Morgunblaðið - 26.06.1980, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 26. JÚNÍ1980
AUGLÝSING
Dagfinnur Stefánsson, flugstjóri:
Ómetanleg aðstoð
á erfiðum tímum
Mér er það ánægja að eiga þess
kost að láta í ljós þakkir mínar í
garð Péturs Thorsteinssonar fyrir
þá ómetanlegu aðstoð, sem hann
veitti mér og öðrum á erfiðum
tímum í Sri Lanka, þegar flugslys-
ið mikla varð þar ekki alls fyrir
löngu.
Raunar hefði ég átt að bera
þessar þakkir fram fyrir löngu,
svo að þjóðinni væri gerð grein
fyrir því, hversu skjótt og vel
hann brá við í fjarlægum heims-
hluta, og hve drengilega hjálp
hann veitti okkur, sem vorum
þarna eystra í vanda, og algerlega
að eigin frumkvæði. En þar sem ég
er ekki mikill framkvæmdamaður
eða röskur við bréfa- eða
blaðaskrif, og hinsvegar af því að
mér er ljóst, að Pétur er ekki
maður af því tagi, sem óskar þess,
að verkum hans sé flíkað, hefur
það dregist úr hömlu, að ég kæmi
þessu í verk. En nú er mál, að ég
láti til mín heyra.
Vegna þess að starfsvettvangur
Péturs hefur löngum verið erlend-
is, er þess vart að vænta, að
almenningur á íslandi hafi átt
þess kost sem skyldi að kynnast
honum eins vel og þeir, sem hafa
starfað með honum á erlendum
vettvangi eða þurft að leita til
hans vegna ýmissa erinda. Þess
vegna vil ég greina frá því, þegar
hann hringdi til mín frá Bangkok
í Thailandi, þegar ég var staddur í
Sri Lanka og spurði mig, hvort ég
héldi, að hann gæti veitt mér
einhverja aðstoð í þeim vandamál-
um, sem ég átti þá við að glíma
vegna slyssins, sem ég gat hér að
framan.
Það er rétt að geta þess, áður en
lengra er haldið í þessari sögu, að
Pétur var þá á ferð með Oddnýju
konu sinni um ýmis Asíulönd, sem
hann er ambassador gagnvart með
búsetu hér heima. Hafði ferða-
áætlunin auðvitað verið gerð fyrir
löngu og vandlega skipulögð af
mikilli nákvæmni, sem gaf eigin-
lega engin tækifæri til frávika eða
tafa.
Mér var kunnugt um ferðir
þeirra hjóna en bjóst ekki við, að
neinn möguleiki væri á, að hann
gæti hnikað áætlun þeirra svo til,
að hann gæti komið mér til
hjálpar. Ég var því enn glaðari og
fegnari en ella, þegar hann spurði
hiklaust, hvort hann gæti orðið
mér að liði, og þá ég það góða boð
fegins hendi.
Pétur gerði síðan hlé á hinni
opinberu ferð sinni eða breytti
áætlunum um hana og kom með
fyrstu flugferð til Sri Lanka.
Þegar þangað kom, setti hann sig
samstundis inn í málin og kom
þegar með tillögur um úrlausnir á
hverju einstöku vandamáli. Erfið-
leikar mínir voru m.a. fólgnir í að
ná sambandi við opinbera starfs-
menn, her, lögreglu, flugmálayf-
irvöld og fleiri, en í landi eins og
Sri Lanka ganga hlutirnir ekki
eins og á Vesturlöndum eða þar
sem við þekkjum til, þar sem
reynt er að hraða lausn aðkallandi
mála svo sem kostur er. Þarna
eystra er mikill hægagangur á öllu
og tíminn virðist algert auka-
atriði.
En málin tóku þegar að þokast í
rétta átt með meiri hraða, þegar
Pétur kom á staðinn og lét til sín
taka — og ekki einungis af því að
hann var sendiherra lands síns
gagnvart ýmsum Asíuþjóðum
heldur vegna þeirrar persónulegu
virðingar, sem þau hjónin nutu í
Sri Lanka vegna kynna sinna við
menn þar.
