Morgunblaðið - 25.01.1983, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 25. JANÚAR 1983
5
r
Ijúlímánuði 1982 ákvað Alþjóðahvalveiðiráðið með yíirgnœfandi meirihluta
atkvœða(25:7). að hvalveiðum í verslunarskyni skuli hœtt um óákveðinn tíma
eigi síðar en 1986. Meðal þeirra þjóða, sem greiddu tillögunni atkvcEði. voru nokkrar
fyrrverandi hvalveiðiþjóðir og ein þjóð, sem enn stundar hvalveiðar (Spxínverjar).
íslendingar vom meðal þeirra sjö þjóða sem lögðust gegn þessari ákvörðun. Hin 25
atkvœði greidd með tillögunni endurspegla áhuga fólks víða um heim á að tryggja
íramtíð stórhvelanna og vaxandi áhyggjur vísindamanna al ástandi hvalastofna í
öllum heimshöfum.
X
Iumrœðum um stöðvun hvalveiða kom lram, að skyndilegt bann kynni að valda
fyrirtœkjum sem tengjast hvalveiðum og starfsfólki þeirra verulegum vandrœð-
um. A1 þeim sökum. ,jneð núverandi þaríir fólks í huga", var greinilega tekið fram í
tillögunni, að aðlögunartími að hvalveiðibanninu „yrði nœgilega langur til að komist
yrði hjá að baka hvalveiðiiðnaðinum óþarfa erfiðleika". Fallist var á að veita hval-
veiðiiðnaðinum þriggja ára aðlögunartíma.
Fjögur af þeim sjö löndum. sem greiddu atkvaeði gegn tillögunni, bám fram
formleg mótmaeli innan níutíu daga og firrtu sig þar með ákvœðum hennar. Það
vakti innilega ánœgju okkar og fjölmargra annarra að heyra að íslendingar mót-
maeltu ekki þá.
ví miður eru málalok enn ekki ljós. Frestur til að skila mótmœlum hefur verið
framlengdur til 2. febrúar 1983. Það er von okkar, að íslendingar hunsi ekki vilja
yfirgncefandi meirihluta aðildarríkja Alþjóðahvalveiðiráðsins. en reynsla okkar aí
framkomu íslendinga í Alþjóðahvalveiðiráðinu kennir okkur að vera við öllu búin.
Við leyíum okkur að nefna 3 dœmi:
Iíslendingar hafa margoft haft ráðleggingar vísindamanna að engu, íarið fram
á háa kvóta og hvað eftir annað veitt Japönum, Sovétmönnum og öðrum
hvalveiðiþjóðum stuðning í viðleitni þeirra til að íá háa aílakvóta af hvalastofnum,
þar sem mat á stoínstœrð og veiðiþoli var óáreiðanlegt eða ekki íyrir hendi. Það sem
verra er, íslendingar hafa veitt slikan stuðning í tilvikum, þar sem gögn sýndu að
hvalastofnar minnkuðu geigvœnlega og vœru jaínvel í útrýmingarhœttu.
2Árið 1980 mótmœltu íslendingar ásamt nokkrum öðrum hvalveiðiþjóðum
annarri meirihlutaákvörðun Alþjóðahvalveiðiráðsins, ákvörðun um bann við
notkun sprengiefnalausra eða, Jcaldra" skutla við hrefnuveiðar, þar eð notkun þeirra
veldur óþarflega löngu og sársaukafullu dauðastríði. íslendingar halda enn áíram
að veiða hreínur á þennan ómannúðlega hátt.
3íslendingar veiða enn langreyðar og sandreyðar og flytja út afurðir þeirra. Árið
1981 vom þessar tvœr tegundir fœrðar inn í Sáttmála um alþjóðaviðskipti með
tegundir í útrýmingarhœttu (CITES), og því lýst yíir að ekki mœtti versla með þessi dýr
eða afurðir þeirra í milliríkjaviðskiptum. Öll nema þrjú af þeim rúmlega sjötíu ríkjum
sem aðild eiga að sáttmálanum studdu ákvörðunina. íslendingar veiða nú sand-
reyði einir þjóða þrátt fyrir skort á vísindalegri úttekt á ástandi sandreyðarstolnins.
Einungis íslendingar og Spánverjar veiða nú langreyði, sem er að öðm leyti friðuð,
og Spánverjar haía ákveðið að hœtta hvalveiðum fyrir umsamdan tíma, 1986.
Nú stöndum við andspœnis þeim möguleika, að íslendingar mótmœli tímamóta
atkvœðagreiðslu Alþjóðahvalveiðiráðsins. Félagar og stuðningsmenn nokkurra
undirritaðra samtaka hafa sent biéf til islenska sendiráðsins í Bandaríkjunum, svo og
til forstjóra Flugleiða. íramkvœmdastjóra Iceland Seafood Corporation og lram-
kvœmdastjóra Sölumiðstöðvar hraðfrystihúsanna. Þar er lýst yíir óánœgju vegna
þess hversu lengi íslendingar skorast undan þeirri ábyrgð að taka þátt í varðveislu
náttúmverðmœta, sem em sameiginleg aríleifð okkar allra. Tekið er fram. að mót-
maeli íslendingar ákvörðun Alþjóðahvalveiðiráðsins munu þessi samtök taka þátt í
mótmœlaaðgerðum, og margir hyggjast jafnvel hafa í frammi áróður gegn íslensk-
um íiskaíurðum.
