Morgunblaðið - 25.10.1979, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 25. OKTÓBER 1979
A ROKSTOLUM
________HANNES_________
HÓLMSTEINN GISSURARSON:
Hvert er Sjálfetæðis-
flokkurinn að stefna?
Fáa grunaði það, að þeir
flokkar, sem sigruðu í alþingis-
kosningunum 1978 — Alþýðu-
flokkurinn og Alþýðubandalagið
— gæfust svo fljótt upp sem
raunin varð. Þessir flokkar kom-
ust að því, sem Forníslendingar
vissu, að skamma stund verður
hönd höggi fegin. Þeir hröktu
stjórn Geirs Hallgrímssonar frá
rikisvaldinu með blekkingum,
tóku sjálfir við því og sviku öll
sín kosningaloforð. Og ekki
er borgarstjórnarmeirihluti
„vinstri" flokkanna betri, eins og
sjálfstæðismönnum hefur tekizt
að sýna undir forystu Birgis
ísleifs Gunnarssonar. Sigur
Sjálfstæðisflokksins í nk. alþing-
iskosningum er í sjónmáli, og
sumir stuðningsmenn hans eru
þegar komnir í sigurvímu, hafa
vöngum er velt, ber menn ætíð
að hinu sama, að gengið var í
ríkisstjórn án þess, að stefnu-
miðum flokksins væri fylgt eftir
í stjórnarsáttmála, og að Sjálf-
stæðismennirnir í ríkisstjórn-
inni höfðu ekki samlyndi til að
fylgja slíkri stefnu fram í stjórn-
arstörfum." Friðrik og Þorsteinn
taka báðir undir það með Davíð,
að Sjálfstæðisflokkurinn hafi
ekki verið nægilega vel undir það
búinn 1974 að stjórna, hann hafi
ekki vitað, hvert ætti að stefna,
og því hafi farið sem fór 1978.
Stefna Sjálfstæðisflokksins
hefur sennilega aldrei haft eins
mikið fylgi og síðustu árin, því
að siðferðilegt gjaldþrot sam-
hyggjumanna blasir við bæði í
sænska vöggustofuríkinu og
rússneska vinnubúðaríkinu, og
stæðisflokkinn. Stjórnmálabar-
áttan stendur ekki á milli þeirra,
sem telja sig standa yzt til
„hægri“ og „vinstri". Hún stend-
ur um það, hvort hér á að vera
miðstýrt efnahagskerfi eða efna-
hagsleg valddreifing. Sjálfstæð-
isflokkurinn verður að sannfæra
kjósendur um það, hvorum meg-
in hann stendur í þeirri baráttu.
Næstu kosningar mega ekki
vinnast á því einu, að fólk
hafnar stjórnleysi og ringulreið
þriðju „vinstri" stjórnarinnar
frá lýðveldisstofnun." Þorsteinn
kemur í þessum orðum að kjarna
málsins. Islendingar verða að
velja næstu árin eins og aðrar
vestrænar þjóðir um frjáls-
hyggju eða samhyggju (sósíal-
isma), réttarríki eða lögreglu-
ríki, lýðræði eða alræði. Svo er
gleymt ósigri hans fyrir ári. En
miklu máli skiptir, að JJfeir muni
þennan ósigur, séu alls gáðir, en
ekki í vímu. Dagur kenrur eftir
kosningadaginn, Sjálfstæðis-
flokkurinn getur unnið talning-
una, en tapað kosningunum.
Hann tapar þeim, ef nægur
skilningur er ekki innan hans á
því, við hvaða skilyrði hann
missir það.
Hvað segir reynslan? Sjálf-
stæðisflokkurinn missti fylgið
1978, sem hann hafði unnið 1974.
Þrír ungir sjálfstæðismenn
reyndu að skýra það og greina
þau skilyrði, sem flokkurinn
heldur fylgi sínu við, í bókinni
Uppreisn frjálshyggjunnar,
sem kom út á fimmtíu ára
afmæli Sjálfstæðisflokksins sl.
vor. Þeir eru Davíð Oddsson
borgarfulltrúi, Friðrik Sophus-
son alþingismaður og'Þorsteinn
Pálsson framkvæmdastjóri. Um
skýringar þeirra og greiningar
ætla ég að ræða í þessari grein.
