Morgunblaðið - 01.10.1981, Blaðsíða 25

24
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 1. OKTÓBER 1981
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 1. OKTÓBER 1981
25
Otgefandi hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
; Fulltrúar ritstjóra Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson.
Fréttastjórar Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson.
Auglýsingastjóri Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar:
Aöalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033.
Áskriftargjald 85 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 5 kr. eintakiö.
„Virðing fyrir
gildi mannsins og
frelsi hans66
Idag verða þau tímamót í sögu íslenzku kirkjunnar, að Sigur-
björn Einarsson byskup lætur af embætti og Pétur Sigurgeirs-
son tekur við. Sr. Sigurbjörn hefur verið byskup á þriðja áratug og
farizt það starf svo vel úr hendi, að eftirmaður hans hefur lýst því í
samtali, að hagur kirkjunnar sé nú með þeim hætti, að hann muni
fremur leggja áherzlu á að fylgja þeim málum fram til sigurs, sem
nú eru efst á baugi en ýta undir stórvægilegar breytingar.
Sr. Sigurbjörn hefur mjög sett svip sinn á allt starf kirkjunnar og
hefur hún verið hátt á hrygginn reist í byskupstíð hans. Hann er
svipmikill persónuleiki og listrænn ræðumaður, sem ávallt er hlust-
að á af gaumgæfni, ekki sízt þegar hann hefur prédikað í sjón-
varpsmessum á jólum. Það er vandaverk að taka við af slíkum
kennimanni, en þá ber þess einnig að minnast, að málstaður kirkju
og kristni er bezta veganesti, sem unnt er að hafa með sér í embætti.
Af þeim sökum og ekki síður miklum mannkostum herra Péturs
Sigurgeirssonar eru miklar vonir bundnar við hann í nýju starfi,
enda hefur hann unnið sér ágætt orð í prestsstarfi sínu og þá ekki
sízt meðan hann gegndi vígslubyskupsembætti fyrir norðan. Herra
Pétur hefur lagt ást og alúð við starf sitt í þágu kirkjunnar og
íslenzkrar kristni, enda er hann friðflytjandi og ekki sízt mun áhugi
hans á æskulýðsmálum styrkja innviði kirkjunnar á válegum tím-
um. Það sýndi mikið raunsæi, þegar herra byskupinn lét þá skoðun
í ljós ekki alls fyrir löngu, að hann teldi, að þjóðfélagsleg áhugamál
kirkjunnar rúmuðust innan þeirra stjórnmálaflokka, sem fyrir eru í
Iandinu, en ástæðulaust væri að stofna nýjan kristilegan flokk. Að
sjálfsögðu færi vel á því, að kirkjan hefði meiri áhrif á stefnu og
störf stjórnmálaflokkanna en nú er, en hitt er ekki síður jafnrétt, að
hugsjónir kirkjunnar eiga mikinn hljómgrunn í þeim flokkum, sem
efla vilja vestrænt lýðræði og það mannúðarþjóðfélag, sem íslend-
ingar hafa byggt upp á kristnum arfi og undir þeirri leiðsögn, sem
kristnir menn hlíta í róstusömum heimi. Hitt er svo annað mál, að
kirkjan mætti eflast að málgögnum og sú stefna, sem tekin hefur
verið í því að efla fjölmiðlun á vegum hennar, er í senn brýn og rétt.
Þá er það skylda okkar að hlú vel og rækilega að því, sem fyrrum
byskup telur einna minnisstæðast úr byskupstíð sinni, en það er
endurreisn Skálholts. Það efldi með Islendingum stolt og gleði,
þegar staðurinn fékk aftur þá reisn, sem efni stóðu til, og nú er hann
setinn með sóma. Skólinn í Skálholti og æskulýðsstarf það, sem þar
er unnið, er vísir að miklum meið. Vonandi verður þetta starf eflt í
byskupstíð herra Péturs. Hann er manna vísastur til að standa vörð
um Skálholtshugsjónina og hlú að þeim gróðri, sem þar skýtur nú
rótum.
