Morgunblaðið - 28.05.1981, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 28. MAÍ 1981
15
Ragnar Kjartansson
góöur vermir að tapa í skjóli þess
að helsti samkeppnisaðili þess
tapi hlutfallslega enn meiru —
eða ef Eimskipafélag Islands hefði
komið út á núlli á síðasta ári þá
hefði Hafskip hf. sýnt 600 milljón
króna hagnað.
Hér þarf annað og meira að
koma til og dugar það hverfi
annað til skemmri tíma litið en
málefnaleg og sanngjörn verð-
lagsstefna, sem samhliða gerir
aðhaldshvetjandi kröfur til at-
vinnurekstrarins."
Síðan gerði Ragnar Kjartansson
nokkur sérmál að Umtalsefni og
sagði:
„Á vegum félagsins er nú unnið
að umfangsmikilli tiltektar og
kostnaðaraðhaldsáætlun. Sam-
anstendur þessi áætlun af á milli
50—60 verkefnum sem stór hópur
starfsmanna félagsins vinnur að
sérílagi í samstarfshópum. Það er
von félagsins að þegar heildar-
áhrifa þessarar áætlunar gætir á
árinu 1982 megi árangur hennar
vera mælanlegur í samsvarandi
5—7% af rekstrarkostnaði félags-
ins sem áætlaður er í ár um 180
millj. nýkróna.
Eitt af þeim málum sem Haf-
skip hf. hefur haft frumkvæði að
og getið hefur verið um opinber-
lega er könnun á innkaupaskipu-
lagi eldsneytis vegna íslenska far-
skipaflotans, en þessi eldsneytis-
kaup sem nema um 25 milljónum
dollara, fara nær einvörðungu
fram erlendis.
Niðurstaða erlends ráðgjafafyr-
irtækis er sú, að félögin geti sitt í
hverju lagi en þó í enn ríkari mæli
sameiginlega náð umtalsverðri
hagkvæmni í innkaupum eða á
bilinu 10—15%.
Um leið og könnun þessi hefur
átt þátt í að breyta innkaupa-
skipulagi íslensku skipafélaganna
á eldsneytisolíu og þegar sparað
stórfé, á eftir að fá niðurstöðu í
hvort félögin geta náð samstöðu
um vinnubrögð en gætu haft
þjóðhagslegan sparnað í för með
sér.
Það er trú félagsins að á þessu
sviði samstarfið geti beðið fleiri
áhugaverðir möguleikar.
Staðreyndin er sú, að íslenskar
rekstrareiningar eru það smáar,
að það eitt út af fyrir sig hamlar
uppbyggingu á nauðsynlegri
viðskipta- og samningakunnáttu
gagnvart hinm margslungna ytri
viðskiptaheimi.
Þess vegna má í raun einskis
láta ófreistað að leita nýrra
vinnubragða í þeirri atlögu er
miðar að lækkun erlends tilkostn-
aðar.
Þá vil ég í öðru lagi minna á að
á undanförnum árum hafa þær
raddir orðið æ háværari, sem
kallað hafa eftir íslensku farþega-
skipi. Hefur þessa reyndar einnig
orðið vart á hluthafafundum í
félaginu og í stjórn þess.
Af því tilefni var ákveðið að
gera frumkönnun á möguleikum
þess að reka boðlega farþega- og
bílaferju út frá Reykjavík.
Fyrri hluti þessarar könnunar
er afstaðinn, en hana unnu utan-
aðkomandi aðilar í nafni félags-
ins.
Er reynar óhætt að fullyrða að
að þessari könnun hafi verið
staðið með vönduðum hætti og
m.a. leitað viðhorfa aðila í ferða-
mannaiðnaðinum víðsvegar í Evr-
ópu.
Síðari hluti þessarar könnunar
er nú í gangi sem innanhúss
verkefni.
Er þess að vænta að frá félaginu
heyrist innan skamms í þessu
máli og þá hvort heldur sem
niðurstaðan verður jákvæð eða
neikvæð.
Snemma á árinu 1980 hóf félag-
ið könnun á líklegri framtíðar
þróun vöruflutninga í lofti og
kosti þess að tengja saman þessa
tvö skyldu þjónustuþætti. Fékk
félagið bæði erlenda og innlenda
sérfræðinga til að vinna að þessari
úttekt. í kjölfarið hefur félagið
fylgst náið með þróun mál hér á
innanlandsvettvangi.
