Morgunblaðið - 26.06.1980, Blaðsíða 28

Morgunblaðið - 26.06.1980, Blaðsíða 28
2 8 MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 26. JÚNÍ1980 Ingibjörg Árnadóttir ritstjóri: Eplið felliir sjald- an langt f rá eikinni Góðir íslendingar. Mér renna svo til rifja öll þau mörgu orð sem falla töluð og skráð um væntanlegt forsetakjör, að ég get ekki lengur látið vera að stinga niður penna. í gær, sunnudaginn 22. júní, kom til okkar á kosningaskrif- stofu Vigdísar Finnbogadóttur í Kópavogi, fullorðinn vinnulúinn karlmaður. Hann var að leggja fram sitt frjálsa framlag í kosn- ingasjóð hennar. Hann settist og sagði okkur frá atviki sem hann varð vitni að á leið sinni út úr húsinu sem hann býr í — Fullorð- in kona var að þvo stigaganginn í fjölbýlishúsinu. Honum varð að orði: „Það verður nú örlítil andleg Ég kynntist Guðlaugi og Krist- ínu árið 1975 er ég hóf störf hjá Happdrætti Háskóla íslands og varð okkur fljótt vel til vina. Þau Guðlaugur og Kristín eru glaðvær og skemmtileg hjón, alþýðleg og manni líður vel í návist þeirra. En þetta er í sjálfu sér ekki nóg til að uppfylla kröfur okkar íslendinga til þeirra sem sitja eiga á Bessa- stöðum. Guðlaugur Þorvaldsson er án efa einn færasti stjórnandi þessa lands, það sýnir allur hans ferill. Ég tei mjög nauðsynlegt að forseti Islands sé gæddur mikilli stjórnvisku. Þó svo að við berum alla jafna gæfu til þess að skipa daglegri stjórn iandsins á þann hátt að á þessa stjórnvisku reyni ekki, gæti sjálfstæði okkar oltið á henni við vissar aðstæður. Það er sannfæring mín að af því ágæta fólki sem er í framboði hafi Guðlaugur Þorvaldsson langmesta hæfileika, þekkingu og reynslu á þessu sviði. Þar við bætist svo að Kristín kona hans hefur einstaka hæfileika til að skapa þægilegt andrúmsloft með sinni hógværu og látlausu framkomu, sem er hennar aðalsmerki. upplyfting fyrir ykkur konur, þeg- ar Vigdís er komin til Bessastaða." Konan leit skelfingu lostin upp úr skúringafötunni og sagði: „Það væri nú að setja ofan.“ Ég geri mér grein fyrir að þetta er sagt af þekkingarskorti. Þessi fullorðna kona veit sýnilega ekki betur. Við hana og aðra, sem lítt til þekkja vil ég því segja — Það setur ekkert ofan setrið á Bessa- stöðum við komu Vigdísar Finn- bogadóttur. Jafnvel ekki eftir 12 ára setu okkar ágæta núverandi forseta, Kristján Eldjárns. Að undanskildum mannkostum Vigdísar, sem að sjálfsögðu eru þó mikilvægastir, getur þjóðin litið með virðingu á ætterni og starfs- Á meðan við Kristín unnum saman í Happdrætti H.í. fengu margir Islendingar vinninga. Nú vona ég að öll þjóðin fái stóra vinninginn 29. júní: Guðlaug Þor- valdsson sem forseta Islands. Kosningabarátta stuðnings- manna Péturs Thorsteinssonar hefur tekið miklum stakkaskipt- um allra síðustu daga, og alveg sérstaklega eftir að úrslit skoð- anakönnunar Vísis voru birt. Þau eru staðfesting á því, sem hörðustu stuðningsmenn Péturs hafa alltaf verið sannfærðir um, að fleiri og fleiri fylkja sér um Pétur. Nú er ljóst, að aðeins vantar herslumuninn, og lokasóknin er í algleymingi. feril foreldra hennar. Því segi ég: Eplið fellur sjaldan langt frá eikinni. Móðir Vigdísar, Sigríður Eiríks- dóttir, hjúkrunarkona og störf hennar í þágu félags, líknar og menningármála, eru mér vel kunn. Sigríður starfaði árum saman hjá Líkn í Reykjavík. Hún var fyr9ti íslenski formaður Hjúkrunarfé- lags íslands, eða frá 1924—1960. Samfellt í 36 ár. Sigríður er