Morgunblaðið - 22.01.1983, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 22. JANÚAR 1983
Minning:
Dóróthea Erlends-
dóttir — Akranesi
Fædd 1. september 1910
Dáin 15. janúar 1983
I dag verður gerð frá Akranes-
kirkju útför frú Dórótheu Er-
lendsdóttur, en hún andaðist í
Sjúkrahúsi Akraness að morgni
hins 15. janúar.
Dóra, eins og hún var jafnan
nefnd í daglegu tali, var fædd á
Isafirði 1. september 1910, dóttir
hjónanna Helgu Daníelsdóttur og
Erlends Kristjánssonar málara-
meistara, danskmenntuðum í
þeirri iðngrein, sem þá var sjald-
gæft. Tvo bræður eldri átti Dóra,
Kristján, trésmíðameistara, nú
dáinn, og Ragnar, verkstjóra. Þau
hjón, Helga og Erlendur, slitu
samvistum um þetta leyti og flutti
Helga þá til Hnífsdals með dóttur-
ina og gerðist ráðskona hjá Jó-
hannesi Jónssyni, verkamanni
þar, en drengjunum var komið
fyrir hjá góðu fólki, vandalausu.
I Hnífsdal ólst svo Dóra upp hjá
móður sinni og þessum fóstra sín-
um, sem reyndist þeim mæðgum í
alla staði mjög vel, enda þótti
telpunni vænt um hann sem væri
hann faðir hennar og virti hann
mikið alla tíð. Móður sína missti
Dóra er hún var 12 ára, en fóstri
hennar vildi ekki sleppa af henni
hendinni fyrr en hún væri fermd,
en þá fluttist hún til Isafjarðar
aftur og dvaldi næstu árin í skjóli
góðs fólks, er átti verslunina
Dagsbrún, en við þá verslun starf-
aði hún nokkur síðustu árin sem
hún dvaldi á Isafirði.
A þeim árum þótti engan veginn
sjálfgefið að allir unglingar, og þó
síst munaðarleysingjar, gengju í
skóia að lokinni barnafræðslu, þó
bæði hefðu löngun og gáfur til
frekara náms. A ísafirði var þá
góður unglingaskóli og fékk Dóra
þar inngöngu, mest fyrir atbeina
séra Sigurgeirs, síðar biskups, þar
sem hún stundaði nám tvo vetur
með góðum árangri og kom það
sér vel fyrir hana, er hún tók að
stunda verslunarstörf í Dagsbrún
og ekki síður við margvísleg fé-
lagsstörf síðar á ævinni. Móðir
Dóru hafði verið kaupakona á Hóii
í Önundarfirði, myndarlegu og
fjölmennu heimili, og varð það til
þess að Dóra fór þangað stundum
á sumrin og þar kynntist hún eig-
inmanni sínum, Hálfdáni Sveins-
syni kennara, en þau gengu í
hjónaband 12. maí 1934 og fluttu
sama ár til Akraness, þar sem
Hálfdán fékk stöðu við barnaskól-
ann og bjuggu þau þar æ síðan.
Hálfdán lést 18. nóvember 1970, 63
ára að aldri, en hann var einn af
þekktustu borgurum bæjarins, tók
mikinn þátt í félagsmálum ýmiss
konar, var t.d. lengi í bæjarstjórn
og einn helsti forystumaður í
verkalýðsmálum, svo nokkuð sé
nefnt.
Skólaskylda var færð niður í 7
ár á Akranési 1934, og varð það til
þess, að þrír nýir kennarar komu
að skólanum, sem þá var undir
stjórn Svövu Þorleifsdóttur, en
þeir voru Hálfdán Sveinsson, El-
ínborg Aðalbjarnardóttir og Guð-
mundur Björnsson, er línur þessar
ritar. Eigi höfðum við Hálfdán, þó
báðir værum kvæntir, haft fyrir-
hyggju um útvegun húsnæðis og
öllum ókunnir hér. En með hjálp
góðra manna, og vil ég þá sér-
staklega nefna Petreu í Mörk, sem
þá var í skólanefnd, fengum við
inni á Suðurgötu 27, þriggja her-
bergja íbúð og sameiginlegt eld-
hús. Eigi hefði það þótt glæsiiegt
nú til dags fyrir tvær fjölskyldur,
herbergin frekar lítil, kolaeldavél
og ekkert bað. En þar er skemmst
frá að segja, að þetta sambýli
tókst með ágætum og sú vinátta er
þá myndaðist milli þessara fjöl-
skyldna varði æ síðan og gekk í arf
til barnanna, sem urðu 9, fjögur
hjá þeim Dóru og fimm hjá okkur
Pálínu.
