Morgunblaðið - 26.07.1980, Qupperneq 21

Morgunblaðið - 26.07.1980, Qupperneq 21
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 26. JULI 1980 21 'S 1943 í næsta tíma, sem ég sótti, sagðist hann vera með hugmynd, sem sé: Listasafn við Háskóla íslands. Slík söfn væru víða við erlenda háskóla og mörg frábær. Ég ætla nú ekki að hafa þessi orð fleiri, en aðeins að undir- strika, hvernig þessi hugmynd varð til, sem sagt innan veggja Háskóla Islands, en hugmyndasmiðurinn var Björn Th. Björnsson listfræðingur". Dregið saman í hnotskurn, þá gaf Sverrir Sigurðsson hér Birni Th. Björnssyni mikið tilefni til að fá snjalla hugmynd ... Listasafn Háskóla íslands hefur nú formlega tekið til starfa með sýningu á nefndri stofngjöf, sem telur 70 málverk eftir Þorvald Skúlason ásamt fjölda frumrissa og uppkasta að málverkum, og 25 myndverkum eftir aðra listamenn. Háskólaráð kaus í fyrstu stjórn safnsins þá Björn Th. Björnsson, listsagnfræðing, Gylfa Þ. Gíslason fyrrv. ráðherra og Sverri Sigurðsson. Miklir safnarar myndlistarverka eiga það sameiginlegt, að hér er um ástríðu að ræða en sjaldnast hagnað- arvon, ávinningurinn er öðru fremur gleði sú, er lífræn listaverk færa viðkomandi í formi lífsfyllingar og á stundum einnig í viðkynningu við höfundana. Öll list krefst þekkingar í einhverju formi af hálfu iðkenda sinna, enda er mikil list ávöxtur stöðugrar þekkingarleitar og orku- dreifingar efnis og anda. Það gefur því auga leið, að eðlilega eru slíkir menn oft djúpfróðir á samtíð sína og Á þetta er minnst vegna þess að fram kemur, að Sverrir Sigurðsson telur sig hafa lært mikið af samskipt- um sínum „við þessa heiðursmenn", sem listamenn eru í hans augum og einkum af að hlusta á Þorvald Skúlason ræða um málverkið sem slíkt“. Einkum er Sverri þessi setning frá Þorvaldi minnisstæð: „Eigi múl- verk af fyrirmynd að geta talist listaverk er ekki nóg að það sé mynd af einhverju. heldur verður það að vera sjáifstæður hlutur, lifræn heild, sem þolir að vera rifin út úr því umhverfi sem það er af.“ Við- kynningin við Þorvald og hinn rök- vísa og stranga skóla sem hann er fulltrúi fyir varð svo til þess, að Sverrir og fjölskylda hans snéri sér að mestu að því að safna verkum hans. - O - Sverrir Sigurðsson hefur af mikilli alúð og kostgæfni safnað saman yfirgripsmiklu úrvali verka Þorvald- ar Skúlasonar og hlýtur fyrir það virðingu og þakkir allra þeirra er gera sér ljósa grein fyrir mikilvægi þessa hlutverks, sem hann af eigin hvöt og óeigingirni tók að sér. Hlutverkinu hefur Sverrir skilað frábærlega vel og fyrir þetta mun nafn hans tengjast þróun íslenzkrar myndlistar um ókomna framtíð. En Sverrir hefði ekki getað þetta án stuðnings sinnar ágætu eiginkonu, Ingibjargar Guðmundsdóttur, og Yfirlitsmynd yfir nýrri verk Þorvaldar Skúlasonar. Mynúllst eftir BRAGA ÁSGEIRSSON fortíð, þótt sjaldnast hreyki þeir sér af því, þar sfem þetta er þeim í blóðið börið og í sinnið ofið. Margir lista- menn eru hlédrægir í eðli sínu, hvað sem yfirborðinu líður, næsta feimnir, kunna sig ekki í margmenni og eru manna frábitnastir innantómu skvaldri. Þeir, er listaverkum safna, komast sumir hverjir inn í innsta hring listamanna, inná innsta gafl og kynnast þeim öllum öðrum betur, veikleika þeirra og styrk, þrám þeirra og framadraumum, skilja þá jafnvel betur en þeirra nánustu. Fræg er .t.d. sagan um samskipti verðbréfasnill- ingsins Rolf Stenersen og norska málarans