Morgunblaðið - 26.07.1980, Qupperneq 11

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 26. JÚLÍ1980
11
Hannes lengst til hæxri ræðir verkskipulagið við einn af flokksstjór-
unum. einn starfskrafturinn fylgist með. Ljósm. Mbi. Friða Proppé.
þess að vinnuafköst urðu léleg og
krakkarnir lærðu lítið til verka, en
það ætti að mínu mati m.a. að
vera tilgangur þessarar vinnu."
Fá nú fulla vinnu
„Þau verða náttúrulega ætíð
svipuð, en við höfum reynt að fá
fleiri skapandi verkefni til viðbót-
ar við hreinsun, grashirðingu og
þessi venjubundnu sumarverkefni.
Hvaða breytingar voru gerðar á
fyrirkomulaginu í sumar?
„Það var í fyrsta lagi sú breyt-
ing, að krakkarnir fá nú fulla
vinnu, þ.e. sjö klst. vinnu á dag.
Launin voru hækkuð til muna,
þannig að þau fá nú 900 og 1.000
kr. á tímann eftir aldri. Þess í staö
gerum við líka ákveðnari kröfur
til krakkanna og þau eru látin
stunda sína vinnu, bæði hvað
varðar mætingar og iðni. Þetta
eru um 80 krakkar og er þeim
skipt niður í 12 til 14 manna hópa
og hefur hver hópur sinn verk-
stjóra. Þetta hefur gengið vel og
ég tel að krökkunum líki þetta
fyrirkomulag betur, þá eru vinnu-
afköstin mun meiri og það sem ég
tel bezta dæmið um árangurinn
er, að ekki hefur borizt ein einasta
kvörtum frá foreldrum eða bæjar-
búum almennt vegna unglinga-
vinnunnar, en þær bárust nokkrar
í fyrrasumar."
Reynt að fá skap-
andi verkefni
Hvað með verkefnin, hafa þau
breytzt?
Sem dæmi get ég nefnt, að krakk-
arnir eru núna að vinna við að
tyrfa meðfram gangstéttum í
Lundunum. Þá hafa þau gert
stórátak við fegrun kirkjugarðs
Garðakirkju, niðursetning trjáa er
á listanum og í ágústmánuði
munum við fara í málningar-
vinnu."
Hannes sagði, að bæjaryfirvöld
hefðu sýnt málinu skilning og
taldi hann, að niðurstaða þessarar
tilraunar myndi undirstrika nauð-
syn þess að þessi vinnukraftur
fengi viðurkenningu. „Auðvitað á
þessi aldurshópur fullan rétt á því
að litið sé á hann eins og annan
starfskraft. Krakkarnir eru bæj-
arstarfsmenn og ég er viss um að
bærinn okkar væri ekki svipur hjá
sjón, ef vinnu þeirra nyti ekki við.
Þessi aldurshópur er hörkudugleg-
ur til verka og vill gera vel, en það
er með þau eins og okkur eldra
fólkið, ef við fáum aldrei viður-
kenningu og höfum á tilfinning-
unni að við séum að vinna til
einskis, þá missum við áhugann og
afköstin verða samkvæmt því.“
Þessir hressu strákar létu ekki trufla sig frá vinnu, en gáfu sér þó
tíma til að lita upp og brosa.
I
Jón Oddgeir Jónsson:
Þegar stendur í manni
Það ber við, að matarbiti. svo sem kjiit, epli, harðfiskur
eða blóðmör standi í háisi manns (kokinu) og loki þannig
loftrásinni til lungnanna. Einnig geta aðskotahlutir. svo
sem tölur. smámynt og fleira hrokkið niður í barka.
Einkennin láta ekki á sér standa; sjúklingurinn stendur á
öndinni. blánar i andliti. má ekki mæla — og getur kafnað á
nokkrum mínútum.
Myndin er frá barnasjúkrahúsi í Chicago
og sýnir hluti. sem legið höfðu á glám-
bekk í heimahúsum og lítil hörn gleypt.
Þrýstiaðferð
Þegar aðskotahlutur stendur í kverkum eða koki fólks. getur skyndihjálpin m.a. verið fólgin
í því að þrýsta undir þindina með þeim átökum, sem þessar myndir gefa til kynna. Við það
þrengist brjústholið. Loftið í lungunum þjappast saman og ef átaki er beitt upp á við, getur
lofthviðan rutt burtu aðskotahlutum úr öndunarfærum.
Þessi mynd sýnir lcgu þind-
ar og lungna. sem hér koma
helst við sögu.
Ef manneskja. scm er komin að köfnun. æðir um eða stendur
kyrr, stjörf af hræðslu. kemur hjálparmaður að baki
sjúklingsins. tekur báðum höndum um bringspalir hans.
leggur krepptan hnefa annarar handar. með þumalinn að — og
þrýstir snöggt og fast upp undir rifjabogann, með báðum
höndum, eins og þessar myndir sýna. (Það er óþarfi að þrýsta
þjösnalega, enda gæti það orsakað innvortis áverka.)
Ef um ungbarn er að ræða,
þá hagræðið því eins og sýnt er
á þessari mynd og ýtið með
fingrum á bringspalir þess, ef
til vill nokkrum sinnum. Beitið
kröftum í samræmi við það, að
hér er verið að hjálpa ung-
barni.
Sjálfs-
hjálp
Ef maður er einn síns liðs. »k
kominn að köfnun veitna aðskota
hlutar i hálsi. er þrautaráðið e.t.v,
það. að leKKja báða handleKKi þétt
að hrinKspolum. eins ok teikninKar
þessar sýna — ok snarbeyKja sík
fram á við. Við það myndast all-
mikill þrýstinKur. eins ok lesandinn
Ketur sjálfur reynt. þvi ekki er ráð
nema i tíma sé lært.
(Úr væntanleKri nýrri útKáfu bók
arinnar „Hjálp í viðlöKum".)
Ef stendur í stálpuðu barni,
þá bregðið barninu um öxl og
þrýstið nokkrum sinnum með
kröftugu, snöggu átaki, yfir
bol sjúklingsins og fylgist með
því hvort hluturinn hrekkur
frá.
þrýstiaðferð við manneskju er
situr á stól, þegar stendur í
henni og handtökum beitt á
sama hátt og sýnt er á mynd-
unum.
Ef sjúklinKurinn er svo langt
leiddur að hann sé fallinn i
ómeKÍn. þá veltið honum á
bakið. krjúpið niður.
ok myndin sýnir. lcgKÍÓ neðri
hendi á brinKspalir hans. ok þrýstið siðan með báðum höndum ok
snöKKri hreyfinKU upp á við. að brjústholinu. Endurtakið þetta nokkrum
sinnum. ef þörf krefur.
FyÍKÍst með því. sem kynni að berast upp í munn sjúklinKsins ok
strjúkið það burt jafnoðum. eða látið hjálparmann annast það verk.
Höfði sjúklinKsins hallað til hliðar eins ok sýnt er á myndinni.
Að lokum skal það itrekað. að það á við i þessum tilvikum. sem við öll
önnur slys. að jafnframt þvi að hjálparmaður hefst handa. þarf að
skipuleKKja það að ná strax i læknishjálp.