Árið 1944 fluttu þau Hálfdán og
Dóra í eigið húsnæði á Sunnu-
braut 14, þar sem þau eignuðust
fallegt og rúmgott heimili, enda
voru börnin þá orðin 4, eins og
fyrr greinir: Hilmar Snær, f.
24/2’34, vélvirki og nú kennari við
Iðnskóla Reykjavíkur, Rannveig
Edda, f. 6/l’36, húsmóðir og
skrifstofustúlka, Sveinn Gunnar,
f. 23/7’39, prentari og prent-
smiðjustjóri, Helgi Víðir, f. l/4’44,
umdæmisstjóri Brunabótafélags
tslands á Austfjörðum.
Áður hefur verið getið viðamik-
illa félagsstarfa húsbóndans, en
húsfreyjan var líka vel liðtæk á
því sviði. Var hún lengi í stjórn
Kvennadeildar Slysavarnafélags
Akraness og formaður um nokkur
ár og starfaði þar af miklum
dugnaði og fórnfýsi, enda kjörin
heiðursfélagi Slysavarnafélags ís-
lands á 50 ára afmæli þess. Auk
þess var Dóra ötull starfsmaður
Oddfellowreglunnar og Kvenfé-
lags Alþýðuflokksins á Akranesi
og fyrsti formaður þess. Það gefur
augaleið, að heimilið á Sunnu-
braut 14 krafðist mikils af hús-
móðurinni, umsjá og uppeldi fjög-
urra barna, auk umfangsmikilla
félagsmálastarfa, eins og að fram-
an greinir, því húsbóndinn hafði
nóg á sinni könnu „út á við“, svo
vart mátti búast við mikilli aðstoð
úr þeirri átt, verkaskiptingin slík
á þeirri tíð, að það þótti ekki um-
talsvert. Og hvað sem jafnréttis-
fólk nútímans vill um það segja,
þá blessaðist þetta í alla staði eins
og best verður á kosið, börnin
fjögur og þeirra heimili er aug-
ljósasti vitnisburðurinn um það.
Og er við nú að leiðarlokum,
hinir mörgu vinir og vandamenn
Dórótheu Erlendsdóttur, kveðjum
hana hinstu kveðju, minnumst við
hennar ætíð sem mikilhæfrar og
elskulegrar konu, sem gott var að
hafa kynnst og átt samleið með
um lengri eða skemmri tíma.
G.B.
Hún Dóra er dáin. Dóróthea
Erlendsdóttir hét hún fullu nafni,
en af flestum var hún ævinlega
kölluð Dóra. Hugurinn er dapur
hjá mér og okkur vinum hennar,
því fallin er frá góð og elskuleg
kona.
Ég minnist hinna mörgu ára
sem við Dóra erum búnar að eiga
samleið í gegnum lífið. Já, margar
glaðar góðar stundir höfum við átt
saman. Ég minnist þeirra hjóna,
Hálfdáns og Dóru, allt frá því að
þau ung og falleg kennarahjón
fluttust til Akraness árið 1934.
Síðan hafa leiðir okkar legið sam-
an í blíðu og stríðu. Við nánari
kynni af Dóru hefur hún stækkað
og stækkað í huga mér. Þegar á
hefur reynt, erfiðleikar og sorgir
barið að dyrum hefur hún verið sú
sterka. Mér er minnisstætt þrek
hennar þegar hún missti elsku-
legan eiginmann sinn á besta
aldri, Hálfdán Sveinsson, sem hún
tregaði mjög, að þá var hún for-
maður í fjölmennu, starfsömu fé-
lagi Kvennadeildar Slysavarnafé-
lags Akraness og lét engin störf
niður falla og stýrði hverjum
fundi og öllu starfi eins og ekkert
væri. Svo sterk var hún.
Eins leitar hugurinn langt aftur
Fædd 13. nóvember 1895
Dáin 7. janúar 1983
Þórdís Þorleifsdóttir var jarð-
sett í Grundarfirði, laugardaginn
15. janúar. Það hefur orðið
skammt stórra högga á milli í
Grundarfirði um þessi áramót.
Það var stutt milli mágkvenn-
anna, Ólafar og Þórdísar, þær
voru nábýliskonur eftir að Olöf
giftist Páli Þorleifssyni, bróður
Þórdísar. Þær fylgdust að mikinn
hluta ævinnar og fóru svo hinstu
ferðina sitt hvoru megin við ára-
mótin, Ólöf þann 3. nóvember, en
Þórdís þann 7. janúar. Og þann 24.
desember kvaddi í Grundarfirði
athafnamaður á besta aldri, Ágúst
Sigurjónsson, og votta ég samúð
mína fjölskyldu hans og Grund-
firðingum öllum eftir missi þessa
ágæta fólks.
