Morgunblaðið - 22.09.1983, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 22. SEPTEMBER 1983
SYMRE
Leiklist
Jóhann Hjálmarsson
StúdentaleikhúsiA:
Gestaleikur:
SYMRE MUSIKK-TEATER.
Hópinn skipa: Hanne Dahle,
Henning Farner, Geir-Atle John-
sen og Sinikka Langeland.
SYMRE er norskur söng- og
leikhópur skipaður ungu fólki:
Hanne Dahl, Henning Farner,
Geir-Atle Johnsen og Sinikka
Langeland. Undirritaður sá
gestaleik hópsins i Stúdenta-
leikhúsinu á laugardaginn. Þar
sem sett hafa verið upp þrjú
leikrit á vegum hópsins bjóst
ég við að þarna yrði leiklist og
söngur, en að þessu sinni var
einungis um söng að ræða. Að
vísu var söngurinn fluttur í
anda leikrænnar tjáningar svo
að bilið milli söngs og leiks var
ekki breitt. Eiginlega hefði átt
að boða tónlistargagnrýnanda
til að meta dagskrána, en hér
skal freistað að segja lítillega
frá viðfangsefnum hópsins.
Það er einkum vísnasöngur
sem Symre-hópurin stundar.
En út af því er brugðið með
ýmsum hætti, jafnvel farið út í
rokk og jass. í Stúdenta-
leikhúsinu kynntust áheyrend-
ur fyrst og fremst vísnasöng af
því tagi sem algengur er í
Skandinavíu og á því miður fá-
ar hliðstæður hér. Fluttir voru
vandaðir textar við létt lög sem
leiddu hugann að Bellman,
Taube og Vreeswijk. Meðal
þeirra sem lögðu til efni voru
Alf Pröysen, Alf Hambe, Ketill
Björnstad og Fred Ákerström.
Nokkuð var um sænska söngva
og einnig heyrðist kvæði eftir
Bob Dylan og gamlir enskir
söngvar. Yfirleitt var ástin og
umkomuleysið á dagskrá. En
einnig ádeila á velferðarþjóðfé-
lagið sem hirðir ekki um ein-
staklinginn. ólafur Liljurós
kom ríðandi og Geir-Ántle
Sjáandinn frá Bonn
TESS
Kvíkmyndír
Ólafur M. Jóhannesson
Nafn á frummáli: Tess of
the d’Urbervilles.
Handrit Gérard Brach og John
Brownjohn samkvæmt samnefndri
skáldsögu Thomas Hardy.
Tónlist: Philippe Sarde.
Stjórn: Roman Polanski.
„Hverfum aftur til náttúrunn-
ar ... “ hrópaði Rousseau á sínum
tíma og allt fína fólkið í Frakklandi
bretti upp skálmar og skálmaði útí
náttúruna þar sem lýðurinn hírðist
samgróinn frumöflunum og leit á
tildurslegt fyrirfólkið einsog silki-
slaufu á þyrnirunna. Ég veit ekki
hvað hefir hlaupið í Roman Pol-
anski þegar hann ákvað að filma
Tess nema hann hafi verið að svara
ákalli Rousseau um að hlaupa
stundarkorn frá kókaínssniffurun-
um í París útí hrjóstrugt landslag,
máski í leit að glötuðu sakleysi.
Sagan af Tess d’Urberville er svo
sem nógu laglega samin af Thomas
Hardy en mér finnst einsog hún til-
heyri tímabili sem er liðið undir lok
í vitund okkar — timabili þegar
ströng siðalögmál kennd við krist-
Með allt
indóm komu í staðinn fyrir pilluna.
Raunar virðist sem allt þetta tíma-
bil hafi einkennst af ásókn ungra
aðalsmanna í almúgastúlkur. Sögu-
efnið spinnst svo út frá blessuðum
börnunum sem koma undir.
