Morgunblaðið - 04.03.1983, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 4. MARZ 1983
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 4. MARZ 1983
17

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Að-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 180 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 15 kr. eintakiö.
Ofsóknum
haldið áfram
Verðlagsstofnun hefur nú
sigað Rannsóknarlög-
reglu ríkisins á yfirvöld
Reykjavíkurborgar vegna
fargjalda strætisvagna borg-
arinnar. Borgarstjóri, borg-
arfulltrúar og embættismenn
verða líklega kallaðir til
skýrslugerðar og yfir-
heyrslna hjá rannsóknarlög-
reglumönnum vegna þess að
þeir hafa í krafti þess umboðs
sem kjósendur hafa veitt
þeim tekið ákvarðanir sem
verðlagsyfirvöldum eru ekki
þóknanlegar en miða að því
að endar nái saman hjá borg-
arsjóði Reykjavíkur. Með síð-
ustu aðgerðum sínum gengur
Verðlagsstofnun út fyrir
skynsamleg mörk. Rök stofn-
unarinnar eru þau, að hún sé
„að vernda almenning gegn
því að einhver aðili, hvort
sem það er einstaklingur eða
opinber aðili, áskilji sér
greiðslu fyrir vöru eða þjón-
ustu úr vasa almennings án
þess að eiga löglegt tilkall til
greiðslunnar“. Þessi rök eru
ekki einhlít. Það er alls ekki
unnt að halda því til streitu,
að almenningi sé betur borgið
undir ofstjórn verðlagsyfirv-
alda en þeim ákvörðunum
sem kjörnir fulltrúar taka.
Skýrt dæmi um það hvernig
unnt er að eyðileggja rekstr-
argrundvöll opinbers þjón-
ustufyrirtækis eru þrenging-
ar Hitaveitu Reykjavíkur.
Hitaveitunni hefur verið
bannað að hækka gjaldskrá
sína og nú er dreifikerfi
hennar farið að gefa sig
vegna fjárskorts til eðlilegs
viðhalds.
Ríkisstjórnin sem enn lafir
hefur gefist upp í baráttunni
við verðbólguna sem var þó
hennar helsti óvinur. Verð-
lagsmálaráðherrann og sá
sem ber pólitíska ábyrgð á
ofríki Verðlagsstofnunar er
Tómas Árnason, viðskipta-
ráðherra og ritari Framsókn-
arflokksins. Formaður verð-
lagsráðs er skrifstofustjórinn
í ráðuneyti Tómasar og hann
hefur ekki frumkvæði að
lögregluaðgerðum gegn borg-
arstjórn Reykjavíkur nema
með fullum stuðningi Tómas-
ar Árnasonar. Ritari Fram-
sóknarflokksins, núverandi
viðskiptaráðherra, er frægur
fyrir hvatvíslegar yfirlýs-
ingar og aðgerðir sem hann
vill svo ekki kannast við þeg-
ar á hólminn er komið. Tóm-
as Árnason hefur ekki heldur
gengið opinberlega fram fyrir
skjöldu til stuðnings Verð-
lagsstofnun, en hann ber hina
pólitísku ábyrgð á því að nú á
að sigrast á verðbólgunni
með lögregluaðgerðum!
Fyrir liggur að það er
beinlínis rangt sem segir í yf-
irlýsingu Verðlagsstofnunar,
að vilji hennar í fargjalda-
málum Strætisvagna Reykja-
víkur komi sér betur fyrir þá
sem með vögnunum ferðast
en það sem borgaryfirvöld
hafa ákveðið. Þvert á móti
má segja, að afskipti þessar-
ar stofnunar af fargjöldunum
á liðnum árum, sem miða öll
að því að falsa vísitöluna með
einum eða öðrum hætti, hafi
komið farþegum SVR í koll.
Og eitt er víst að þótt Verð-
lagsstofnun yrði veitt óskor-
að lögregluvald sigrar Tómas
Árnason ekki frekar verð-
bólguna með þeim vopnum en
samstarfi við kommúnista.