Sjálfstæðismennirnir ungu
eru sammála um það, að ríkis-
stjórn Geirs Hallgrímssonar
1974—1978 hafi tekizt vel í
fiskveiði- og varnarmálum, en
miður í efnahagsmálum. En
hvers vegna tókst henni miður í
efnahagsmálum? Davíð Oddsson
svarar því svo: „Hvernig sem
flestir íslendingar eru frjáls-
hyggjumenn að eðlisfari. En
fylgja verður stefnunni til þess
að fá þetta fylgi. Þetta varðar
mestu, en til viðbótar benda
þremenningarnir á það, að
málflutningur flokksins verður
að vera við alþýðu hæfi. Friðrik
Sophusson segir: „Til að endur-
heimta tiltrú frjálshuga Islend-
inga til Sjálfstæðisflokksins
verðum við að skýra, hvert við
viljum halda, með einstökum
dæmum á hlutrænan hátt.
Hvorki þokukenndar yfirlys-
ingar né hátíðlegt hagfræðiorð-
alag ná til fólks utan raða hinna
áhugasömustu. Efnahagsstefn-
an, sem mörkuð var í upphafi
þessa árs undir kjörorðinu End-
urreisn í anda írjálshyggju, er
ánægjulegur framfaravottur."
Við hvaða skilyrði hefur flokk-
urinn traust fylgi? Þorsteinn
Pálsson svarar því svo: „Sjálf-
stæðisflokkurinn þarf að bjóða
fólki skýra kosti. Þegar hann
kemst til valda, er ekki nóg að
draga úr hraðanum á leið þjóð-
arinnar til sósíalismans. Sjálf-
stæðisflokkurinn þarf að geta
sýnt, að hann geti snúið við
blaðinu. Kjósendur styðja
flokka, sem trúa á eigin málstað.
Málamiðlunarríkisstjórnir
hljóta því ávallt að veikja Sjálf-
komið, að þeir geta ekki aukið
mjög ríkisafskiptin og skatt-
heimtuna án þess að glata frels-
inu. Sjálfstæðisflokkurinn verð-
ur að sannfæra kjósendur um
það, að hann sé raunverulegur
frjálshyggjuflokkur. Hann vinn-
ur einungis meiri hluta og held-
ur honum, ef hann stefnir án
þess að hika til aukins einstakl-
ingsfrelsis og hraðari hagvaxtar.
Miklar stjórnmálasveiflur
síðustu ára eru vegna óvissu
kjósenda. Þessari óvissu verður
að breyta í vissu um það, að
Sjálfstæðisflokknum sé treyst-
andi, en því verkefni valda ekki
þreyttir menn án hugmynda.
í hinni nýju og djarflegu
stefnu Sjálfstæðisflokksins und-
ir kjörorðinu: Endurreisn í anda
frjálshyggju — er að finna
lausn frjálshyggjumanna á
vanda íslendinga. Rétt er það,
sem dr. Halldór I. Elíasson
prófessor segir í grein í Mbl. sl.
fimmtudag: „Nú þegar hyllir
undir meirihlutastjórn Sjálf-
stæðisflokksins, þá ber nauðsyn
til að stefna hans verði útlistuð.
Það má ekki gleymast, enda þótt
mest aðkallandi sé að finna
frambjóðendur, sem hafa vilja
og getu til að fylgja fram
frjarshyggju flokksins og afla
honum stuðnings."
Stefán Pétursson útgerðarmaður frá Húsavík:
Verður eitthvað eftir
af loðnu handa okkur?
í Þjóðviljanum í gær, þriðjudag-
inn 23/10, var sagt frá því með
stærsta letri, að loðnukvótinn yrði
ákveðinn í næstu viku „eftir fund
norskra og íslenskra fiskifræð-
inga“. Mér þóttu þetta einkenni-
legar fréttir, ef svo illa er fyrir
okkur komið, að við þurfum að
láta Norðmenn segja okkur fyrir
verkum í íslenskri landhelgi.