eini formaður Hjúkrunarfélags ís- lands sem jafnframt hefur verið formaður Samvinnu hjúkrunar- fræðinga á Norðurlöndum, sem hefur nú 130 þúsund félaga innan sinna vébanda. Jafnframt og jafn- hliða formannsstarfinu var Sig- ríður lengi ritstjóri fagblaðs stétt- arinnar og á algert persónumet i skrifum sínum, fræðigreinum, þýðingum og fréttaefni. Þetta er mér vel ljóst vegna þess að lokið er vinnu við efnisyfirlit okkar nær 55 ára gamla fagblaðs, sem nú ber heitið HJÚKRUN. Efnisyfiriitið verður gefið út í ársbyrjun 1981. Faðir Vigdísar er látinn, en hann hét Finnbogi Rútur Þor- valdsson, verkfræðingur að mennt, og prófessor í verkfræði við Háskóla íslands. Hann var Vestur-Barðstrendingur, sonur séra Þorvalds Jakbobssonar í Sauðlauksdal. Þar sem ég hef aðeins nefnt örfá atriði vil ég eindregið benda þeim fjölmörgu Islendingum sem áhuga hafa á ætterni manna, að það eru til bækur sem heita Hjúkrunar- kvennatal og Verkfræðingatal. Sumir hafa haft það á móti framboði Vigdísar að hún er kona ein. I kynningu forsetaframbjóð- Á kosningaskrifstofum Péturs um land allt eru rauðglóandi símar allan daginn og alla daga, og fólk streymir að til þess að bjóða fram aðstoð sína. Fleiri og fleiri gera sér ljóst, að það er ekki sanngjarnt, — það er ekki eðlilegt, og það er ekki stætt á öðru en að kjósa hæfasta manninn í æðsta embætti lands- ins. Þess vegna snúa nú kjósendur bökum saman og fylkja sér um Pétur Thorsteinsson. Ingibjörg Árnadóttir ritstjóri enda sunnudaginn 22. júní í ríkis- útvarpinu, kom það fram hjá einum frambjóðanda að honum þætti ekkert athugavert við það að kona forseta sinnti fullu starfi ólaunuðu á forsetasetrinu. Þetta er hættulegur misskilningur og skilningsskortur á almennum mannréttindum. Með þessu er verið að viðurkenna löngu úrelt sjónarmið, þar sem gert er ráð fyrir að eiginkona sé sjálfkrafa í Morgunblaðinu í dag, 24. júní, er grein eftir frú Kristínu Magn- úsdóttur um einn frambjóðandann í forsetaembættið, og talar hún um „foringja, sem líti með virð- ingu og alvöru á embætti forset- ans, en ekkert brosandi land, eða Dísu í Undralandi". Það er undarlegt hvað sumt fólk virðist hræðast glaðlegt viðmót Valgerður Pálsdóttir ólaunaður starfskraftur heimilis- ins. Slík sjónarmið eiga ekki lengur heima hér á landi, hvorki á Bessastöðum né annars staðar. Ef Vigdís ætti mann, mundi hann sætta sig við að vera ólaunaður starfskraftur heimilisins á Bessa- stöðum? í sömu kynningu var vinátta til umræðu. Um það vil ég segja — Ég er vinur viljirðu mér eitthvað. Ég er svo lánsöm að vera ekki í neinu hafti, hvorki pólitískt né starfslega. Þetta eru fyrstu opin- beru störf mín í kosningabaráttu. — Nei annars. Við hjónin tókum þátt í starfi við borgarstjórnar- kosningar í Reykjavík 1974. Það voru þá líkt og þessar kosningar, persónulegar kosningar, byggðar á mannkostamati. Þá var Birgir Isleifur Gunnarsson þáverandi borgarstjóri í kjöri og fyrir hann störfuðum við. „Ég ætla ekki að kjósa, hann kýs,“ sagði ung kona við mig í votta viðurvist fyrir utan fisk- verkunarhús hér á stór-Reykja- víkursvæðinu, og benti á manninn sinn. Við þessa konu vil ég bara segja: Ég kýs, og hvet alla til að nota kosningarétt sinn. Þjóðin kýs. Vigdísar Finnbogadóttur og henn- ar frjálslegu framkomu. „Hún er of glöð. Hún tekur þetta ekki nógu alvarlega," heyrist fólk segja. En skyggnumst ofurlít- ið undir yfirborðið. í Morgunblað- inu er viðtal við Vigdísi, þar