Morgunblaðið - 01.05.1982, Qupperneq 25

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 1. MAÍ1982
25
sem sett var í húsi félagsins á Granda í gær. Gunnar FriAriksson, forseti SVFl,
Ljósm.: RAX.
Hið fjölmenna þing SVFÍ,
ræAustól.
Slysavarnafélagid er
hreyfing fjöldans og
stjórnað af fólkinu sjálfu
— segir Gunnar Friöriksson, er hann nú hættir sem forseti Slysavarnafélagsins
í setningarræðu sinni á landsþingi Slysavarnafélags íslands í gær, skýrði
Gunnar Friðriksson frá því að hann gæfi ekki lengur kost á sér sem forseti,
en í stjórn félagsins hefur Gunnar verið í 26 ár, þar af forseti þess í 22 ár. I
stuttu samtali við fréttamann Mbl. sagði Gunnar að hann hefði haft mikla
ánægju af að starfa að þessum málum og með því fólki, sem þar leggur fram
krafta sína. — Hér hugsa allir um það eitt að geta aukið iirvggi fólksins í
landinu, segir hann.
— Að sjálfsögðu þykir mér vænt um þetta starf, og mun halda áfram að
styðja það eftir megni, bætti hann við. — En öllum má vera ljóst að eftir 26
ár í stjórn hefur maður tekið úr sér teygjuna. Þvi finnst mér nú nauðsynlegt
að ungir, ferskir menn taki við þar sem ég hverf frá, og haldi uppi merki
þessa félagsskapar.
Er hann var spurður um hvað
honum væri minnisstæðast úr
starfinu, sagði Gunnar: — Mér er
það ákaflega minnisstætt þegar ég
kom fyrst í stjórn félagsins 1956,
að þá vorum við með starfsemina í
2 herbergjum í leiguhúsnæði í
Grófinni 1, og að fyrsta málefnið
sem ég fékk var að fá því breytt.
Það tókst. Við byrjuðum að byggja
hér á Grandanum 1958. Reykja-
víkurborg hafði boðið okkur
ókeypis bragga inni í Vatna-
görðum, en við hugsuðum stærra.
Með stuðningi þáverandi borgar-
stjóra og hafnarstjóra fengum við
hér úthlutað lóð og gátum haldið
10. landsþingið i þessum ágætu
húsakynnum okkar. Fram að því
höfðum við oft þurft að halda
þingið á 4 stöðum í borginni. Það
gleður mig mjög að hafa átt þátt í
þessari aðstöðubreytingu.
— Auðvitað hefur aðalstarfið
verið fólgið í uppbyggingu björg-
unarstöðva og tækjabúnaðar kring
um allt landið, en slíkt er í sí-
felldri þróun og framför, sagði
Gunnar, og nefndi sérstaklega
átakið sem nú er verið að gera í
fjarskiptaþjónustu, sem hann
ræddi svo í skýrslu sinni:
— Síðastliðið ár var áfram unn-
ið að þeirri uppbyggingu fjar-
skiptakerfis björgunarsveita, sem
hófst fyrir um það bil 3 árum.
Samstarfið innan „Fjarskiptaráðs
björgunarsveita" hefur verið gott
og eru nú komnar fastar starfs-
venjur varðandi innflutning tækja
og niðurfellingu innflutnings-
gjalda. Stórn SVFÍ hefur lagt
áherslu á að hraða þessari upp-
byggingu og hafa fulltrúar félags-
ins í fjarskiptaráði heimsótt flest-
ar björgunarsveitir landsins og
leiðbeint þeim. Árangur þessa
starfs er nú að koma í ljós. Má
segja að allar björgunarsveitir frá
Hornafirði til Akraness séu komn-
ar með stöðvar á VMF-tíðnum. Á
Vestfjörðum eru 4 sveitir við Djúp
komnar í samband ásamt Pat-
reksfirði og fleiri eru væntanlegar
mjög fljótlega. Á Norðurlandi
hafa Sauöárkrókur, Siglufjörður,
Ólafsfjörður, Dalvík, Húsavík og
Mývatnssveit fengið sér tæki, en á
Austurlandi eru það einungis
Vopnafjörður, Reyðarfjörður og
Neskaupstaður. Þá hafa einnig
verið keyptir 4 endurvarpar. Tveir
þeirra verða fast staðsettir, annar
á Hákolli í Bláfjöllum, en hinn á
Húsavíkurfjalli í S-Þingeyjar-
sýslu. Hinir tveir eru færanlegir.
Ástæða er til að ætla, að meiri-
hluti björgunarsveita landsins
verði kominn í fjarskiptasamband
á næsta vetri.
