Morgunblaðið - 01.02.1980, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 1. FEBRÚAR 1980
29
VELVAKANDI
SVARAR í SÍMA
0100KL. 10— 11
FRÁ MÁNUDEGI
ir
mínum hugarheimi, og e.t.v. í
slitróttri minningu þeirra örfáu,
sem lásu þetta.
Þetta var nú eiginlega forspil
hjá mér. Niðurlag greinar Þ.J. er
fremur sá hvati, sem kom mér af
stað til að hripa þetta niður. En
þar segir m.a. „ ... auðskilið mál,
að nú er 9. tugur 20. aldar hafinn."
Já — það er nú það. Ég minnist
þess, að fyrir 10 árum síðan urðu
nokkur blaðaskrif um þessa hluti,
og töldu ýmsir að áratugurinn
endaði á 9, en aðrir höfðu fullan
skilning á þessu, og töldu tuginn
ekki allan, fyrr en tölurnar 10
hefðu skilað sér.
Tvær eða þrjár greinar hefi ég
lesið nú nýlega um þessi efni, þar
sem réttilega er á málinu tekið, en
svo kemur Þ.J. í Mbl. þann 15.
þ.m., og fullyrðir að 9. tugur
aldarinnar sé bara hafinn.
Þetta er furðuleg villa og skiln-
ingsleysi. I raun og veru ætti ekki
að þurfa mikið mál um svo
augljósa hluti og það, hvenær einn
áratugur er allur, hundraðið eða
árþúsundið. Það segir sig alveg
sjálft. Annað hundraðið byrjar
ekki fyrr en því fyrsta lýkur.
Talan einn er fyrsta talan í
tugnum, alveg eins og talan sem
endar á 0, lýkur tugnum, hundrað-
inu og þúsundinu.
Yfirstandandi áratugur, sá 8. á
þessari öld, er að renna sitt skeið,
og honum lýkur á næsta gaml-
áarskvöldi, þegar klukkan slær 24.
Svo fer klukkan að ganga 1 á nýju
ári, nýjan áratug, hinn 1. jan. árið
1981. Þetta er svo auðskilið mál,
að það er alveg furðulegt, að
nokkur maður í okkar menntaða
þjóðfélagi skuli þurfa að vera í
vafa um slíkt. Hvað eru skólarnir
að kenna, ef þeir kynna ekki hinni
uppvaxandi þjóð skilning á þessu.
Nú lifir ekki nema röskur
fimmtungur aldarinnar. Það er
því ljóst að meginþorri núl. manna
iifir n.k. aldamót. Vonandi hafa
allir þann þroska og vit til að gera
sér grein fyrir því, hvenær þessari
öld lýkur, og 21. öldin tekur við, en
það verður á þvfherrans ári, árið
2001,1. janúar það ár, sem ný öld
hefst.
Það má e.t.v. segja að árið 2000
sé alveg eins mikið aldamótaár og
árið 2001, en á milli þeirra ára eru
aldamótin. Þegar hið fyrra ár
SKAK
Umsjón:
Margeir Pétursson
Á hinu árlega minningarmóti
um Chigorin í Sochi í Sovétríkjun-
um kom þessi staða upp í skák
tveggja ungra sovézkra skák-
manna, þeirra Panchenkos og
Kharitonovs, sem hafði svart og
átti leik.
Síðasti leikur hvíts var 32.
Hf2-e2, og hafði hann greinilega
m.a. í huga gildruna 32. ... Ddl+
33. Kf2 - Rd3+, 34. Kg3 - Dxe2,
35. Dd5+ og hvítur á a.m.k. jafn-
tefli í hendi sér. En sér grefur gröf
sem grefur:
32.... Hxb3! 33. axb3 — Ddl+, 34.
Kf2 - Rd3+, 35. Kg3 - Bd6+, 36.
Kh3 — Dxe2, 37. Dd5+ — c6 og
svartur vann.
a
eru
hnígur í hið mikla djúp liðinna
alda, og hið síðara stígur fram
sjónarsviðið tíma og rúms, þá “•
hin réttu aldamót.
Þeir sem halda öðru fram, vaða
í villu síns eigin máls og hugsunar,
og telja ekki nema 99 ár í fyrstu
öldinni. Þeir reikna með árinu 0,
en það ár finnst ekki í allri
mannkynssögunni. Það þarf 100 ár
til að fylla eina öld, alveg eins og
það eru 100 krónur í hundrað
króna seðli.
