Morgunblaðið - 04.08.1983, Blaðsíða 32

32 MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 4. ÁGÚST 1983
Sesselja Eldjárn
Síðbúin afmæliskveðja
"UER K.EM EG. ME5 Bj^RSUNftRSIfÚTa,
NOR&UR.LANDS" MflLCTÍ JÚLÍUS S'/SSELnftrlÞ
■UAVSTEEn/ Um LEÍ5 OQ. U«NN SVEjFL^Ð/ ,
FRflíKEM SEsSELju Ei-ÐJÁ«N UPP ÚR 5*COSUM
'A l-OKAX>ANSLE|(C SlVS AVA-Rk)AFE*-A<;s f>I N S 51 #
<^>KLYCUR.
’K
Það mun hafa verið á útmánuð-
um 1924, að Sigurður skólameiat-
ari á Akureyri hélt með lærifeður
og nemendur út f Svarfaðardal
sjóleiðina til Dalvíkur. Skipið
klauf sléttan fjörðinn, sem var
fagur og heillandi eins og þegar
bezt Iætur. Þá var ég stuttstígur
og krúnurakaður fjögurra ára
snáði, sem fékk að fljóta með föð-
ur mínum, leiðangursstjóra og
upphafsmanni fararinnar. Þarna
stóð pabbi gamli í brúnni stoltur
eins og Lord Nelson í lyftingu og
skyggndist yfir hafflötinn eins og
hann ætti sjálfur allt heila klabb-
ið: Hrísey, Kaldbak, ólafsfjarð-
armúlann og Sólarfjöll. Hann
virtist stjórna öllu um borð nema
kompásnum af meðfæddum for-
ystuhæfileikum. Ég fylltist stolti
yfir að eiga slíka sjóhetju að föð-
ur. Þó fannst mér hann tala helzt
til hátt þegar hann yfirgnæfði til-
skipanir skipstjórans. Sjóræn-
ingjasögur heilluðu mig á þessum
glöðu bernskuárum við Eyjafjörð,
þar sem sjóhetjan NONNI hafði
barizt áður fyrr við hvali og
skrímsl á árabáti á þessum sömu
slóðum. Því hugsaði ég: Skyldi
pabbi ætla að lumbra á þessum
Svarfdælingum líkt og þegar ólaf-
ur digri, Noregskonungur, tók sig
til og fór með skip sín og kappa til
að herja og berja á frændum sín-
um Svíum? Hér var víst tilgangur
fararinnar annars eðlis og göf-
ugri, eða að rækta vináttu við
granna okkar Svarfdæli, sem
gamli maðurinn hafði alltaf dá-
læti á, eins og allir eldri Svarf-
dælir muna. Þiggja skyldi kaffi og
meðlæti og aðrar krásir.
Þá gerðist hið óvænta, að vin-
áttuför þessi snerist skyndilega
upp í hreina herför eða ránsferð.
Ránsfengurinn var sjálf prests-
dóttirin á Tjörn, fröken Sesselja
Eldjárn, sem „Meistari" réð á
stundinni sem ráðskonu heima-
vistar Akureyrarskóla. Skóla-
meistari, sjálfur leiðangursstjór-
inn, féll gersamlega flatur fyrir
þessari svarfdælsku valkyrju, sem
naumast gat talizt „sexy“ í átt við
Sofíu Loren, en því auðveldara var
að falla fyrir skemmtilegheitum
hennar, glaðlyndi og geðfjöri. Hún
stjórnaði eins og Viktoría drottn-
ing er hún annaðist veitingar mót-
tökunefndar Ungmennafélags
Svarfdæla af slíkri reisn, að gamla
manninum fannst hann næstum
vera kominn á húnvetnskar
heimaslóðir, og er þá mikið sagt.
Slík tilþrif og dugnað, djörfung og
dug við móttökuna hafði hann að-
eins séð hjá eiginkonunni, sem var
líka prestsdóttir, en sunnlenzk.
