Morgunblaðið - 04.12.1981, Síða 25

Morgunblaðið - 04.12.1981, Síða 25
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 4. DESEMBER 1981 25 legt er aö forystumenn Sovétríkj- anna fagni því að geta horft róleg- ir á meðan bandamenn Bandaríkj- anna reyna að veikja hernaðar- mátt þeirra." Þessi skoðun hins ísl. sagnfræð- ings, sem birtist í Þjóðviljanum í sumar, dregur upp mjög glögga mynd af því hvað raunverulega er að gerast með starfsemi friðar- hreyfinganna, og ég hef í rauninni engu við þessa grein, eða lýsingu að bæta. Viðblasandi staðreyndir Það er þess vegna engin tilvilj- un að sterkasti bandamaður frið- arhreyfinganna eru Sovétríkin, það er alveg ljóst af fréttum og blaðaskrifum austantjalds, að Sovétríkin telja baráttu friðar- hreyfinganna mjög til framdrátt- ar sinni utanríkisstefnu. Marg- vísleg tengsl friðarhreyfinganna við Sovétríkin, eru og smám sam- an að koma í ljós, ég skal nefna nokkur atriði í því sambandi. • í fyrsta lagi má nefna hand- töku hins danska rithöfundar, sem hér var gerð að umtalsefni, og sterkar líkur á því að hann hafi verið milligöngumaður við að flytja fjármagn frá Sovétríkjun- um til dönsku friðarhreyfingar- innar. Hvað sem líður aðgerðum þessa ólánsama manns, þá er það ljóst, að danska ríkisstjórnin taldi sig áður hafa fengið sannanir fyrir því að Sovétríkin fjármögn- uðu dönsku friðarhreyfinguna. Sú sönnun fékkst þegar danska ríkis- stjórnin vísaði sovéskum sendi- ráðsstarfsmanni úr landi fyrir nokkrum vikum. Annar sendi- ráðsritari Sovéska sendiráðsins Ladimir Merkulov, varð uppvís að því að vera KGB-maður, það er starfsmaður sovésku leyniþjón- ustunnar, og fyrir að hafa borið fé á ýmis samtök vinstri manna sem tengjast dönsku friðarhreyfing- unni. Og honum var þar með vísað úr landi. • í öðru lagi, má benda á að miklar umræður fara nú fram í Noregi þessa dagana um hugsan- lega fjármögnun Rússa á norsku friðarhreyfingunni. • í þriðja lagi má benda á, að fyrir nokkrum vikum, flúði fyrr- verandi majór í leyniþjónustunni KGB, maður að nafni Stanislof Leftjenko, og fékk hæli sem póli- tískur flóttamaður í Bandaríkjun- um. Hann hefur skýrt frá því opinberlega, að KGB láti mikla fjármuni renna til friðarhreyfinga víðsvegar í Evrópu og vinni að öðru leyti skipulega að áróðri í Vestur-Evrópu til að örva almenn- ing til mótmæla gegn hinum væntanlegu meðaldrægu eldflaug- um, sem Atlantshafsbandalagið hyggst setja upp. Þetta eru nokkur dæmi um þau tengsl sem smám saman eru að koma í ljós, milli leyniþjónustunn- ar KGB og friðarhreyfinganna, og vafalaust á sitthvað fleira eftir að koma í ljós í þessum dúr. Ekki efa ég það eitt augnablik, að fjölmargt af því fólki, sem hef- ur tekið þátt í starfi friðarhreyf- inganna, er einlægt í sinni baráttu fyrir friði, og telur sig á engan hátt vera að ganga erinda Sovét- ríkjanna. Chamberlain trúði því heldur ekki í Múnchen að hann væri í raun að ganga erinda Hitl- ers Þýskalands, þegar hann taldi sig vera að vinna fyrir friði, og var vel fagnað af friðarhreyfingum sem voru sterkar í Bretlandi á þeim tíma. Áhugi Sovétríkjanna á friðarhreyfingunum, hvatning þeirra og afskipti þeirra, tala hins vegar sínu máli, og aldrei hafa Sovétríkin hert vígbúnaðarkapp- hlaupið jafn mikið og einmitt nú, og því miður verður að segjast eins og er, að eins og friðarhreyf- ingarnar eru nú reknar, má frekar kalla þær feigðarhreyfingar en friðar. En hvaða lærdóm er unnt að draga af strandi sovéska kafbáts- ins í Svíþjóð. Sovétmenn hafa sjálfir kallað Eystrasaltið haf friðarins, þeir hafa hins vegar nú rofið þann frið, og raunverulega verið undanfarin ár að rjúfa það friðarjafnvægi sem ríkt hefur á Norðurlöndum bæði í Eystrasalti og á Norðurlöndunum