Hjörleifi fórnað
Fyrir liggur að meirihluti
þingmanna vill svipta
Hjörleif Guttormsson, iðnað-
arráðherra, forræði á samn-
ingum við Alusuisse. Tillaga
um þetta er á ferðinni í al-
þingi. Þingflokkur Alþýðu-
bandalagsins fundaði um
málið á miðvikudag og sýnd-
ist sitt hverjum. í frásögn
Morgunblaðsins var sjónar-
miðum þannig lýst:
„Samkvæmt heimildum
Mbl. vildu sumir að ráð-
herrarnir tilkynntu brottför
úr ríkisstjórninni, ef fram-
sóknarmenn yrðu meðflutn-
ingsmenn, þar sem tillaga
þessi væri ótvírætt vantraust
á iðnaðarráðherra. Aðrir
töldu að nægilegt væri að
ráðherrarnir „brýndu raust-
ina“ eins og það var orðað —
ekki væri hagstætt að ganga
út á þessum punkti. Þá var og
á það bent, að lífdagar ríkis-
stjórnarinnar væru hvort eð
er taldir, og því rétt að reyna
að þrauka. Engin ályktun var
gerð á fundinum, en reiknað
með að ráðherrarnir „létu í
ýmislegt skína með vel völd-
um orðum“ í ríkisstjórninni,
án þess þó að festa sig í
„ótímabærum" yfirlýsingum,
eins og einn heimildarmanna
Mbl. orðaði það.“
í þessari stuttu frásögn er í
hnotskurn lýst þeim rökum
sem beitt er í æðstu valda-
stofnunum Alþýðubandalags-
ins þegar vegtyllurnar eru til
umræðu. Stefnumálum hefur
verið fórnað með þessum rök-
um og nú stendur til að fórna
Hjörleifi Guttormssyni, til að
Svavar Gestsson geti setið
áfram sem ráðherra.
Yfirlýsing Ingólfs Jónssonar, Jóhannesar Nordal og Steingríms Hermannssonar:
Nettóhagnaður íslendinga í beinum
greiðslum 6,5 millj. dollara frá 75
í umræðum um álsamningana að
undanförnu hefur að hálfu iðnað-
arráðherra verið vegið að þeim, sem
áður fyrr hafa staðið að samningum
um álbræðsluna við Straumsvík,
bæði upphaflega og við endurskoð-
un þeirra 1975. Margt er athugavert
og villandi í því, sem haldið hefur
verið fram í þessu máli, auk þess
sem vandséð er, hverju það þjónar
málstað íslendinga eða samstöðu
þeirra í samningum við Alusuisse,
að reynt sé að stofna til illdeilna um
allt, sem aðhafzt hefur verið í þessu
máli, áður en núverandi iðnaðar-
ráðherra tók við völdum. Þess vegna
þykir okkur undirrituðum ástæða
til þess að láta frá okkur fara eftir-
farandi athugasemdir varðandi
þetta mál.
Samingarnir 1966
Upphaflegu álsamningarnir voru
gerðir á tímabili mjög lítillar verð-
bólgu, og hafði verð á orku og áli
verið stöðugt um langt árabil. Voru
því ekki skilyrði til þess að ná í
þeim samningum viðunandi hækk-
unarákvæðum á þeim tíma. Erum
við ekki í vafa um það, að flestir, ef
ekki allir, sem skoða þessi mál af
sanngirni, munu viðurkenna þetta,
og er það reyndar gert í greinargerð
fyrir nýframlögðu frumvarpi iðnað-
arráðherra o.fl. um hækkun orku-
verðs til ÍSAL.
Nokkrum árum eftir gerð álsamn-
inganna urðu veruleg umskipti í
efnahagsmálum 1 heiminum, og fór
verðbólga vaxandi, sérstaklega eftir
hinar miklu olíuverðshækkanir á
árunum 1973—1974. Var því brátt
ljóst, að nauðsynlegt væri að leita
eftir endurskoðun álsamninganna
með tilliti til hinna breyttu við-
horfa. Var málið fyrst tekið upp í
viðræðum Magnúsar Kjartansson-
Um endurskoð-
un samninga
við Alusuisse
ar, iðnaðarráðherra, við forráða-
menn Alusuisse haustið 1973.