Enda heyrðist gamli maðurinn
stundum tauta við sjálfan sig:
„Ekki getur betri eiginkonur en
prestsdætur úr sveit.“ Þarna voru
forlög fröken Sesselju ráðin. Hún
var ráðskona við stofnunina í
nokkur ár við feikivinsældir. Hún
hafði Ingibjörgu systur sína sér
við hlið til aðstoðar. óhætt er að
fullyrða, að vart hafi starfað ást-
sælli starfskraftar við stofnunina
í meira en hundrað ára sögu skól-
ans og þessar hjartahlýju Tjarn-
arsystur. Sesselja stráði óspart
gleði og Iffsfjöri í allar áttir og
hlýju og sólskini allt í kringum sig
eins og hún gerir enn í dag.
Feiknlegir hlátrar hennar og
hlátrasköll, sem koma alltaf frá
innstu hjartahólfum, bergmáluðu
í gamla daga í Súlum og á Vaðla-
heiði. Hljómbotninn var mikill og
hjartahólfin stór. Einlægur hlátur
hennar, sem alltaf stafar af hinu
góða, er merkilegt rannsóknarefni
á gleðinni. Aldrei gleymi ég
hversu gott mér þótti og mjúkt að
sofa hjá Sesselju sumarið 1927
þegar hún gætti okkar systkin-
anna fimm, meðan foreldrar
okkar dóluðu á hestbaki til
Reykjavíkur og til baka. Það voru
ógleymanlegar sæluvikur í hugum
okkar barnanna.
Eftir nokkurra ára fórnfúst
ráðskonustarf við M.A. hóf Sess-
elja eigin matsölu fyrir kostgang-
ara í húsinu Rósenborg, skammt
frá skólanum, og síðar f Brekku-
götu 9. Þar mötuðust jafnan
ókvæntir kennarar, sem biðu lang-
eygir eftir að komast í hjónasæng-
ina. Þar voru einnig margir nem-
endur, sem ekki komust í heima-
vist skólans sem og þeir mat-
vöndu. Jafnan þótti fæðið gott og
hollt á borðum fröken Sesselju.
Því leiddi af sjálfu sér, að um tíma
þótti vinsælt að fara f kappát f
mötuneyti hennar. Þar var fjörugt
mannlíf og margt skemmtilegt sér
til dundurs gert meðal kostgang-
ara, svo sem spilað og teflt, sprell-
að og farið i leiki um heilög jól
ásamt jóladansleikjum. Þá kom-
ust fáir heim til sín vegna sam-
göngutregðu.
Bróðurbörn hennar frá Tjörn
áttu sitt annað heimili hjá henni
öll menntaskólaárin. Eins bjó
Kristján forseti þar einnig síðar
sem kennari við stofnunina í tvo
vetur. Hún gekk honum sem næst
í móður stað, slík var ást Sesselju
á þessum svipbjarta og gáfaða
bróðursyni sínum, sem ekkert
steig til höfuðs.
Megináhugamál Sesselju hefir
verið og er slysavarnir. Þar hefir
hún lengi verið í fararbroddi og
þegið margvíslegan heiður og við-
urkenningu. Nú síðast fyrir
nokkrum dögum var henni boðið
norður í tilefni níræðisafmælisins,
sem ég var sá glópur að gleyma.
Hún hefur búið á Hrafnistu und-
anfarin ár. Þær slysavarnastöllur
hennar á Akureyri stóðu fyrir
miklu hófi henni til heiðurs, sem
gæti staðið enn, því ekkert bólar á
Sesselju. Veizlan verður ábyggi-
lega löng og saðsöm eins og meiri-
háttar afmælishátíðar Katrfnar
miklu. Það hlýtur að vera sann-
kallað erfiði og þrekraun að njóta
jafnmikilla vinsælda og hylli sem
Sesselja Eldjárn. Hún er sterk á
svellinu og drekkur sjaldan gör-
óttari veigar en kaffi og sherry-
lögg á góðri stund. Því miður á ég
ekki í andartakinu aðra mynd af
afmælisbarninu en meðfylgjandi
skopmynd, sem ég teiknaði fyrir
mörgum árum. Ég veit, að góður
húmoristi eins og Sesselja kann
vel að meta slíkt. Þarna á mynd-
inni svífur hún í fangi síns gamla
slysavarnabróður og dansfélaga,
Júlíusar sysselmands Havsteen.