Tekizt var á um byskupsembættið. Mátti jafnvel heyra geirinn
gjalla. Tvísýnt var um einingu innan kirkjunnar um tíma og höfðu
leikir sem lærðir af því þó nokkrar áhyggjur. En svo var þroska
keppendanna og stuðningsmanna þeirra fyrir að þakka, að friðar-
klukkur hljómuðu og fylkingar sameinuðust, svo að unnt er að horfa
björtum augum og þakklátum huga fram á veginn. Það var eftir-
tektarverð og táknleg athöfn, þegar keppinautur herra Pét.urs, Ólaf-
ur Skúlason, dómprófastur, las guðspjallið, þegar byskupinn var
settur inn í embætti við hátíðlega athöfn í Dómkirkjunni. Þar
söfnuðust prestar landsins saman í bæn um velferð kirkju og kristni
og eflingu þeirrar menningar, sem hefur í þúsund ár sogið næringu
úr þeim arfi sem beztur hefur reynzt, en hans hefur nú einmitt verið
minnzt á kristniboðsári. Velferð kirkjunnar fléttast saman við heill
og hamingju íslenzku þjóðarinnar. Framtíð kirkjunnar er framtíð
hennar, á sama hátt og arfur hennar er dýrmætasta eign þjóðarinn-
ar.
Alls þessa er minnzt við þessi tímamót, þegar svipmikill byskup
lætur af störfum og nýr kirkjuhöfðingi tekur við. Á válegum tímum
er ekki sama, hver situr á byskupsstóli.
Herra Pétri Sigurgeirssyni og íslenzku kirkjunni fylgja heilar
óskir um heillaríka framtíð, um leið og vitnað er hér í lokin í
prédikun herra Péturs, þegar hann tók við byskupsembætti, en þá
sagði hann m.a.: „Friðurinn krefst þess, að menn sýni réttlæti og
kærleika til náungans, að virðing sé borin fyrir gildi mannsins og
frelsi hans. Þannig vaxa menn frá grimmilegri samkeppni til ástúð-
legrar samvinnu — frá fjandskap til samúðar. Þjónustan við Guð
kennir okkur að spyrja fyrst, hver sé vilji hans í því, sem hugurinn
girnist og möguleikar leyfa."
En í helgum bókum er hvergi sagt, að friðurinn sé fólginn í því, að
gefast upp fyrir þeim, sem fara með ófriði á hendur öðrum og vilja
eyða mönnum og þjóðum. Við horfumst nú um stundir í augu við
slíka friðarspilla. Þeir hafa lagt höfuðáherzlu á að afkristna land
sitt — og er það ekki sízt tímanna tákn. Vonandi verður íslenzka
þjóðin aldrei að bráð heiðinni alræðishyggju samtímans. Um það
skulum við standa vörð, minnug þess arfs sem við eigum.
Herra Pétur Sigurgeirsson
Biskupshjónin, herra Pétur Sigurgeirsson og frú Sólveig Ásgeirsdóttir.
Biskupsskipti verða í dag, en ný-
kjörinn biskup, herra Pétur Sigur-
geirsson tekur við af herra Sigur-
birni Einars-
syni, sem verið
hefur biskup Is-
lands frá árinu
1959. Hinn nýi
biskup var kjör-
inn með naum-
um meirihluta atkvæða, eins og
landsmönnum er enn í fersku
minni. Ekki mun það þó verða
honum fjötur um fót í starfi að
mati þeirra er best þekkja til, né
koma í veg fyrir að herra Pétri
takist að sameina kirkjunnar
menn að baki sér, lærða sem leika.
