Morgunblaðið - 01.02.1983, Blaðsíða 40

----.............. ■—
^/Vskriftar-
síminn er 830 33
~7^uglýsinga-
síminn er 2 24 80
ÞRIÐJUDAGUR 1. FEBRUAR 1983
Skreiðarinnflutningur Nígeríumanna:
Verður um þriðjungi
minni en á síðasta ári
Það var margt um manninn í
skíðalöndum Reykvíkinga um
helgina, enda veður og skíðafæri
eins og bezt verður á kosið á
þessum árstíma. Meðfvlgjandi
mynd er hins vegar tekin í Blá-
fjöllum þar sem nokkrir skíða-
áhugamenn losuðu af sér skíðin
og köstuðu mæðinni í veðurblíö-
unni.
MorgunhlaAið, Kmilía
— veldur óhjákvæmilegum samdrætti
áður útreiknaðs gengishagnaðar
STJÓRNVÖLD í Nígeríu hafa nú tekið ákvörðun um að heildarinnflutningur
á skreið til landsins skuli nema að verðmæti um 20 milljónum naira, þar með
taldar 8 milljónir, sem gefin voru út leyfi fyrir í fyrra en ekki nýtt þá.
Samsvarar þetta um 120.000 til 125.000 pökkum af skreið. Heildarbirgðr hér
á landi samsvara um 300.000 pökkum af skreið, en í helztu framleiðslulönd-
unum munu birgðir samtajs vera um 750.000 pakkar, eða 6 á móti hverjum
einum, sem flytja má inn. A síðasta ári nam heildarinnflutningur skreiðar til
Nígeríu um 48 milljónum naira og fluttu íslendingar um 90.000 pakka
þangað af um 350.000 pakka heildarinnflutningi skreiðar eða rúmlega fjórð-
ung.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaösins hafa stjórnvöld reiknað
út, að gengishagnaður af skreið-
arbirgðum, miðað við gengisfell-
inguna 21. ágúst síðastliðinn, verði
um 87 milljónir. Af þeirri upphæð
voru komnar inn um 6,5 milljónir
um síðustu áramót og eiga þá rúm-
ar 80 milljónir eftir að skila sér.
Akveðið hefur verið að nota hluta
gengishagnaðar frá því 21. ágúst til
aðstoðar bágstöddum fiskvinnslu-
fyrirtækjum eða um 60 milljónum.
Alls varð gengishagnaður áætlaður
um 140 milljónir í haust, en um
miðjan desember var hann áætlað-
ur 231 milljón eða 90 milljónum
meira en í upphafi. Um miðjan des-
ember voru komnar 102 milljónir
inn og reiknað með því að til við-
bótar kæmu inn 17 milljónir vegna
saltfisks, 31 vegna freðfisks og 81
vegna skreiðar.
1 framhaldi af ákvörðun Nígeríu-
stjórnar um samdrátt á skreiðar-
innflutningi kom fram í samtölum
Mbl. við skreiðarútflytjendur, að
þar sem ljóst er að horfur á inn-
flutningi eru mjög litlar, telji þeir
mjög varhugavert að reikna með
gengishagnaði af skreiðarbirgðum
auk annarra álaga hins opinbera.
Kom fram hjá þeim, að framleiðsla
ársins 1981 var skattlögð um 23,5%
(7% og 6,5% gengismunur og 10%
útflutningsgjald) og framleiðsla
ársins 1982 um 22% (6,5% geng-
ismunur, 5,5% útflutningsgjald og
allt að 10% í verðjöfnunarsjóð).
Auk þessa væru vextir af afurða-
lánum 43% en þau væru undir 50%
af nettó skilaverði. Þá bentu þeir á,
að allt að þriðjungur skreiðar-
birgða hefur að undanförnu verið
metinn niður úr astra-flokki í pól-
ar, eða úr 287 dollurum í 225 og 225
í 179 eftir fisktegundum; að skreið-
in rýrni um allt að 6% við langa
geymslu og auk þess hafi eitthvað
verið dæmt óhæft til útflutnings.
Þá benda skreiðarútflytjendur á,
að aðeins verði hægt að flytja um
120.000 pakka af skreið til Nfgeríu;
um aðra markaði sé ekki að ræða.
Birgðir okkar samsvari um 300.000
pökkum af skreið og færi svo að við
fengjum fjórðung innflutningsins
eða um 30.000 pakka, yrði gengis-
hagnaður til stjórnvalda aðeins um
9 milljónir eða um 10% af því, seiVi
áður var áætlað. Það væri því út i
hött að reikna með þessu fé til lána
til bágstaddra fiskvinnslufyrir-
tækja, sérstaklega þegar tillit væri
til þess tekið, að vandkvæði þeirra
flestra stöfuðu af erfiðleikum í
skreiðarútflutningi. Með því væru
birgðir fyrirtækjanna skattlagðar
til þess eins að lána þeim aftur á
háum vöxtum.
Skreiðarútflytjendur munu því
ekki ráðleggja framleiðendum að
verka fisk í skreið á þessu ári mið-
að við óbreyttar aðstæður. Þar sem
búast má við samdrætti í útflutn-
ingi saltfisks, er ljóst að mikil
aukning verður að verða í vinnslu
freðfisks.

