Morgunblaðið - 01.09.1982, Blaðsíða 22

2 2 MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 1. SEPTEMBER 1982
Æsispennandi njósnareyf-
ari upplýstur í Frakklandi
Aðalhlutverkin í höndum
Mitterrand, Frakklandsforseta,
frönsku leyniþjónustunnar,
rúmensks leyniþjónustumanns
og tveggja útlægra andófsmanna
l’arís, 31. átíúst. Al*.
FRÖNSK stjórnvöid stað-
festu í dag blaðafregnir um
æsispennandi samsæri, sem
að því er virðist, kom í veg
fyrir dauða tveggja útlægra
rúmenskra andófsmanna.
Sendiráð Rúmena í París
neitaði staðfastlega öllum
fréttum þessa efnis á sama
tíma og yfirvöld, sem þekkt
eru fyrir annað en laus-
mælgi, staðfestu blaða-
fregnir um málið.
Þátttakendur í þessu æsispenn-
andi og jafnframt reyfarakennda
máli voru m.a. forseti Frakk-
iands, andófsmennirnir tveir,
sem sakaðir eru um upplýsinga-
leka ok hikandi „morðingi" sem
Hat leynt því fyrir yfirvöldum í
Rúmeníu, að hann hefði svikið
þau. Tókst svo vel að blekkja
rúmensk yfirvöld, að morðingjan-
um var veitt umbun fyrir að hafa
orðið andófsmönnunum að bana.
Handritið að þessum reyfara
var samið af frönsku leyniþjón-
ustunni á þann hátt að Ian Flem-
ing hefði mátt vera stoltur af. Á
meðal atriða í því má nefna
hlekpenna, fylltan litarlausu
eitri, sviðsett mannrán og sam-
antekin ráð franskrar lögreglu,
fjölmiðla og almennings.
Tilkynningin hefur haft í för
með sér kólnandi samskipti á
milli þjóðhöfðingjanna, Francois
Mitterrand, forseta Frakklands,
og kollega hans, Nicolae Ceauc-
escu, Rúmeníuforseta. Hún hefur
á hinn bóginn einnig haft þau
áhrif, að álit almennings á leyni-
þjónustunni hefur farið vaxandi
að nýju eftir þann álitshnekki
sem hún hefur beðið í mánaðar-
langri uppskerulausri baráttu við
hryðjuverkamenn.
Samkvæmt fregnum franska
dagblaðsins Le Matin, sem sagði
fyrst frá þessu máli, sviðsetti
franska leyniþjónustan rán ann-
ars andófsmannsins, Virgil Tan-
ase, þann 20. maí sl. eftir að hafa
„óvart“ komið í veg fyrir eitur-
morð á hinum, Paul Goma, í
hanastélsboði síðast í apríl. Gabb
þetta gaf rúmenska leyniþjón-
ustumanninum tíma til að flytja
fjölskyldu sína frá Rúmeníu og til
Frakklands þar sem hún fékk
pólitískt hæli.
Á blaðamannafundi, sem Le
Matin gekkst fyrir í dag í sam-
vinnu við mánaðarritið Actual,
sögðu andófsmennirnir báðir svo
og skeggjaður maður, sem sagði
sig rúmenska leyniþjónustu-
manninn, frá atburðarásinni í
smáatriðum.
Iæyniþjónustumaðurinn, sem
kaus að nefna sig aðeins „Herra
Z“, sagðist hafa búið í Frakklandi
í átta ár og sérhæft sig í iðnað-
arnjósnum jafnframt því sem
hann starfaði hjá frönsku einka-
fyrirtæki. Sagðist hann í febrúar
hafa fengið fyrirskipun um að
myrða bæði Tanase og Goma. „Ég
vissi að þetta var skipun beint frá
Ceaucescu forseta því honum stóð
ekki á sama um starfsemi þeirra
Tanase og Gorna," sagði leyni-
þjónustumaðurinn.
