Morgunblaðið - 07.03.1982, Side 21

Morgunblaðið - 07.03.1982, Side 21
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 7. MARZ 1982 21 ið hefði verið í meirihluta í eigu Islendinga. 100 millj. kr. töpuðust vegna orkuskömmtunar — Andstæðingar stóriðju hafa notað tækifærið við þennan aftur kipp í markaðsmálum áls og kísil- járns og magnað upp andróður gegn stóriðju. Hvað vilt þú segja um þetta? — Andstæðingar stóriðju hafa notað tækifærið til að hlakka yfir óförum ÍSALs, Járnblendisins og Kísilgúrverksmiðjunnar og ekki er hægt að setja út á það að menn gleðjist, þegar þeir heyra fréttir sem þeim líkar vel. Á það ber að líta, að áhætturekstur eins og stóriðja hlýtur að verða við því búin að taka við sveiflum í af- komu. Forsendur til að byggja upp slíkan rekstur eru að sjálfsögðu þær, að þegar til lengri tíma er litið, þá komi reksturinn út já- kvæður. Það er ekkert launungar- mál, að fyrstu 10 ár í starfrækslu ÍSALs komu út með nokkru tapi, en dæminu hefði gjörsamlega ver- ið snúið við, ef ekki hefði komið til skömmtunar á forgangsorku á ár- inu 1979—1981, þegar nægur markaður var fyrir það ál, sem ekki var hægt að framleiða vegna orkuskömmtunar. Vegna þessa töpuðust 100 millj. nýkróna. Það hefði einnig gert okkur betur í stakk búna til að mæta áfallinu sem núna er, ef skömmtun hefði ekki verið, en um það þýðir ekki að fást úr því sem komið er. Stækkun álversins í Straumsvík kemur ekki aðeins til greina held- ur virðist vera langálitlegasti kostur okkar íslendinga til þess að geta selt meiri orku og haldið áfram uppbyggingu á orkuverum okkar. Hins vegar hafa núverandi stjórnvöld engan áhuga í þeim efnum og að sjálfsögðu ætlast Alusuisse ekkert fyrir með það, ef stjórnvöld sýna því engan áhuga. Ég geri hins vegar ráð fyrir, eins og ég hef sagt áður, að ef til slíks kæmi, þá mundi Alusuisse vilja hafa meðeiganda til þess að dreifa áhættunni. Að lokum vil ég taka það fram, að enda þótt nú hafi syrt í álinn bókstaflega og öldin hafi bruggað áli vont kál, svo lauslega sé vitnað í vísu eftir Jón Árnason, þá hef ég trú á því, að til langframa þá muni stóriðja eiga fullan rétt á sér á Islandi og sé nauðsynleg forsenda þess að okkur takist að nýta þær orkulindir, sem við eigum, því það er öllum augljóst, að fiskistofnar og landgæði eru fullnýtt, ef ekki ofnýtt. Tekjur íslendinga af Álverinu 340 milljarðar gkróna — Getur þú nefnt tölur um tekjur íslendinga af Álverinu í Straums- vík? — Heildartekjur íslendinga af Álverinu hafa frá upphfi, þ.e. 1969, numið um 3400 milljónum nýkróna á núvirði, eða um 340 milljörðum gamalla króna. Það svarar til um 33% af heildarveltu fyrirtækisins á þessum tíma. Til samanburðar má nefna, að fjár- lögin, sem samþykkt voru á Al- þingi í desember sl., hljóðuðu upp á tæplega 8000 milljónir nýkróna. — Undanfarin misseri hefur ver ið unnið að uppsetningu fujlkomins mengunarbúnaðar í Álverinu. llvernig miðar þeim framkvæmdum og hver er kostnaðurinn? — Framkvæmdir við mengun- arvarnir eru á lokastigi. Fram- kvæmdum við skála II er lokið að öllu leyti og framkvæmdir í skála I eru á lokastigi. Kostnaður við þessar framkvæmdir nemur 39 milljónum dollara eða 360 milljón- um króna (36 milljörðum gkróna). Þótt hér sé um að ræða geysidýrar framkvæmdir, hafa þær nokkra hagræðingu í för með sér, þannig að við vonumst til að þær geti minnkað rekstrarkostnað í fram- tíðinni. Orkuverð og útflutningur Orkuverð hefur mjög verið til umræðu upp á síðkastið. Hve hátt orkuverð greiðir ÍSAL og hver er samanburðurinn við önnur lönd? — Greiðslur fyrir orkuverð eru sem hér segir: 1. ÍSLAND ÍSAL greiðir 6.475 US mills á kWst og flytur út alla sína framleiðslu, eða ca. 85.000 t, þegar ekki er orkuskortur og markaður hagstæður. Auk þess greiðir ÍSAL framleiðslugjald ($ 20—34,81/t) — eða sem svar- ar 1,25—2,17 US mills á kWst. 2. NOREGUR I Noregi er orkuverð 3,482 Naur. (5,8 US mills) á kWst eða 11% lægra en það verð sem ÍS- AL greiðir. Þetta orkuverð á að endurskoða miðað við 1. júlí í ár og hækkar þá væntanlega um 40%. Auk þess er greiddur 2,2 Naur. (3,7 US mills) skattur af orkuverði. Reiknað er með óbreyttum skatti frá 1. júlí nk. og hækkar þá verðið með skatti um 24%. Norðmenn flytja út um 96% af sinni álframleiðslu, eða ca. 630.000 t (1978). 