Morgunblaðið - 09.10.1980, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 9. OKTÓBER 1980
Tyrkland:
Viðbúnaður er
skæruliðar
voru líflátnir
Ankara, 8. októher. AP.
TVEIR ska rulidar voru teknir af
lifi í döKun i Ankara. I>eir voru
hinir fyrstu, sem teknir hafa
verið af lífi í Tyrklandi i átta ár.
Hcrinn hafði mikinn viðhúnað í
Ankara veKna aftoku mannanna.
Mennirnir, Mustafa Pehlivan-
oglu, hægri sinnaður öfgasinni, og
Necdet Adali, vinstri sinnaður
öfgasinni, voru hengdir. Þeir voru
dæmdir til dauða fyrir ári en
borgaraleg stjórnvöld höfðu
heykst á að framfylgja dauða-
dómnum. Nú bíða 15 manns í
Tyrklandi eftir að dauðadómum
yfir þeim verði fullnægt.
Samkvæmt tyrkneskum siðum
voru feður mannanna viðstaddir
aftökuna, svo og lögfræðingur,
saksóknari og múhameðskur
klerkur.
Litið er á aftökuna sem viðvör-
un'til öfgasinna í landinu um að
halda sig á mottunni. Skæðasti
skæruliðaflokkur Tyrklands,
Dev-sol, vinstri sinnaður öfgahóp-
ur, dreifði í dag þæklingi, þar sem
áframhaldandi ofbeldi var hótað.
„Við munum berjast til síðasta
blóðdropa," sagði m.a. í bæklingn-
íraskir hermenn fagna töku Ahwaz — hernaðarlega mikilvægrar borgar í íran.
Sovétmenn senda Irök- .
um skotf æri og varahluti
lieirút. 8. októher. AP
ÍRAK hefur fengið varahluti ug
skotfæri frá Sovétríkjunum nú
síðustu daga. Areiðanlegar heim-
ildir í Beirút skýrðu frá þessu og
sögðu að vopnaflutningarnir
hefðu farið um hafnarborgina
Aqaha við Rauða hafið. Skipin
sem fluttu varahlutina og skot-
færin voru írösk og frá Jórdaníu.
Varahlutirnir og skotfærin voru
lestuð um borð í skipin i S-Yemen
og Eþiópíu en Sovétmenn hafa
herstöðvar i löndunum.
Ekki er vitað gjörla hvaða vara-
hlutir hafa verið fluttir en talið að
þeir séu í MIG-orustuþotur og
eldflaugar. Vopnasendingarnar
voru fluttar landleiðina frá Aqaba
til írak af her Jórdaníu. Hussein,
Jórdaníukonungur er eini þjóðar-
leiðtogi í arabaríki, sem hefur lýst
yfir stuðningi við Iraka í stríðinu
við írani. Bæði Bretar og Banda-
Blý í málningu dró
úr þroska barna
Hloomington. Iilinois. 8. októher. AP.
EITTHVAÐ skelfilegt var að
börnum Mary Whitc í Blooming-
ton í Illinoisríki í Bandaríkjun-
uni. Eitthvað. sem menn vissu
ekki hvað var. Frú White fór með
börnin sín til lækna og þeir
úrskurðuðu þau þroskaheft. Fé-
lagsstofnanir sögðu. að þau a‘ttu
við geðræn vandamál að stríða og
kennarar sögðu þau baldin.
Það var svo í ágúst síðastliðnum,
að heiibrigðisstofnun í héraðinu
komst að því hvað gekk að börnun-
um — þau höfðu orðið fyrir blýeitr-
un. Rannsóknir sýndu, að átta af
þrettán börnum White-hjónanna
hafa hættulega mikið af blýi í blóði
sínu. Að minnsta kosti fjögur
þeirra hafa orðið fyrir óbætan-
legum skaða. Sautján ár eru síðan
White-hjónin fluttu til Blomington
frá Chicago og þau hafa í öll þessi
ár búið í gömlu húsi — og það var
málað með málningu, blandaðri
blýi. Börnin höfðu nuddað sér utan
í veggi, nagað veggfóður og þannig
orðið fyrir blýeitrun.