Svo er einnig í þessari dæmigerðu
sveitalifsskáldsögu. Tess verður
ólétt eftir aðalsmann og missir
barn sitt oní gröf sem hún hefir
sjálf tekið í óþökk kirkjunnar. Þeg-
ar svo er komið verða henni fæstir
vegir færir nema gerast frilla hins
unga aðalsmanns. Ég ætla ekki
frekar að rekja söguþráðinn en þar
er beitt alkunnum brögðum til að
drepa tilfinningar áhorfandans úr
dróma svo sem að skilja Tess frá
þeim sem hún elskar. Eru raunar
síðustu mínútur myndarinnar
næsta broslegar þegar elskendurnir
ná að lokum saman — eftir að Tess
hefur kálað friðlinum — og þeir
leggjast í sæluvímu milli stein-
kumbalda sem minna á Stonehenge.
Má vera að þetta atriði ýti við tára-
pokum viðkvæmra sálna, ég var
persónulega orðinn of syfjaður eftir
þriggja tíma setu til að gráta hin
dapurlega örlög Tess d’Urberville
og hins heittelskaða Angle Clare.
Nastassia Kinski, dóttir hins
Johnsen hafði samið laga við
ljóð eftr Arnljot Eggen um um-
skipting, barn sem var ólíkt
öðrum börnum.
Söngvana flutti Symre-hóp-
urinn af innlifun og fjöri og var
stundin með þeim fljót að líða
og virtust allir skemmta sér
hið besta. Að mínum dómi var
hér á ferð fólk með vandaða
dagskrá og vona ég sannarlega
að fleiri hafi notið listar þeirra
en fremur fáir áhorfendur
Stúdentaleikhússins.
á hreinu
Tess
magnaða þýðverska leikara Klaus
Kinski, leikur Tess. Stúlka þessi
hefir afar fíngert andlit og totulag-
aðan Bardot-munn sem hefir vafa-
laust freistað ýmissa leikstjóra
enda telpan orðin meiriháttar stór-
stirni og verð ég að játa að þær
Nastössiu-myndir sem ég hefi séð
hafa hrifið mig. Þannig hélt Tess
athygli minni þrátt fyrir að Pol-
anski væri þar trúr hinum lygna
natúralíska frásagnarhætti sem oft
einkennir stóru-skáldsöguna. Pol-
anski hefir raunar náð furðulegu
Erlendar
bækur
Siglaugur Brynleifsson
Buchela: Ich aber sage euch.
Das Vermáchtnis der grossen Se-
herin. Droemer Knaur 1983.
Sígaunar eru merkileg þjóð,
þeir eru miklir spámenn margir
hverjir og hafa verið á ferða-
lagi um Evrópu í margar aldir.
„Sjáandinn frá Bonn“ varð
kunn fyrir þann þátt sem hún
átti í þvi að Adenauer fékk því
framgengt að þýskir stríðs-
fangar voru leystir úr haldi í
Rússlandi eftir styrjöldina.
Buchela var og er mjög eftir-
sótt sem ráðgjafi stjórnmála-
manna og fjöldi manna leitar
til hennar með vandamál sín og
biður hana að lyfta fortjaldi
framtíðarinnar. Buchela segir
sjálf að hún sé önnur virkra
sjáenda í Evrópu en í öllum
heiminum telur hún að séu um
50 sjáendur.
Hún telur að meginhluti
þeirra, sem þykjast geta spáð,
séu ómerkir og gutlarar, sem
valdi yfir þessum hæggenga frá-
sagnarmáta í Tess því fyrri myndir
hans bera vott um afar ofsafengið
hugmyndaflug og næsta súrrealfska
lífssýn. Tel ég Polanski njóta sín
best þegar hann gefur hugmynda-
fluginu lausan tauminn og leitar
fanga í þjóðsagnaheimi síns föður-
lands, Póllands. Þannig hafði ég
óskaplega gaman af hryllingsmynd
sem hann gerði í kringum 1970 og
nefndist „Dans blóðsuganna".
