Morgunblaðið - 11.06.1981, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 11. JÚNÍ 1981 2 3
Skynsemisheimska
útvarpsfréttastjórans
Athugasemdir við grein
Margrétar Indriðadóttur
eítir Þorstein Páisson
Fyrir skömmu gerði fréttastofa
útvarpsins lista yfir nokkur fyrir-
tæki, er greiddu ekki tekjuskatt árið
1980. Listi þessi var lesinn sem eins
konar aðfararorð að samtali við
Ragnar Arnalds fjármálaráðherra.
Vinnuveitendasamband Islands
sendi fréttastofunni skömmu síðar
fréttatilkynningu með skrá yfir
heildarskattgreiðslur þeirra fyrir-
tækja er aðild eiga að VSI og
fréttastofan hafði valið á lista sinn
yfir tekjuskattslaus fyrirtæki.
Fréttastofan neitaði að birta þær
viðbótarupplýsingar, er fólust í
fréttatilkynningu VSÍ. Er synjunin
hafði verið staðfest af fréttastof-
unni ritaði ég í nafni Vinnuveit-
endasambandsins bréf til útvarps-
ráðs og óskaði eftir þvi að bundinn
yrði endi á hlutdrægni fréttastof-
}}Það er ekki nema von
að mistök eigi sér stað á
fréttastofunni, þegar
fréttastjóranum er ókunn-
ugt um þetta alkunna
ákvæði útvarpslaganna
og virðist standa í þeirri
barnalegu trú að hann
heyri að þessu leyti undir
lögregluna.66
unnar i málinu. Afrit af bréfinu var
sent öllum fjölmiðlum.
I Morgunblaðinu í gær, miðviku-
dag, tekur Margrét Indriðadóttir
fréttastjóri til andsvara fyrir
fréttastofuna. í grein fréttastjórans
er herfilega ruglað saman aðalatrið-
um og aukaatriðum og ályktanir
dregnar af þeim þáttum, sem koma
sjálfu efni málsins lítið eða ekkert
við. Það væri skemmtilegt viðfangs-
efni að gera grein fréttastjórans
rækileg skil, en ég ætla að láta duga
að gera eftirfarandi athugasemdir
við einstök efnisatriði í þeirri röð,
sem fréttastjórinn setti þau fram.
Misskilningur um
lögregluvald
1. Fréttastjórinn tekur réttilega
fram, að í bréfi VSÍ til útvarpsráðs
er fréttastofan sökuð um að brjóta
3. grein útvarpslaganna um óhlut-
drægni. En fréttastjórinn spyr í því
sambandi hvers vegna ég hafi ekki
leitað til lögreglunnar, hvort það sé
ekki venja. Hér er á það að líta, að í
6. grein útvarpslaganna er skýrt
tekið fram, að útvarpsráði er falin
gæsla þess, að óhlutdrægnisregl-
unni sé fylgt. Það er ekki nema von
að mistök eigi sér stað á fréttastof-
unni, þegar fréttastjóranum er
ókunnugt um þetta alkunna ákvæði
útvarpslaganna og virðist standa í
þeirri barnalegu trú, að hann heyri
að þessu leyti undir lögregluna.
Hvers vegna
bara mynd f jár-
málaráðherrans?
2. Þessu næst segir fréttastjórinn
að Ragnar Arnalds fjármálaráð-
herra hafi á Alþingi greint frá því
að mörg stórfyrirtæki í landinu
greiddu ekki tekjuskatt, og slíkar
upplýsingar teldust hvarvetna til
tíðinda og svo hafi verið á frétta-
stofunni. Af þessu tilefni er rétt að
taka fram, að VSI hefur aldrei gert
athugasemd við frásagnir frétta-
stofunnar af þingræðum fjármála-
ráðherra. Það er hugarburður eða
tilbúningur fréttastjórans, sem
hvergi á stoð í raunveruleikanum.
Hitt er annað mál, að ýmis
stjórnvöld og þar á meðal núverandi
fjármálaráðherra hafa árum saman
verið í áróðursherferð gegn fyrir-
tækjum með endurteknum upplýs-
ingum þess efnis, að fjöldi fyrir-
tækja greiddi ekki tekjuskatt. Það
er alltaf látið ósagt í þessum áróðri
að þau fyrirtæki sem ekki ná því að
skiía tekjum til tekjuskattsálagn-
ingar bera eigi að síður þunga
skattabyrði. Með því að segja aðeins
hálfan sannleikann um skattgreiðsl-
ur fyrirtækja er verið að læða því
inn hjá fólki, að þau gjaldi ekki
keisaranum það sem keisarans er og
komist undan réttmætum greiðslum
til samfélagsins.
