Morgunblaðið - 29.07.1980, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 29. JÚLÍ1980
Geir Hallgrímsson í ræðu á Hallormsstað:
SL. LAUGARDAG hélt Sjálfstæðisíélag Fljótsdalshéraðs hátíðlegt 20 ára
afmæli sitt og bauð af því tilefni formanni Sjálfstæðisflokksins, Geir
Hallgrímssyni og konu hans til hátíðahaldanna. Afmælishátíðin var haldin
að Hallormsstað, þar sem kvöldverður var snæddur og ræður og
skemmtiatriði voru flutt. Var afmælishátíðin vel sótt. Formaður félagsins,
Kristbjörg Sigurbjörnsdóttir á Egilsstöðum, setti hátíðina, en auk hennar
skipa stjórn félagsins Guttormur V. Þormar, Geitagerði, ritari og Magnús
Þórðarson, Egilsstöðum, gjaldkeri. Formaður kjördæmisráðsins á Austur-
Iandi var Jóhann D. Jónsson, Egilsstöðum. Veizlustjóri var Þráinn Jónsson.
Sérstakir hátíðargestir voru séra Marinó Kristinsson og kona hans, en
séra Marinó hefur gegnt prestsþjónustustörfum á Austurlandi í 27 ár. Söng
hann einsöng við undirleik Árna ísleifssonar við mikla hrifningu gesta.
Margar ræður voru fluttar.
Auk ræðu Geirs Hallgríms-
sonar, formanns Sjálfstæðis-
flokksins og Helga Gíslasonar,
fyrsta formanns félagsins,
sem gerði grein fyrir sögu
þess, töluðu þeir Egill Jónsson,
alþm. á Seljavöllum og Páll
Halldórsson, fyrrverandi
skattstjóri á Austurlandi, sem
stóð að stofnun félagsins
ásamt Helga Gíslasyni. Marg-
ir aðrir tóku til máls.
Geir Hallgrímsson þakkaði
yrði afrakstur af skóginum í
Heiðmörk slíkur að óþarfi
væri að leggja útsvör á Reyk-
víkinga.
Víst eru skilyrðin ólík í
Heiðmörk og Hallormsstað, en
báðir sýna staðirnir á ári
trésins hvað hægt er að gera í
trjárækt á landi hér. í þeim
efnum eigum við landinu skuld
að gjalda og okkur ber að
græða landið allt eins og unnt
er þar sem gróður á nokkurs
vaxtar von.
þéttbýlisins einnig um of ein-
hæft. Segja má, að atvinnulíf
landsbyggðarinnar standi og
falli með sjávarútvegi, land-
búnaði og þjónustu við þá
atvinnuvegi. Iðnaðaruppbygg-
ing hefur komið of lítið til
sögunnar. Með sama hætti og
lífsnauðsyn er á næstu árum
og áratugum að auka fjöl-
breytni íslensks atvinnulífs al-
mennt, er nauðsynlegt að auka
fjölbreytni í atvinnulífi ein-
stakra byggðarlaga sérstak-
lega. Forsenda þess er næg
orka. Mikilvægasta verkefnið
er því nýting orkulinda. Aust-
firðingar standa þar vel að
vígi, en hafa þó dregist aftur
úr, eins og hrakfallasaga sýn-
ir. Hjörleifur Guttormsson,
iðnaðarráðherra, þingmaður
Alþýðubandalagsins í Austur-
landskjördæmi gefur út virkj-
unarleyfi síðasta daginn sem
ríkisstjórn Óiafs Jóhannes-
sonar sat að völdum, en eftir-
maður hans afturkallar það
síðan og hlýtur gagnrýni
Hjörleifs fyrir. Eftir fjóra
mánuði verður Hjörleifur iðn-
aðarráðherra á ný, en hreyfir
Mótum byggðastefnu
— sem íbúar í þéttbýli og
dreif býli geta sameinast um
sérstaklega boð félagsins til
sín og konu sinnar og árnaði
félaginu allra heilla og þakk-
aði því mikilvæg störf í þágu
Sjálfstæðisflokksins. Geir
Hallgrímsson sagði síðan:
Við eigum landinu
skuld að gjalda
Það er ánægjulegt að koma í
Hallormsstaðaskóg á ári trés-
ins, stærsta skógarins á þessu
skóglausa eða skóglitla landi.