Það kom aldrei til tals að krýna
þessa mynd með Óskari en þar var
að mínu mati að finna svo mörg
bráðfyndin gullkorn að nægði í tylft
Óskara. En svona er þetta orðið á
kvikmyndasviðinu sem á öðrum
sviðum þjóðlífsins — nafnfrægðin
dregur okkur á asnaeyrunum. Menn
sigra heiminn — kannski af tilvilj-
un — og eftir það er heiminum sig-
að á þá af þeim sem kippa f spott-
ana. Má vera að Tess sé snilldar-
verk, í það minnsta dansar hún eft-
ir formúlunni fræg leikkona plús
frægur leikstjóri plús metsölubók
samasem ... ég ætla ekki að svara
þeirri spurningu; henni hefur þegar
verið svarað í auglýsingadálkum
hönnuðum í kvikmyndaverum Renn
í París og Burrill í London. Nöldur
gagnrýnenda af útkjálka veraldar
má sfn lítið gegn slfku valdi;
kannski er best að þegja og láta
hina útvöldu dæma alfarið fyrir
okkur hin.
ekkert mark sé takandi á. Hún
gerir greinarmun á spámönn-
um og sjáendum, en hún álítur
að þessi gáfa að sjá örlög fólks í
augum þess, sé gjöf Guðs og að
hún eigi að hjálpa fólki, þegar
slíkt er hægt. Fjölmargar fræg-
ar persónur hafa leitað til
hennar, Hollandsdrottning. til-
vonandi keisarainna í íran,
Edward Kennedy og fjölmargir
aðrir. Hún sagði Edward
Kennedy að hann yrði orðinn
gráhærður þegar hann yrði for-
seti Bandaríkjanna og jafn-
framt að hann yrði mun valda-
meiri en fyrri forsetar Banda-
ríkjanna, myndi ráða heimin-
um.
Buchela nefnir nokkra
stjórnmálamenn, sem henni er
hlýtt til, meðal þeirra var
Adenauer. Flestir stjórnmála-
menn eru að hennar áliti brask-
arar, sem fólk ætti alls ekki að
treysta. Hún leggur mikla
áherslu á þessa skoðun sína.
Hún virðist sjá karakterinn í
augum manna og er alls ófeim-
in að láta misjafna karaktera
fara, jafnvel áður en þeir hafa
stunið upp erindinu.
Buchela telur að kjarnorku-
styrjöld verði ekki hafin, en
aftur á móti verði næstu tveir
áratugir tími mjög mikilla
þrenginga, náttúruhamfara,
eldgosa, flóða og óveðra, einnig
spáir hún borgarastyrjöldum
og miklum manndauða. Fátækt
og skortur telur hún að muni
ríkja í heiminum fram að alda-
mótum.
Buchela er trúuð kona og
leggur mikla áherslu á mátt
bænarinnar og hlýðni við Guðs
vilja.
Buchela segir fjölmargar
sögur af fólki, sem hefur komið
til hennar í örvæntingu sinni og
hún virðist alltaf hafa haft þá
reglu að segja því ekki það
neikvæða sem hún sá. Ef bjart
var framundan, lá hún ekki á
því.
Buchela fæddist 12. október
1899 og hún segist nú standa á
grafarbarminum og því sé eng-
inn tími né ástæða fyrir sig að
ljúga. Nafn hennar Buchela er
dregið af þessari trjátegund,
sem hún fæddist undir úti á
víðavangi.
Þetta er óvenjuleg bók og ólík
öllum spábókum, skrifuð á ein-
földu máli og af einlægni.
Quelle pöntunarlistinn meö haust- og vetrartískuna ’83 - ’84 er 600 litprentaðar
blaðsíður, uppfullar af vönduðum þýskum varningi. Úrvalsfatnaður á alla fjöl-
skylduna, skór og töskur. Allt gæðavörur á hagstæðu verði. Öruggur afgreiðslu-
máti. 20 marka afsláttarseðill fylgir hverjum lista.
Vinsamlegast klippið þennan hluta auglýsingarinnar frá og sendið okkur eða hringið - I
ef þér viljið kaupa Quelle pöntunarlistann. Verð listans er kr.195 auk póstkröfugjaldsins. ■
Quelle-umboðið Pósthólf 136, 230 Njarðvík. Sími 92-3567.
Afgreiðsla í Kópavogi, Auðbrekku 55, sími 45033. ■
Nafn sendanda:
heimilisfang:
sveitarfélag: Póstnr.:

Quelle umboðið sími 45033