sem hún af hreinskilni og hispursleysi ræðir við blaðamann um líf sitt. Þar kemur m.a. í ljós, að hún, ekki síður en önnur mannanna börn, hefur orðið fyrir vonbrigð- um og sársauka í lífinu. En hún hefur hvorki brotnað né bugast við andstreymið, heldur þvert á móti eflst og styrkst við erfiðleikana, og þykir mér hún maður að meiri, með sinni bros- andi framkomu. Ég efast ekki um, að í embætti forseta íslands muni hún standa sig með prýði, hvort heldur á alvarlegum tímamótum eða gleði- stundum í lífi þjóðarinnar, svo mannleg sem hún er. Með fullri virðingu fyrir hinum alvarlegu karlframbjóðendum, kýs ég Vigdísi Finnbogadóttur, sem brosir móti framtíð Islands. Guðrún Guðnadóttir gullsmiður: Einn færasti stjórn andi þessa lands Vigdís Guðfinnsdóttir: Allt rauðglóandi og fólkið streymir að Valgerður Pálsdóttir: Manneskjan Vigdís Gústaf Óskarsson, ísafirði: Þrír karlar og ein kona Senn líður að forsetakosningum, eins og allir landsmenn vita. Svo margt hefur verið um þær rætt og ritað, að mér er orðið innanbrjósts líkt og kjaftaskinum forðum, þeg- ar hann hóf ræðu sína með þessum orðum: „Nú finnst mér kominn tími til að ég taki þetta mál til rækilegrar umfjöllunar.“ Þrír virðulegir borgarar þessa lands gefa kost á sér til embættis- ins, allir mikilhæfir menn. Vand- inn er bara sá, hve erfitt er að gera upp á milli þeirra og raunar afleitt að mega ekki kjósa þá alla. Reyndin er nefnilega sú, að þegar átt hefur að meta mannkosti þeirra, hefur komið í ljós að þeir eru allir prýðilega hæfir tii þess arna. Sumir hafa þá reynt að fara þá leið að finna á þeim bresti, en varla verður sagt að nokkuð hafi komið út úr því, sem vit er í . Einum er fundið til foráttu að hann kemur beint úr pólitísku vafstri og öðrum lagt til lasts að hafa aldrei skipt sér af pólitík. (Hvernig er hægt að gera fólki til hæfis?) Fundið hefur verið að einum að hann sé of gamall. Þar sem allir frambjóðendurnir eru fyrir neðan miðjan sjötugsaldur mætti spyrja hvort elli sæki fyrr á íslendinga en aðra hvíta menn. Þess eru nefnilega dæmi með öðrum þjóðum að menn á áttræð- isaldri hafi sest í sæti þjóðhöfð- ingja. Ég get heldur ekki séð að það geri nokkurn mann ófæran um að gegna störfum forseta þó hann hafi leikið knattspymu á yngri árum (þó mér hafi aldrei þótt það gáfulegt hjá fullorðnum mönnum að elta útblásna leður- tuðru, bara til að sparka í hana, en það mat stafar eflaust af því, að sjálfur komst ég aldrei upp á lag með að sparka í bolta). Af framansögðu hlýtur að vera ljóst hve erfitt er að gera upp á milli hinna þriggja mætu manna. Ég er að bíða eftir að fá að sjá og heyra þá alla saman í sjónvarpinu á eftir. Ég hlýt að velja þann sem kemur best fyrir, úr því ekki eru aðrir verulegir kostamunir á þeim. Á meðan ég bíð væri kannski rétt að minnast lítillega á fjórða frambjóðandann, en þar sem ég er algjörlega á móti jafnrétti, kemur ekki til mála að ég styðji þann frambjóðanda, vegna þess að þar er kvenmaður á ferðinni. Að vísu skal játað að talsvert hlýtur að vera í þennan kvenmann spunnið, þvi fylgismenn annarra frambjóð- enda hafa haft um hana fleiri orð, bæði prentuð og rituð, en þó miklu fremur töluð, en hina frambjóð- endurna samanlagt. Ég er félagi í samstarfshóp sem hefur það að markmiði að vinna að því að varðveita sjálfsögð forréttindi karlmanna. Við í þess- um hóp höfum unnið töluvert starf til að opna augu fólks fyrir því hvílík óhæfa það væri