Leiddu þær viðræður ekki til niður-
stöðu, enda olíuverðshækkunin þá
enn á frumstigi.
Haustið 1974 var málið tekið upp
að nýju af Gunnari Thoroddsen,
iðnaðarráðherra, og fól hann
viðræðunefnd um orkufrekan iðnað
að vinna að framgangi málsins i
samráði við hann. Attum við undir-
ritaðir drýgstan þátt í þessum við-
ræðum, en auk okkar voru þá í við-
ræðunefndinni þeir Ingi R. Helga-
son, hrl., Ragnar ólafsson, hrl. og
Sigþór Jóhannesson, verkfræðingur.
Leiddi þetta starf til þess, að 10.
desember 1975 var undirritaður
samningur milli ríkisstjórnar ís-
lands og Alusuisse um veigamiklar
breytingar á fyrri samningum aðil-
anna.
Yfirlit um
samningana 1975
Endurskoðun álsamninganna
1975 hafði þríþættan tilgang. í
fyrsta lagi var samið um verulega
hækkun á orkuverði og ákvæði um
það, að orkuverð skyldi breytast í
ákveðnu hlutfalli við hækkun verðs
á áli. í öðru lagi var samið um
breytingu á skattákvæðum, sem
leiddi til jafnari og öruggari skatt-
lagningar, jafnframt því sem kom-
izt yrði hjá geysilegri aukningu á
skattinneign ISAL hjá ríkissjóði. í
þriðja lagi var samið um sölu á orku
til stækkunar álversins um 20 MW,
60% af þeirri orku var afgangsorka.
Var forgangsorkuverðið mun hærra
en í eldri samningnum.
f greinargerð, sem fylgdi frum-
varpi til Alþingis um þessa breyt-
ingu samningsins, kemur fram, að
beinn fjárhagslegur hagur af samn-
ingnum gæti orðið mismunandi
mikill, eftir því hverjar ytri aðstæð-
ur yrðu. Einnig yrði ávinningurinn
minni, ef verðbólga á samningstím-
anum yrði mjög mikil eða afkoma
áliðnaðarins mjög hagstæð. Hins
vegar tryggði samningurinn jafnari
tekjur og meira öryggi á erfiðleika-
og samdráttartímum. Nú er því hins
vegar haldið fram af iðnaðarráð-
herra, að samningurinn hafi bein-
línis haft í för með sér fjárhagslegt
tjón fyrir íslendinga. Hér er um
villandi og einhliða niðurstöðu að
ræða, svo sem nú mun nánar rakið.
Beinar tekjur af raf-
orkusölu og sköttum
Það var alltaf ljóst við samnings-
gerðina 1975, að á móti hækkun
orkuverðs mundi koma lækkun á
skatttekjum, mismunandi eftir ár-
ferði. Svo hefur einnig orðið raunin
á. Eins og tölur liggja nú fyrir, hef-
ur tekjuaukning af raforkusölu
vegna þessara samninga orðið 24,9
milljónir dollara fram til ársloka
1982, en lækkun skatttekna 18,4
milljónir dollara, svo að nettóhagn-
aður íslendinga í beinum greiðslum
hefur numið 6,5 milljónum dollara.
Er þá hvorki tekið tillit til áhrifa
lækkunar skattinneignar né tekju-
auka vegna stækkunar álbræðsl-
unnar, en að því verður vikið síðar.
Um þessa tölulegu niðurstöðu er í
sjálfu sér ekki ágreiningur. Hins
vegar hefur ráðherra látið reikna
þetta út að nýju miðað við þá for-
sendu, að allar kröfur ráðuneytisins
Ingólfur Jónsson
um hækkun tekna á undanförnum
árum vegna of hás verðs á súráli,
rafskautum og fl., nái fram að
ganga. Með þ- im reikningi tekst að
fá þá niðurstöðu, að tekjur íslend-
inga hafi á þessu tímabili orðið
lægri en samkvæmt eldri samning-
unum. Það væri gáleysi af okkur að
leggja mat á það, hvaða líkindi eru
til þess, að allar kröfur um hækkun
skatttekna ÍSALs naí endanlega
fram að ganga, enda lítur nú út
fyrir, að það mál fari í alþjóðlegan
gerðadóm, og er niðurstaða þess því
enn í óvissu. Hins vegar er það í
samræmi við upphaflegt mat á
samningunum, að mjög mikil tekju-
hækkun hjá ÍSAL í góðæri gæti
leitt til þess, að þessar greiðslur
yrðu í einstökum árum minni en
samkvæmt eldri samningunum.