Bjartsýni ríkir nú innan íslensku
þjóðkirkjunnar, þar sem menn
telja að kirkjan standi traustari
fótum en oft áður í seinni tíð, og
almennt er talið að nýr biskup
taki við „góðu búi“ af fyrirrennara
sínum.
Ekki er búist við miklum breyt-
ingum á starfi kirkjunnar nú við
biskupsskipti, og hefur herra Pét-
ur raunar sjálfur sagt að slíks sé
ekki von. „Eg tek við kirkjunni í
góðu starfi," sagði biskup í sam-
tali við blaðamann Morgunblaðs-
ins, „og ég mun leitast við að
halda í horfinu. Margvísleg starf-
semi er nú í gangi innan kirkjunn-
ar, sem ég tel mikils virði, og sem
ég vil hlú að eftir bestu getu. Þar
má nefna Hjálparstofnun kirkj-
unnar, Æskulýðsstarfsemina, Sjó-
mannastarfið, söngmálin og ýmsa
aðra þjónustu ekki síður mikil-
væga en þau atriði er ég taldi upp.
Þar er mikilvægast að aðstoða
prestana í daglegu starfi þeirra
úti í söfnuðunum, sem er höfuð-
verkefni hvers dags. Fleira mætti
nefna, svo sem útgáfustarfsemi,
sem nú er mikil og er mjög mikil-
væg. En annars verður tíminn að
skera úr um hvernig starfið verð-
ur, þar getur svo margt komið upp
sem þarfnast umfjöllunar, en við
sjáum ekki fyrir í dag.“
Herra Pétur leggur áherslu á,
að kirkjan hafi góðan byr nú, og
hið sama nefna þeir prestar er
Tekur
við starfi
biskups
ídag
rætt er við um þessar mundir. Er
til dæmis bent á að skortur á
prestum sé nú úr sögunni, og mun
fleiri leggi nú fyrir sig nám í guð-
fræði en var fyrir fáum árum. Þá
er starfsemi safnaðarfélaganna
nú öflugri en verið hafði, og aug-
Ijóst virðist að fólk laðast nú að
kirkjunni í ríkari mæli en verið
hefur undanfarna áratugi, og
prestar telja trúarþörf og trú-
hneigð fólks nú meiri en var um
skeið. Ekki er mönnum jafn Ijóst
hverju beri að þakka þessa já-
kvæðu afstöðu til trúar og kirkju,
en bent er á að einhverju leyti
breytt viðhorf fólks til lífsins og
umhverfisins frá því sem var á
rótleysistímum sjöunda og átt-
unda áratugarins. Þá er einnig
nefnt að fráfarandi biskup hafi
lyft kirkjunni, og að honum hafi
tekist betur að ná til fólks en öðr-
um kennimönnum um langt skeið.
Einn þeirra er Morgunblaðið
ræddi við úr hópi klerka orðaði
þetta svo, að fyrir fáum árum
hefði verið litið á þá sem hófu nám
í guðfræði sem hálfgerða einfeldn-
inga eða í besta falli sem skrýtna
sérvitringa. Nú væri þetta gjör-
breytt, og aðsókn að guðfræðideild
Háskóla íslands hefði stóraukist,
og ungu fólki þætti ekkert athuga-
vert við það að leggja slíkt nám
fyrir sig.
„Ég varð snemma ákaflega trú-
hneigður,“ segir herra Pétur, þeg-
ar hann er spurður hvort hann
hafi snemma hugleitt að gera
prestsstarfið að ævistarfi sínu.
„Síðan hvarf ég þó aftur frá því, á
vissu aldursskeiði eins og svo
margir gera,“ segir biskup enn-
fremur. „En þegar ég hafði lokið
stúdentsprófi var ég ákveðinn í að
leggja stund á guðfræðinám."