Ég get svo varla lokið pistlinum
þeim arna, að ég minnist ekki
örfáum orðum á rabb Fyrrum
bónda við Velvakanda 15. jan. s.l.
Mig undrar satt að segja að
Fyrrum bóndi þraukaði ekki
svolítið lengur í sveitinni, til að
njóta styrkjanna og fyrirgreiðsln-
anna, sem hann telur bændur fá.
Hún er nú dálítið undarleg, þessi
árátta Fyrrum bónda og ýmissa
lýðskrumara, að vera að hnýta í
landbúnaðinn, þá stoðina, sem
lengst og bezt hefur staðið undir
lífi og starfi þessarar þjóðar.
Skólarnir mættu gjarnan kenna
það betur, hinni uppvaxandi æsku,
hvert gildi landbúnaðurinn er
þjóðinni. Án blómlegs landbúnað-
ar lifum við ekki hér við yzta haf,
nema sem fátæklingar og bein-
ingamenn annarra þjóða.
Fyrrum bóndi ræðir nú ekki af
neinni þekkingu um landbúnað-
armálin, enda ljóstrar hann því
upp í lokin, að hann hafi ekki
ártal
sólaröld
stærri
sólaröld
vænta, að þeir menn sem engan
skilning hafa á landbúnaði og
þörfum hans fyrir þjóðfélagið,
hætti hnjóði sínu í þennan undir-
stöðu atvinnuveg, og taki sér fyrir
hendur þjóðhollari störf, ef þeir
eru þá menn til þess, að slá svo
' odd af oflæti sínu.
Gunnar Gunnarsson.“
• Rímið er
réttara
Guðbjörn Cecilsson:
„Menn ræða mikið um áratug-
inn og deila um hvort enn sé sá 8.
eða byrjaður sá 9. Um áramótin
var sagt að árið 1979 væri að
kveðja og 1980 að heilsa. Ef það er
rétt með farið þá er áratugurinn
ekki liðinn fyrr en í árslok 1980.
Tökum dæml: Bókin Öldin 17.,
minnisverð tíðindi áranna 1601 til
1700. Þessi bók byrjar á árinu 1601
og endar í árslok 1700. Ég hef
verið fylgjandi þessari skoðun á
áratugnum. En þegar ég sá öll
þessi skrif í dagblöðunum þá datt
mér í hug að leita til rímsins, eins
og sumir tala um í skrifum sínum.
Samkvæmt fingraríminu fékk ég
sönnun fyrir því að það er búið að
nota rímið í 366 daga áður en
ártalið 1 er skrifað. Og samkvæmt
því fylltist 8. áratugurinn 31. 12.
1979 kl. 24. Þessi niðurstaða
breytti skoðun minni svo rækilega
að ég varð að afskrifa hana með
öllu, rímið er óumdeilanlega rétt-
ara, samanber meðfylgjandi töflu:
sunnudags-
tunglöld bókstafur páskar
1
ba
g
16.4
8.4
fylgst nógu vel með undanfarið, og
væntir þess, að einhverjir ræði
þessi mál af viti. Þar lagði hann
þó gott til. Menn ættu almennt að
kynna sér málin, áður en þeir fara
að skrifa þar um. Og þess er að
Þarna sést að sólaröldin minni
og tunglöldin eru notaðar til
útreikninga árið áður en ártalið 1
er skrifað. Lesendur góðir, nú
hafið þið séð mín umskipti í
áratugsskoðuninni við að leita til
upphafsára ártalsins."
HÖGNI HREKKVÍSI
PLAKOT
í litum eftir
þínum eigin
filmum.
Verslið hjá
fagmanninum
m
Verð aðeins
Kr. 18.950
LJOSMYNDAÞJONUSTAN S.F. LAUGAVEGI 178 REYKJAVIK SIMI 85811

Frá Júgóslavíu
Pinnastólar borö kringlótt og aflöng
Veriö
velkomin
LSIfeiGn
SMIDJUVI-GI6 SIMI 44544
LJÓSMYNDAÞJÓNUSTAN S.F. LAUGAVEGI 178 REYKJAVIK SIMI 85811

EF ÞAÐ ER FRETT-
NÆMTÞÁERÞAÐÍ
MORGUNBLAÐINU