Morgunblaðið - 19.05.1982, Blaðsíða 2

4 2 MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 19. MAÍ1982
V elferdarsamfélagið
líka fyrir aldraða?
Uppi á lofti er hríkalegt um aö litast. Reykháfurinn snarhallar og telur Þorsteinn að ekki
þurfi mikið til aö hann sligist alveg og falii í gegn um húsiö. Gegn um rifur í mæninum
sér upp í heiöan himin.
Þorsteinn Jónasson:
„Mig hryllir beinlínis
við að þurfa að hírast
hér eitt árið enn“
l'egar ég haföi gengið tvo hringi í
kringum húsið að Vesturgötu 5, sem
er stakstætt timburhús og allhrörlegt,
hafði ég alveg gefið það frá mér að
þarna gæti verið mannabústaður.
Víða eru rúður brotnar í gluggunum
og það hefur verið neglt fyrir marga.
Gardínur fyrir glugga á annarri hæð
og munir í gluggakistunni bentu þó
til að þarna hefði a.m.k. verið búið til
skamms tíma. Ég lét því slag standa
og þrýsti á ósjálegan bjölluhnapp við
dyrastaf, sem málningin er farin að
flagna af.
Og viti menn — einhver kemur
niður stigann. Þorsteinn Jónasson,
fæddur rétt uppúr aldamótum, en
kvikur í hreyfingum og ber aldur-
inn vel. „Þetta er ekkert hús,“ segir
hann þegar við förum upp stigann.
„Það er mesta furða að það sé ekki
farið á hliðina — gólfið er 10 senti-
metrum lægra að austanverðu en
vestan."
— Og hvernig er svo að búa
þarna?
„Það er hreinasta hörmung,"
segir Þorsteinn. „í rigningum drýp-
ur vatnið viðstöðulaust hér niður
veggina hjá mér og er alveg búið að
eyðileggja betrekkið. Þetta er eng-
in furða — ef þú færir hérna upp á
loft gætir þú séð í heiðan himin í
gegn um mæninn. Ég hef verið að
reyna að setja ílát undir lekann, en
það er vonlaust verk — vatnið
vætlar svo víða inn.
Kalda vatniö hefur
frosið hér í pípunum
Húsið er svo gisið að hér verður
alveg nístingskalt í frostum. Það
bætir ekki um, að þegar kalt er og
mikið álag á hitaveitunni, kemur
ekkert heitt vatn hér á ofnana. Það
hefur oft komið fyrir að kalda
vatnið hefur frosið í pípunum, ef ég
hef ekki gætt þess að láta renna
stöðugt. Þá hef ég ekkert vatn hér
þar til hlýnar aftur.
Það hefur bjargað mér að ég er
með gasvél hér í eldhúsinu, þannig
að ég get haft dálítinn yl þar. Ég
elda þá á henni líka til að spara
rafmagnið. Ég hef að visu raf-
magnsofn hérna, en nota hann ekki
nema þegar alveg nauðsynlega þarf
— rafmagnið er svo dýrt að ég hef
hreint ekki efni á því.
Unglingar hafa gert þrjár
árásir og stútað rúðum
Hitinn er líka fljótur að rjúka út
hérna. Húsið er gisið og gluggarnir
grautfúnir. Ég ætlaði að láta lappa
uppá þá nýlega, en þeir sögðu að
það væri ekki viðlit — póstarnir
væru orðnir svo fúnir að þeir
myndu aldrei halda nöglum. Það
gustar stöðugt hérna inn þegar
hann stendur uppá og ég verð að
hafa ílát undir gluggakistunum svo
vatnið fari ekki út um allt gólf.
— Það hefur verið neglt hérna
fyrir flesta gluggana?
„Já, unglingar hafa gert þrjár
árásir á húsið og stútað rúðum.
Síðast þegar þeir komu hótuðu þeir
að kveikja í húsinu er ég reyndi að
fá þá til að hætta. Ég hef svo látið
negla fyrir þessa glugga sem þeir
hafa brotið og reynt að þétta þá
með pappa eftir föngum — annars
væri ekki viðlit að hafast hér við.“
— Hvað hefurðu verið hér lengi?