í tímann, þegar maður hennar,
Hálfdán, var formaður í Verka-
lýðsfélagi Akraness og stundum
var hart barist og við mörg fylgd-
um honum fast eftir í baráttunni,
þá sat Dóra heima með börnin
þeirra ung og var aðeins áheyr-
andi, þó full af eldmóði, því hún
vildi hag Verkalýðsfélagsins sem
mestan og framgang þeirra mál-
efna sem barist var fyrir hverju
sinni. Og Dóra var félagslynd og
vildi gjarnan vera þátttakandi, en
hún lét börnin sín og heimilið
ganga fyrir félagsstörfum þangað
til þau voru vaxin úr grasi og jafn-
vel farin að heiman. Þá gerðist
hún hin mikla félagsmálakona.
Hún var varaformaður og um
áraraðir formaður Kvennadeildar
Slysavarnafélags íslands á Akra-
nesi, eins og áður er sagt, og hún
var gerður heiðursfélagi Slysa-
Þórdísi hefi ég þekkt í 40 ár, hún
var gæðamanneskja, vinur vina
sinna, hlý í viðmóti, gestrisin með
afbrigðum, og finnst mér eiga vel
við að minnast hennar með þess-
um orðum og er þá nóg sagt. Hvar
þú finnur fátækan á förnum vegi,
gerðu honum gott en grættu hann
eigi, Guð mun launa á efsta degi.
Þar var hún fyrsta manneskjan að
hjálpa og gera þeim lífið bærilegt
sem erfitt áttu. Þórdís var kona
Ásgeirs Kristjánssonar og eignuð-
ust þau 10 börn. Þórdís var aldrei
heilsuhraust en margt var það
sem hún varð að takast á við í
lífinu, 3 börn missti hún, en erfið-
ustu sporin hafa verið er hún
missti mann sinn og ungan dótt-
urson sem fóru báðir í sama hvílu-
rúmið.
Blessuð sé minning Þórdísar
Þorleifsdóttur, þessar línur frá
37
varnafélags Islands fyrir hin
margþættu störf sín að slysa-
varnamálum.
Hún var ein af stofnendum í Ás-
gerði, stúku Oddfellowa hér í bæ,
og síðast en ekki sist var hún virk-
ur og traustur félagi í Alþýðu-
flokksfélagi Akraness frá því að
það var stofnað og til hinstu
stundar.
Hún trúði því að jafnaðarstefn-
an væri réttlátasta lífsstefnan, ef
rétt væri á málum haldið, til þess
að öllum gæti liðið sem jafnast og
best hér á jörð.
Ég minnist þess líka, þegar við
um nokkur ár vorum samstarfs-
menn í verslun, hvað hún var sam-
viskusamur starfskraftur. Það var
ævinlega gott að vera með Dóru,
þessari hlýju góðu konu. Þá áttum
við oft saman indælar stundir á
ferðalögum um landið okkar og
einnig erlendis, bæði á Mallorca
og í Júgóslavíu. Allt okkar sam-
starf og samveru vil ég þakka
Dóru af alhug. Ég sakna hennar
sárt. Og ég hugsa með samúð til
elskulegra barna hennar, Hilmars
Snæs, Rannveigar Eddu, Sveins
Gunnars og Helga Víðis og barna-
barnanna og langömmubarnanna
allra, sem hún sem elskuleg
mamma og amma vildi allt gera
fyrir. Og öllu sínu fólki var hún
ástkær og góður félagi sem lýsir
sér í þeirri viðurkenningu sem
tengdadætur hennar gáfu henni á
góðri stund fyrir nokkru: „Við vit-
um að Dóra er besta tengda-
mamma í heimi."
Ég og við systur á Vesturgötu
88, viljum votta börnum hennar,
barnabörnum, tengdabörnum og
hinum mörgu vinum hennar okkar
dýpstu samúð. Fari hún í friði,
hennar bíður vinur í varpa.
Sigríður Ólafsdóttir
mér eiga að færa öllum ættingj-
um, vinum og vandamönnum
hennar mínar bestu samúðar-
kveðjur og Guðs blessunar.
Elísabet Helgadóttir
Svo þegar loksins leggst ég hvíldar til
og líf og starf og frændur vid ég skil
og |n‘gar Ijós ei lengur augað sér
þú líknin allra vertu þá hjá mér.
(E.K.)
Minning:
Þórdís Þorleifsdótt-
ir frá Fornu-Grund
Ríkharður Meyvants-
son — Minningarorð
Fæddur 20. janúar 1922
Iláinn 7. janúar 1983
Jólin voru að kveðja okkur, öll
mislitu ljósin, skraut og tré pakk-
að niður og vel geymt til næstu
jóla, og allir ánægðir eftir þessa
sameiginlegu hátíð fjölskyldunn-
ar. En skuggi kom yfir heimilið
eftir alla ljósadýrðina, Ríkharður
Meyvantsson er látinn.