„Ég gat ekki fengið mig til að
framkvæma þessa skipun og
sagði frönsku leyniþjónustunni
frá þessu snemma í apríl. Það var
að minni tilhlutan, að allt um-
stangið hófst,“ sagði hann í við-
tali við tímaritið Actuel.
„Herra Z“ undirbjó morðið á
Goma með þeim hætti, að
sprauta átti lyktar- og litlausu
eitri í drykk hans í hanastélsboði
með þar til gerðum penna. Þá var
honum sagt að leigja franska
skúrka til að drepa Tanase. Að
sögn Le Matin hafði eitrið þá eig-
inleika, að það átti að valda
kransæðastíflu, og hverfa síðan
sporlaust úr blóðinu.
Goma er hjartveikur og hefur
m.a. gefið í skyn í bók sinni,
„Hundar dauðans", að stjórn
Ceaucescu pyndaði og hundelti
andófsmenn. Tanase skrifaði
grein í Actuel fyrr á þessu ári,
sem bar yfirskriftina „Hans há-
tign, Ceausescu I., konungur
kommúnista". Þar fór hann hörð-
um orðum um þann ljóma, sem
hann sagði umlykja forsetann.
„Herra Z“ sagði fréttamönnum,
að grein Tanase í hinu útbreidda
tímariti Actuel hefði reitt Ceauc-
escu til reiði þar sem hún hefði
náð til svo margra. Le Matin
sagði m. a. að lesið hefði verið
upp úr greininni í vestur-evr-
ópskum útvarpsstöðvum, sem
senda út til Rúmeníu. Þá sagði
„Herra Z“ einnig frá því, að enn
erfiðara hefði verið að blekkja yf-
irvöld en ella þar sem aðrir rúm-
enskir njósnarar fylgdust grannt
með honum.
Með lagni tókst „Herra Z“ að
komast inn í kunningjahóp
Goma. Hann læddi síðan eitrinu í
glas hans í umræddu hanastéls-
boði, en útsendari frönsku leyni-
þjónustunnar velti því um koll
áður en það komst nokkru sinni í
hendur hans. Sagði „Herra Z“ að
honum hefði tekist að telja yfir-
völdum trú um að það hefði verið
óhapp, sem hefði verið ófyrirsjá-
anlegt.
Tæpum fjórum vikum síðar sáu
vitni, sem ekki höfðu hugmynd
um hvað um var að vera, hvar
Tanase var neyddur inn í bifreið
skammt frá heimili sínu og ekið
með hann á brott. Lögreglu var
gert viðvart og aðstandendur
Tanase kröfðust opinberrar rann-
sóknar á ráninu þar sem þeir
héldu að rúmensk yfirvöld stæðu
að baki ráninu. Aðeins kona hans
vissi hvað um var að vera.
Tanase skýrði fréttamönnum
frá því, brúnn og sællegur, að
hann hefði dvalið um þriggja
mánaða skeið í sumarhúsi á
Bretagne-skaga og notið lífsins.
Sagði hann það hafa verið svo vel
falið, að fulltrúi frönsku leyni-
þjónustunnar, sem var í sam-
bandi við hann, hefði hvað eftir
annað villst af leið.
Francois Mitterrand, forseti
Frakklands, tengist málinu á
þann hátt, að hann lýsti því yfir á
blaðamannafundi 9. júní sl., að
vissulega væri það ógnvekjandi
að franskur ríkisborgari gæti
horfið sporlaust. Lofaði hann að
kanna málið frekar. Taldi forset-
inn ennfremur, að samskipti
Frakka og Rúmena gætu beðið al-
varlegan hnekki ef Tanase fynd-
ist ekki.
