnar
hefur vakið upp mikla andstöðu,
einkum þær greinar sem banna
blöðum að birta fréttir, sem ekki
hafa verið studdar sönnunum fyr-
irfram. Fyrir tveimur árum
reyndi S-Afríkustjórn að koma á
svipuðum lögum, en var kveðin í
kútinn með það. Meira að segja
„Die Traansvaler", er hefur stutt
Þjóðarflokkinn, hefur sett sig upp
á móti frumvarpinu. „Verði frum-
varpið samþykkt í núverandi
mynd þýðir það að blöðin verða
lömuð." Blöð enskumælandi
manna hafa tekið enn dýpra í
árinni og gagnrýnt frumvarpið
óvægilega.
Danir á móti
kj amor kuver um
Frá fréttaritara Mbl. í Kaupmannahofn,
Erik Larnen. 15. maf.
Danska þinginu lýkur nú í lok
maí. Stærsta hneykslismálið sem
kom upp hér í Danmörku var
þegar Ritt Bjerragard mennta-
málaráðherra sagði af sér vegna
óheyrilegs hótelskostnaðar í
París. Scgja má, að einmitt sá
atburður lýsi þinginu í vetur,
heldur viðburðasnautt og ílokk-
ana skortir mjög mál til að
höfða til kjósenda.
Atvinnumál eru mjög í brenni-
depli, vegna hins mikla fjölda
atvinnulausra hér. Þá hafa einnig
orðið miklar umræður um kjarn-
orkuver, í beinu framhaldi af
óhappinu í Harrisburg. Enn hef-
ur danska þingið ekki komið sér
niður á lausn á orkuvandamálun-
um. Deilurnar um kjarnorkuver
eru heitar og nýleg skoðanakönn-
un Gallup sýndi að 53% Dana eru
Skuldabréf
fasteignatryggö og
spariskírteni
til sölu. Miöstöö veröbréfa-
viöskipta er hjá okkur.
Fyrirgreiðsluskrifstofan
Fasteigna- og veröbréfasala
Vesturgötu 17, sími 16223.
Þorleifur Guömundsson
heimasími 12469.
Ef yður vantar rafritvél fyrir
heimiliö eða skrifstofuna er
jJWBVEEIÍ rétta vélin.
á móti kjarnorkuverum í landinu.
Hvort sú skoðun almennings
breytist þegar verulega fer að
kreppa að með orku, á væntan-
lega eftir að koma á daginn.
Möguleikar Dana eru ekki marg-
víslegir, landið er orkusnautt og
kjarnorkan virðist einna líkleg-
ust til að leysa orkuvandamál
landsmanna. En það eru ekki
bara kjarnorkumál sem danska
þingið verður að ráða fram úr.
Efnahagsmálin eru mjög í sviðs-
Ijósinu, atvinnuleysið mikið og
ríkisstjórn Anker Jörgensens á
eftir að ráða fram úr þeim vanda-
málum.
Tala látinna
eykst stöðugt
á Indlandi
Nýju-Dehli. 15. m»í. AP.
NÚ ER Ijóst að 350 manns fórust
í fellibylnum á Indlandi sfðast-
liðinn laugardag og búist er við
að sú tala eigi eftir að hækka
enn.
Tæplega hálf milljón manna
varð að yfjrgefa heimili sín og
þúsundir nautgripa drápust.
Gífurlegt eignatjón varð í flóðun-
um, sem fylgdu en verst varð
óveðrið í strandhéruðum suður
Indlands. I Kandukurhéraði,
skammt fyrir norðan Madras,
fórust um 250 manns og þar varð
byggð hvað harðast fyrir barðinu
á óveðrinu. Þó sá fjöldi, sem fórst i
óveðrinu um helgina, sé mun
minni en 1977, en þá fórust um
14000 manns, er talið að eignatjón
hafi orðið mun meira nú.
Tito til
Moskvu
Moskvu, Belgrad,
15. maí. AP. Reuter.
TITO Júgóslavfuforscti fer á
morgun f óopinbera heimsókn
til Moskvu og mun þar ræða við
Brezhnev forseta Sovétríkj-
anna.
Fréttaskýrendur sem munu
fylgjast mjög náið með för Títós
segja að Brezhnev muni leggja
allt kapp á að vinna Júgóslava
aftur á band sitt og reyna að fá
þá til aukinnar þátttöku í banda-
lögum Austur-Evrópuríkja.
Talsmaður Júgóslavíustjórnar
sagði í dag, að forsetarnir
mundu aðeins skiptast á skoðun-
um og ekki mundu neinar meiri-
háttar ákvarðanir verða teknar
á fundum þeirra.
Hóta enn
olíuhækkun
Kuwait. 15. mai. AP.
HAFT var eftir Sheikh Ali
Khalifa Al-Sabah olfumálaráð-
herra Kuwait f dagblaði einu f
morgun, að frekari olíuverðs-
hækkanir á seinni hluta þessa
árs séu óhjákvæmilegar og jafn-
framt, að þær verði allveru-
legar.
Ráðherrann sagði, að 10—15%
hækkun væri nokkuð sem kæmi
til, „hvort sem mönnum líkaði
það betur eða verr“.
Á sama tíma var haft eftir
Yamani oliumálaráðherra
Saudi-Arabíu, að Saudi-Arabar
mundu beita öllum ráðum til
þess að koma í veg fyrir nokkrar
olíuverðshækkanir á árinu og
sagði ráðherrann, að frekari
hækkanir þjónuðu engum til-
gangi.
„Smá Benz”
StuttKart. 15. maf. AP.
JOACHIM Zahn forstjóri
Daimler Benz bflaverksmiðj-
anna vestur-þýzku sagði f dag,
aö til að mæta auknum skorti á
oliu, hefði verksmiðjan ákveðið
að hefja innan tíðar framleiðslu
á minni gerðum Mercedes Benz
bfla.