Hjartað er harmi slegið en samt
er þar að finna létti, því nú þarf
Ríkharður engar kvalir að líða
framar. En allir biðu samt í von-
inni um að kraftaverkið gerðist,
því við áttum bágt með að trúa að
Ríkharður mundi hverfa svona
fljótt úr þessu lífi, því vonin var
okkar styrkur, á meðan Ríkharður
barðist með hetjudáð við banvæn-
an sjúkdóm.
En eitt er víst að hann gengur
nú um í hásölum drottins og kval-
irnar er hinn jarðneski likami
geymdi eru horfnar og sálin finn-
ur til léttis og unaðar í drottins
ríki.
Ríkharður Meyvantsson var
móðurbróðir mannsins míns, hann
var tíður gestur á okkar heimili,
er hann brá sér í bæinn utan af
landi.
Það var oft glatt á hjalla innan
veggja heimilis okkar er við sátum
og spiluðum bridge og oft var
brugðið sér á hestbak í sólarljósi
eða klæðum vetrar, þegar norður-
ljósin og stjörnurnar lýstu upp
hamingjuna í hjörtum okkar allra
og þeyst var á yfirferðartölti yfir
ísilagt Rauðavatnið svo brestirnir
buldu undan skeifum gæðinganna.
Þarna fann Ríkharður sig best,
þarna átti hann heima. Ríkharður
var hestamaður mikill, hann hafði
einstakt lag á að hæna þessi
yndislegu dýr sem hross eru að
sér.
Hann keypti hestinn minn,
Roða, og ég sá ekki eftir honum í
hans hendur. Ég vissi að þar yrði
farið vel með hann, Roði var frek-
ar hvumpinn og styggur að láta ná
sér, en það leið ekki á löngu þang-
að til Roði kom hlaupandi til
Ríkharðs er hann kallaði nafn
hans.
Ríkharður elskaði það hross af
einlægni, það tjáði hann okkur
oftar en einu sinni, en því miður
voru forlögin honum óhliðholl.
Roði varð haltur, hann var sendur
hingað til Reykjavíkur á Dýraspít-
alann til röntgenmyndatöku og
staðfestist þá að hann var með
ólæknandi spatt, svo Roði var all-
ur.
Það þarf ekki að lýsa tilfinning-
um Ríkharðs á þessari sorglegu
stundu, Roði var vinur hans og svo
sannarlega er hægt að elska dýrin
eins og mennina.
En Ríkharður var hér ekki mik-
ið lengur, það eru rétt tveir mán-
uðir á milli brottfarar þessara
góðu vina frá þessari jörð, en sál
Ríkharðs lifir áfram og minning
hans mun lýsa upp hjörtu margra
manna hér á garnla góða Fróni og
hversu mikið sem vindar blása, þá
verður hún aldrei máð burt úr
hinum geymda fjársjóði hjartans.
En einhvers staðar las ég að sál
dýranna væri dauðleg en sál
mannsins ódauðleg, svo ef það er
rétt að framhaldslíf sé ekki til
fyrir dýrunum, þá hittast þeir
ekki í hinni æðri veröld guðs, en
það eru svo margir aðrir sem taka
á móti honum, móðir, systkini,
vinir og frændfólk, sem eru horfin
burt úr skóla lífsins.
Okkur þótti mjög vænt um
Ríkharð, svo vænt um hann, að við
létum drenginn okkar bera nafnið
Ríkharður sína ævidaga, nú er
hann aðeins þriggja ára og ég veit
að hann á eftir að bera nafn þetta
með stolti í framtíðinni.
Ríkharður var trúnaðarvinur
minn, hann vissi um leyndustu til-
finningar mínar og vandamál og
hann var allur af vilja gerður að
rétta mér hjálparhönd og styðja
við bak mitt á erfiðum stundum,
hann var mér ætíð góður og ég
veit að ef honum hefði öðlast sú
hamingja að eignast börn, þá
hefði hann verið þeim einlægur
faðir.
Ríkharður var sem einn af fjöl-
skyldunni og hjarta mitt fyllist
unaði er litli Ríkharður tók upp á
því að kalla hann afa og ég sá að
Ríkharður varð stoltur sjálfur.
Já, minning um góðan vin og
frænda mun lifa í hjörtum okkar
og við biðjum góðan guð að
styrkja alla er hans sakna og best
er að hafa það hugfast að honum
líður betur núna í hásölum drott-
ins.
Laufey Dís og Maggi Þór