Morgunblaðið - 01.04.1982, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 1. APRÍL 1982
VIÐSKIPTI
Örn Johnson, framkvæmdastjóri Skorra hf., t.v. og Ib Lykke Jensen, verk-
fræðingur frá Elpan-fyrirtækinu, sem framleiðir Wanpan-ofnana.
Ljósmynd Mbl.: Kmilía
„Gólflistaofnar“
Nýjung frá Skorra hf.
NÝLEGA var staddur hér á landi Ib
Lykke Jensen, verkfræðingur frá
danska fyrirtækinu Elpan ApS til að
halda kynningu á Wanpan-ofnum
fyrirtækisins fyrir Skorra hf., sem
tekið hefur að sér umboð fyrir þá
hér á landi.
Að sögn Arnar Johnson, fram-
kvæmdastjóra Skorra hf. sóttu
kynninguna verkfræðingar og
arkitektar. „Wanpan-ofnarnir eru
nýjung. Þeir eru eins og gólflistar,
aðeins 13,6 sentimetra háir og þeir
eru lagðir á a.m.k. þrjá veggi í
hverju herbergi og í eldhúsum á
sökkul innréttingarinnar," sagði
Örn ennfremur.
Örn sagði, að með notkun
Wanpan-ofnanna héldist herberg-
ishitinn alls staðar mjög jafn. Það
munaði minna en hálfri gráðu,
hvort mælt væri niður við gófl, í
miðju herberginu, eða við loftið.
„Með þessu jafna hitastigi verður
nær enginn dragsúgur og ryk-
myndun verður mun minni en ella,
enda safnast ekki ryk bak við
þessa ofna, gagnstætt því sem ger-
ist við notkun venjulegra ofna,“
sagði Örn ennfremur.
„Þessi jafni hiti þýðir í raun
minni orkunotkun, sem talið er að
geti numið allt að 20%. Þá er stað-
setning húsgagna með þessum
ofnum mjög auðveld, því ekki þarf
að taka tillit til þeirra eins og
eldri gerða,“ sagði Örn Johnson.
Þá kom það fram hjá Erni, að
þegar væru komnir í nokkur hús
ofnar frá fyrirtækinu og nokkur
hús yrðu tengd á næstunni.
Þá kom það fram í máli Jensens,
að í Wanpan-ofna má leggja raf-
magnstengla og fleira, sem leiðir
til sparnaðar í byggingarkostnaði.
„Elpan fyrirtækið framleiðir einn-
ig rafmagnsofna, sem byggja á
sömu hugmyndinni, það er gólf-
listi, sem lagður er á a.m.k. þrjá
veggi í hverju herbergi."
Sendið inn
upplýsingar
um nýjungar!
VIÐSKIPTASÍÐAN er eins og
nafnið ber með sér vettvangur
viðskipta, auk efnahagsmála og
athafnalífs almennt. Því þykir
rétt að hvetja iðnfyrirtæki og inn-
og útflutningsfyrirtæki til að
senda viðskiptasíðunni upplýs-
ingar um nýjar framleiðsluvörur,
sem þau hafa á boðstólum, eða
nýja þjónustu af einhverju tagi.
Á fundi ráðgjafanefndar EFTA:
Ahyggjum lýst vegna sífelldra
undanþágubeiðna íslendinga
RÍKISSTYRKIR og byggðastefna og
hvernig auka mætti samvinnu um að
örva fríverzlun og vinna gegn hafta-
stefnu innan og utan EFTA-land-
anna voru helztu viðfangsefni fund-
ar ráðgjafanefndar EFTA, sem
Ragnar S. Haildórsson, formaður
Verzlunarráðs íslands, og Árni Árna-
son, framkvæmdastjóri ráðsins,
sóttu 10.—12. marz sl.
í fréttabréfi Verzlunarráðs ís-
lands segir, að tilhneigingar gæti
sums staðar, einkum þar sem
dregið hefur mikið úr hagvexti og
atvinnuleysi hefur aukizt, til að
setja milliríkjaverzlun óeðlilegar
skorður.
„Talsverðar umræður spunnust
um byggðastefnu og ríkisstyrki.
Almennt er álitið, að vegna
byggðastefnu ýmissa EFTA-landa
og styrkja í kjölfar hennar til
framleiðslufyrirtækja verði út-
flutningsverð vara frá viðkomandi
svæðum ódýrari en ella. Erfitt
hefur þó reynzt að sýna fram á
þetta með beinum dæmum. í raun
og veru er ekkert hægt að gera
fyrr en einhver lögformlegur
málsaðili kærir og rökstyður mál
sitt með skýrum dæmum. Málið
varð þó ekki útrætt, en ákveðið
var að taka það aftur á dagskrá á
næsta fundi nefndarinnar í júní í
sumar í Helsinki," segir ennfremur
í fréttabréfinu.
Þá segir, að í Genf hafi menn
lýst yfir áhyggjum sínum við full-
trúa Verzlunarráðsins vegna sí-
felldra undanþágubeiðna íslend-
inga frá fríverzlunarsamningnum.