ef kona yrði kosin. Það verður að játa, að viðleitni vor til þessa hefur verið hálfgerð hrakfarasaga. Fyrst var reynt að beita móður náttúru fyrir sig. (I minni sveit þótti það reyndar ekki stórlöstur á stúlku þótt hún væri pínulítið góð við piltinn sem henni þótti vænst um.) Þrátt fyrir ítarlega leit og ræki- lega könnun tókst ekki að grafa upp nokkurt atvik úr lífshlaupi frambjóðandans sem benda mætti á og segja, að ekki væri sæmandi forseta íslands að hafa farið þannig að. Næsta atlaga varð að vera betur undirbúin. Einn úr vorum hópi, hámenntaður raunvísindamaður, lagði mikið starf af mörkum og eftir tímafrekar rannsóknir hafði hann í höndum gögn, sem leiddu sterk rök að því, að frambjóðand- inn væri kommi. Nú hlaut málinu að vera borgið, því flestir hljóta að sjá, að það er alger óhæfa að kommi sitji á forsetastóli. Von- brigði mín urðu því ekki lítil þegar ég heyrði á tal nokkurra manna (Jf'itVu < n (1 í, i um þetta mál. Eg veit að þar voru menn sem höfðu vel vit á komm- um, — sumir þeirra eru kommar „Að hún Vigdís sé kommi? Hún er þá afskaplega lélegur kommi, hæsta lagi platkommi, líklega ekki nokkur kommi." „En Keflavíkurgangan?" „Það er ekkert að marka. Það hafa ýmsir farið í göngu en eru ennþá sömu framsóknarlubbarnir og kratablækurnar sem þeir hafa alltaf verið." „En kommarnir kusu hana í nefnd." „Já, við vorum að vona að það dygði til að fá hana á okkar band. Hún starfaði reyndar í nefndinni en hún fékkst aldrei til að ganga i Bandalagið." Sjómenn, sem róa með línu eða færi, vilja gjarnan fá þorskinn á sitt band. Nefndarsætið hefur þá verið eins konar beita. Ég er hræddur um að erfitt yrði að gera út, ef þorskurinn lærði að hirða beituna en sleppa við krókinn. Nú heiti ég á alla góða drengi að finna þau rök, sem endanlega geta sannfært landsmenn um réttmæti baráttu vorrar. Og ekkert fleipur nú. Ég hefi nú séð frambjóðendurna alla saman en ekki hresstist Eyj- ,M|q •UiilJU UHt Sila 1 ólfur við það. Þessi kvenmaður, sem ekki gat gert blaðurgjörnum löndum sínum það til þægðar að misstíga sig smávegis á vegi dyggðarinnar, hreinlega stal sen- unni frá virðulegum fulltrúum hins sterka kyns. Ef einhver piltanna hefði nú komið svona skemmtilega fyrir sig orði væri ekki mikill vandi að velja. Nú er kvenþjóðin eflaust upp til hópa að rifna af monti yfir því að ein af þeim skuli hafa staðið sig best. Svo fylkja þær áreiðanlega liði í einni breiðfylkingu til að kjósa hana. Maður verður víst að kyngja því, ofan í vinstri stjórn með íhaldsbragði, að kona verði for- seti. Og þó. Það er ekki víst að maður þurfi að kyngja neinu. Ég veit nefnilega um konur sem eiga það til að hafa hátt og heimta jafnrétti. Sumar þeirra eru vísar til að lækka róminn þegar þær hafa náð sínu. Jafnvel eru þær til sem eiga það til að bregða fæti fyrir aðrar konur sem ætla að sækja einhvern rétt, sem þær telja sig eiga. Það er kannski svolítið lúalegt, en á þessar konur verðum vér að treysta, málstað vorum til stuðnings. Þær hafa áður reynst oss vel, t.d. í prestskosningum. Að lokum eru hér nokkur varn- aðarorð til kjósenda: „Varist að kjósa menn ósættis og sundurlyndis.“ „Varist að kjósa reynslulausa." „Varist að kjósa óhæfa." Og umfram allt: Varist að greiða konum atkvæði, því betri er knattspyrnumaður sem forseti Reykjavíkur og nágrennis en kona sem forseti íslands. **t«>11 1r5 I3 < Yt ) 1 ivj 1 r

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.