Þessi innfæddi Akureyringur var
um árabil fulltrúi norðlendinga á
aðalþingum Slysavarnafélags Is-
lands ásamt fröken Sesselju.
Eitt þingið fór í endalaust rifr-
ildi og karp milli þessara mætu
fulltrúa út af nafngift á nýrri
björgunarskútu norðlendinga.
Fyrsta peningagjöfin barst í
skútusjóðinn úr Olafsfirði með því
skilyrði, að báturinn bæri nafnið
Albert, eftir syni gefendanna, sem
hvarf í hafi. Verðgildi peninganna
hafði drjúgum rýrnað og Júlíusi
þótti nafnið særa málkennd sína.
Nafnið væri bæði ljótt og leiðin-
legt, óíslenzkulegt og kauðskt og
sæmdi ekki svo glæstum farkosti,
að öllum öðrum Bertum ólöstuð-
um, jafnvel prins Albert. Sesselja
Poppe-
loftþjöppur
T
Útvegum þessar
heimsþekktu loft-
þjöppur í öllum stærö-
um og styrkleikum,
meö eöa án raf-,
Bensín- eöa Diesel-
mótórs.
Sfi(ynpOaQ(Ui®(uiir
(§t (&(Q)
Vesturgötu 16.
Sími 14680.
sat við sinn keip og gaf sig hvergi.
Undir lokin veitti Sesselju betur.
Hún er tryggðatröll í öllu sínu lífi.
Því sem er einu sinni lofað, skal
ekki hrófla við. Björgunarskút-
unni var gefið nafnið Albert og
varð mikil happafleyta.
Júlíus Havsteen var það stór í
sniðum, að hann kunni að taka
ósigri. Eftir hrútleiðinlegt og dap-
urlegt borðhald í lokahófi þingsins
brá Júlíus sýsli á leik. Hann vipp-
aði sér skyndiiega upp úr sæti
sínu og bauð Sesselju djúpt upp í
dans og að hefja sjálfan dansleik-
inn með sér um leið og hann kall-
aði hátt eins og honum einum var
lagið um leið og hann sveiflaði
Sesselju um salina á Borginni eins
og hún svifi í öruggum björgun-
arstól í haugabrimi: „Hér kem ég
með þá einu og sönnu björgun-
arskútu Norðurlands!" Við þetta
vel til fundna uppátæki sýslu-
manns, breyttist samkvæmis-
stemmningin á einu andartaki í
eitt skemmtilegasta lokahóf
flestra þinghalda.
Allir, sem notið hafa vináttu
þessarar gæðakonu og tryggða-
trölls, hafa eignast sannkallaða
björgunarskútu að bakhjarli á
lífsins ólgusjó. Ég er þakklátur
fyrir að hafa verið einn af þeim
heppnu sem hafa kynnzt henni.
En kynni okkar hófust fyrir næst-
um sextíu árum í flæðarmálinu á
Böggvisstaðasandi, sem nú heitir
almennt Dalvík. Jafnframt ein-
lægum óskum á þessum merku
timamótum í lífi hennar þakka ég
Sesselju allt gamalt, gott og
skemmtilegt um langan veg og
Ijúfan, allt frá því að ég hékk fyrst
í pilsunum hennar fyrir norðan.
Örlygur Sigurðsson
jŒZBaLL0ö38kÓLI BÚPU
Líkamsrækt
JSB
Bolholti 6
sími36645
Sæluvika í Bolholti
5.—11. ágúst.
Vegna mikilla vinsælda endurtökum viö
Sæluvikuna í Bolholti.
★ 80 mín. tími alla daga vikunnar.
★ ’A tíma sól alla dagana. Kerfi JSB.
★ Sturtur — Sauna.
★ Heilsudrykkur í setustofunni á eftir.
Allt í fullu fjöri, hittumst kátar.
Kennari Bára Magnúsdóttir.
Gjald 700 kr.
Nudd eftir pöntun.
Innritun í síma 36645.
Ath. Opnum í Suöurveri 15. ágúst.
Innritun frá 8. ágúst.
njpg nQ^GqqernoszzDT
[ Opið í kvöld til kl. 21 ]
HAGKAUP
Skeifunni15