Fjármálaráðherra endurtekur
þessar upplýsingar með reglulegu
millibili. Útvarpið má að sjálfsögðu
greina frá því. En VSÍ á samkvæmt
útvarpslögum rétt á að koma á
framfæri þeim upplýsingum, sem
skýra heildarmyndina af skatt-
greiðslum fyrirtækja.
Þegar Ragnar Arnalds flytur
reglubundnar ræður sínar um
„skattlausu fyrirtækin", sem farið
er að nefna svo vegna einhliða
áróðurs, lætur hann yfirleitt duga
að nefna heildartölur um fjölda
fyrirtækja, sem ekki greiða tekju-
skatt. í frétt útvarpsins 20. maí sl.
er hins vegar birtur listi yfir
tiltekin nafngreind fyrirtæki, sem
ekki greiddu tekjuskatt 1980. Fjár-
málaráðherra er ekki tilgreindur
sem heimildarmaður fyrir þessum
lista. Þetta er því listi fréttastof-
unnar sjálfrar. Og hún hefur að
sjálfsögðu heimild til þess að birta
hann. Góð fréttastofa hefði hins
vegar reynt að fræða hlustendur um
heildarskattgreiðslur fyrirtækja og
leita skýringa á því hvers vegna
ýmis veigamestu fyrirtæki landins
ná ekki að skila tekjuafgangi til
tekjuskattsálagningar. En slíkar
kröfur er tæpast unnt að gera til
fréttastofunnar. VSÍ sendi því sjálft
lista yfir heildarskattgreiðslur
þeirra fyrirtækja, sem fréttastofan
valdi á lista sinn og aðild eiga að
sambandinu. Þegar þar að kom
sagði fréttastofan: Nei. Á því augna-
bliki blandaði hún sér í áróðursher-
ferð fjármálaráðherra og braut
gegn óhlutdrægnisreglu útvarpslag-
anna.
Ég fæ ekki séð, að fréttastofan
sjálf og Ragnar Arnalds fjármála-
ráðherra hafi meiri rétt til þess að
birta nöfn fyrirtækja í útvarpsfrétt-
um með athugasemdum um tekju-
skattsleysi þeirra en VSÍ að fá
birtan lista yfir heildarskattgreiðsl-
ur sömu fyrirtækja. Eða má ég
spyrja: I hvaða rökréttu samhengi
við óhlutdrægnisregluna stendur
það, að neita að birta upplýsingar
um heildarskattgreiðslur þessara
tilteknu fyrirtækja, þegar greint
hefur verið frá tekjuskattsleysi
þeirra?
Þetta er ekki síst furðulegt í ljósi
þess að tekjuskatturinn er aðeins
óverulegur þáttur í tekjuöflun ríkis
og sveitarfélaga.
Óvandaður
útúrsnúningur
3. Fréttastjórinn segir, að VSÍ
hafi farið þess á leit, að fréttastofan
leiðrétti frétt sína frá 20. maí. Þetta
er rangt. Það hefur hvergi komið
fram krafa þar að lútandi. Hér er
annað hvort um að ræða hreinan
tilbúning eða ónákvæmni í lestri.
Hvort tveggja er slæmur vitnis-
burður fyrir fréttastjóra. í frétta-
tilkynningu VSÍ var hvergi farið
fram á leiðréttingu. Þar var aðeins
greint frá því mati VSÍ að lista
útvarpsins hefði mátt skilja á þann
veg, að fyrirtækin greiddu ekki til
samfélagsins það sem þeim ber.
Þetta var mat VSÍ og er fréttastof-
unni óviðkomandi. Meginefni
fréttatilkynningar VSI var listi yfir
heildarskattgreiðslur fyrirtækja
þeirra, sem í hlut áttu. Hér var um
að ræða nauðsynlegar viðbótarupp-
lýsingar til þess að útvarpshlust-
endur fengju rétta mynd af skatt-
greiðslum þeirra nafngreindu fyrir-
tækja er fréttastofan hafði dregið í
dilk. Þessum viðbótarupplýsingum
vildi fréttastofan ekki koma á fram-
færi við hlustendur sína. Það er
kjarni málsins. Tilbúningur frétta-
stjórans um leiðréttingu er óvand-
aður útúrsnúningur.
Hvers vegna
talaði séra Jón
ekki við séra Jón?
4. Loks gerir fréttastjórinn það
að efnisatriði í málinu að ég skuli
ekki hafa talað við fréttastjórann
sjálfan eða varafréttastjórann.