Hins vegar er athyglisvert, hve
miklu hagstæðari nýju samningarn-
ir eru, þegar á móti blæs, eins og
undanfarin tvö ár. Þannig hafa
Jóhannes Nordal
samanlagðar skatttekjur og tekjur
af raforkusölu orðið meira en 9
milljónum dollara hærri á árunum
1981 og 1982 en þær hefðu orðið
samkvæmt upphaflegu samningu-
num. Allt útlit er fyrir, að niður-
staðan verði svipuð á þessu ári.
Þannig hefur endurskoðunin 1975
náð þeim tilgangi að tryggja örugg-
ari og jafnari tekjur og koma í veg
fyrir mikla tekjulækkun á erfiðleik-
atímum, en það skiptir þjóðarbú Is-
lendinga ekki litlu máli, eins og nú
standa sakir.
Hækkun lág-
marksskatta
Samkvæmt upphaflegu samning-
unum voru skatttekjur mjög háðar
verði á áli og afkomu ÍSAL, og var
lágmarksskattur aðeins 240 þús.
dollarar á ári. í samningunum 1975
var lágmarksskattur, sem er óháður
Steingrímur Hermannsson
afkomu, hækkaður í 20 dollara á
tonn, sem er um 1,6 millj. dollara á
ári miðað við meðalframleiðslu
ÍSAL. Var þessi breyting í samræmi
við þá meginstefnu, sem hefur verið
fylgt í samningum um álverð, að
tryggja sem bezt öryggi teknanna,
þótt á móti blési í rekstri ÍSAL.
*
Ahrif á skattinneign
Það var einn af göllum þess
skattkerfis, sem samið var um í
upphafi, að ÍSAL reyndist eignast
mjög mikla skattinneign hjá ís-
lenzka ríkinu. Þótt um það sé deilt
milli aðila, hvort slíka skattinneign
mætti nota til annars en skattajöfn-
unar, var tvímælalaust mikilvægt,
að þannig yrði frá samningum
gengið, að ekki myndaðist óhóflega
mikil inneign af þessu tagi. Þeim
tilgangi var náð með samningunum
1975, enda er skattinneign nú, að
ófrádregnum umdeildum skatta-
kröfum, rúmlega 6 milljónir dollara,
en hefði verið yfir 26 milljónir doll-
ara samkvæmt eldri samningunum.
Munurinn er um 20 milljónir doll-
ara, og er enginn vafi á því, að þessi
lækkun getur verið Islendingum
mjög mikið í hag við vissar aðstæð-
ur, t.d. í öllum samningum um
endurskoðun síðar meir, svo og við
kaup Islendinga á álverinu eða
hluta þess.
Stækkun álversins
Það var hluti samninganna 1975,
að samið var um heimild til stækk-
unar álversins um 20 MW og raf-
orkusölu til þeirrar stækkunar.
Kom þessi stækkun í rekstur vorið
1980. I samanburðinum hér að
framan hefur ekki verið tekið tillit
til þess, hver tekjuaukning hefur
orðið þegar af þessari stækkun, en
beinar tekjur af raforkusölu og
sköttum vegna hennar nema nú 1,3
milljón dollara á ári, en auk þess
hafa Islendingar að sjálfsögðu haft
miklar gjaldeyristekjur bæði vegna
byggingar og rekstrar þessa hluta
álversins, og er hér um að ræða
verulega tekjuaukningu fyrir þjóð-
arbúið til frambúðar. Þessi viðbót-
arorkusala er að 60 hundraðshlut-
um afgangsorka, en meðalverð
sama og á annarri orkusölu til
ÍSAL. Sé afgangsorkan reiknuð á
sama verði og til Járnblendifélags-
ins, þýðir það, að forgangsorka til
þessa hluta álversins er nú seld á
um 12 mill á kWh.