Ekki hefur það dregið úr trúar-
áhuga hans að faðir hans var bisk-
up íslands 1939 til 1953, herra Sig-
urgeir Sigurðsson. Pétur Sigur-
geirsson fæddist á ísafirði annan
dag júnímánaðar, árið 1919, sonur
séra Sigurgeirs er þá var prestur á
ísafirði, og konu hans frú Guðrún-
ar Pétursdóttur. Herra Pétur er
því sextíu og tveggja ára er hann
tekur við embætti biskups. Hann
varð stúdent frá Menntaskólanum
í Reykjavík 1940, og guðfræðiprófi
frá Háskóla íslands lauk hann ár-
ið 1944. Framhaldsnám í guðfræði
stundaði hann í Mt. Airý Semin-
ary í Philadelphia í Bandaríkjun-
um 1944 til 1945, og hann nam
blaðamennsku, guðfræði og ensku
við Stanfordhskóla í Kaliforníu
frá hausti til ársloka 1945. Hann
starfaði við ritstjórn Kirkjublaðs-
ins í Reykjavík 1946 til 1947, en þá
varð hann aðstoðarprestur séra
Friðriks J. Rafnar á Akureyri, og
árið eftir verður hann sóknar-
prestur á Akureyri, er samþykkt
var að þar skyldu starfa tveir
prestar. Það var faðir hans, Sigur-
geir biskup er vígði hann til
prests, og hann gaf einnig Pétur
og konu hans, frú Sólveigu Ás-
geirsdóttur, saman í hjónaband
árið 1948. Þau hafa átt heimili á
Akureyri alla tíð síðan, þar til nú
er þau flytja suður yfir heiðar til
ábyrgðarmeira embættis. Faðir
frú Sólveigar var Ásgeir Ásgeirs-
son, kaupmaður í Reykjavík, og
ólst hún upp á Bergstaðastræti, en
þar verður nú heimili biskups-
hjónanna, er þau flytja í bisk-
upsbústaðinn við Bergstaðastræti
75. Kristín móðir hennar var dótt-
ir séra Matthíasar Eggertssonar,
er var prestur í Grímsey lengur en
aðrir prestar, eða í 42 ár. Síðar
varð séra Pétur Sigurgeirsson
prestur Grimseyinga, þjónaði
þeim frá Akureyri og fór þangað
meira en 100 ferðir í prestserind-
um.
Pétur Sigurgeirsson varð
snemma virtur sóknarprestur á
Akureyri, og fljótlega náði sú
virðing langt út fyrir prestakallið,
og hann varð vígslubiskup í Hóla-
biskupsdæmi hinu forna 1969,
vígður til þess embættis af Sigur-
birni Einarssyni í Hóladómkirkju.
Á Akureyri lét séra Pétur, — eins
og hann jafnan er kallaður af
sóknarbörnum sínum — þegar í
upphafi æskulýðsmál mjög til sín
taka. hann var um skeið formaður
Æskulýðssambands kirkjunnar í
Hólastifti, formaður barnavernd-
arnefndar Akureyrar, ritstjóri
Æskulýðsblaðsins og formaður
Æskulýðsráðs Akureyrar. Þá hóf
hann sunnudagaskólastarfið á Ak-
ureyri, og svo mætti áfram telja.
Störf þessi tóku mikinn tíma, en
Pétur segist ekki sjá eftir honum,
enda veiti fátt aðra eins gleði og
það að fá að vinna með börnum og
unglingum. Störf hans að æsku-
lýðsmálum eru ótrúlega fjöl-
breytt, allt frá því að hafa umsjón
með sunnudagaskólanum og til
þess að vera þjálfari unglinga á
Akureyrarpolli í kappróðri. „Ég
minnist þess með ánægju að ungl-
ingar er ég þjálfaði í kappróðri
urðu eitt sinn íslandsmeistarar í
sinni grein,“ segir hann þegar
þetta ber á góma. „Æskulýðsstörf-
in hafa verið mjög ánægjulegur
þáttur í störfum mínum," segir
Pétur, „sem og hin almenna
prestsþjónusta. Þegar ég lít til
baka yfir starfsferil minn finnst
mér eiginlega sem ég sjái ekkert
nema sólskin. Þó er það auðvitað
svo að þetta starf er ákaflega
krefjandi, og oft eru vandamál
fólksins mikil, sem verður að
reyna að leysa. En mér finnst sem
ég eigi heima í starfinu með fólk-
inu, bæði í gleði þess og sorg, það
hefur verið mér mikil blessun og
veitt mér mikla ánægju."
