Morgunblaðið - 03.09.1983, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. SEPTEMBER 1983
35
leikin stundum þá duga æðruorð
sáralítið. Þessu kalli verðum við
að hlýða, hvort sem okkur þykja
réttlát eða úr hófi fram ranglát.
Við trúum samt að líf okkar sé
þeim lögmálum háð að þetta sé
vilji þess sem hagsæld okkar hef-
ur í hendi sinni. Við komu okkar í
þennan heim erum við dæmd til
hlýðni við hið æðra vald. Þegar
mætur samferðamaður er kvadd-
ur þá sest stundum að okkur sorg,
en einnig þakklæti fyrir samfylgd.
Trú okkar á hið góða sem í fari
samferðamannsins býr brynjar
okkar og minnir okkur á að lífið er
þessu lögmáli háð. Samferðamað-
urinn er okkur ógleymanlegur.
Með þökk og virðingu vildi ég
minnast látins tengdaföður, sem í
dag er kvaddur hinstu kveðju.
Maðurinn, sem taldi sig jafnan
litlu hafa áorkað í sínu lífsstarfi,
vildi aldrei flíka því sem hann af-
rekaði. Umfram allt vildi hann
vinna sitt starf af slíkri kostgæfni
og drengskap. Samhjálp manna
vildi hann efla og styrkja, var
manna fyrstur til að rétta fram
hjálparhönd, ef hann sá að þess
var þörf.
Ásgrímur Gunnar Þorgrímsson
var fæddur 16. september 1895, að
Kóngsbakka í Helgafellssveit.
Foreldrar hans voru Soffía Jó-
hannesdóttir og Þorgrímur
Ólafsson. Ekki kann ég ættir
þeirra að rekja, en þau munu eiga
ættir sínar í Borgarfirði. Frá
Ferjukoti fluttu þau að Kóngs-
bakka. Þau höfðu ekki ábúð á jörð-
inni Kóngsbakka, en voru þó þar í
húsmennsku, sem almennt var títt
á þeirra tíma vísu. Þau systkinin
voru fjögur, elst var Sesselja, síð-
an Ásgrímur, Jóhannes og Anna.
Er nú Jóhannes einn eftir á lífi
þessara systkina. Sú æska sem
ólst upp í byrjun þessarar aldar,
hefur frá mörgu að segja, sem
nútíma fólki þykja fjarlægar frá-
sagnir. Eitt æðsta boðorð þeirrar
æsku var að vinna og reyna að
verða dugandi máttarstólpi fyrir
sitt samfélag. Vinnan var látin
ríkja fyrir skólagöngunni, en sá
skóli sem lífið gaf því fólki reynd-
ist mörgum farsæll, ekki síst hjá
þeim sem kunnu að nýta sér það.
Þegar Ásgrímur var á tíunda ald-
ursári, varð þessi systkinahópur
fyrir þeirri sorg, að báðir foreldr-
ar þeirra dóu á sama ári. Móðirin
dó úr lungnabólgu, en faðirinn
drukknaði. Skömmu áður en þetta
skeði var fjölskyldan flutt að
Staðarbakka. Hvað beið nú þess-
ara munaðarlausu barna, það var
óráðin gáta, umkomuleysi og ör-
birgð var kannski ekki fjarlægur
veruleiki. En manndómur, kjarkur
og viljastyrkur bjó í þessum mun-
aðarlausu börnum, sem gaf þeim
þrótt og trú til áframhaldandi
starfa. Þótt vitað væri að brautin
til fullorðinsára væri þyrnum
stráð, og víða vörður á lífsbraut-
inni sem varast þurfti. Örlög mun-
aðarlausu systkinanna urðu á
þann veg, að elsta systirin tók Jó-
hannes að sér og vann fyrir sér og
honum, þar til Jóhannes fór að
geta unnið fyrir sér sjálfur.
Yngsta systirin var tekin í fóstur
af hjónum í Stykkishólmi, sem
gengu henni í foreldrastað. En Ás-
grímur fór þess á leit við hjónin á
Staöarbakka, að hann fengi að
vera þar áfram, lofaði hann þeim
því að reyna að vinna þeim það
sem hann gæti fyrir uppeldi sinu.