Tvö undanfarandi sumur hefur
loðnan veiðst við Jan Mayen. I
sumar var það mest norski flotinn,
sem veiðar stundaði þar og afla-
magnið varð 125 þúsund lestir,
þrátt fyrir yfirlýsingar þeirra um,
að þeir mundu stöðva veiðarnar
við 90 þús. tonn.
Þessi veiði er tekin úr íslenska
loðnustofninum samkvæmt skoð-
unum fiskifræðinga og annarra
þeirra, sem með þessu hafa fylgst.
Fiskifræðingar telja að ekki megi
veiða meira en 600 þús. tonn
mínus það, sem norski flotinn
veiddi, sem var um 125 þús. tonn.
Eins og flestir vita, hefur ekki
verið samið við Norðmenn um
landhelgina við Jan Mayen, og tel
ég það mjög miður. Það var fyrst í
sumar, að norski loðnuflotinn fór
að veiða þar að nokkru ráði. A
næsta sumri er vitað, að þeir
munu senda miklu stærri flota en
í sumar og þar sem Norðmenn
virðast mega veiða ómælt magn úr
íslenska loðnustofninum, þá kann
svo að fara, að lítill kvóti verði
eftir handa okkur í september á
næsta ári.
Stefán Pétursson,
útgerðarmaður
frá Húsavík.
Lágfóta aðgangs-
hörð í Skagafirði
Bæ, HoMastrund. 24. október.
HLÝJIR laufvindar blása nú um
Skagaf jörð og má segja að nú sé
sumarið komið, sem allir hafa
beðið eftir. Líklegast er
heyönnum alls staðar lokið, en
þessa daga hafa þó einstaka
menn verið að hirða það síðasta.
Nautpeningi er nú beitt á tún og
hafrasléttur, þar sem eitthvað er
eftir af þeim, áður voru kýr sums
staðar alveg komnar á hús.
Sauðfjárslátrun er að ljúka, og
fækka flestir verulega við sig á
fóðrum. Fallþungi dilka er einu til
einu og hálfu kílói minna en var
haustið 1978.
Mjólkurframleiðsla er einnig
minni er áður, en þó er samdrátt-
ur þar ekki eins tilfinnanlegur
eins og í kjötframleiðslu.
Margt fé hefur fundist dautt í
haust eftir harðindin í vor og
sumar, og heyrt hef ég að í einum
hrepp hafi fundist um sjötíu fjár.
Hefur tófan einnig verið mjög
aðgangshörð, og sýnilega hefur
hún lagt á ólíklegustu stöðum í
vor og komist þar upp með
afkvæmi.
Mjög mikið tregfiski er nú á
Skagafirði, og hafa bátar að sögn
varla fengið fyrir olíueyðslu.
Eins og alltaf fyrir kosningar er
mikið skrafað og skeggrætt og
virðist kosningaslagur hafinn, er
virðist að þessu sinni stuttur, en
líklega harður.
— Björn í Bæ.
Dórubækur Ragnheiðar
Jónsdóttur gefnar út á ný
IÐUNN hefur byrjað endurút-
gáfu á sögum Ragnheiðar
Jónsdóttur um Dóru, Völu og
Kára. Fyrsta bókin, Dóra, er
nú komin út, prýdd nýjum
teikningum eftir dótturdótt-
ur höfundar, Ragnheiði
Gestsdóttur, og gerði hún
einnig kápumynd.
Ragnheiður Jónsdóttir
(1895—1967) var meðal hinna
virtustu og vinsælustu höf-
unda barna- og unglingabóka
á sinni tíð. Hún samdi marg-
ar bækur handa börnum sem
allar eru raunsæjar lýsingar
á lifi þeirra og lífskjörum og
samskiptum við fullorðna.
Sögurnar um Dóru voru
fyrsti sagnaflokkur Ragn-
heiðar handa börnum og
unglingum, og kom hin
fyrsta, Dóra, út 1945. Sagan
gerist í Reykjavík á stríðsár-
unum. Lýst er hvaða áhrif hið
félagslega rask á þessum tíma
hefur og einkum dvalist við
tvær fjölskyldur sem tilheyra
hvor sínum þjóðfélagshópi:
fjölskyldu Dóru og vinstúlku
hennar, Völu.
Dóra er 132 bls. Prisma
prentaði.