Viðurkenning á
endurskoðunarrétti
Einn mikilvægasti ávinningur
samninganna 1975 var, að þá var
viðurkennt af hálfu Alusuisse, að
breyttar aðstæður í umheiminum
svo sem veruleg hækkun orkuverðs,
gætu verið tilefni til þess að endur-
skoða samninga, jafnframt því sem
beinlínis var samið um hækkunar-
ákvæði í sambandi við orkuverð.
Enginn vafi er á því, að þetta hefur
verulega lagalega þýðingu fyrir ís-
lendinga, ef til málaferla kynni að
draga við Alusuisse út af endur-
skoðun samninganna. Jafnframt
gefur það íslenzkum stjórnvöldum
ástæðu til þess að taka upp viðræð-
ur við Alusuisse, hvenær sem hægt
er að sýna fram á verulegar breyt-
ingar á forsendum. Slík breyting á
forsendum átti sér stað á árunum
1978 og 1979, er önnur stórhækkun á
olíuverðlagi átti sér stað. Gagnstætt
því sem átti sér stað eftir olíu-
verðshækkunina 1973—1974 var að
þessu sinni ekki þegar í stað efnt til
samninga við Alusuisse með skír-
skotun til breyttra aðstæðna. Eftir
slíkum samningum var ekki leitað,
fyrr en í sambandi við ákærur ráðu-
neytisins á hendur Alusuisse um of
hátt verð á súráli í árslok 1980. Er
enginn vafi á því, að samningsað-
staða hefði verið mun betri, ef haf-
izt hefði verið handa strax í kjölfar
hækkunar orkuverðs og á meðan ál-
iðnaðurinn átti við blómlega af-
komu að búa.
Lokaorð
AUir samningar eru háðir þeim
aðstæðum, sem ríkjandi eru, þegar
þeir eru gerðir, og engir samningar
eru jafn hagstæðir, hvernig sem
ytri aðstæður þróazt. Þetta á vita-
skuld við um samningana 1975, eins
og reyndar alla aðra samninga, sem
íslendingar hafa gert í þessum efn-
um. Engu að síður teljum við aug-
ljóst, að með endurskoðun samning-
anna 1975 hafi fengizt verulega
mikið öryggi um auknar og jafnari
tekjur af starfsemi ÍSAL en áður
voru. Hins vegar var ætíð ljóst, að
nauðsynlegt gæti reynzt að endur-
skoða þá samninga að nýju, ef að-
stæður breyttust verulega, eins og
raun hefur reyndar á orðið. Það var
því mikilvægt, að með þessum
samningum var brotinn ís að því
leyti, að íslendingar fengu í hendur
betri rök og traustari rétt til þess að
krefjast endurskoðunar, hvenær
sem verulegar breytingar yrðu á
ytri aðstæðum þeim í óhag. Þann
rétt teljum við unnt að sækja með
samningum og byggjum þar m.a. á
reynslunni frá 1975. Jafnframt er
það skoðun okkar, að málstað Is-
lendinga sé ekki vel þjónað með því
að leggja megináherzlu á deilur um
þá samninga, sem gerðir hafa verið
í fortíðinni við allt aðrar aðstæður,
í stað þess að reyna með jákvæðum
huga að læra af reynslunni og
marka stefnu, er geti sameinað ís-
lendinga um árangursríka samn-
ingagerð í þessu máli.
Reykjavík, 2. marz, 1983,
Ingólfur Jónsson,
Jóhannes Nordal,
Steingrímur Hermannsson.
Óttast birgðasöfn-
un í frystingunni
Fyllt upp í samning við Sovétmenn í þessum mánuði
FORYSTUMENN í frystiiðnaði
óttast, að vandamál kunni að skap-
ast er líða tekur á árið vegna mikill-
ar frystingar og erfiðleika á ýmsum
mörkuðum. Ekki er útlit fyrir að
hægt verði að selja mikið af skreið í
ár, þungt virðist vera fyrir fæti í
saltfísksamningum, pundið stendur
illa gagnvart dollar og loks er langt
komið með að fylla upp í samninga
um framleiðslu á Rússlandsmarkað.