En hvernig maður er svo hinn
nýkjörni biskup? Hvernig ver
hann frítíma sínum, og hvað segja
þeir sem til hans þekkja? Um
áhugamálin er það að segja, að
þau tengjast starfinu órjúfanleg-
um böndum, og sjálfur hefur hann
ekki mikið um þau að segja annað
en það, sem að starfi hans sem
sóknarprests snýr, enda hafi tími
ekki verið til mikilla tómstunda-
iðkana í venjulegum skilningi.
Vinir hans og þeir sem hafa orðið
honum samferða um lengri eða
skemmri tíma á lífsleiðinni, segja
frá honum stafa hlýju og vináttu,
og einlægni hans er við brugðið. —
Einlægni, sem sumir segja allt að
því barnslega, en flestir segja þó
aðeins jákvæða í hörðum heimi
þar sem stundum virðast þeir
mestir menn, sem best dylja til-
finningar sínar. „Einlægnin er
honum eiginleg" sagði einn við-
mælenda blaðsins, „og hann getur
leyft sé að segja ýmislegt sem álit-
ið væri hræsni og yfirdrepsskapur
hjá öðrum."
Um hann segja menn einnig
sem kirkjuhöfðingja, að hann sé
fulltrúi „kirkjulegs stíls", þar sem
menn sjái kirkju feðra sinna um
leið og hann er þó frumkvöðull að
nýjungum er til batnaðar mega
verða. Á prestastefnum að undan-
förnu hefur verið rætt talsvert um
kirkjuna í dag, og framtíð kirkj-
unnar, en séra Pétur minnti á það
í boði er herra Sigurbjörn hélt
fyrir presta á heimili sínu eftir
síðustu prestastefnu, að menn
mættu ekki alveg gleyma kirkj-
unni frá í gær. — Þetta kemur að
nokkru heim við það sem nefnt er,
þegar spurt er um hvað hafi verið
kosið í nýafstöðnum biskupskosn-
ingum. Þar var ekki kosið um
kirkju- eða trúarstefnur segja
menn, og ef til vill ekki nema að
litlu leyti um menn. Þar hafi öðru
fremur verið kosið um stíl, eða
áhersluatriði, þar sem stuðnings-
mönnum Péturs fannst sem
áherslumunur væri á mönnum er
þeir hugsuðu um yfirbragð kirkj-
unnar, með biskup hennar í huga.
Sem kennimaður hefur herra Pét-
ur getið sér ágætt orð, en þar
segja menn þó að hafa verði í huga
að fráfarandi biskup beri höfuð og
herðar yfir aðra kirkjunnar menn
á Islandi í dag, og þótt lengra væri
leitað í tíma og rúmi. Herra Sigur-
björn Einarsson sagði er hann
kvaddi presta sína, að þeir mættu
eða ættu aðeins að bera eftirmann
sinn saman við sig á þeim sviðum
er eftirmaðurinn tæki sér fram.
Þetta fannst mörgum vel að orði
komist, og segja þetta verði að
hafa í huga er rætt er um nýjan
biskup sem kennimann. Þetta seg-
ir vafalaust margt um kenni-
mennskuna segja ýmsir, en það
segir fyrst og fremst ýmislegt um
kennimennsku herra Sigurbjörns.