Yfirvöld kalla atvikið „skelfilegt"
og viðurkenna að það hefði átt að
koma í veg fyrir blýeitrunina fyrir
mörgum árum. Málning, blönduð
blýi var notuð víða á árunum fyrir
1950 og búið er í þúsundum slíkra
húsa. I könnun sem gerð var og náði
yfir öll Bandaríkin kom í ljós að 7%
allra barna höfðu of mikið magn af
blýi í blóði sínu.
„Þau fæddust eðlileg. Það er eins
og þau lifi í eigin heimi nú,“ sagði
Mary White við fréttamann AP.
Hún talaði rólega og í næsta
herbergi mátti heyra í börnum
hennar, sem orðið höfðu fyrir
blýeitrun og bíða þess aldrei bætur.
Þrír drengja hennar hafa orðið
verst úti, Danny, 16 ára, George, 17
ára og Paul, 7 ára. „Mig dreymdi
fyrir þessu — fyrir löngu. Mig
dreymdi, að eitthvað ætti eftir að
henda börn mín og að enginn gæti
fundið út hvað að þeim gengi. Rödd
sagði — þú munt fara víða í myrkri
með drengina, en að lokum mun ljós
kvikna," sagði frú White og í næsta
herbergi mátti heyra í Danny —
hávært öskur og bræður hans reru
sinnulaust í gráðið.
ríkjamenn hafa varað Hussein við
hernaðarþátttöku, af ótta við að
stríðið breiðist út.
írak og Sovétríkin gerðu vináttu-
samning 1972. Israelsmenn hafa
lýst áhyggjum vegna yfirvofandi
þátttöku Jórdana í stríðinu og að
sögn Israela hefur umferð um
Aqaba stóraukist undanfarið. Þá
sögðu bandarískir embættismenn í
gær, að a-evrópsk, indversk og
jórdönsk skip hefðu flutt varning
til Aqaba, hugsanlega vopn. Ind-
verska stjórnin bar þessa frétt til
baka í dag.
Irakar hafa beðið'frönsku stjórn-
ina um Crotale-eldflaugar til að
verja frönsk kjarnorkuver í land-
inu. Þá bar talsmaður sovéska
utanríkisráðuneytisins til baka
frétt Teheran-útvarpsins um, að
Sovétmenn hefðu boðið írönum
vopn í stríðinu við írak. Að sögn
Theheranútvarpsins bauð sendi-
maður Sovétmanna í íran, Vladi-
mir Vinogradov, Ali Rajai, forsæt-
isráðherra Irans, sovésk vopn en
Rajai neitaði boðinu.
Árásir írana á skip
á Shatt-Al-Arab
Rúmenskur vélstjóri skýrði AP-
fréttastofunni frá því, að íranir
hefðu gert árásir á skip á Shatt-
Al-Arab. Rúmeninn, Valentin Me-
dele sagði, að skip hans, Olanesti,
sem er rúmenskt hefði legið í
höfninni í Khorramshar. Skipstjór-
inn ákvað að færa skipið út á mitt
sund vegna harðra bardaga í borg-
inni. Medele sagði, að fimm til sex
skip hefðu legið við ankeri á
Shatt-Al-Arab. Skyndilega hófu ír-
anir skothríð að skipunum. Eitt
skipana, frá Dubai, sökk fljótlega.
Medele sagðist hafa séð skipverja
indversks skips stökkva í sjóinn.
íranir hófu skothríð að þeim úr
vélbyssum. Skömmu síðar kom upp
mikill eldur í rúmenska skipinu.
Skipverjar stukku þá frá borði og
það varð þeim til lífs, að þeir voru í
vari við indverska skipið frá ír-
önsku vélbyssunum, og tókst Rúm-
enunum að synda yfir til Iraks.