Búist við ákvörðun um afstöðu til hvalveiðibanns í dag:
íslendingum boðið að
veiða við Bandaríkin
Skilyrði að hvalveiðibanninu verði
Athyglisvert en óviðeigandi tilboð
Á FUNDI utanríkismálanefndar Al-
þingis í gær var lagt fram bréf frá
aðstoðarutanríkisráðherra Banda-
ríkjanna, Kenneth Dam, sem nú
gegnir störfum ráðherra í fjarveru
Schulz, til Ólafs Jóhannessonar,
utanríkisráðherra. í bréfinu voru
meðal annars reifaðar þær hug-
myndir, að mótmæltu íslendingar
ekki hvalveiðibanni Alþjóðahval-
veiðiráðsins gætu komið á móti
veiðiheimildir íslenzkra fiskiskipa
innan bandarískrar lögsögu. Sjávar-
útvegsráðherra, Steingrímur Her-
mannsson, sagði í samtali við Morg-
unblaðið, að þetta væru athyglis-
ekki mótmælt
segir Steingrímur
verðar hugmyndir, en breyttu í engu
þeirri afstöðu sinni að mótmæla
bæri hvalveiðibanninu.
Steingrímur sagði ennfremur,
að Bandaríkjamenn hefðu nýlega
boðið upp á þannig samninga að
íslendingar veiddu innan banda-
Bráðabirgðalögin:
Afgreiðslu enn
UMR/EÐUNNI í neðri deild Alþingis
um bráðabirgðalögin var frestað síð-
degis í gær og tilkynnti forseti deild-
arinnar að málið yrði tekið til umfjöll-
unar á ný kl. 14 á miðvikudag og væri
þá stefnt að lokaafgreiðslu. L'mræð-
unni, sem hófst kl. 14 í gær og var
frestað kl. 16, átti að halda áfram að
afloknum þingflokksfundum kl. 18,
en var frestað á ný eftir stuttan fund,
þar sem utanríkismálanefnd þingsins
þurfti að koma saman til umfjöllunar
um hvalveiðimálin.
Það ríkti spenna á Alþingi í gær
vegna ósvaraðra spurninga um af-
drif bráðabirgðalaganna, sem
stjórnarandstaðan hefur lýst sig
andvíga. Stjórnarandstæðingar
hafa síðustu daga ítrekað fyrra til-
boð sitt til stjórnarliða um að
greiða úr ákveðnum þingmálum,
svo sem afgreiðslu bráðabirgðalag-
Tveir hafna sætum sínum
SJÓ prófkjör, skoðanakannanir og for-
völ fóru fram um hclgina.
Þar sem úrslit lágu fyrir í gær
gerðist m.a. það, að Ingólfur Guðna-
son, alþingismaður Framsóknar-
flokksins í Norðurlandskjördæmi
vestra, gekk út og hafnaði þriðja
sæti á framboðslistanum, Olafur
Ragnar Grímsson, formaður þing-
flokks Alþýðubandalagsins, féll
niður í fjórða sæti úr þriðja, 8em
Guðrún Helgadóttir vann af honum
með einu atkvæði. Og Baldur Ósk-
arsson, varaþingmaður Alþýðu-
bandalagsins í Suðurlandskjördæmi,
féll úr öðru sæti í fjórða og hafnaði
því.
Sjá úrslit og ummæli nokkurra
frambjóðcnda á miðopnu.
frestað
anna, gegn samkomulagi um
ákvörðun dagsetninga þingrofs,
kosninga og nýs löggjafarþings að
þeim loknum. Telja stjórnarand-
stæðingar Alþingi óstarfíiæft og að
greiða þurfi úr þeirri flækju sem
þar er. Það verði ekki gert nema
með úrskurði þjóðarinnar í kosn-
ingum.
Formenn stjórnmálaflokkanna
fjögurra komu saman í gær, og
samkvæmt heimildum Mbl. lýstu
þeir Svavar Gestsson og Steingrím-
ur Hermannsson því yfir, að þeim
væri ekki unnt að tengja ákvarðan-
ir um þingrof, kosningar og nýtt
þing, afgreiðslu bráðabirgðalag-
anna. Svavar og Steingrímur hafa
báðir lýst þeim skoðunum sínum
opinberlega að þeir vilji að efnt
verði hið fyrsta til kosninga.
rískrar lögsögu og aflanum yrði þá
landað í Bandaríkjunum og hann
unninn þar. Sér fyndist það at-
hyglisverð staðreynd, en íslenzkir
útgerðarmenn hefðu verið lítið
hrifnir af veiðum á fjarlægum
miðum og talið aflabrögð og verð
lítt áhugavert. Sér fyndist það
hins vegar ákaflega óviðunandi að
láta kaupa sig með þannig samn-
ingi til að hætta hvalveiðum. „Ég
hef mikinn áhuga á að skoða
þetta, en mér finnst ákaflega óvið-
eigandi að þetta skuli bera svona
að,“ sagði Steingrímur.
Utanríkismálanefndin fjallaði á
tveimur fundum í gær um hval-
veiðimálin og ræddi við ýmsa
hagsmunaaðila. Voru fulltrúar
SH, Hvals hf., Flugleiða, Haf-
rannsóknastofnunar, viðskipta-
ráðherra, utanríkisráðherra og
sjávarútvegsráðherra mættir til
fundanna. Ekki fékkst niðurstaða
á þessum fundum og hefur nýr
fundur verið boðaður á morgun og
mun þá stefnt að því að komast að
niðurstöðu til að leggja fyrir Al-
þingi. Þá mun ríkisstjórnin fjalla
um málið í dag. Frestur til að mót-
mæla banninu er til morguns.
Morgunblaðið hafði vegna þessa
samband við utanríkisráðherra,
Ólaf Jóhannesson, en hann vildi
hvorki tjá sig um innihald bréfs-
ins né ræða hvalveiðibannið. Að-
spurður kvaðst hann þó hafa feng-
ið talsvert af mótmælabréfum,
bæði frá einstaklingum og félaga-
samtökum og flest að utan.