Af mörgu er að taka þegar rætt
er um nýjan biskup. Nefna má að
hann hefur sagt að ekki sé þörf á
sérstökum kristilegum stjórn-
málaflokki hér á landi. Hann legg-
ur áherslu á samstarf safnaða og
presta, þar sem leikir menn ekki
síður en lærðir hafi miklu hlut-
verki að gegna. Það er í samræmi
við það, að hann gekkst fyrir
skólahaldi í námskeiðsformi á
Hólum í Hjaltadal fyrir leikmenn
er starfa innan kirkjunnar, er
hann var vígslubiskup. Herra Pét-
ur segir, að hann sé samþykkur
frumvarpi er liggur fyrir frá hendi
kirkjuþings, um skipulagsbreyt-
ingar á kirkjunni í þá átt að
endurreistir verði biskupsstólar í
hinum fornu stiftum Hóla og
Skálholts, þar sem þá verði þrír
biskupar á Islandi. Fyrsta skref í
þá átt, segist hann telja að geti
verið, að gera vígslubiskupana
undanþegna störfum . sóknar-
presta, svo þeir geti helgað sig
störfum þeim er vígslubiskups-
starfi fylgja. Hann segist telja
Akureyri um margt ákjósanlegri
til biskupssetu en Hóla, en ekki
megi gleyma hinu mikla sögulega
gildi er Hólar hafi, og þar geti
biskup setið hluta árs, verði Akur-
eyri fyrir valinu. Þetta atriði hef-
ur verið nokkurt hitamál innan
kirkjunnar og manna á meðal á
Norðurlandi, en ekki er fyrir-
sjáanlegt að þær deilur muni
blossa upp og torvelda nýkjörnum
biskupi störf hans Bjart virðist
framundan hjá kirkjunni, og
herra Pétur Sigurgeirsson tekur
við starfi hennar í hámarki.
- AH.
Svip-
mynd
Spnrt & svarað
Geir Hallgrímsson svarar spurningum lesenda um stjómmálaviðhorfið
Geir Hallgrimsson, formaður Sjálfstæðisflokksins, mun á næstunni
svara spurningum lesenda Morgunblaðsins um stjórnmálaviðhorfið.
Þeir sem óska að bera fram spurningar við Geir Ilallgrímsson eru
beðnir um að hringja i síma 10100 kl. 10—11 frá mánudegi til föstu-
dags og verða þá spurningar teknar niður. Einnig er hægt að senda
þær skriflega til ritstjórnar Morgunhlaðsins. óskað er eftir að spurn-
ingar séu bornar fram undir fullu nafni.
GARÐAR KARLSSON,
2519 -9464:
Nú er það vitað að Sjálfstæð-
isflokkurinn átti þátt í sfaukn-
um ríkisafskiptum á undanförn-
um áratugum i samstarfi við
aðra flokka. Ef Sjálfstæðis-
flokkurinn kæmist til valda nú i
samstarfi við aðra flokka —
hver er þá stefnan?
SVAR:
Sjálfstæðisflokkurinn hefur
ávallt gert sitt ítrasta til að
koma í veg fyrir síaukin ríkis-
afskipti. Þótt skipst hafi á skin
og skúrir í þeim efnum og
Sjálfstæðisflokkurinn oft verið í
varnarstöðu, ber að minnast tím-
amóta, sem sýna að barátta
Sjálfstæðisflokksins hefur ekki
verið til einskis. Svo ekki sé-farið
lengra aftur í tímann, var það
Sjálfstæðisflokkurinn, sem með
efnahagsráðstöfunum um ára-
mótin 1949—1950, hafði frum-
kvæði að frjálsræði í verslun og
afnema biðraðir og'skort. Næsta
áratug sótti í sama far leyfa-,
hafta- og margfalds gengiskerfis,
einkum undir vinstri stjórn
1956—58, en Sjálfstæðisflokkur-
inn hélt ótrauður stefnu sinni og
kom á, með viðreisnarráðstöfun-
um 1960, frjálsræði í þeim mæli
að óþekkt hafði verið þrjá ára-
tugi áður.