Edvard Munch, en Rolf var einn af þeim fáu, er Munch kærði sig um að eiga orðaræður við og mátti að auki heimsækja hann á vinnustofur hans, — í síðara tilvikinu oftast sá eini. Rolf þessi gaf Óslóborg viðamik- ið safn samtímalistar fyrir 43 árum, m.a. fjölmargar myndir eftir Munch. Það er önnur saga, en lærdómsrík, að ekki er ennþá hafið að byggja yfir það þrátt fyrir fögur fyrirheit. dætranna Bjargar og Áslaugar, því að þetta er allt samvalið lið einlægra aðdáenda Þorvaldar Skúlasonar er vill veg hans og íslenzkrar myndlist- ar sem mestan. Að sjálfsögðu er þetta glæsilegasta safn verka Þorvaldar er um getur, og sem gefur mjög góða hugmynd um listferil hans frá upphafi og fram á siðustu ár og Sverrir hefur verið einstaklega naskur við að festa sér lykilverk í ferli Þorvaldar, m.a. leitað út fyrir landsteinana til að fylla upp í myndina. Allt þetta hefur kostað ómælt fé og mikla fyrirhöfn, en þó umfram allt andlegt þrek, hugarró og djörfug. Sverrir er vissulega maður sem þorir að gera hlutina, — hefur engin umsvif og gerir þá vel. Hin verkin 25, sem öll eru eftir landsþekkta listamenn staðfesta svo einstaklega næmt auga fyrir mynd- list almennt og samtíðinni yfirleitt. Það er efni í stóra grein að fjalla um safnið í heild og ég vona að mér auðnist að gera það síðar. Hér skyldi fyrst og fremst vera vakin athygli á gjöfinni og um leið hinni stórmerki- legu sýningu í anddyri og hátíðarsal háskólans, er stendur til þriðja ágúst. Þessa sýningu þurfa allir að sjá, er láta sig íslenzka myndlist einhverju varða. — Heill Sverri Sigurðssyni og fjöl- skyldu. Fréttabréí úr Breiðuvíkurhreppi: Uppspretta eyðilögð vegna framkvæmda við sumarhúsin LauKarbrekku 20. júli TÍÐÁRFAR hefur verið með cin- dæmum gott á þessu vori og það sem af er sumri. Sauðburður gekk vel almennt enda veðráttan um sauðburðinn með afbrigðum góð. Óvenju mikið var um að hjálpa þyrfti ám við burð. Þurrkar voru miklir allan júní og grasspretta því sein, en í júnílok brá til votviðris og hefur sprottið mikið síðan. Fer gras að falla á túnum hvað líður, en bændur bíða nú eftir þurrki til að slá, þeir sem ekki hafa votheysgeymslur. Útgerð Á Stapa og Hellnum hafa verið gerðir út í vor 16 bátar, þar af hefur einn stundað grásleppuveið- ar og veitt sæmilega. Færafiskur hefur verið mjög tregur síðan í maí og er afli bátanna nú minni en í fyrra. Gæftir hafa verið með afbrigðum góðar í júní og það sem af er júlí. Framkvæmdir Hafin er bygging tveggja íbúðar- húsa í hreppnum og er verið að steypa þau upp. Þá hóf Lands- samband íslenzkra útvegsmanna framkvæmdir í sambandi við sumarhús, sem þeir vildu byggja á túni bújarðarinnar Skjaldartrað- ar, sem samtökin eiga, og er búið að leggja veg að þeim stað í túninu sem samtöl^in hugsuðu sér að húsin stæðu. Ennfremur er búið að láta grafa skurð í túninu að uppsprettulind, sem kemur undan hrauninu og er þar með eyðilögð heilsulind Hellnabúa frá ómunatíð, því í þessa lind var sótt vatn handa veiku fólki. Þetta var einn af Gvendarbrunnum. Andstaða við sumarhús Þessar framkvæmdir samtak- anna eru hafnar án tiltekinna leyfa og í mikilli andstöðu við fólkið, sem býr á plássinu, það vill ekki sumarbústaðahverfi inn á túnin hér. Ibúar á Hellnum fjöl- menntu á vinnustað verktaka LÍÚ, ungir og gamlir mótmæltu þessum ólöglegu aðgerðum og kröfðust þess, að verkinu yrði hætt þegar í stað, en því var ekki sinnt. Þá skrifaði byggingafulltrúi