Þykja þetta nokkur tíðindi þar
sem Benzverksmiðjurnar hafa
ætíð lýst sig mjög andvígar því
að framleiða smábíla fyrir hinn
almenna markað.
Fílar med
Júmbóþotu
JóhannenarborK. S-Aíríku. 15. maí. AP.
HVERNIG flyturðu 25 fíla á
milli heimsálfa? Jú, auðvitað
með Júmbó-þotu. Þannig ætlar
v-þýzka flugfélagið Lufthansa
að flytja 25 ffla frá
Kruger-þjóðgarðinum f
S-Afríku til dýragarða í Evrópu
og Amerfku.
Fyrsti farmurinn fer á
morgun 15 fílefldir fílar fara þá
með Júmbóþotu til Frankfurt.
„Enn vitum við þó ekki alveg
hvernig við tjónkum við þá fyrir
flutningana," sagði Anton van
Zyl, talsmaður Lufthansa í
Jóhannesarborg.
Fílarnir verða að gera sér að
góðu að standa á leiðinni og
engar fallegar flugfreyjur verða
til að stjana við þá. Þeir verða að
gjöra svo vel að éta vel fyrir
ferðina.
Sprengja
sprakk í
hæstarétti
Cape Town. 15. maí. AP.
ÖFLUG sprengja sprakk í
skrifstofu hæstaréttar í dag og
særðist dyravörður en ekki
alvarlega.
Sprengjan var falin í tösku og
yfirvöld í S-Afríku hafa lýst því,
að þau hafi ekki hugmynd um
hver hafi komið sprengjunni
fyrir. Enn hefur enginn lýst
ábyrgð á hendur sér.
í haldi eftir
ad hafa villst
til Jórdaníu
Tel Aviv, 15. maí. AP.
ÍSRAELSKUR leigubílstjóri
villtist inn í Jórdanfu og er nú
haldiö þar í vörzlu af yfirvöld-
um, ásamt farþega sfnum.
ísraelsmenn hafa beðið Rauða
krossinn um aðstoð við að fá
mennina lausa úr varðhaldinu í
Jórdaníu en öllum ísraelsmönn-
um er bannað að koma til
Jórdaníu. Leigubílstjórinn fór
yfir brú og virðist síðan hafa
áttað sig því hann sneri við en þá
settu jórdanskir hermenn vegar-
tálma fyrir bifreið hans og
stöðvuðu hann. Israelsk yfirvöld
halda því fram að engin spenna
hafi skapast vegna þessa atburð-
ar og halda því fram að öku-
maðurinn hafi farið yfir af
algjörri slysni, það sé eina skýr-
ingin.
Vigtar 1 kíló. Lyftlr 60 kílóum.
Stserö 8x9x3 sentimetrar.
Gott til aö „fiska" upp járnhluti
úr sjó, ám, vötnum, gjám,
svelg, tönkum. Líka til aö haida
verkfærum og smíöahlutum.
Sendum í póstkröfu.
SfitLQfrteKUlgJlUltr
Vesturgötu 16, sími 13280
Gott verð. Mikil gæði.
ivar
Skipholti 21. Raykjavfk,
slmi 23188.
Lmnetiition
Besti mótleikurinn
gegn hækkandi
bensínveröi.
HABERG hf
Þetta gerðist
1978—Eþíópíumenn hefja stór-
sókn gegn aðskilnaðarsinnum í
Erítreu.
1974—Tito verður forseti til
lífstíðar í Júgóslavíu — Helmut
Schmidt verður kanzlari
V-Þjóðverja i stað Willy
Brandts.
1969—Sovézkt geimskip varpar
niður tækjum á Venus.
1962—Bandarískir land-
gönguliðar koma til Thailands.
1960—Leiðtogafundur stórveld-
anna í París fer út um þúfur
vegna U-2-málsins.
1907—Cartagena-sáttmáli
Breta, Frakka og Spánverja
gegn Þjóðverjum.
p 1877—Rúmenar fara í stríðið
gegn Tyrkjum.
1811 —Orrustan um Albuera:
Bretar stöðva sókn Soults
marskálks á Spáni.
1804—Napoleon Bonaparte
lýstur keisari Frakka.
17%—Feneyingar fá stjórnar-
skrá.
1796—Lýðveldi stofnað í Lang-
barðalandi á Ítalíu.
1770—Marie Antoinette giftist
Loðvík XVI Frakkakonungi.
1633—Karl I krýndur konungur
Skota í Edinborg.
1596—Spænska virkið La Fere
gefst upp fyrir Frökkum.
1568—María Skotadrottning
leitar hælis á Englandi.
Afmæli. Maria G. Agnesi,
ítalskur stærðfræðingur
(1718—1799) — Henrý Fonda,
bandarískur leikari (1905)
Andlát. J.B.J. Fourier,
stærðfræðingur, 1830 — Sir
Edmund Gosse, rithöfundur,
1928.
Innient. Fyrsta ráðuneyti Ólafs
Thors skipað 1942 — Þrír banda-
rískir flugmenn farast í Eyja-
fjallajökli 1952 — Frönsk flugvél
rekst á suðausturhlíð Löngu-
hlíðar 1974 — „Persicr" náð á
fiot: stærsta björgun við ísland
1941 — Opið bréf konungs um
þjóðfund 4. júlí að ári 1850 —
Kristján I gefur út aðalsbréf
handa Birni Þorieifssyni 1457 —
d. Thorvald Krabbe 1953.
Orð dagsins. Menn fá mjög litlu
áorkað með trú, en ails engu án
hennar — Samuel Butier, enskur
rithöfundur (1835—1902).
V