Er megin niðurstaða félagsins
sú, að nauðsynlegt sé, burtséð frá
sjóflutningum, að byggja upp
trausta vöruflugþjónustu til og frá
landinu í náinni framtíð.
Viðsjár í íslenskum flugmálum
undanfarin misseri hafa þó enn
sem komið er hamlað frekari
aðgerðum.
I lok ræðu sinnar sagði Ragnar
Kjartansson:
Það starfstímabil sem nú er
siglt inní er lykill tímabila í sögu
Hafskips hf.
Á þessu næsta tímabili mun
ljúka framkvæmd þeirrar áætlun-
ar sem hafist var handa við 1978
um endurskipulagningu félagsins.
Ef allt væri með felldu tæki þá
við eðlilegt uppbyggingartímabil á
grunni afstaðinnar hreingern-
ingar.
En í kjölfar alls annars mun
úrslitaþýðingu hafa hin opiiibera
verðlagsstefna. í þeim efnum
þurfum við öll að leggjast á eitt
um kröfuna um málefnalega
framkvæmd.
Það er á þeim leikvelli — ef ekki
vígvelli, sem tekist verður á um
hinn endanlega árangur.
Albert Guðmundsson,
stjórnarformaður:
Haf skip hef ur
snúið vörn í sókn
„Hafskip hf. var sem kunnugt er
stofnað á árinu 1959 af inn- og
útflytjendum víðsvegar að til að
auka samkeppni í flutningum til
og frá landinu.
j nokkuð á þriðja áratug hefur
félagið átt í baráttu við að tryggja
upphaflegt markmið við mjög
misjafnan árangur.
Flutningar félagsins þróuðust
fljótt í að verða að mestu þunga-
flutningar, þ.e. timbur, járn, fóð-
ur, mjöl o.þ.h., og var staða sú
fram til ársins 1977.
Einhæfni þessara flutninga
reyndist félaginu hættuleg. Við-
skiptamannafjöldinn var eðlilega
lítill, samkeppni hörð við stóran
erlendan leiguskipamarkað og
verðlagi stjórnað af samkeppnis-
aðilum Hafskips hf.
Á síðasta áratug gekk því rekst-
ur félagsins vægast sagt mjög illa.
Má nánast segja, að gengið hafi
næst kraftaverki, að tekist skyldi
að halda félaginu á lífi miðað við
rekstrarskilyrði.
Á árinu 1977 var svo komið, að
lengra varð ekki haldið með
óbreyttum vinnubrögðum, enda
hafði þá félaginu lengi verið hald-
ið á floti með rekstrarlánum, sem
félagið hefur í dag þungar búsifjar
af. Mun láta nærri, að tap félags-
ins á árum 1973 til 1977 hafi
numið rúmum 3 milljörðum króna
á núgildandi verðlagi og í gömlum
krónum talið.
Það var því ekki síst að frum-
kvæði viðskiptabanka félagsins,
Útvegsbanka Íslands, að á árunum
1977 og 1978 var hafin gagnger
úttekt á rekstri félagsins og
starfsskipulagi öllu — enda félag-
ið sem næst gjaldþrota.
Sótt var í auknum mæli inní
almennan stykkjavöruflutning í
kjölfar fastmótaðra línu- og áætl-
anasiglinga.
'Samhliða voru margvíslegar
breytingar gerðar á rekstrinum.
Má reyndar segja, að svo hafi
verið allt fram til dagsins í dag og
að á næsta starfstímabili ljúki í
veigamestu atriðum frumáætlun
um endurskipulagningu félags-
ins.“
„Hafskip hf. er komið um lang-
an veg og hefur átt við mótlæti að
stríða.
Með góðum skilningi fjölmargra
aðila á mikilvægi virkrar sam-
keppni og jafnvægis á markaðnum
hefur tekist að snúa vörn í sókn.
Félagið hefur náð miklum
árangri og gengið í gegnum skeið
rekstrarlegrar uppbyggingar.
Ennþá býr félagið þó við búsifj-
ar hinna erfiðu ára og greiðslu-
byrði þess mikil.
Meginerfiðleikar félagsins á
liðnu starfstímabili stafa þó af
tvennu. Annarsvegar afspyrnu
óhagstæðri gengisþróun á siðasta
ári, þegar gengi dollars hækkaði
um 58% en hafði þó ekki hækkað
um nema 24% árið á undan.