Gunnar Gunnarsson skáld
hefur sagt um Hallormsstaði:
„Mörkin, þar sem skiptast á
berangur og skógarrjóður er
yndislegasta svæðið í öllum
skóginum af villtum skógar-
svæðum því fegurst er gróðr-
arstöðin, þar sem samblandið
af barr- og lauftrjám gefur
góða hugmynd um þá fjöl-
breytni og fegurð, sem bíður
síðari kynslóða, þegar menn
vakna til vitundar um ræktun-
armöguleika landsins og til
dáða. Er þar sjón sögu ríkari,
og þyrftu sem flestir íslend-
ingar að koma í gróðrarstöð-
ina og líta eigin augum hvað
er hægt að gera í trjárækt á
landi hér.“
Þegar þessi orð skáldsins
eru hugleidd í heimsókn á
Hallormsstað minnist ég fag-
urs dags í Heiðmörk, friðlandi
Reykvíkinga fyrir tuttugu ár-
um. Ég var þá borgarstjóri og
fór um Heiðmörk á hestbaki
undir leiðsögu þeirra dug- og
dáðmiklu skógræktarmanna
Hákons Bjarnasonar þáver-
andi skógræktarstjóra, Guð-
mundar heitins Marteinssonar
formanns og Einars heitins
Sæmundsen framkvæmdastjóra
Skógræktarfélags Reykjavík-
ur. Allir þessir menn hafa með
skógræktarstarfi sínu reist sér
óbrotgjarnan minnisvarða.
Mér er bjartsýni þeirra
minnisstæð. Þá voru trén þar
syðra lágvaxin, en ég trúði
þeim næstum, þegar þeir full-
yrtu, að áður en öldin væri úti,
Með líkum hætti hlýtur það
að vera markmið okkar ís-
lendinga að byggja og nýta
landið allt. Svo að aftur sé
vitnað í Gunnar Gunnarsson
skáld á árinu 1944, þá fullyrðir
hann að vel megi búa á
Jökuldalsheiðinni, en bætir
við: „En fólk unir sér ekki
lengur í einverunni, enda illa
að því búið með læknishjálp og
margt annað. Er unglingum
vorkunn, að þeir leita í þétt-
býlið og gleypi við verðlausum
pappír eins og þorskar við
agni. Þeir vita ekki betur og
þeir fullorðnu ekki heldur".
Landshlutaátök
endurspeglast
innan Sjálfstæðis-
flokksins
Á undanförnum árum og
áratugum hefur uppbygging á
landsbyggðinni verið mikil.
Það er af sem áður var, þegar
fólksstraumurinn lá til
Reykjavíkur og nágranna-
byggða. Þetta er okkur öllum
fagnaðarefni. En þótt meira
jafnvægi ríki nú milli strjál-
býlis og þéttbýlis, gætir jafn-
vel vaxandi togstreitu milli
íbúa þeirra. Átökin standa um
fjármagn og framkvæmdir,
hagnýtingu auðlinda lands og
sjávar og aðbúnað atvinnu-
vega og fólksins sjálfs.
Ein helzta forsenda þess, að
okkur takist að sameina þjóð-
ina um nýtt átak í sókn til
betri lífskjara, er sú, að okkur
takist að efla skilning milli
strjálbýlis og þéttbýlis og
jafna hagsmunaárekstra.
Hér hefur Sjálfstæðisflokk-
urinn einkum verk að vinna og
betri skilyrði til að ná árangri
en aðrir stjórnmálaflokkar.
Innan Sjálfstæðisflokksins
endurspeglast landshlutaátök,
eins og við er að búast í svo
víðfeðmri stjórnmálahreyf-
ingu, sem hefur innan sinna
vébanda öll þau meginöfl, sem
sækja fram og takast á í okkar
þjóðlífi. Þess vegna hvílir sú
skylda á okkur Sjálfstæðis-
mönnum öðrum fremur að
móta byggðastefnu, sem íbúar
í strjálbýli og þéttbýli til
sjávar og sveita geta samein-
ast um.