Þannig varð þessi hópur sundur-
slitinn, vegna þeirra örlaga sem
áður er lýst. Langur tími leið þar
til þau gætu komið öll saman und-
ir sama þaki. Það var ekki fyrr en
á sjötíu ára afmælisdegi Ásgríms,
16. september árið 1965. Móðir og
faðir var fjarlægt hugtak í hjört-
um þeirra, vafalaust hefur þetta
sár sett sitt mark á framtíðar-
drauma þeirra. Lífið var vinna, en
takmarkið að komast klakklaust á
þann tind að verða menn, sem
gætu dugað sínu samfélagi, en til
þess þurfti mikinn kjark og vilja-
styrk. Þegar Ásgrímur var átján
ára fannst honum að hann væri
búinn að vinna fyrir sínu uppeldi
og hugði nú til dvalar utan síns
æskuheimilis. Þakklátur fyrir þá
dvöl sem hann átti á Staðarbakka
hjá vandalausu fólki. En vinnu-
semi og trúmennska var honum
innrætt þar, það væri sú gjöf sem
hann skyldi nýta sér á ókominni
lífsbraut hvar sem leiðir hans
lægju. Lífsstefna hans grundvall-
aðist fyrst og fremst á trú á guð,
trú á manninn og hæfileika hans
og vilja til þess að vera sífellt
batnandi. Geta orðið nýtur þegn
síns samfélags og geta rækt þær
skyldur sem honum bæri sem full-
nýtur borgari sinnar þjóðar.
Með léttan mal og lítinn verald-
arauð, en viljastyrk og áhuga, lá
leið hans að Borg í Miklaholts-
hreppi, til dvalar hjá Stefáni Guð-
mundssyni, hreppstjóra. Réðist
hann þar sem vetrarmaður. En
dvölin á Borg varð lengri, því að
eftir þennan vetur voru örlögin
ráðin. Hér hitti hann sinn lífs-
förunaut sem síðan varð samferða
honum í full fimmtíu ár. Vorið
1916, þann sautjánda júní, voru
þau Ásgrímur og Anna Stefáns-
dóttir gefin saman í hjónaband af
séra Árna Þórarinssyni. Alla tíð
frá því hefur Ásgrímur dvalið hér
á Borg. Þau hjónin eignuðust sjö
börn, þau Soffíu, búsetta í Noregi,
Stefán, bónda í Stóru-Þúfu, hann
lést árið 1981, öllum harmdauði og
einstakur mannkostamaður, ósk,
búsett í Garði, Gerðahreppi, Ág-
úst, bifreiðastjóri í Reykjavík,
Ingu, húsfrú á Borg, Halldór,
bónda, Minni-Borg og Karl, bif-
reiðastjóra í Reykjavík. Anna,
kona Asgríms, dó 24. september
1967, átti hún við að stríða mikla
vanheilsu síðustu tuttugu ár æfi
sinnar. Anna var mikil mann-
kostakona, hún skildi athafnaþrá
bónda síns, var honum og börnum
sínum einstök eiginkona og móðir,
enda bera börnin vitni um mann-
dóm og farsælt uppeldi, sem þau
hafa hlotið í foreldrahúsum.
Þegar Ásgrímur og Anna hófu
búskap á Borg, voru þá hér tveir
aðrir ábúendur á jörðinni, svo
grasnytjar voru þá að miklum
hluta fengnar á engjum. Bústofn
var því ekki stór fyrstu árin, varð
því að sækja vinnu á önnur mið.
Ásgrímur fór því oft til vinnu
utan heimilis, til að drýgja tekjur
og sjá heimili sínu farboða. Ás-
grími var gefið óvenjulegt starfs-
þrek og viljastyrkur, enda eftir-
sóttur til allra starfa, sökum
kapps og trúmennsku. Bónda-
starfið féll Ásgrími ákaflega vel,
hann var mikill fyrirhyggjumaður
á öllum sviðum. Hafði brennandi
áhuga á öllum þeim nýjungum
sem bætt gátu stöðu bóndans, til
betri lífsafkomu og létt störfin.
Bústofn sinn hirti hann og fóðraði
af mikilli nákvæmni, einstaklega
þrifinn og hirðusamur um allt sem
laut að hirðingu og meðferð fóð-
urs. Jörð sína bætti hann veru-
lega, bæði í byggingum og ræktun.
Hann var svo heppinn að lifa þá
umbyltingu í ræktun og öðrum
framkvæmdum jarðar sinnar að
hann gat látið hluta af eignarjörð
til barna sinna og undi glaður á
efri árum æfi sinnar að sjá jörð
sína nytjaða af börnum sínum og
barnabörnum. Hann var mikill
náttúruunnandi, ekkert líf fannst
honum jafnast á við þegar nótt-
laus voraldar veröld var sem heið-
ust, kyrrðin svo mikil að ekkert
gat truflað í geisla morgunsólar
en fuglakvak. Slíkar nætur lifði
hann margar, að vísu sumar kald-
ar á grenjum í leit að lágfótu, sem
stundum grandaði bústofni hans.
Óvenju fengsæll var hann oft
með byssu um öxl, hvort sem refur
eða rjúpa var fyrir sigtinu. Lax-
eða silungsveiði var hans uppá-
halds tómstundagaman, sem hann
lét stundum eftir sér, þótt dagur
væri senn á enda runninn, eftir
strangan vinnudag. Viljaþróttur
og áhugi bar hann hálfa leið, svo
vel naut hann þess að sjá sporða-
köst og færi sitt renna í vatninu.
Undarlega oft bognaði stöngin og
færið gefið eftir á veiðihjólinu og
spriklandi fiskur á land dreginn.