Hinsvegar af óskiljanlegri verð-
lagsstefnu, sem varð þess valdandi
á síðasta ári, að ekki fékkst nema
4% meðaltalshækkun á frakttöxt-
um á meðan rekstrarkostnaður
hækkaði á milli 15—20% í erlend-
um gjaldeyri talið.
Er næsta óskiljanlegt að félagið
skyldi komast í gegnum þessi
skakkaföll með þó ekki meira
rekstrartapi en raun ber vitni.
Bjargar þar félaginu mikil frakt-
aukning og margvíslegar hagræð-
Albcrt Guðmundsson
ingar í rekstri, sem hrint hefur
verið í framkvæmd á liðnum
misserum.
Um leið og félagið getur nokk-
urs vænst af frekari aukningu og
hagræðingu þá verður ekki enda-
laust haldið áfram inní þann
farveg.
Stjórnvalda bíða því málefna-
legri umfjöllun verðlagsmála eigi
ekki að ganga milli bols og höfuðs
á atvinnurekstrinum.
Að lokum minni ég á að félagið
á í mjög harðri samkeppni — sú
samkeppni er harðari en tíðkast á
velflestum öðrum sviðum íslensks
atvinnulífs.
Annarsvegar etur félagið kappi
við Skipadeild Sambandsins, sem
nýtur sérstöðu með sterkri að-
stöðu sinni, og hinsvegar og í
ríkara mæli er samkeppni af hálfu
Eimskipafélags íslands.
Margs er því að gæta á komandi
mánuðum og nauðsynlegt að
missa ekki sjónar á meginmark-
miðurn."
LbK
LANDSSAMBAND BLANDAÐRA KÚRA
R EYKJAVÍ K
Kóramótið:
Isklang ’81
Fyrir kóra og kórsöngvara á íslandi veröur haldiö
dagana 11. —14. júní nk. aö Flúðum.
Kennarar og kórstjórar veröa Garöar Cortes og
Anders Ohrwall og Bo Johanssohn frá Svíþjóö.
Fjölbreytt dagskrá veröur á mótinu frá fimmtudags-
kvöldi til sunnudags, m.a. morgunsöngur, kórkennsla
og fjölbreyttar kvöldvökur.
Umsóknareyðublöö hafa verið send formönnum allra
kóra L.B.K., en þau liggja einnig frammi í Söngskól-
anum í Reykjavík, Hverfisgötu 45. Nánari upplýsingar
eru veittar í símum 28930 eöa 27366.
Þátttökutilkynningar þurfa aö hafa borist skrifstofu
L.B.K. (í Söngskólanum) fyrir'5. júní nk. Stjórnin.
Söngskglinn í Reykjavik
Laugardagurinn 30. maí er lokadagur
Söngskólans í Reykjavík
Lokatónleikar
í Gamla bíói kl. 14.30. Miöasala viö innganginn.
Fastir styrktarfélagar hafa þegar fengiö senda miöa.
Skólaslit
í Tónleikasal Söngskólans aö Hverfisgötu 44, kl.
17.00.
Lukku- og listakvöld
írskt kvöld verður í listaklúbbi Söngskólans í
Reykjavík aö Hverfisgötu 45, kl. 20.30.
Jafnframt veröur dregiö í lukkuleik Söngskólans.
Leiörétting
Búiö var aö tilkynna bréflega aö lokadagurinn yröi
sunnudagurinn 31. maí. Þetta er hér meö leiörétt.
Skólastjóri.
Orkuþing 81. sem frestað var, verður haldið
9, 10 og 11 júní.
Erindi verða flutt fyrstu tvo dagana að
Hótel Loftleiðum.
Dagskrá þriðja dagsins fer fram
í hátíðarsal háskólans.
Þá lýkur flutningi erinda og hefst umræða
stjórnmálaflokka um
þjóðfélagsleg markmið í orkumálum
og síðan verða pallborðsumræður.
Þeir sem hyggja á þátttöku, en hafa ekki látið
skrá sig, eru
beðnir að gera það sem fyrst í síma 21320.
Þingið er öllum opið meðan húsrúm leyfir.
Þátttökugjald er Kr. 300.-
Iðnaðarráðuneytið.
Rannsóknarráð ríkisins,
Orkustofnun.
Samband ísl. rafveitna,
Samband ísl. hitaveitna,
Olíufélögin,
Verkfræðifélag íslands.