Vegna þessa er rétt að taka fram, að
annar af hagfræðingum VSÍ vann
fréttatilkynningu þá sem send var
öllum fjölmiðlum 1. júní. Hann
leitaði upplýsinga hjá fréttastof-
unni um birtingu tilkynningarinnar.
Sá starfsmaður, sem varð fyrir
svörum, bað um frest til að athuga
málið og tilkynnti skömmu síðar
ákvörðun fréttastofunnar. Hag-
fræðingur VSÍ gerði þetta í fullu
umboði mínu. Hafi viðkomandi
starfsmaður fréttastofunnar á hinn
bóginn talað í umboðsleysi yfirboð-
ara sinna er það innanbúðarvanda-
mál fréttastofunnar. Ég fæ ekki
skilið hvers vegna fréttastjórinn er
að bera það á torg út. Og enn síður
sé ég samhengi þessa við efni
málsins. Alltént vil ég ekki trúa því,
að fréttastjórinn sé með þessu að
gefa til kynna, að niðurstaða
fréttastofunnar í málum sem þess-
um fari eftir því, hvort Jón talar við
Jón eða séra Jón við séra Jón
Skynsemisheimskan
5. Svo sem ljóst má vera sam-
kvæmt þessum stuttu athugasemd-
um er röksemdafærsla fréttastjór-
ans öll mjög bágborin, hún byggist á
tilbúnum staðhæfingum og atriðum,
sem koma málinu ekki við. Mál-
flutningur fréttastjórans fellur
ágætlega vel að því, sem Þórbergur
kallaði ruglandi og, ef ég man rétt,
rakti til þess sem hann kallaði
skynsemisheimsku.
Teknir af lífi í
Sovétríkjunum
Moskvu. 10. júní. — AP.
HÁTTSETTUR opinber starfs-
maður í Tbilisi, höfuðborg
Georgíu, í Sovétríkjunum var
tekin af lífi fyrir skömmu fyrir
að þiggja mútur, samkvæmt
fréttum i dagblaði í Georgiu.
Fjórir menn aðrir voru teknir af
lííi í Azerbajan-héraði fyrir
nokkru, eftir að komst upp um
peningasvindl, sem þeir voru
viðriðnir. Skotsveitir sjá yfir-
leitt um aftökur i Sovétríkjun-
um.
Kobakahidze fyrrverandi for-
seti borgarstjórnar Tbilisi var
kærður fyrir að taka við 117.000
rúblum eða 1.277.500 ísl. kr. í
greiðslur undir borðið á árunum
1976—1979 frá tilvonandi leigj-
endum borgarinnar. blaðið Zar-
aya Vostoka sagði, að hann hefði
AlKil.YSINUASIMINN ER:
22480
JtUroiinbUibib
svikið traust kjósenda hrapalega
og gert lög landsins að engu með
því að úthluta íbúðum á óheiðar-
legan hátt. „Maðurinn bað sér
miskunnar," sagði í blaðinu, „en
honum var neitað, og dauða-
dómnúm var framfylgt."
Mennirnir fjórir voru ákærðir
fyrir að breyta ríkisrekinni
prjónaverksmiðju í einkafyrir-
tæki á árunum 1972—1975 og
auka mjög framleiðsluna, en
hirða aukinn ágóða verksmiðj-
unnar. Sagt var, að þeim hefði
áskotnazt yfir 2 milljónir rúblur
eða um 204 milljónir ísl. króna.
Sagt var frá yfirheyrslum yfir
mönnunum í fyrrasumar, en þá
var ekki tekið fram, hvenær
dauðarefsingin ætti að fara fram.
Norskir læknar gera til-
raunir með glasabörn
10. júní. Frá íréttaritara
Morgunblaðsins i Osló.
NORSKUM læknum við Ullav&l-
sjúkrahúsið í Osló hefur tekizt að
frjóvga egg i tilraunaglasi. en
tilraun þeirra til að flytja það i
leg konu mistókst.
Miklar tilraunir eru í gangi við
sjúkrahúsið í sambandi við til-
raunaglasabörn. Margir barnlaus-
ir foreldrar hafa gefið sig fram og
vilja taka þátt í tilraununum. En
læknar sjúkrahússins vilja fá frið
á næstunni til tilrauna með glösin
og hafa takmarkaðan áhuga á
tilraunum við að flytja eggin yfir í
móðurkvið.
Bilskúrshurðir
Hagstætt verð/góó greiðslukjör
Biðjið um myndalista isima 18430
^ Timburverzlunin Völundur hf.
KLAPPARSTÍG 1 S. 1 8430 j SKEIFAN 19 S. 85244