Morgunblaðið - 22.08.1981, Síða 11

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 22. ÁGÚST 1981
11
Skyldi herlið Senegals
fara aftur frá Gambiu?
Upproisn var gerð i heimalandi Sir Dawda á meðan hann sat
konunglegu brúðkaupsveisluna i Bretlandi.
Kort með
höggmyndum
Einars
Jónssonar
LISTASAFN Einars Jónssonar
hefur látið prenta kort með fjór-
um höggmyndum Einars Jónsson-
ar, Dögun, Hvíld, Útlagar og
Fæðing Psyches. Kortin eru seld í
listasafni Einars Jónssonar.
Hér er mynd af höggmyndinni
„Hvíld“, sem Einar vann að á
tímanum milli heimsstyrjaldanna.
Tapaði hestum
- selur hey
STEFÁN Jónsson frá Möðrudal
hefur komið að máli við Morgun-
blaðið. og óskað eftir þvi að skýrt
verði frá þvi að hann hefur nú
úrvalshey tii sölu.
Sagðist Stefán hafa slegið heyið
og hirt í gamla kirkjugarðinu og við
Pólana gömlu sunnan við Umferð-
armiðstöðina. Stefán sagði þetta
vera kraftmikið hey, úrvais reið-
hestafóður, og mætti ríða hestum
þeim dag og nótt, er það væri gefið.
Stefán kvaðst vera við störf í
Rammagerðinni í Hafnarstræti um
þessar mundir, þar sem ná mætti
tali af honum.
Jafnframt óskaði Stefán eftir því,
að þeir sem kynnu að hafa orðið
varir við tvö hross hans, er horfið
hafa úr haga Fáks að Ragnheiðar-
stöðum í Fióa, hafi samband við sig.
Um er að ræða rauðskjótta hryssu, 7
vetra, og rauða, glófexta meri, 14 eða
15 vetra, sagði Stefán, og hefur
ekkert til þeirra spurst um nokkra
hríð.
Vinstrisinnaðir uppreisnar-
menn í Gamhiu gerðu byltingu i
siðasta mánuði. á meðan forseti
landsins. Sir Dawda Jawara.
sat konungiegu brúðkaupsveisl-
una i Bretlandi. Sir Dawda
þurfti að biðja forseta Senegals,
Abdou Diouf. um aðstoð, og
5000 manna herlið var sent inn
í Gambíu sama dag.
Eins og flestar aðrar byltingar
hófst þessi með árás á forseta-
höllina og útvarpsstöðina í höf-
uðborginni Banjul. Marxistinn
Kukoi Samba Sanyang er talinn
hafa leitt byltinguna. Hann hef-
ur sambönd í kommúnista-
flokknum, sem er bannaður og
gerði byltingartilraun í október.
Hann virðist hafa verið sann-
færður um, að Gambíuher, sem
telur 500 manns, myndi styðja
byltinguna að þessu sinni.
Aðeins þriðjungur hermann-
anna, sem Bretar hafa þjálfað,
veittu honum stuðning. Eftir að
höllinni miðvikudaginn 29. júlí
var haldið í útvarpsstöðina.
Senegalar flæmdu uppreisnar-
mennina þaðan á þriðjudeginum,
sex dögum siðar. Bardaginn
barst í sendiherrahverfið 10 km
fyrir utan Banjui, og uppreisnar-
mennirnir tóku 70 Evrópumenn í
gíslingu. Senegölum tókst að
bjarga gíslunum með aðstoð
breskrar flugbjörgunarsveitar á
miðvikudeginum. Ein kona Sir
Dawda og átta af börnum hans
voru í hópi gísianna. Alls er talið
að 300 manns hafi farist í
bardögunum.
Sir Dawda er sannfærður um,
að erlent veldi hafi þjálfað
uppreisnarmennina og útvegað
þeim vopn. Hann hefur neitað að
nefna nokkurt land, en frönsk
blöð hafa nefnt Líbýu í þessu
sambandi. Senegaiar hafa ekki
verið eins orðvarir og Sir
Dawda. Þeir hafa birt myndir af
rússneskum Kalashnikov-riffl-
um, sem voru teknir af uppreisn-
armönnunum. Þeir fullyrða
einnig, að rússneskt skip hafi
affermt 60 fjögradrifa Lödu-
bifreiðir í Banjul fjórum dögum
fyrir byltinguna og uppreisnar-
mennirnir hafi sest upp í þær
strax og hafist var handa.
Sir Dawda sagði eftir bylt-
ingartilraunina, að hann hefði
áhuga á, að herlið Senegals og
Gambíu yrðu sameinuð. Frétta-
skýrendur telja, að hugmynd um
„Senegambíu" gæti einn góðan
veðurdag orðið að veruleika.
Varnarsáttmáli var undirritaður
milli landanna 1965. íhlutun
Senepala nú var í samræmi við
hann, en upphafiega átti samn-
ingurinn að koma í veg fyrir, að
þeir fengju afsökun til að fara
með herlið inn í Gambíu. Sene-
gal umlykur Gambiu, sem er 320
km á lengd og 29 km á breidd og
liggur inn í Vestur-Afríku frá
Atlantshafi. íbúar Gambíu eru
600.000 talsins.