ísland verður
ekki byggt án
þróttmikils
landbúnaðar
Stefnumörkun í landbúnað-
armálum hefur á stundum
með ósvífnum hætti verið not-
uð til að ala á tortryggni og
sundrungu, ekki eingöngu
milli íbúa þéttbýlisins við
Faxaflóa og annarra lands-
manna, heldur milli sveita og
sjávarsíðu. Sjálfstæðisflokk-
urinn hefur staðist þá freist-
ingu sem aðrir stjórnmála-
flokkar hafa fallið fyrir að
taka þátt í yfirboðum og
atkvæðaveiðum, ýmist með því
að taka einhliða undir
þrengstu hagsmunasjónarmið
neytenda eða bænda. Sjálf-
stæðisflokkurinn tekur mið af
þjóðarhag eins og þingsálykt-
unartillaga um stefnumörkun
í landbúnaði er. 18 þingmenn
Sjálfstæðisflokksins fluttu
fyrir lok síðasta þings undir
forustu þingmanns ykkar,
Egils Jónssonar og Steinþórs
Gestssonar ber vitni um.
ísland verður ekki byggt og
nýtt eins og vera ber án þess
að skilyrði séu sköpuð fyrir
þróttmiklum landbúnaði.
Traustur sjávar-
útvegur — mesta
hagsmunamál
byggðanna
Þá er ekki síður hagsmuna-
mál landsbyggðarinnar að
rekstrargrundvöllur sjávarút-
vegsins sé traustur. Atvinna
fólks við sjávarsíðuna stendur
og fellur með útveginum. Þar
fara saman hagsmunir lands-
byggðarfólks og þjóðarheild-
arinnar og þarf ekki að hafa
mörg orð um það. Einmitt af
þessum sökum hljótum við að
hafa af því þungar áhyggjur
hve ískyggilega horfir í mál-
efnum útgerðar og fiskvinnslu.
Það dugar ekki að tala fagur-
lega um byggðastefnu, ef svo
er haldið á grundvallarmálum
þjóðarinnar að útgerð og fisk-
vinnsla stöðvast og atvinnu-
leysi heldur innreið sína.
Núverandi ríkisstjórn hefur
sýnt á misseris ferli að við
myndun hennar var ekki tekið
á neinu vandamáli, og því
síður samið um hvernig leysa
skyldi fyrirsjáandi vanda. Því
er nú um hábjargræðistímann
óvíst hvort menn eiga atvinnu
von, þegar hausta tekur.
Atvinnulífið
of einhæft
Vissulega er atvinnulíf
landsbyggðarinnar, raunar
hvorki legg né lið nú í nær sex
mánuði. Virkjunarleyfið er
enn ekki endurútgefið.
Fljótsdals-
virkjun með orku-
frekan iðnað
Staðreyndin er sú, að stefna
sú er Sverrir Hermannsson
þingmaður ykkar hefur lagt
áherzlu á í virkjunarmálum
Austurlands, hefur reynst
rétt. Fljótsdalsvirkjun með
orkufrekum iðnaði á Reyðar-
firði eða annarsstaðar í kjör-
dæminu, er það sem byggðar-
lagi og þjóðarheildinni kemur
bezt, en stjórnvöld hafa van-
rækt undirbúning undir
orkufrekan iðnað og kann sú
vanræksla að vera stjórnvöld-
um afsökun að velja fyrst
annan virkjunarkost.
Menn tala um byggðaröskun
innan kjördæmisins sjálfs af
völdum orkufreks iðnaðar, en
sannleikurinn er sá, að aukin
þéttbýlismyndun innan kjör-
dæmisins mun um leið styrkja
strjálbýli þess. Og um leið og
menn tala um að fara á mis
við kosti þess að njóta þjón-
ustu þéttbýlis, þá geta þeir
ekki haldið því fram ef þeir
eiga slíkrar þjónustu og þétt-
býlis völ í næsta nágrenni, en
hafna forsendu þess sem er
stórvirkjun og orkufrekur iðn-
aður.
Sveitarstjórnir
taka af skarið
Það er sérstakt fagnaðar-
efni, að bæjarstjórn Eski-
fjarðar og sveitarstjórn Reyð-
arfjarðar hafa tekið af skarið