„Ég var búinn að vera hér í 12 ár
þann 14. apríl sl. og ég vona að þau
verði ekki fleiri. Ég hef reynt að
komast í betra húsnæði, en það
hefur ekki gengið. Fyrir fjórum ár-
um lagði ég inn umsókn hjá Félags-
málastofnun Reykjavíkur og hefur
hún legið þar síðan. Ég hélt að það
væri nóg að leggja inn umsókn, en
það þarf víst að fylgja þessu betur
eftir, það veit ég núna. Ég hef góða.
von um að það rætist úr fyrir mér
með húsnæði áður en langt liður.“
— En færðu ekki einhverja
heimilishjálp?
„Nei, hér kemur enginn. Ég hef
legið hér veikur í rúminu í hálfan
mánuð, án þess að nokkur hafi
komið. Það vildi til að ég hafði sím-
ann og gat látið drengina mína ná í
lækni fyrir mig.“
— En hvernig gengur þér að
komast af fjárhagslega?
„Það gengur með ýtrasta sparn-
aði. Það er ekki mikið sem ég borða
— ég elda ofaní mig sjálfur og
nenni ekki að matreiða nema eina
máltíð á dag. Svo er ég með brauð
og kaffi á öðrum tímum.
Vatnið drýpur stöðugt niður
veggina f rigningum
Það er ekki há leiga sem ég
borga, en húsráðandinn hefur held-
ur ekki fengist til að gera neinn
skapaðan hlut fyrir húsnæðið. Mér
varð því ekki um sel þegar leigan
var hækkuð fyrirvaralaust um
helming í vor. Sjálfur hef ég eytt
töluverðu fé í að lappa uppá þenn-
an hluta hússins sem ég bý í. Ég lét
teppaleggja hér, eins og þú sérð, og
ætlaði líka að láta mála húsið
hérna hjá mér. En það hefur bara
ekki nokkra þýðingu — vatnið
drýpur stöðugt niður veggina
hérna í rigningum eins og ég sagði
þér. Ég sá að það var ekki annað en
vitleysa að reyna að mála þá og
hætti við það.“
Þorsteinn á mikið starf að baki.
Hann stundaði búskap í 40 ár, síð-
an byggingarvinnu í Reykjavík og
Kópavogi, og á tímabili var hann
ríkisstarfsmaður. Ég spyr hann
hvort ekki séu mikil viðbrigði að
hafa svona litlar tekjur.
Hryllir við að hírast hér
eitt árið enn
„JÚ, mér bregður mikið við — en
það þýðir ekkert að vera að kvarta.
Ef ég hefði betra húsnæði og ein-
hverja heimilishjálp kæmist ég
sæmilega af. Auðvitað verð ég að
spara við mig eins og framast er
unnt til að endar nái saman — en
meðan það gengur er ég sæmilega
ánægður.
Börnin mín líta alltaf inn til mín,
þegar þau eiga leið í bæinn. Ég á 9
börn sem öll eru gift og hópurinn
stækkar óðum því barnabörnunum
er alltaf að fjölga. En börnin mín
hafa ekki getað hjálpað mér neitt
— þetta er allt fjölskyldufólk sem á
nóg með sig.“
Að lokum segir Þorsteinn mér að
það sé mjög algengt að útlendingar
séu að mynda húsið að utan. „Það
er líklega vegna þess að það stend-
ur á svo áberandi stað í miðbænum
svona hrörlegt, og þeir sjá að það
er búið hérna. Mér þykir það leið-
inlegt þegar þeir eru að taka ljós-
myndir af húsinu, svona íbúðar-
húsnæði er alls ekki dæmigert fyrir
Reykjavík.
Ég bind miklar vonir við að vist
mín hér í húsinu sé brátt á enda,“
segir Þorsteinn. „Það var mjög erf-
itt að vera hér í vetur og mig hryll-
ir beinlínis við að þurfa að hírast
hér eitt árið einn.“
— bó.
Þorsteinn hefur komið fyrir fötu upp undir loftinu til að taka viö
lekanum — með litlum árangri, því í rigningum vætlar vatnið um alla
veggi. Breiöa verður yfir alla viðkvæma hluti sem standa nálægt
veggjunum.