Á sunnudaginn birti Morgun-
blaðið fróðlegt og skemmtilegt
viðtal við Pétur Thorsteinsson um
ýmis atriði á ævi hans og starfs-
ferli, og vil ég ráðleggja öllum,
sem hafa hug á að kynnast
frambjóðendum við forsetakosn-
ingarnar, að lesa þessa grein.
Þar minntist PT á einum stað á
nafna sinn Benediktsson, og gefur
á honum þá lýsingú, að hann hafi
verið „fljúgandi greindur, fljótur
að átta sig á málum og taka
ákvarðanir," og munu allir geta
undir það tekið, sem þekktu Pétur
Benediktsson.
Við lestur þessara orða rifjuð-
ust upp fyrir mér ummæli, sem
Að vinna
Það hefur varla farið framhjá
nokkrum manni, hve mjög and-
stæðingar Péturs Thor-
steinssonar hafa hert róðurinn
gegn honum og til framdráttar
sínum mönnum undanfarna
daga. Það má segja, að menn fari
Þegar Pétur hafði lokið því, sem
hann gat fyrir okkur gert á Sri
Lanka, flugu þau hjónin til Indón-
esíu, þar sem hann vottaði stjórn-
völdum samúð íslendinga vegna
hins hörmulega slyss, því að
flestir þeirra, sem fórust, voru
indónesískir þegnar, sem voru á
leið heim frá Mekka.
Allt þetta vann Pétur með
slíkum virðuleika, að vart verður á
betra kosið. Hann hélt uppi sóma
þjóðarinnar, eins og hans var
raunar von og vísa, og vona ég
sannarlega, að honum gefist tæki-
færi til að gera það á breiðari
höfð voru um Pétur Thorsteinsson
fyrir um 20 árum, og var það
Olafur Thors, sem gaf honum þá
einkunn í mín eyru og fleiri, að
hann væri „fremstur í flokki
fulltrúa íslands á erlendum vett-
vangi, fluggáfaður og fjölhæfur."
Raunar sýnir allur ferill Péturs
í utanríkisþjónustunni, að Ólafur
hefur ekki verið einn um þessa
skoðun, því að hver ríkisstjórnin
af annarri fól honum hvert virð-
ingar- og ábyrgðarstarfið á fætur
öðru. Innan við þrítugt var hann
eini sendifulltrúi íslands í
Moskvu, og fór jafnvel um tíma
með málefni Danmerkur þar.
hamförum og síður blaðanna eru
fullar af vitnisburðum um ágæti
andstæðinganna.
Hvað veldur því, að þessi
róður er nú hertur þessa síðustu
daga? Það skyldi þó ekki vera, að
ástæðan sé sú, að það hefur
grundvelli á komandi árum — sem
forseti þjóðar sinnar.
Ég vil að endingu ítreka þakk-
læti mitt í garð þeirra hjóna fyrir
ómetanlega aðstoð og uppörvun,
og jafnframt vil ég tjá þeim
þakklæti fyrir, að Pétur hefur
sinnt áskorun um að bjóða sig
fram við það forsetakjör, sem
fram fer eftir nokkra daga.
Hálffertugur var hann skipaður
sendiherra þar, og var þá annar
yngsti maður, sem falin hafði
verið forsjá íslensks sendiráðs
(hinn var Pétur Benediktsson, sem
var fáeinum mánuðum yngri, þeg-
ar honum var falið að opna
sendiráðið í Moskvu í upphafi).
Siðan hefur Pétur Thorsteins-
son verið sendiherra í 24 þjóðlönd-
um og auk þess fulltrúi Islands í
fjölda alþjóðastofnana. Sem slíkur
hefur hann staðið í eldlínunni við
erfiða samninga í afurðasölum- og
alþjóðamálum áratugum saman,
þótt nafn hans hafi ekki verið á
allra vörum.
Hann hefur ávallt komist áfram
af eigin rammleik og á eigin
verðleikum, allt frá því að hann
vann hörðum höndum fyrir námi
sínu og lauk síðan prófi í
viðskiptafræði og að því búnu
lögfræði á aðeins sjö árum. Þegar
hann var ráðinn í utanríkisþjón-
ustuna, var hann orðaður við
róttækar skoðanir, en samt hikaði
þáverandi utanríkisráðherra, sem
var engan veginn hlynntur vinstri
stefnu, ekki við að ráða hann, enda
voru og eru gáfur Péturs og
hæfileikar óumdeilanlegir.