Blaðamaður Le Matin sagði
aftur á móti í sjónvarpsviðtali í
gær, að erfitt væri að meta hlut-
deild forsetans í málinu. Annað
hvort hefði hann ekki haft hug-
mynd um neitt, eða þá að hann
hefði ákveðið að láta ekki sitt eft-
ir liggja í blekkingunni. Tanase
og háttsettur embættismaður
sögðu báðir á hinn bóginn að for-
setinn hafi allan tímann vitað
hver staðan var í málinu.
Mitterrand frestaði fyrirhug-
aðri heimsókn sinni til Rúmeníu í
júlí á þeim forsendum, að um
misskilning í skipulagningu hefði
verið að ræða. Var heimsókn
hans ákveðin í september. Al-
mennt er þó álitið að hann hafi
frestað för sinni til þess að lýsa
vanþóknun sinni á vinnubrögðum
rúmenskra í þessu máli.
Seytjánda Bóksöluskrá Bókavörðunnar:
Meðal bóka er
Heimskringlu-
útgáfa frá 1697
Willy Hansen lækningapredikari
í Langholtskirkju:
Biður fyrir sjúkum
í nafni Jesú Krists
Út er komin Bóksöluskrá
Bókavörðunnar, verslunar með
eldri bækur og nýlegar, og er
skráin hin 17. frá upphafi. Alls
hefur skráin að geyma 1328 titla
af þeim bókum sem verslunin
hefur til sölu, og er þeim að
vanda skipt niður eftir flokkum:
Ádeilurit, lögfræði, réttarsaga, ís-
lensk fræði, saga, rit um ísland,
ævisögur og æviþættir, trúar-
brögð, leikrit, skáldsögur ís-
lenskra höfunda, stjórnmál,
efnahagsmál, náttúrufræði, ævi-
sögur Islendinga og fleiri flokka.
BÓKAVAROAIM
— Í.AMI Ad RmtlH (X, .NVÍAfí —
HVERFiSCðTU 52 REYKIAVÍK 5ÍMI29720
________'SLAND_______
Meðal fágætra rita í skránni eru
til dæmis hin fræga Heims-
kringluútgáfa Peringskiölds,
prentuð í Stokkhólmi 1697, ævi-
saga sr. Árna Þórarinssonar í sex
bindum eftir Þórberg Þórðarson,
Saga Hafnarfjarðar eftir Sigurð
meistara Skúlason og mörg önnur
rit. Bókaskráin er send til við-
skiptamanna Bókavörðunnar og
síðan afhent í versluninni tveimur
vikum eftir útkomu.
Bragi Kristjónsson í Bókavörð-
unni segir, að mikill misskilningur
sé að allar bækur verði dýrari með
aldrinum. Langflestar bækur
lækki í verði fyrstu 50 árin eftir
útkomu, og séu því mun ódýrari í
flestum tilvikum en nýjar bækur.
í skránni séu mörg fágæt rit, en
meirihluti bókanna sé ýmiss kon-
ar venjulegar bækur á verðbilinu
30 til 120 krónur.
Forsíðu Bóksöluskrárinnar að
þessu sinni prýðir mynd af hinum
kunna bókasafnara og Islandsvini,
Willard Fiske, en safni hans fengu
íslenskir sjónvarpsáhorfendur
einmitt að kynnast í þætti Helga
Péturssonar frá Bandaríkjunum
fyrir skemmstu. Meðal bóka á
skrá Bókavörðunnar að þessu
sinni eru einmitt bækur er geyma
ítarlegar upplýsingar um gamlar
íslenskar bækur eftir Fiske.
Torsten Föllinger þykir mjög góður
Brecht-túlkandi og hefur m.a. starfað
með Giselu May og Rudolf Penka. Eft-
ir tónleikana í Norræna húsinu verða
til sölu hljómplötur listamannsins og
áritar hann þær sjálfur.