Allt hefur þetta í för með sér, að
mun meira af afla er unnið fyrir
Bandaríkjamarkað og sagðist Eyj-
ólfur ísfeld Eyjólfsson, forstjóri
Sölumiðstöðvar hraðfrystihúsanna,
óttast að þetta leiddi til birgðasöfn-
unar.
Eyjólfur sagði að ef gengið væri út
frá því, að herzlan yrði í algjöru lág-
marki og aðeins neyðartilvikum, hlyti
mikið af aflanum að fara í söltun og
frystingu. Ástandið á saltfiskmörkuð-
um væri hins vegar þannig, að nú væru
Portúgalir komnir með veiðiheimildir
við Kanada og keyptu einnig fisk af
veiðiskipum til að salta sjálfir um borð
í skipum sínum. Þá krefðust þeir veiði-
heimilda við Noreg gegn saltfiskkaup-
um af Norðmönnum.
— Ég get ekki séð annað, en að þetta
beini fiskverkuninni í frystinguna í
mjög auknum mæli og ekki aðeins í
frystingu heldur að verulegu leyti inn á
einn freðfiskmarkað, það er Bandarík-
in, vegna þess hve illa pundið hefur far-
ið gagnvart dollar, sagði Eyjólfur. —
Við hefðum getað tekið við talsverðri
aukningu í frystingunni ef við hefðum
getað nýtt markaðina, en nú er öllu
stefnt á Bandaríkin og salan þar verður
ekki aukin í einu vetfangi. Það leiðir
aftur til birgðasöfnunar.
Aðspurður um Rússlandsmarkað
sagði hann, að í fyrrahaust hefði verið
samið um 17 þúsund lesta sölu til Sov-
étríkjanna i ár. Nú væri langt komið
með að fylla upp í þann samning, bæði
vegna þess að mikið hefði veiðst af
karfa og eins vegna þess, að birgðir
safnast fram á haustið. — Ef ekki verð-
ur viðbótarsamningur við Rússa liggur
á borðinu að þar skapast vandamál og
ég reikna ekki með, að samningurinn
frá í haust endist nema út þennan mán-
uð, sagði Eyjólfur ísfeld Eyjólfsson.
Smiójugata 5 i ísafirói. Þarna hefur 170 manna tónlistarskóli aðsetur sitt,
auk þess sem skólastjórahjónin, Sigríóur Jónsdóttir og Ragnar H. Ragnar,
búa í húsinu. MorgunblaAiA/Úirar.
ísafjörður:
er nú svo komið að kennt er á
14 öðrum stöðum í bænum.
í skólaslitaræðu á síðastliðnu
vori skoraði Ragnar H. Ragnar
á ísfirzkar konur að taka bygg-
ingarmál skólans á sínar herð-
ar og koma þeim í höfn. Nokkr-
ar konur tóku sig þá þegar til
og hófu undirbúning og árang-
urinn er þegar farinn að koma í
ljós. Á síðastliðnu hausti voru
stofnuð samtök um byggingu
tónlistarskóla, jafnframt því að
Tónlistarfélagið, sem hafði allt
frá stofnun þess aðeins talið
tólf félagsmenn, var opnað al-
menningi. Nokkrar nefndir
hafa unnið að undirbúningi og
er nú svo komið að fé er farið
að safnast og undirbúnings-
vinna við hönnun skólahúss er
hafin.
Söfnun vegna bygging-
ar nf s tónlistarskóla
Isafírrti. 3. mar/.. ^
ísafírdi, 3. marz.
Tónlistarskólinn á ísafírði
mun eignast fullnægjandi
skólahús fyrir starfsemi sína
innan fárra ára ef nýstofnuð-
um samtökum um byggingu
tónlistarskóla á ísafirði tekst
að hrinda hugmyndum sínum
í framkvæmd.