Veður
víða um heim
Akureyri -2 snjókoma
Amsterdam 12 rigning
Aþena 25 skýjaö
Barcelona 20 rigning
Berlín 11 skýjað
BrUssel 15skýjað
Chicago 23 heiðskírt
Feneyjar 21 alskýjað
Frankfurt 17 rigning
Fasreyjar 6 rigning
Genf 13 rigning
Helsinki 14 skýjað
Jerúsalem 26 heiðskírt
Jóhannesarborg 29 heiðskírt
Kaupmannahðfn 13 rigning
Las Palmas 24 léttskýjað
Lissabon 25 skýjað
London 13 rigning
Los Angeles 29 skýjað
Madríd 26 skýjað
Malaga 24 skýjað
Mallorca 26 skýjað
Miami 28 rigning
Moskva 6 heiðskírt
New York 18 skýjað
Oslo 11 skýjað
París 15 skýjað
Reykjavík -1 snjóól
Rió de Janeiro 25 skýjað
Rómaborg 25 skýjað
Stokkhólmur 11 heiðskírt
Tel Aviv 26 heiðskírt
Tókýó 29 heiðskírt
Vancouver 16 þoka
Vínarborg 19 heiðskírt
Kona líklegust að hljóta bók-
menntaverðlaun Nóbels
_ Stokkhúlmi. 8. oktúbor. AP.
Á MORGUN, fimmtudag, verður
tilkynnt i Stokkhólmi hver hlýtur
btikmenntaverðlaun Nóhels i ár.
Eins og fyrr eru margir til
nefndir en aðeins einn útnefndur.
Orðrómur er uppi um. að i ár
hljóti kona hókmenntaverðlaun
Nóbcls. Bandariska skáldkonan
Joyce Carol Oates hefur verið
nefnd cn einnig hafa verið nefnd-
ar Nadine Gordimer frá S-Afríku
og Doris Lessing frá Englandi.
Aðeins tvær konur hafa hlotið
bókmenntaverðlaun Nóbels eftir
stríð. Það voru Nelly Sachs, árið
1966, og Gabriele Mistral, Chile,
1945. Þá er Graham Greene nefnd-
ur, einnig Afríkubúarnir Leopold
Sedar Senghor, forseti Senegal, og
Wole Soyinka, Nígeríu. Af S-Am-
eríkubúum er Gabriel Garcia helst
nefndur. Þá hafa V-Þjóðverjinn
Gunther Grass, Trinidad-búinn
V.S. Naipaul og Zaharia Stancu
frá Rúmeníu verið nefndir sem
hugsanlegir verðlaunahafar.
HK«H
NÝR BÍLL FRÁ ROLLS ROYCE
Nýi Silver Spirit-bíllinn frá Rolls Royce kom nýlega fyrir almenningssjónir og flestir verða liklegast að láta
sér nægja að horfa á hann.
Breytingarnar á bilnum eru þær mestu siðan 1965 þegar Silver Shadow-gerðin kom á markaðinn.
Forráðamenn Rolls Royce hafa enn ekki gefið upp verðið á bilnum.
E1 Salvador:
Vinstrisinnar
sleppa gíslum
E1 Salvador, 8. október. AP.
TUTTUGU og fimm vinstri sinnar,
sem hafa haft á valdi sínu skrifstofu
Samtaka Ameríkuríkja í höfuðborg
E1 Salvador, San Salvador, yfirgáfu
í dag bygginguna ásamt 10 gíslum
sínum og óku í rútu til tveggja
kirkna sem vinstri sinnar hafa
einnig haft á valdi sínu og héldu svo
áfram til skrifstofu erkibiskupsins í
E1 Salvador og slepptu þar gíslun-
um. Með þessu er lokið 22 daga
hersetu vinstri manna í þessum
byggingum. Þeir ákváðu að yfirgefa
byggingarnar þegar yfirvöld höfðu
lofað að rannsaka mál pólitískra
fanga í landinu og athuga hvarf
hundrað vinstri sinna á þessu ári.