— Allt starf Slysavarnafélags-
ins byggist auðvitað á því að fólkið
í landinu hefur staðið fast að baki
félagsins, segir Gunnar Friðriks-
son. I landinu eru 91 björgunar-
sveit, og hús með öllum búnaði eru
orðin 100 talsins, þar af 25 svo stór
að þau eru um leið félagsheimili á
viðkomandi stöðum. Mest af þessu
komið upp með vinnu, sem fólkið á
stöðunum hefur sjálft lagt fram af
frábærri atorku.
— Ég vil ekki að félagið hætti
að vera félag fólksins í landinu, og
færist á einhvern hátt undir ríkis-
valdið. Við það tapar það sálu
sinni, sagði Gunnar Friðriksson.
Tilefni þessara orða mátti heyra í
skýrslu hans til þingsins þar sem
hann fjallaði um drög að leitar- og
samræmingarskipulagi fyrir
björgunarstarf á íslandi, sem fé-
laginu höfðu borist sl. haust frá
Almannavörnum ríkisins, og hald-
ið um sérstakan fund umdæmis-
stjóranna, þar sem menn voru
sammála um að slíkt skipulag yrði
síður en svo til bóta fyrir leitar- og
björgunarstarf í landinu.
Kvaðst Gunnar vona að ekki
verði fallið í þá gryfju að kæfa það
lifandi starf, sem unnið er á þess-
um vettvangi, með skriffinnsku og
stofnanagleði og bætti við:
— Nokkurrar tilhneigingar hefur
gætt í þá átt að gera Slysavarna-
félagið að einhvers konar stofnun
— tannhjóli í ríkisapparatinu. Það
ber mjög að varast. Slysavarnafé-
lagið hefur verið hreyfing fjöldans
frá upphafi — hreyfing fólksins,
hvar í flokki sem það hefur annars
staðið og ef breyta ætti þeirri und-
irstöðu, mun félagið um leið glata
sálu sinni.
— Þessi fjöldahreyfing, sem
byggð hefur verið upp hér á ís-
landi, er ákaflega sérstæð og
merkileg, sagði Gunnar. — Hún
hefur notið stuðnings ríkisvalds-
ins, en er alfarið stjórnað af fólk-
inu sjálfu. Stjórnvöld hafa aldrei
blandað sér í stjórn félagsins.
Þessi sjálfstæða fjöldahreyfing er
aðalsmerki Slysavarnafélagsins
og viðhorf stjórnmálamannanna
að þessu leyti lofsvert. Stjórn
SVFÍ er þeirrar skoðunar að var-
hugavert sé að setja hér upp kerfi
með mörgum milliliðum, þar sem
stjórnun og framkvæmd mála eru
verulega aðskilin. Hún hefur var-
að við tilhneigingum til að færa
undir ríkisvaldið stærri hlut í
þessum málum, því það verki
tvímælalaust hamlandi á þá mik-
ilvægu starfsemi sjálfboðaliða,
sem hér hefur þróast undanfarna
áratugi og gefist vel. Björgunarað-
ilar hafa komið upp keðju björg-
unarsveita um allt land, með til-
heyrandi tækjum, birgðum og
stjórnarstöðvum og þær skapa
þann grundvöll að þessu starfi
öllu, sem ekki má vanmeta.
*
Gunnar Friðriksson minntist
bernskuáranna, er hann heyrði
Slysavarnafélagsins fyrst getið.
En átakanlegt sjóslys hafði orðið í
hans heimabyggð 3 árum áður en
félagið var stofnað, þar sem 10.
hver maður þorpsins hafði týnst í
aftakaveðri. — Ættmenni mín
voru meðal þeirra, sem bundu von-
ir við að Slysavarnafélagið gæti
orðið nokkurs megnugt við að
bægja slysum frá — firra heimilin
við þeim sársauka, sem hafði svo
oft hrjáð þau. Þetta viðhorf mót-
aði að nokkru huga minn til þess-
ara samtaka í öndverðu. Það leið
því ekki langur tími frá því ég
fluttist að heiman, þar til ég gerð-
ist stuðningsmaður félagsins. Og
þegar til mín var leitað nokkru
síðar um að taka sæti í stjórn
slysavarnadeildarinnar Ingólfs í
Reykjavík, þá var það af minni
hálfu auðsótt mál. Ég vildi svo
gjarnan verða að liði á þessum
vettvangi, ef þess væri kostur. Síð-
an hefi ég reynt að inna af hendi
þau störf, sem mér hafa verið falin
af samtökunum, sagði Gunnar
Friðriksson einfaldlega, er hann
nú hættir forystuhlutverki í þess-
um félagsskap eftir 26 ára ómælt
framlag til slysavarnamála.
— E.Pá.