ásamt byggingarnefnd bréf þar sem óskað var eftir stöðvun fram- kvæmda, en því var heldur ekki sinnt. Byggingafulltrúi hafði áður merkt fyrir sumarhúsunum fyrir LÍÚ vegna ókunnugleika á máíinu og rangra upplýsinga, en eftir að hafa kynnt sér málið tók hann það aftur og óskaði ásamt bygginga- nefnd skriflega til verktaka LIÚ eftir stöðvun framkvæmda, en því var heldur ekki sinnt. Næst gerðist það, að fulltrúi sýslumanns óskaði eftir að fram- kvæmdum yrði hætt um sinn og varð verktaki við þeirri ósk. Túnið nýtt frá ómunatíð Því hefur verið haldið fram í fjölmiðlum af LÍÚ, að túnið, sem þeir vilja byggja h úsin á, hafi ekki verið nýtt til landbúnaðar. Þetta er ekki rétt því túnið hefur verið nytjað allt frá ómunatíð, það er hægt að sanna hvenær sem er. Sjálfur sló ég þetta tún árið 1928 er ég var kaupamaður hjá bóndan- um í Skjaldartröð, en hér hefi ég alizt upp og dvalið hér í 69 ár. Ég ætti því að vita betur en flestir aðrir hvað gerzt hefur í þessu plássi. Þarna var býli sem hét Yxnakelda, (Lindarbrekka) og var í byggð þegar ég var krakki, en síðar lagðist það undir Skjaldar- tröð. Á fundi landnámsstjórans 11. júní 1979 var tekin frá ákveðin landspilda úr jörðinni Skjaldar- tröð undan landbúnaðarnotkun utan túns fyrir sumarhúsa- og útivistarsvæði til handa LÍÚ, sem jarðarnefnd samþykkti og land- búnaðarráðuneytið staðfesti. Þá fór byggingafulltrúi ásamt bygg- inganefnd á frátekna svæðið og athugaði með staðsetningu hús- anna, en byggingafulltrúi skyldi staðsetja húsin nánar þegar um yrði beðið, en sú beiðni hefur ekki komið enn. Ekki rætt við heimamenn LÍÚ vill ekki byggja á þessu útivistarsvæði, sem furðulegt má telja, því það er að flestra dómi sem séð hafa, miklu fallegra og margfalt rýmra en það svæði, sem þeir vilja fá að byggja á. Einnig má það teljast furðulegt að sam- tökin skuli vilja vera í túninu í andstöðu við vilja allra plássbúa, sem eru um þriðjungur allra hreppsbúa, og að aldrei skuli hafa verið rætt við plássbúa eða þeir spurðir álits á málinu fyrr en nú fyrir stuttu. En í sýslufundargerð árið 1976 segir svo orðrétt m.a. að ekki sízt verði tekið tillit til þess fólks, sem byggir viðkomandi svæði. Þetta virðist hafa gleymzt rækilega hvað þetta mál snertir, bæði hvað varðar nauman meirihluta hreppsnefndar og LÍÚ, en aftur á móti hafa plássbúar verið leyndir gangi þessa máls eftir því sem frekast hefur verið unnt og ósann- indum beitt gegn okkur. Þrátt fyrir allt vona ég og allir aðrir plássbúar, að þetta mál endi vel og að LÍÚ taki þann kostinn, sem til friðar horfir, það yrði öllum fyrir beztu. Finnbogi G. Lárusson, fréttaritari. Fimmtán kepptu á Islandsmóti í siglingum OPIÐ íslandsmót í siglingum var haldið um siðustu helgi á vegum Siglingasambands tslands. Fór það fram í Skerjafirði og er það nokkurs konar undanfari að ts- landsiílótum i einstökum flokk- um, sem fram fara í ágúst. Fimmtán bátar tóku þátt í keppninni og voru fjórar umferðir. Á laugardag heltust inargir bátar úr lestinni, en þrátt fyrir fimm vindstig var keppni haldið áfram og lauk um kl. 18. Úrslit urðu sem hér segir: 1. Rúnar Steinsen, Ymi, á „leis- er“ báti. 2. Gunnlaugur Jónasson og Gunnar Guðmundsson, Ými, á „Wayfarer" báti. 3. Jóhannes Æg- isson og Guðmundur Björgvins- son, Ými, á „Bullet". Mótsstjórn önnuðust Oddur Friðriksson og Valdimar Karls- son. • • - - - - - - -.•-•-•- •

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.