Nú er þessi kosningaundirbún-
ingur senn á enda, en hann hefur
sannað á mjög ánægjulegan hátt,
að Pétur Thorsteinsson er besti
kynnir sjálfs sín. Sigur hans í
þessum kosningum er fyrst og
fremst honum sjálfum að þakka.
H.P.
komið fram, síðan Ríkisútvarpið
hóf kynningu sína — þótt hún sé
í algeru lágmarki — að viðhorf
manna til frambjóðenda hafa
gerbreyst.
Þeim fjölgar með degi hverj-
um, sem gera sér grein fyrir því,
að sá frambjóðandinn, sem fæst-
ir þekktu, áður en hann gaf kost
á sér og hugðust því síst greiða
atkvæði, hefur náð til ótrúlegs
fjölda fólks með látlausri fram-
komu og málefnalegum svörum
við öllum spurningum.
Sannleikurinn er sá, að Pétur
Thorsteinsson er að vinna hug
þjóðarinnar — hann er eini
frambjóðandinn, sem er í stöð-
ugri sókn í áliti og beinu fylgi,
sem mun sannast á sunnudag.
Þess vegna segja andstæð-
ingarnir nú: Oft var þörf en nú
er nauðsyn, og því munu þeir
hamast allt fram á kjördags-
kvöld. Æ fleiri munu vitna, en
það mun ekki bera árangur.
Veljum rétt — veljum Pétur.
H. Bj.
Menn geta enn
breytt atkvæði sínu
Þess eru dæmi eftir að kynning frambjóðenda
hófst í hljóð- og sjónvarpi, að menn, sem hafa verið
búnir að kjósa hjá sýslumanni eða bæjarfógeta,
vilji ráðstafa atkvæði sínu á annan veg — vegna
nánari kynna á frambjóðendum.
það er rétt að benda þeim á, sem þannig er ástatt
fyrir, að þeir geta greitt atkvæði á ný. Þeir geta
farið á kjörstað og greitt atkvæði þar og látið
ógilda fyrra atkvæðið.
Þetta ættu þeir að athuga, sem hafa þegar greitt
atkvæði, en vilja nú gera bragarbót vegna þess
samanburðar, sem þeir geta gert á frambjóðend-
um.
Skrifstofur stuðningsmanna Péturs Thorsteins-
sonar veita mönnum ráð og aðstoð í þessu efni eins
og ððrum.
Pétur Thorsteinsson er
besti kynnir siálfs sín
Sölumennska og forsetakjör
Það var ekki laust við, að
ýmsir kímdu sl. föstudagskvöld,
þegar ýmsir frambjóðendur til
forseta tíunduðu, hve mikið þeir
vildu leggja á sig til að selja
íslenskar afurðir úti um heim —
eða hvert þeir væru fúsir til að
fara.
Einn þeirra gat þess ekki, að
meðan hann starfaði í kyrrþey
heima og erlendis á liðnum
áratugum, sat hann næstum
árlega í nefndum, sem unnu að
samningum um viðskipti við
ýmis lönd og var oftast formað-
ur. Þannig sat hann í ellefu
slíkum nefndum á aðeins tíu ára
tímabili frá 1946 til 1956 — og
átti m.a. manna drýgstan þátt í
að opna markaðinn í Sovétríkj-
unum 1953, en það vita þeir best,
sem eru í tengslum við hrað-
frystiiðnað Iandsmanna, að sá
markaður hefur verið mjög mik-
ilvægur svo að enginn mun vilja
missa hann, þótt verð þafi
stundum fengist hærra í öðrum
löndum.
Ætli það sé ekki ómetanlegt
að fá forseta, sem kann slík skil
á þessu atriði, sem þeir fram-
bjóðenda, er hafa aldrei komið
nærri afurðasölumálum, bjóðast
til að helga sig sérstaklega, nái
þeir kjöri?