Stór Kjarvalsmynd á
uppboði Klausturhóla
Það er ekki á hverjum degi sem
íslenskum málverkaunnendum
býðst til kaups stór Kjarvalsmynd —
en á listmunauppboói Klausturhóla
nk. mánudagskvöld verður einmitt
boðin upp stór Þingvallamynd eftir
Kjarval. Myndin sem er máluð á
fjórða áratugnum er 170x100 cm að
stærð. AA sögn kunnugra er þetta
95ta listmunauppboð Kalusturhóla,
eitt hið glæsilegasta sem sögur fara
af á íslandi. Þar verða einnig boðnar
upp myndir eftir Ásgrím Jónsson,
Einar Jónsson, Fossi á Síðu, Magn-
ús Jónsson dósent, Eyjólf Eyfells,
Sverri Haraldsson, Hring Jóhann-
esson, Karen Agnethu Þórarinsson,
Pétur FriArik, Jóhannes Geir og
fleiri. Myndirnar verða til sýnis í
húsi Klausturhóla við Laugaveg á
sunnudag frá kl. 14—18 og einnig í
Súlnasal Hótel Sögu mánudaginn
3ja maí á sama tíma, en einmitt þar
verður uppboðið haldið um kvöldið
og hefst kl. 20.30.
Þingvallamynd eftir Kjarval.
MoripinblaAiA / Kriirtján H Kinmrsson
Tryggvi Ólafsson við eitt verka sinna á sýningunni í Listmunahúsinu, sem
hann opnar í dag, 1. maí. Þetta er önnur sýning hans þar, hin fyrri var fyrir
tveimur árum. „Eg kann svo vel við ranghalana hér,“ sagði hann, „miklu
betur en þessa stóru sali.“ i.jósm.; Kmiiía Bjornsd.
Opnun málverkasýningar í dag:
Tryggvi Olafsson sýn-
ir í Listmunahúsinu
Tryggi Olafsson listmálari er kom-
inn til landsins eins og farfuglarnir,
lengst af búsettur i hlýrri löndum,
en þó eins íslenskur og nokkur stað-
fugl, sem aldrei fer frá landinu við
ysta haf. Hingað er hann kominn
með málverk i farteski sínu, og í dag
í hátíðisdegi verkalýðsins, opnar
hann sýningu í Listmunahúsinu við
lækjargötu í Reykjavík. „Það er
rétt, að ég hef verið búsettur í Kaup-
mannahöfn í meira en tuttugu ir,“
sagði Tryggvi er blaðamaður heilsaði
upp á hann þar sem hann var að
setja upp sýningu sína, „en ég tel þó
fráleitt að segja annað en ég sé ís-
lenskur málari, það getur enginn flú-
ið uppruna sinn, hvorki í því né
öðru,“ sagði Tryggvi.
„Mér finnst alltaf jafn gaman
að koma heim, og það getur vel
verið að ég verði leiður á stórborg-
inni áður en varir, svo þá er bara
að taka sig upp og koma heim á
ný. Ég hef þó alla tíð kunnað vel
við mig í Kaupmannahöfn,
kannski ekki síst vegna þess hve
ég bý á góðum stað, rétt við Strik-
ið, og vinnustofan er rétt við Aðal-
járnbrautarstöðina. Til mín koma
því alltaf margir íslendingar, og
ég hef fylgst vel með því sem ger-
ist í listum hér heima. Það er
skemmtilegt að fá heimsóknir ís-
lendinga, og gaman að rabba við
kunningjana yfir öli úti í Höfn.“
Tryggvi sagði, að sýningin núna
samanstæði af myndum, sem mál-
aðar hafa verið sl. tvö til þrjú ár.
„Þetta er rúmlega helmingur þess
sem ég hef málað á þeim tíma,“
sagði hann, „hitt hef ég selt mest
jafn óðurn." Á sýningunni eru 45
myndir, allt acryl á striga, auk
grafíkverka og teikninga frá síð-
ustu tveimur árum.
Tryggvi Ólafsson er fæddur á
Neskaupstað 1. júní 1940. Hann
stundaði nám í Myndlista- og
handiðaskólanum 1960 til 61 og
fékk inngöngu í Listaháskólann í
Kaupmannahöfn sama ár. Þar var
hann við nám í sex ár. Fyrst tók
hann þátt í haustsýningu lista-
manna í Höfn 1963 og fyrsta
einkasýningin var í Gallerie Jen-
sen 1966. Þá sýndi hann sem félagi
í SUM á flestum samsýningum
hópsins 1969 til 1979. Hann hefur
haldið fimm einkasýningar í Gall-
erí SUM og sex einkasýningar í
Kaupmannahöfn. Þá hefur hann
tekið þátt í fjölmörgum sýningum
í öllum höfuðborgum Norður-
landa, sýnt í Hollandi og Þýska-
landi og skreytt byggingar í
Danmörku og á íslandi auk fleiri
starfa. _ .