Enn á ný sótti í sama far auk-
inna ríkisumsvifa og skatta með
vinstri stjórn 1971, en þrátt fyrir
að viðskiptakjör versnuðu um
nær 30% á árunum 1974 og 1975
og þjóðartekjur minnkuðu tókst
að koma í veg fyrir höft og síðan
að draga úr opinberum umsvif-
um og skattbyrði, svo að nam 3%
af þjóðarframleiðslu, áður en
vinstri stjórnir tóku aftur við
fyrir þremur árum og féllu í
fyrra far slíkra stjórna.
Það liggur því í augum uppi, að
Sjálfstæðisflokkurinn sækist eft-
ir völdum einmitt til þess að
létta skattbyrðina, minnka ríkis-
umsvifin, auka frelsi einstakl-
inga og efla framtak þeirra.
Samstarf hans við aðra flokka
fer eftir því, að hve miklu leyti
honum verður ágengt í þeim efn-
um.
EINAR II. PÁLSSON
1826-0166:
Mun Sjálfsta'ðisflokkurinn
ekki beita sér af alefli við að
draga úr ríkisafskiptum og þar
með endurvekja stefnu Jóns
heitins Þorlákssonar, þegar
flokkurinn kemst til valda á ný,
minnka fasteignaskatta og aðr-
ar álögur?
Mun flokkurinn ekki beita
sér fyrir því, að dregið verði úr
togarakaupum. þar sem rekstr-
arkostnaður er miklu ha*rri en
tekjumöguleikar?
Mun flokkurinn ekki snúa al-
gerlega baki við kommúnistum
og þeirra fylgifiskum við stjórn-
armyndun og samvinnu?
SVAR:
Ég get svarað fyrsta hluta
fyrirspurnarinnar játandi, eink-
um með tilvísun til þess, sem
greindi í svari mínu hér á undan.
Þar sem vitnað er til stefnu
Jóns Þorlákssonar, er það skoðun
mín, að hún sé enn í fullu gildi,
og eftirmenn hans í formanns-
sæti Sjálfstæðisflokksins hafi
haft sömu stefnu í heiðri, um leið
og þeir tóku eðlilegt mið af
breyttum högum og þörfum ein-
staklinga og þjóðfélagsins í
heild. Við skulum ekki dylja
okkur þess að meginvandi
frjálsra þjóðfélaga er að sameina
veiferðarríki frelsi og ábyrgð
einstaklinganna án vaxandi
ríkisumsvifa og forsjár, er
grandar bæði frelsi og velferð
eins og gerst hefur í austan-
tjaldslöndum.
Hækkandi fasteignaskattar og
eignaskattar sem eru lagðir á
eignamyndun, eftir að stighækk-
andi tekjuskattar hafa verið inn-
heimtir, eru vísasti vegur að
draga úr sparnaði, fyrirhyggju
og verðmætasköpun einstakl-
inga, og því verður að draga
verulega úr slíkri skattheimtu.
Kaup togara verða að vera á
ábyrgð kaupenda. Ef þeirri
sjálfsögðu reglu er fylgt, hljóta
togarakaup að dragast saman
þegar rekstrarkostnaður er
hærri en tekjur.
Ljóst er að Sjálfstæðisflokkur-
inn er algerlega andstæður
kommúnistum og getur ekki
hugsað sér samskonar stjórn-
armyndun og samstarf við þá eða
fylgifiska þeirra eins og er í nú-
verandi ríkisstjórn þar sem
áhrifa þeirra gætir í vaxandi
mæli um allt þjóðlífið.
JÓN TRAUSTASON,
HAFNARFIRÐI:
Hvernig þjóðfélag telur þú að
verði ef minnihlutinn fengi að
stjórna hér á íslandi?