H.P.
hug heillar þjóðar
Skoðanakannanir:
Samsær i
síódegis-
blaðanna
Það hefur nú komið í ljós, svo
ekki verður lengur um villst, að
síðdegisblöðin, Vísir og Dagblaðið,
hafa allt frá upphafi kosningabar-
áttunnar ætlað sér að hafa eins
mikil áhrif á úrslit forsetakosn-
inganna og þeim frekast er unnt,
og víla ekki fyrir sér að beita til
þess öllum brögðum, meira að
segja óheiðarlegum. Bæði hafa
þessi blöð dregið taum tveggja
frambjóðenda, og þó alveg sér-
staklega eins þeirra, um það
verður ekki deilt, enda þótt þau
úthrópi sjálf, að þau séu bæði
frjáls og óháð.
Aðferðir þeirra til þess að hafa
áhrif á skoðanir kjósenda eru um
sumt líkar, um annað ólíkar. Vísir
gerir tilraun til þess að fría sig
mestu ábyrgðinni með því að láta í
veðri vaka, að skoðanakönnun
blaðsins sé vísindalega unnin, og
því óvefengjanleg. Dagblaðið
svífst hins vegar einskis frekar en
áður.
Staðreyndin er hins vegar sú, og
það hafa kjósendur nú fengið
staðfest, að stefnan er sú sama hjá
báðum.
Fyrstu skoðanakannanirnar
voru gerðar áður en kjósendum
hafði verið gefinn kostur á að
kynnast frambjóðendum. I ann-
arri atrennu var sama uppi á
teningnum, og var hún í þeim eina
tilgangi að undirstrika þá fyrstu,
það er að viðhalda þeirri hræðslu-
pólitík, sem búið var að búa til.
Og allt er þá þrennt er. Nú er
öllum ljóst, að það þarf ekki annað
en að tala við fólk á förnum vegi,
að miklar breytingar hafa átt sér
stað hvað snertir fylgi einstakra
frambjóðenda, sérstaklega eftir að
þeir fengu tækifæri til þess að
kynna sig sjálfir í útvarpi og
sjónvarpi. Annað væri enda í
hæsta máta óeðlilegt.
En hvað gerist þá?
Enn fara síðdegisblöðin af stað
með skoðanakannanir, og að þessu
sinni öllu verri en áður, og þurfti
ekki að bera í bakkafullan lækinn
í þessum efnum.
Og Vísir stígur skrefið til fulls.
Væri full ástæða til þess að kanna,
hvort hér er ekki um að ræða
athæfi, sem varðar við lög. Að
villa fólki sýn af ásettu ráði er
ekki heiðarlegt, og getur varðað
við lög.
Það, sem þeir Vísismenn leyfa
sér, er einnig umhugsunarefni
fyrir allan almenning í þessu
landi. Að leyfa sér að gera aðra
skoðanakönnun með því að spyrja
sama fólkið og áður er auðvitað
algerlega óraunhæft, og í rauninni
svívirðilegt.
Og tilgangurinn er auðsær.
Vonandi láta kjósendur samt
ekki glepjast af þessu tiltæki, og
halda áfram að vera trúir sjálfum
sér, — kjósa samkvæmt eigin
sannfæringu, en ekki eftir fyrir-
fram tilbúinni forskrift gulu
pressunnar. Það hefur komið fram
á prenti áður, að brýna nauðsyn
ber til þess, að hér á landi verði
sett lög um framkvæmd skoðana-
kannana. Það eru orð að sönnu.
Fólkið í landinu sættir sig ekki
við svona vinnubrögð, það lætur
ekki segja sér svona fyrir verkum;
það lætur ekki blekkja sig á
þennan hátt, og þeir tímar koma
líka, að fólkið lætur sér í léttu
rúmi liggja hvort síðdegisblöðin
seljast eða ekki.
Álmannarómur lýgur ekki, og
eftir að frambjóðendurnir komu
fram í sjónvarpinu og útvarpinu,
hafa kjósendur séð og heyrt sjálf-
ir, það þarf ekki lengur að segja
þeim hvern þeir eiga að kjósa —
þeir eru fullfærir um það sjálfir
að mynda sér skoðun, og kjósa
síðan, að sjálfsögðu samkvæmt
eigin sannfæringu á kjördegi.
— Jón Ásgeirsson.