Torsten Fölling-
er með tónleika í
Norræna húsinu
FIMMTUDAGINN 2. september nk.
heldur sænski listamaðurinn Torsten
Föllinger tónleika í Norræna húsinu og
hefjast þeir klukkan 20.30. Á söng-
skránni verða m.a. lög eftir Mozart,
Schumann, Ture Kangström, Hanns
Eisler, Ruben Nilson, ('harles Trenet
og Tom Lehrer. Undirleikari verður
Jónas Ingimundarson.
Torsten er staddur hér á vegum
Norræna hússins og Leiklistarskóla
Islands, en hann heldur hér, auk
tónleikanna, námskeið við Leiklist-
arskólann og leiðbeinir karlakórnum
Fóstbræðrum, áður en þeir leggja
upp í söngför sína í tengslum við
hina miklu Norðurlandakynningu
sem brátt hefst í Vesturheimi.
Torsten nam leiklist og söng í
Stokkhólmi og við óperuskólann í
Vín og hefur sungið í óperum, óper-
ettum og öðrum söngleikjum. Hann
hefur starfað sem leikari við ýmis
leikhús, komið fram í sjónvarpi og
útvarpi og sungið inn á hljómplötur.
Hann hefur lengi leiðbeint við leik-
listarskóla ríkisins í Svíðþjóð og
ferðast margoft um Norðurlönd til
að leiðbeina og kenna við leiklistar-
skóla og leikhús.
í kvöld kl. 20:30 i Langholtskirkju
mun lækningapredikarinn og söngv-
arinn Willy Hansen biðja fyrir sjúk-
um á samkomu. Hefur Willy verið
hér á landi áður, sonur Willy Han-
sen eldri og er kvæntur íslenzkri
konu. Á þessari samkomu verður
hljómsveit honum til aðstoðar,
trommur, gítar, bassi og píanó, auk
þess sem Willy spilar sjálfur á gítar
og syngur.
Willy hefur verið síðustu fimm
ár á ferðalagi í Ástralíu og Nýja-
Sjálandi og haldið þar samkomur,
jafnframt því sem hann kom þar
fram í hljóðvarpi og sjónvarpi.
Sagði Willy, að hann hefði náð
persónulegu sambandi við á milli
30—40 þúsund manns með þessum
samkomuferðum sínum. Með hon-
um eru menn frá Nýja-Sjálandi,
m.a. sá sem spilar á píanóið. Willy
er nýbúinn að gefa út hljómplötu,
sem á eru lofgerðarsöngvar til
Guðs og hefur henni verið dreift
m.a. í Asíu.
Markmiðið með þessari sam-
komu í kvöld í Langholtskirkju
sagði Willy vera það, að fá fólk út
úr sínum lokaða og byrgða heimi,
sem það lifi í, og sýna því hvað
Kristur hefur raunverulega gert
fyrir það. Allt sé gerlegt þeim sem
trúir. Markmið væri að ná til fólks
með kraft Heilags Anda og fá það
til að öðlast brennandi trú.
Það er söfnuðurinn Krossinn í
Kópavogi, sem stendur fyrir þess-
ari samkomu með Willy Hansen.
i Að sögn Gunnars Þorsteinssonar,
forstöðumanns, þá hefur sá söfn-
uður það að markmiði sínu að fá
fólk til þess að leyfa anda Guðs að
búa ríkulega í hjörtum sínum. Það
geri safnaðarmeðiimir m.a. með
því að lofa Guð á frjálslegan hátt
og ekki heftir af því, hvað aðrir
hugsi um það, hvernig eigi að til-
biðja Guð. Það sé klappað á sam-
komum og dansað. Mikil leysing sé
til staðar. Menn séu glaðir í Guði
og þetta sé ekkert gamalt og leið-
inlegt, sem þau séu að fást við.
Menn geti því komið óhræddir á
samkomuna með Willy í kvöld og
látið biðja fyrir sér, eða bara til að
koma saman og lofa Guð með söng
og bæn. Gunnar mun túlka það
sem Willy segir, svo allir geti skil-
ið það, sem fram fer.
Willy Hansen, lækningapredikari.