Þegar ég nú lít yfir liðna tíð,
eftir rúmlega þrjátíu og fjögurra
ára sambúð með mínum kæra
tengdaföður, þá er margs að
minnast og margt ber að þakka.
Ég kem hingað og gerist bóndi við
hlið Ásgríms á Borg, eflaust hygg
ég að margur hafi spáð að það
væri nokkurt vandaverk. Ég var
eftirlætisbarn, en kannski ekki
mjög óvæginn. Við Ásgrímur
skildum hvor annan, ég lærði
margt af honum. Nú þegar leiðir
okkar skilja um sinn, þá er ég for-
sjóninni innilega þakklátur fyrir
að hafa eignast Ásgrím á Borg
fyrir tengdaföður og vin, sem ætíð
var mér sem sannur faðir. Þann
31. mars síðastliðinn veiktist Ás-
grímur alvarlega, var hann þá
fluttur á sjúkrahúsið á Akranesi
og þar fékk hann frábæra hjúkr-
un. Allan þann tíma síðan hefur
hann háð sitt dauðastríð, flesta
daga þungt haldinn. Maðurinn var
einstaklega hraustbyggður og sál-
arlega sterkur. Hann kvartaði
ekki þó þrautir væru miklar.
Hann hafði örugga vissu fyrir því
að hverju líf hans stefndi. Hann
var sáttur við alla og gott er fyrir
slíkan mann heilum vagni heim að
aka, eftir frábært dagsverk lið-
inna ára. Sveitin hans sem hann
unndi heilshugar er nú einum fá-
tækari við fráfall hans, en maður
kemur í manns stað.
Minning um Ásgrím á Borg er
öllum kær sem honum kynntust,
hann var maður þeirrar gerðar að
vilja láta gott af sér leiða. Slíks
manns er gott að minnast með
virðingu og þökk.
Guð blessi minningu hans.
Páll Pálsson
ATHYGLI skal vakin á því, að
afmælis- og minningargreinar
verða að berast blaðinu með góð-
um fyrirvara. Þannig verður
grein, sem birtast á í miðviku-
dagsblaði, að berast í síðasta lagi
fyrir hádegi á mánudag og hlið-
stætt með greinar aðra daga. f
minningargreinum skal hinn
látni ekki ávarpaður. Þess skal
einnig getið, af marggefnu til-
efni, að frumort Ijóð ura hinn
látna eru ekki birt á minningar-
orðasíðum Morgunblaðsins.
Handrit þurfa að vera vélrituð og
með góðu línubili.
Iðnsýning 83:
Hundraðasta Soda Stream-tækið gefið
SALAN á Soda Stream-tækjum, sem
fyrirtækið Sól hf. er umboðsaðili
fyrir, hefur gengið vel.
Meðfylgjandi mynd var tekin
þegar 999 Soda Stream-tæki höfðu
verið seld, en það hundraðasta var
gefið. Á myndinni er fjölskyldan
að Prestbakka 9, Reykjavík, Er-
lendur Steingrímsson og Guðný
Guðmundsdóttir ásamt börnum
þeirra, og taka við hundraðasta
Soda Stream-tækinu af Árna
Ferdinandssyni hjá Sól hf. Þess
má geta að fyrirtækið hyggst gefa
150. tækið einnig.
Samþykkt Bandalags jafnaóarmanna:
Nýsköpun í fjárfestingar-
stjórn eina úrlausnin
Á fundi sínum 31. ágúst 1983 sam-
þykkti þingflokkur Bandalags jafn-
aðarmanna eftirfarandi ályktun:
„Ennþá hefur ríkisstjórn Fram-
sóknar- og Sjálfstæðisflokks ekki
lagt fram neinar tillögur til lausn-
ar efnahagsvandanum, sem treyst
gætu samstöðu þjóðarinnar. Áf-
nám samningsréttar, stjórn án
þingræðis, verðhækkanir og
launaskerðing eru viðbrögð
manna, sem skortir hugrekki til
að ráðast á garðinn þar sem hann
er hæstur. Viðbrögð þessi leysa
ekki neinn vanda og skapa and-
stöðu alls þorra fólks, en ekki
samstöðu með stjórnvöldum.
Nýsköpun í fjárfestingastjórn er
eina úrlausnin sem skapað getur
tiltrú fólks á vilja þessarar stjórn-
ar til að leiða þjóðina frá orðum
til athafna."
ÞRJAR
CÖÐAR
FRÉTTIR
FRÁSAAB
1l 1 Eigum enn nokkra nýja bíla 2 Höfum til sölu góöa 3 lága veröinu. vel með farna notaða bíla.
3 Opíð frá 104 í dag.
ÞESSA DAGANA GERA MARGIR GÓÐ BÍL HJÁ SAAB. AKAUP
TÖGGURHR SAAB UMBOÐIÐ BÍLDSHÖFÐA16, SlMAR 81530-83104