3. KANADA I Kanada er orkuverð á austur- ströndinni (Quebec-fylki) 4—5 Can. mills á kWst (3,3—4,1 US mills), og á vesturströndinni (British Columbia-fylki) 5—6 Can. mills á kWst (4,1—4,9 US mills). Meðaltal ofangreindra verða er 5 Can. mills (4,1 US mills) á kWst, eða 37% lægra en ÍSAL greiðir. Til nýrra verk- smiðja er orkuverðið í St. Jam- es Bay 10—12 Can. mills á kWst (8,2—9,8 US mills) og í Mani- toba-fylki 12 Can. mills á kWst (9,8 US mills). Verð á orku seldri til verksmiðja Alcoa og Reynolds í Massena í New York ríki í Bandaríkjunum er ný- umsamið 10—12 US mills. Kanadamenn flytja út um 82% af sinni framleiðslu, eða 830.000 t (1978). Búið að loka sem svar ar 22% af afkastagetu — Og að lokum Ragnar, hver er staðan á álmörkuðunum í dag og hverjar eru framtíðarhorfur? — Staðan á álmörkuðum heimsins er sú í dag, að verulega hefur dregið úr notkun á áli og eru afleiðingarnar þær, að draga hef- ur þurft stórlega úr framleiðslu. Afkastageta í áliðnaði í vest- rænum heimi er nú um 11,7 millj. tonna á ári, þar af er búið að loka sem svarar 2,5 millj. tonnum, eða 22%. í Bandaríkjunum er búið að loka um 27,2%, í Kanada 6,5%, í Evrópu 5,8%, en í Asíu 60,8%. Á sjöunda áratugnum varð aukning á álnotkun sem svarar um 8% á ári að meðaltali. Á áttunda ára- tugnum var þessi vöxtur mun hægari og reyndar enginn á árun- um 1973—1981. Sérfræðingar hafa spáð því nú um nokkurt skeið, að vöxtur í álnotkun muni verða í kringum 3—4% á ári, sem er mjög góður vöxtur ef miðað er við hag- vöxt, sem væntanlega verður minni í heiminum. En þessar síð- ustu upplýsingar virðast nú ekki benda til þess að þessar spár séu mjög áreiðanlegar, en um þetta er of snemmt að segja. Það kemur vart í ljós fyrr en þessari kreppu, sem nú er, linnir. Það er ljóst að vegna þessara breytinga í heiminum, þá munu nýjar álverksmiðjur rísa þar sem ódýrt vatnsafl er fyrir hendi. Þetta á við um Suður-Ameríku, Afríku og Miðausturlönd. Mörg önnur svæði hafa dottið úr mynd- inni, svo sem Ástralía. Fyrir að- eins tveimur árum var talað um það að Ástralía yrði stærsti ál- framleiðandi í heimi, þar eð Ástralíumenn gætu framleitt ál með ódýrri kolaorku. Nú er komið annað hljóð í strokkinn þar syðra, kolin eru ekki nógu ódýr orkugjafi og hætt hefur verið við flest ný álver þar, m.a. hætti Alusuisse við að reisa álver þar vegna of hás orkuverðs. Það má vissulega segja, að það séu erfiðir tímar í áliðnaðinum þegar maður getur sagt að einu „góðu“ fréttirnar sem maður heyr- ir, séu af lokun verksmiðja, sem selja á sömu markaði og við. En maður vonar auðvitað að ástandið batni sem allra fyrst. — SS Merkið Æk sem WB) hægt er að treysta á Einlit alullarteppi í Ijósum litum. Tegund: París — Ný gerð Til afgreiöslu í 4ra metra breidd meö undirlagi. Þetta eru teppin sem beöiö hefur veriö eftir. Við þjónum þeim sem eru að byggja, þurfa að breyta og vilja bæta. Grensásvegi 18, sími 82444. Einnig til sölu 6 cyl. Bedford díselvél vel yfirfarin, ásamt Ford vökvastýri með dælu. Einstakt tækifæri Lúxusbflar á tombóluverði Ford Econaline F-150, ár- gerð 1979. Teppaklæddur í hólf og gólf, ekinn 55 þús. km. Vél 8 cyl. 351 cc. Sjálfskiptur. Yfirbyggður Ford F-100, Costom pickup 4x4, árgerð 1974. Plussklæddur m/snúningsstólum, Jocmans-felgum, Lapp- lander-dekkjum, sjálf- skiptur m/quatra-track. Vél 351 cc. Lítið ekinn og vel með farinn dekurbíll.

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.