Tónlistarskólinn er 35 ára á
þessu ári og hefur alla tíð verið
undir stjórn hins þekkta tón-
listarfrömuðar Ragnars H.
Ragnar. Upphaflega keypti
Tónlistarfélag ísafjarðar húsið
að Smiðjugötu 5 undir starf-
semina og sem skólastjórabú-
stað, en starfsemin var fljót-
lega mikið meiri en svo, að hún
kæmist fyrir í skólahúsinu og
Á morgun, föstudaginn 4.
marz, er ákveðin almenn fjár-
söfnun meðal ísfirðinga og
munu félagar í byggingar-
nefndinni ganga í hús og safna
fé.
Ef söfnunin tekst vel gera
menn sér vonir um, að bygg-
ingarframkvæmdir geti hafist
síðar á þessu ári. — Úlfar.
Enn skeyti frá Hjörleifi Guttormssyni:
Tilkynnir Alusuisse
um frumvarp frá
Alþýðubandalaginu
HJÖRLEIFUR Guttormsson,
iðnaðarráðherra, sendi Alu-
suisse skeyti miðvikudaginn
2. mars þar sem iðnaðarráðu-
neytið tilkynnir fyrirtækinu,
að lagt hafi verið fram á al-
þingi frumvarp til laga um
leiðréttingu á orkuverði til ál-
versins í Straumsvík. Hér er
um að ræða frumvarp nokk-
urra þingmanna Alþýðu-
bandalagsins með iðnaðar-
ráðherra í broddi fylkingar,
en frumvarpið nýtur hvorki
stuðnings ríkisstjórnarinnar
né meirihluta á þingi. Hvergi
kemur fram í skeyti ráðherra,
að umrætt lagafrumvarp sé
flutt af honum og flokks-
bræðrum hans og sé því ekki
stjórnarfrumvarp.
I skeytinu mótmælir Hjörleif-
ur Guttormsson því harðlega, að
hann hafi neitað samningavið-
ræðum, þvert á móti hafi iðnað-
arráðuneytið alltaf verið tilbúið
til að semja um alla þætti sam-
skiptanna við Alusuisse. Hvetur
Hjörleifur Alusuisse til þess að
sýna vilja til samkomulags með
því að svara með áþreifanlegum
hætti réttmætum kröfum sínum
um skilyrðislausa hækkun á
orkuverði til álversins. Segist
ráðherrann í því sambandi vilja
benda Alusuisse á það að laga-
frumvarpið hvetji til samninga
milli Alusuisse og ríkisstjórnar
Islands. Frumvarpið geri ráð
fyrir að til bráðabirgða hækki
raforkuverðið úr 6,45 mills í 12,5
mills og gildi það verð þar til
samkomulag hafi tekist. Náist
það hins vegar ekki fyrir 1. janú-
ar 1984 komi frekari verðhækk-
un til framkvæmda.
Eins og kunnugt er hefur
Hjörleifur Guttormsson lýst því
yfir að ekki sé annað til ráða en
að grípa til einhliða aðgerða
gegn Alusuisse. Sem svar við því
hefur svissneska fyrirtækið
skýrt ráðherranum frá því að
það hafi í undirbúningi að hefja
málsókn fyrir alþjóðlegum gerð-
ardómi vegna eldri deilumála.
Þá hefur dr. Paul Múller, aðal-
samningamaður Alusuisse,
hvatt til þess að sérfræðingar
aðila hittist og ræði um raforku-
verðið með hliðsjón af stöðu ál-
iðnaðarins almennt og álversins
í Straumsvík sérstaklega. Þeim
tilmælum hefur Hjörleifur hafn-
að en sagt að hann vilji fá skrif-
lega greinargerð um þetta mál
frá Alusuisse og segir í þessu
síðasta skeyti ekki skilja hvers
vegna hann hafi ekki fengið
skýrsluna. Enn hefur dr. Múller
sagst reiðubúinn til að leggja
fyrir stjórn Alusuisse tillögu um
hækkun á raforkuverði til ál-
versins að uppfylltum tveimur
skilyrðum. Því hefur iðnaðar-
ráðherra hafnað.