Við hörmum þá erfiðleika sem aðgerðimar kunna að valda olangreindum fyrir-
tœkjum, en við hörmum enn frekar að stórhveli skuli enn vera deydd, ekki
einungis vegna þeirrar eftirsjár sem yrði aí þeim. verði þeim útrýmt, heldur einnig
vegna þeirra afleiðinga sem hvarf stórhvelanna kann að hafa á aðrar lífverur sjávar,
á lífkerfi og heilbrigði hafanna. Þœr breytingar hafa einnig áhrií á mannkynið í heild,
en líkast til mest á eyþjóðir sem búa í nánu sambýli við hatið. líkt og íslendingar.
Við hörmum að álit meirihluta þjóða heims, sem óskar þess að hvalveiðum verði
hœtt, skuli hvað eftir annað virt að vettugi. Þegar árið 1972 var þetta álit ljóst af
samþykkt ráðstefnu Sameinuðu þjóðanna um umhveríi mannsins. íslendingar
studdu þá tillögu. en hún gerði ráð íyrir tíu ára banni við hvalveiðum. Síðan haía birst
fjölmargar kröfur sem undirstrika óskina um að vemda hvali gegn oínýtingu. Ein
markverðasta kraían er í Stefnumörkun um varðveislu heimsins (World Conservation
Strategy), en hún er studd af fjölmörgum aðildarríkjum Sameinuðu þjóðanna. Steínu-
mörkunin var birt árið 1980 af World Wildliie Fund, Alþjóðlegu náttúruvemdarsam-
tökunum (IUCN) og Umhverfisáœtlun Sameinuðu þjóðanna (UNEP), með aðstoð
Matvœla og landbúnaðarstofnunar S.Þ. (FAO) og Menningar og vísindastoínunar
S.Þ. (UNESCO). Allt em þetta virtar alþjóðastofnanir með mikla þekkingu í þessum
efnum. Sameiginlegar ráðleggingar þeirra til ríkisstjóma heimsins voru, að nauðsyn-
legt vœri að leggja niður hvalveiðar um óákveðinn tíma vegna vemdunarsjónar-
miða.
Loks skal þess getið, að á síðasta fundi Norðurlandaráðs lýstu Danir yíir áhyggjum
sínum vegna afstöðu íslendinga og Norðmanna í hvalveiðimálum. Nokkru
seinna sendu 19 danskir þingmenn, frá átta stjómmálaflokkum, bréí til forsœtisráð-
herra íslands og til Alþingis, þar sem þakkað er fyrir að íslendingar skuli ekki hafa
mótmœlt hvalveiðibanninu og bent er á mikilvœgi samhœfðrar viðleitni Norður-
landanna um að eíla náttúmvemd.
akka þér fyrir að kynna þér oíangreind sjónarmið. Við vonum innilega að
ríkisstjóm þín ákveði að virða samþykkt Alþjóðahvalveiðiráðsins. Slíkri ákvörðun
verður vel tekið af ríkisstjómum, náttúruvemdarmönnum og áhugamönnum um
víða veröld.
Greenpeace Intematlonal
World Wlldlile Fund Intemational
The Royal Society tor the Prevention
of Cruelty to Animals
Intemational Fund lor Animal Wellare
World Wildlile Fund Germany
World Wlldlile Fund U.K.
Friends ot the Earth U.K.
Friends ot the Earth U.S.
Les Amis de la Terre
Humane Society ot the Unlted States
(Bretlandi)
(Þýskalandi)
(Bretlandi)
(Bretlandi)
(Bandarikjunum)
(Frakklandi)
(Bandaríkjunum)
The Animal Wellare Institute (Bandarikjunum)
Canadian Federation of Humane Societies (Kanada)
Intemational League tor the Protection ol Cetaceans
Projed Jonah (Ástralíu)
The American Cetacean Society (Bandaríkjunum)
The American Sodety tor the Prevention
ofCmeitytoAnimals (Bandaríkjunum)
Centrum för Studier av Valar och Delfiner (Sviþjóð)
Deutsche Tierschutzbund (Þýskalandi)
Finlands Naturskyddstorbund (Finnlandi)
Foreningen öl Dyrenes Beskyttelse (Danmörku)
Forsögsdjurens Vem (Finnlandi)
Gesellschaít zum Schutz und Rettung
der Meeressaugetiere
Gröne Korset
Ligue Frangaise des Droits de l'Animals
National Audubon Sodety
Natur och Miljö
Natur og Ungdom
Nature 2000
Peoples Trust lor Endangered Species
RaddaValama
The Whale Center
World Conservation Strategy Group
(Þýskalandi)
(Fínnlandi)
(Frakklandi)
(Bandarikjunum)
(Finnlandi)
(Danmörku)
(Belgiu)
(Bretlandi)
(Sviþjóð)
(Bandarikjunum)
(Hollandi)