Forseti Senegal sagði í út-
varpsræðu, að honum hefði þótt
byltingin í Gambíu ógna stjórn
Senegals og íhlutunin hefði bæði
verið lögmæt og nauðsynleg.
Átta af níu stjórnarandstöðu-
flokkum Senegals hafa gagnrýnt
íhiutunina. Ekki er ljóst, hvenær
Gambíumönnum finnst þeir
hafa bolmagn til að biðja Sene-
gala að fara úr landi og með
hvaða skiimálum þeir gera það.
Sir Dawda hefur beðið Breta um
aðstoð við að endurþjálfa herlið-
ið. Mikið ber á Senegölum í
Banjul. Þeir hafa stillt vopnuð-
um vörðum upp á ýmsum stöð-
um og sjá um löggæslu í Banjul
með gambísku lögreglunni.
Lýðræði hefur löngum verið
mikils metið í Gambíu. Sir
Dawda vonast til, að alþjóða-
stofnanir líti nú alvarlegri aug-
um á óskir landsins um efna-
hagsaðstoð vegna mikilla
þurrka, sem hafa skert jarð-
hnetuuppskeru verulega, en
jarðhnetur eru helsta útflutn-
ingsvara Gambíu. Leiðtogar
löglegu stjórnarandstöðuflokk-
anna þriggja vona, að forsetinn
kalli bráðlega til þingkosninga
og þá komi í ljós, að Gambíu-
menn eru enn hlynntari lýðræði
en ofbeldi.
Ileimildir: Economist. Her-
ald Tribune, AP. Þýð. ab.
sn criclnr vorn teknir í forseta-
Norræn samtök um
umönnun aldraöra
á fundi í Varmahlíð
ÁRIÐ 1973 voru stofnuð sam-
norræn samtök um umönnun
aldraðra, NORSAM (Nordisk
Samraad for Eldreomsorg). Aðil-
ar þessa norræna öidrunarráðs
eru nú mörg félagasamtök sem
hafa á stefnuskrá sinni að vinna
að hagsmuna- og menningarmál-
um aldraðra Norðurlandabúa.
Rauði kross íslands hefur frá
upphafi tekið þátt i samstarfi við
NORSAM af Islands hálfu, fyrst
með því að senda áheyrnarfull-
trúa til funda. síðar með fullri
aðild. í fyrra gerðist ellimála-
nefnd þjóðkirkjunnar aðili að
NORSAM. Undanfarin ár hefur
sr. Sigurður H. Guðmundsson,
ritari stjórnar RKÍ, verið af
íslands hálfu aðalfulltrúi i stjórn
NORSAM.
Á aðalfundi í fyrra var ákveðið
að aðalfundur NORSAM árið 1981
yrði haldinn á íslandi dagana 8. og
9. ágúst. Þessi aðalfundur var
haldinn að Varmahlíð í Skaga-
firði. Til fundarins komu 30 gestir
frá Danmörku, Finnlandi, Noregi
og Svíþjóð auk 10 þátttakenda frá
íslandi. Fundinum stýrði formað-
ur NORSAM, dr. Arne Brusgaard,
læknir frá Noregi.
Erindi voru flutt um öldrun-
armál á öllum Norðurlöndum,
hlutverk sjálfboðaliða í öldrunar-
þjónustu, menningartengsl milii
kynslóða, brýnustu úrlausnarefni
í öidrunarmálum og samvinnu
Norðurlanda innan NORSAM.
Miklar umræður urðu um alla
erindafiokkana. Var þar m.a. vak-
in athygli á nauðsyn þess að leita
aukins samstarfs við aldraða um
leiðir tii farsælia úriausna í
vandamálum þeirra.
Þátttakendur skoruðu á öll fé-
lagasamtök, sem eiga aðild að
NORSAM og aðra sem vinna að
öidrunarmáium á vegum ríkja og
sveitastjórna, að hefja nú þegar
Þátttakendur á aðalfundi NORSAM sóttu forseta tslands heim að Bessastöðum og var þessi mynd tekin við
það tækifæri.
undirbúning þess að á ári aldr-
aðra, 1982, verði hafin stórsókn til
þess að bæta kjör aldraðra á öllum
sviðum uns því takmarki er náð að
allir aldraðir Norðurlandabúar
njóti mannsæmandi lífskjara.
Stjórnin fjallaði um öldrunar-
ráðstefnu sem haldin verður í
Vínarborg á næsta ári og aðalfund
NORSAM sem haldinn verður í
Helsingfors í marsmánuði 1982.
Þá á einkum að ræða um sveigj-
anleg aldursmörk á rétti og skyld-
um til greiðslna á eftirlaunum en
breytingar á núgildandi ákvæðum
um greiðslur eftirlauna hafa víða
verið á dagskrá að undanförnu.
(Ur fréttatilkynningu)