sjálfum, og þá ekki síst með hinum geysimikla vígbúnaði á Kólaskaganum, sem landfræðilega tilheyrir Norður- löndum, eins og glöggt má sjá, er litið er á landakort. Með siglingu sovéska kafbátsins, hafa Sovétrík- in brotið alþjóða lög og alþjóða samninga. Réttarreglur um land- helgi byggjast reyndar á gamalli hefð, en nú er þær að finna í ein- um þeirra fjögurra alþjóða samn- inga um hafið, sem gerðir voru á fyrstu hafréttarráðstefnu Sam: einuðu þjóðanna í Genf 1958. í þeim samningi eru skýr ákvæði um ferðir erlendra skipa í land- helgi annarra, þar segir m.a. að kafbátum sé aðeins heimiluð för um landhelgi strandríkis ofan sjávar, enda gefi þeir til kynna hverrar þjóðar þeir eru. Brot Sov- étríkjanna er enn alvarlegra, þeg- ar haft er í huga, að Svíþjóð er hlutlaust ríki, svæðið sem kafbát- urinn var á var sérstakt bann- svæði, og kafbáturinn var búinn kjarnorkuvopnum samkv. upplýs- ingum sænsku ríkisstjórnarinnar. Þetta atvik sýnir hversu fráleitar hugmyndir manna um einhliða yf- irlýsingu Norðurlanda um kjarn- orkuvopnalaust svæði. Slíkt þyrfti að vera liður í heildarsamningum um Evrópu, ekki aðeins á Norður- löndum heldur í Evrópu allri, hinu geta menn svo velt fyrir sér, hvort slíkur samningur við Sovétríkin yrði meira virði í þeirra augum, eða betur virtur en alþjóðasamn- ingurinn frá því í Genf 1958. Stefna Alþýðu- bandalagsins í umræðum hér sl. þriðjudag, þá var hæstv. þingmaður Guðrún Helgadóttir talsmaður Alþýðu- bandalagsins, hún lýsti því stefnu- marki flokksins að Island gengi úr NATO, vísaði bandarískum her- stöðvum af landi brott og lýsti yfir hlutleysi þjóðarinnar um alla framtíð. Svíar eru ekki í NATO, þeir hafa ekki erlendar herstöðvar á sínu landi, en hins vegar öflugar varnir sjálfir, og þeir hafa lýst yf- ir hlutleysi. Samt var sovéskur kafbátur búin kjarnorkuvopnum kominn þar á land, skyldi nú ekki eitthvað svipað geta gerst hér, ef þessi stefna Alþýðubandalagsins um hlutleysi og varnarleysi næði hér fra að ganga. Hvað myndum við t.d. gera ef sovéskur kafbátur búinn kjarnorkuvopnum sigldi hér inn á land í Faxaflóa. Já, hvað gætum við gert, varnarlausir og hlutlausir? Jú, við getum kallað til Sigurjóns lögreglustjóra og Gunn- ars í Landhelgisgæslunni til þess að fá þá til þess að stugga þessum óvinum burt, og halda menn, að það myndi bera einhvern árangur. Því verður hver að svara sér sjálf- ur. Nei, sannleikurinn er sá, að allir vita að friður í Evrópu komst fyrst á eftir stofnun Atlantshafs- bandalagsins, þá bundust þjóðir Vestur-Evrópu og Norður-Amer- íku samtökum til varnar gegn ásælni Sovétríkjanna, og þessi samtök hafa verið okkur besta vörn gegn ófriði og varðveitt frið í þessum heimshluta í 32 ár. Hitt viðurkenna allir, og hafa áhyggjur af, að hinn gengdarlausi víg- búnaður er mikið áhyggjuefnu, og allar þjóðir hljóta þess vegna að stuðla að afvopnun. Það verður hins vegar að gerast með gagn- kvæmum samningum, slökunar- og afvopnunarstefna er mjög vandmeðfarin, slík afvopnun verð- ur að vera til að tryggja frið, en ekki auka líkur á ófriði, sem getur auðveldlega gerst ef jafnvægis- leysi beinlínis freistar annan aðil- ann til að trúa því, að hægt sé að ná póiitískum markmiðum með hervaldi. Femiieiy 100% bómull Náttfót Jkr. 268. Langerma kr. 248. Stutterma kr. 240. London dömudeild, sími 14260 HVS6A6NA BÍLDSHÖFÐA 20-110 REYKJAVÍK HÖLLIN SÍMAR: 91 -81199-81410 er langstærsta húsgagnaverzlun landsins meö 70—80 sófasett á gólf- inu, 30—40 gerðir af rúmum, tugi veggskápa, hægindastóla og boröa og hundruð stóla. Ide-merkið tryggir þér meiri gæði og lægra verð en áður hefur þekkst Líttu inn Það II lÓSfiAONi^BÖLLIN borgar sig Bll

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.