SVAR:
Ég tel, að annað tveggja verði
hver höndin upp á móti annarri
eða við hlytum hlutskipti austan-
tjaldslandanna, þar sem þjóðirn-
ar búa í einu stóru fangelsi í and-
legum og efnalegum fjötrum.
Það er umhugsunarefni lýð-
ræðisþjóðum og víti til varnaðar,
að í austantjaldslöndunum tókst
minnihlutanum að koma á sósí-
alisma og kommúnisma með
ofbeldi í krafti þeirrar kenningar
kommúnista, að ákveðinn vel
skipulagður og harðsnúinn
minnihluti getur á örlagastundu
tekið völdin í sínar hendur.
Vilhjálmur Hjálmarsson:
Landbúnaðarráðherra
á ekki að taka ákvörð-
un um virkjun Blöndu
Viljum virkjun og orkufrekan iðnað á Austurlandi
„ÞAÐ ER ekki landbúnaðar-
ráðherra sem á að taka ákvörð-
un um hvort Blanda verður
virkjuð nú. heldur er það iðn-
aðacráðherra eða ríkisstjórnin
öll. Við í Samhandi sveitarfc-
laga á Austurlandi höfum fært
mörg rök fyrir hagkvæmni
Fljótsdalsvirkjunar, má þar
henda á hina miklu miðlunar-
miiguleika og ennfremur að hér
höfum við ekki haft nein vand-
kva*ði vegna samninga í héraði,
og við teljum og vonum, að enn
sé ckkert afgert í þessu máli,“
sagði Vilhjálmur lljálmarsson,
formaður Samhands sveitarfé-
laga á Austurlandi. þegar Morg-
unhlaðið spurði í ga*r hvað hann
vildi segja um þau ummæli
Pálma Jónssonar, landhúnaðar-
ráðhcrra. að nú væri svo til ör-
uggt að ákvörðun um Hlöndu-
virkjun yrði tekin fljótlega.
„Við hér í Sambandi sveitarfé-
laga á Austurlandi höfum reynt
að fylgjast náið með málinu og
reynt að vinna að því eins og kost-
ur hefur verið. Samstaða manna
um Fljótsdalsvirkjun hefur verið
mjög góð og ennfremur er það vilji
manna, að jafnframt virkjun í
Fljótsdal verði komið á fót orku-
frekum iðnaði í Reyðarfirði, hæfi-
GOTT IJTLIT er með rækjuveiði í
Arnarfirði og Húnaflóa í vetur,
en ra'kjuveiðar inni á fjörðum
byrja venjulegast i október. í ísa-
fjarðardjúpi er hins vegar mikil
seiðagengd og þar sem ungfiskur
er yfir viðmiðunarmiirkum er
ekki útlit fyrir að vertíð byrji þar
alveg á næstunni. Litlar rann-
sóknir hafa verið gerðar í Öxar-
firði undanfarið. en þó er ástand
rakjustofnsins þar talið lélegt og
alls er óvíst með rækjuveiðar þar
í vetur.
lega stóru iðjuveri. Þetta hefur
verið samþykkt samhljóða hvað
eftir annað. Og við viljum að þessi
mál haldist í hendur," sagði Vil-
hjálmur að lokum.
Hægt væri að byrja rækjuveiðar
í Húnaflóa og Arnarfirði strax eft-
ir mánaðamótin, en hugmyndir
Bílddælinga munu vera að byrja
12. október. Við Húnaflóa er ekki
hægt að byrja rækjuvertíð fyrr en
sláturtíð er lokið bæði vegna
mannfæðar og húsnæðis, sem jafn-
vel er notað í sláturtíðinni.
Það er sjávarútvegsráðuneytið,
sem ákveður kvóta á rækjuvertíð-
inni, en tillögur hafa enn ekki bor-
izt frá Hafrannsóknastofnun.
Óvíst með rækju-
veiðar í Öxarfirði
Gott útlit í Arnarfirði og Húnaflóa