„Þeir sögðu, að rökstuðningur
fyrir þessum undanþágum væri
ekki alltaf fullnægjandi, enda þótt
leyfi hafi verið veitt. Á síðustu
mánuðum er hér um að ræða inn-
borgunarskyldu á húsgögn og inn-
réttingar," en íslendingar þurfa
að gera EFTA grein fyrir þróun-
arverkefni í húsgagnaiðnaði í júlí í
sumar og framlenging á sérstöku
gjaldi á sælgæti og kex, „en við
TÖLUVERÐIR erfiðleikar hafa ver-
ið í bifreiðaframleiðslu í S-Kóreu.
Þannig hefur stórfyrirtækið Hy-
undai aðeins nýtt 45% af fram-
leiðslugetu sinni í bilaiðnaði. Á síð-
asta ári framleiddi bílaiðnaðurinn í
S-Kóreu um 135 þúsund bíla, en
framleiðslugetan nemur um 300 þús-
und bílum.
Heildartap bílaiðnaðarins í
S-Kóreu á síðasta ári nam um 100
milljónum dollara, en búist er við
einhverri söluaukningu í ár, þann-
ig að heildarsalan verði um 170
þúsund bílar. Auk Hyundai er
önnur bílasmiðja í S-Kóreu, sem
nefnist Saehan, og er að hluta til í
þurfum að gera EFTA grein fyrir
stöðu sælgætisiðnaðarins í sept-
ember. Þá kom fram, að Norð-
menn hafa gert athugasemdir við
það, að fiskiskip voru tekin af frí-
lista hér á landi. Rök íslendinga
eru vernd fiskistofna, en Norð-
menn halda þvi fram, að þetta
samrimist ekki EFTA-samningn-
um og þeir óttast, að þetta kunni
að hafa áhrif á viðskipti sín við
íslendinga," segir að síðustu í
fréttabréfi Verzlunarráðs íslands.
eigu bandarísku bílasmiðjanna
General Motors. Þessar tvær bíla-
smiðjur berjast um lítinn heima-
markað.
Á síðasta ári var gerður samn-
ingur milli Hyundai og japönsku
bílasmiðjanna Mitsubishi um
byggingu bílaverksmiðju í
S-Kóreu, sem getur sett saman
300 þúsund bíla á ári, og er stefnt
að því, að hún taki til starfa á
árinu 1985. Japanska bílasmiðjan
mun Ieggja fram tækniþekkingu
og bifreiðahluti.
GM og Saehan hafa einnig uppi
áform um að byggja verksmiðju,
sem framleitt getur 300 þúsund
bíla á ári.
Erfiðleikar í bíla-
iðnaði S-Kóreu
Japanskar bílasmiðjur:
jr
Ihuga fjárfestingu á Formósu
i Bretlandi og í Bandaríkjunum
FORMÓSUMENN undirbúa nú um-
talsverða bílaframleiðslu þar i landi
og hafa ákveðið að setja upp bíla-
smiðju í samstarfi við erlendan að-
ila, sem framleitt gæti um 200 þús-
und bíla á ári. Er hér um fjárfest-
ingu að ræða, sem nemur um einum
milljarð dala, og er það stáliðjuver á
Formósu, sem verður meirihluta að-
ili í þessari nýju bílasmiðju, en valið
stendur um samstarf við annaðhvort
Toyota eða Nissan. Hugmyndin er
sú að framleiða bíla til útfíutnings,
til Bandaríkjanna, Evrópu og Japan,
en ekki er gert ráð fyrir, að þessar
bílasmiðjur verði komnar i fullt
gagn fyrr en að fimm árum liðnum.
Þessi áform geta hins vegar
haft áhrif á áætlanir Nissan um
að byggja bílasmiðju í Bretlandi,
sem framleiða mundi um 200 þús.
bíla á ári. Talið er, að velji Form-
ósumenn Nissan fremur en Toy-
ota, muni Nissan-bílasmiðjurnar í
Japan ekki hafa fjárhagslegt
bolmagn til að byggja einnig bíla-
smiðju í Bretlandi, auk þess sem
veruleg gagnrýni er innan jap-
anska fyrirtækisins á áætlanir
þess um fjárfestingu í Bretlandi.
Ágreiningur hefur komið upp
milli brezkra stjórnvalda og jap-
anska fyrirtækisins um það,
hversu mikill hluti af bilunum
yrði að vera framleiddur í Bret-
landi. Nissan telur sig ekki geta
hagnazt á þessari framleiðslu, ef
brezk-framleiddir hlutir í bílana
verða meira en 60% af hverjum
bíl. Talið er, að Japanir hafi
áhyggjur af því, að gæði brezku
hlutanna verði ekki nægilega mik-
il. Bretar leggja hins vegar
áherzlu á, að brezk-framleiddir
hlutir verði a.m.k. 65% af hverjum
bíl. Þá er einnig ágreiningur um
það, hversu mikla fjármuni Bretar
leggi fram til þessarar bílaverk-
smiðju.
Fleiri japanskar bílasmiðjur
hafa uppi áform um fjárfestingar
erlendis. Þannig hefur Mitsubishi
uppi áætlun um framleiðslu á
smábílum í samvinnu við Chrysler
í Bandaríkjunum, en Chrysler-
verksmiðjurnar eiga sem kunnugt
er 15% af japönsku verksmiðjun-
um. Hins vegar er gert ráð fyrir
því, að japanska fyrirtækið muni
leggja fram bæði tækniþekkingu
og fjármagn í þetta nýja fyrirtæki
í Bandaríkjunum.
Magnús E. Finnsson, framkvæmdastjóri Kaupmannasamtakanna:
Meiri hagnaður verzlunar hefur
farið í að greiða hærri skatta
„ENN liggja ekki fyrir nákvæmar
tölur um afkomu smásöluverzlunar
á síðasta ári, en hins vegar er Ijóst,
aó afkoman var skárri á síðasta ári
heldur en á árinu 1980,“ sagði
Magnús E. Finnsson, framkvæmda-
stjóri Kaupmannasamtaka íslands,
m.a. í skýrslu sinni á aðalfundi sam-
takanna fyrir skömmu.
„Meðaltalsveltuaukning er talin
vera 67,8%, en opinberar tölur um
verðbólgu á sama tíma eru 50—51%
eftir því hvort miðað er við fram-
færsluvísitölu eða byggingarvísitölu.
Þó má telja, að hækkun á neyzlu-
vöruverði, sem talin er vera 50,6% sé
sú hækkun sem sé sambærileg við
67,8% veltuaukningu. Því er ljóst, að
nokkur aukning hefur orðið á vöru-
magni í sölu,“ sagði Magnús enn-
fremur.
„Samkvæmt upplýsingum Þjóð-
hagsstofnunar má ætla að um 5%
magnaukning hafi orðið að meðaltali
í verzluninni, og hefur því hreinn
hagnaður fyrir skatta aukizt nokkuð
frá fyrra ári. Þess ber hins vegar að
gæta, að skattar hafa aukizt og því
lítið eftir af þessum hagnaði þegar
tekið hefur verið tillit til þeirra. Þá
er Ijóst, að á þessu ári verður ekki
sama aukning og var á sl. ári í veltu
verzlana. Þróun efnahagsmála síð-
ustu mánuði gefur ekki vísbendingu
um aukinn kaupmátt lána, og er-
lendur gjaldmiðill hefur hækkað í
verði og þar með vöruverð," sagði
Magnús ennfremur.
I skýrslu sinni vék Magnús að því,
sem hann kallaði eitt af eilífðarmál-
um samtakanna, en það er sú stað-
reynd, að fjölmargir kaupmenn
standa utan samtakanna. Hann
sagði m.a.: „Ég veit ekki hverjir aðr-
ir, en þeir, sem stunda verzlun sem
ævistarf eigi að vera sammála um,
að efla beri verzlunina í landinu og
búa eigi betur að henni svo að hún
geti betur sinnt þörfum og kröfum
þjóðar sinnar. Til að stuðla sem bezt
að slíku þarf að efla samtök kaup-
manna. Þeir, sem standa utan sam-
takanna hafa ekki trú á sínu ævi-
starfi ef þeir vilja ekki veg þess
meiri. Þeir sem stunda verzlunar-
störf, en vilja ekki efla sín eigin
samtök eru ekki klókir kaupmenn,
það er sú manngerð sem vill láta
aðra berjast fyrir umbótum sem þeir
eru fyrstir til að hagnýta sér.
Það eru nefnilega til litlir kallar
með mikla veltu, og það eru til menn,
sem standa utan allra samtaka til
þess að spara sér félagsgjöld, þessir
menn hæla sér gjarnan af þessu, og
hvetja jafnvel aðra til þess að haga
sér eins. Þeir geta því varla talizt
vinir verzlunarinnar, þeir stuðla að
sundrung en ekki samstöðu, en gera
sér í fæstum tilfellum grein fyrir
því,“ sagði Magnús ennfremur.
Þá sagði Magnús einnig í skýrslu
sinni, að þeir sem hafa starfað fyrir
verzlunina í landinu viti hvað beri að
varast. „Við vitum, að það eru ákveð-
in öfl hér á landi, sem beinlínis
vinna gegn verzluninni. Við höfum
orðið varir við slíkt margsinnis.
Megnið af okkar starfi fer líklega í
að koma í veg fyrir að ýmislegt kom-
ist í framkvæmd sem ætlað er, það
er við vinnum fyrirbyggjandi starf."
íslenzk verzlun hefur alltof lengi
látið bjóða sér of lítið og þess vegna
er hún háðari ríkisvaldinu en æski-
legt væri,“ sagði Magnús E. Finns-
son, framkvæmdastjóri Kaup-
mannasamtaka tslands að síðustu.