Morgunblaðið - 22.09.1983, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 22. SEPTEMBER 1983
Pepsi Áskorun!
völdu Pepsi
af þeim sem tóku afstöóu

Fepsi 4719
Coke 4429
Jafn gott 165
Alls 9313
Láttu bragöiö ráða
Ford Cargo
Eigum fyrirliggjandi FORD CARGO 1013
vörubíla á hagstæöu veröi og greiöslu-
kjörum.
Leitiö frekari upplýsinga hjá sölumönnum
okkar.
FORD CARGO — Vörubíll árs-
ins í Evrópu 1982.
Sveinn Egilsson
Skeifunni 17, sími 85100.
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir GUÐMUND GUÐJÓNSSON
Papandreou gerir banda-
mönnum sínum lífið leitt
Sannarlega er Grikkland aðiidarríki að NATO, varnar-
bandalagi vesturlanda, en á margan hátt hafa grísk stjórn-
völd eigi að síður gert bandamönnum sínum lífið leitt og er
þá einkum og sér í lagi átt við forsætisráðherrann Andreas
Papandreou. Hinn voveiflegi atburður, er sovésk herþota
skaut niður kóreska farþegaþotu með manni og mús hefur
orðið til þess að enn á ný reita vestrænir ráðamenn hár sitt
yfir viðbrögðum Grikkja.
Andreas Papandreou
Aður en fjallað verður um
málið er rétt að rekja það
sem kalla má gang mála.
Fyrir tveimur árum hrukku
ráðamenn á Vesturlöndum
við, er Papandreou hótaði að
draga Grikki út úr NATO og
EBE. Ekkert varð úr því, en í
dag velta menn því fyrir sér
hvort betra hefði ekki verið
að láta Papandreou eiga sig.
Fyrir hönd Grikkja, hefur
hann gert mikinn óskunda í
báðum samtökunum og dreg-
ið mjög taum Moskvu.
Sem dæmi má nefna, að
Papandreu neitaði að for-
dæma setningu herlaga í
Póllandi og gekk svo langt, að
reka einn af ráðherrum sín-
um sem setti nafn sitt undir
plagg sem það gerði. Hann
reyndi síðan að koma í veg
fyrir að Sovétmenn yrðu
beittir refsiaðgerðum og það
var einungis vegna þess að
aðrir ráðherrar EBE sam-
þykktu að sleppa leynilegri
atkvæðagreiðslu, að Rússar
voru straffaðir.
Þá hafa Grikkir hvað eftir
annað reynt að koma lagi á
friðarumleitanir Bandaríkj-
anna í Miðausturlöndum.
Grikkland eitt vestrænna
ríkja hefur ekki viðurkennt
Ísraelsríki og hafa Grikkir
reynt að koma í veg fyrir að
aðrar Evrópuþjóðir sendi
friðargæslusveitir til þessa
heimshluta. Samheldni
EBE-landanna í utanríkis-
stefnum hefur verið brothætt
þegar best hefur látið. Síð-
ustu árin hafa þó borið með
sér breytingu til batnaðar,
einkum vegna vaxandi sam-
vinnuvilja Frakklands. Þess
vegna eru það sannkallaðir
fleygar sem Papandreou rek-
ur í vestræna samvinnu er
hann neitar að fylgja banda-
mönnum sínum að málum.
Síðustu ærsl Papandreous-
ar hafa ekki orðið til þess að
auka samheldnina, hann hef-
ur bannað herskipum NATO
að leggjast að grískum
bryggjum og fyrir skemmstu
stakk hann upp á því að
NATO frestaði um hálft ár að
setja niður 572 meðaldrægar
kjarnorkueldflaugar í Vest-
ur-Evrópu á þessu ári, eld-
flaugar sem hugsaðar eru
sem mótvægi við miklum
samsvarandi hernaðarstyrk
Sovétmanna í Austur-Evrópu
og Sovétríkjunum.
Nú, svo skutu Rússar far-
þegaþotuna niður með marg-
umræddu hrikalegu mann-
falli og þá hefði mátt ætla að
Grikkir gætu skipað sér á
bekk með þeim þjóðum sem
fordæmdu slík fjöldamorð.
En það var öðru nær. Fyrir
skömmu neituðu Grikkir að
greiða atkvæði með tillögu
sem fordæmdi ódæðið á ráð-
herrafundi EBE. Yiannis
Haralambopoulos, utanríkis-
ráðherra Grikklands hafði
áður reynt að koma í veg fyrir
að þotumálið yrði rætt á
fundinum, m.a. með því að
beita sér á þeim grundvelli að
Grikkland hefur í höndunum
forsetastól EBE um þessar
mundir.
Umræðan á EBE-þinginu
var vægast sagt fjörug og þar
hefði enginn láð Grikkjum þó
þeir hafi hugsað með sér hvor
hafi skotið niður þotuna, þeir
eða Rússar. Tillagan um for-
dæmingu Sovétmanna fyrir
hinn „viðbjóðslega verknað"
var samþykkt þrátt fyrir and-
stöðu Grikkja, sem voru sjálf-
ir gagnrýndir í tillögunni
fyrir viðhorf þeirra til máls-
ins. Ekki voru notuð stór orð
um Grikki í textanum, þau
biðu uns fulltrúar á þinginu
risu úr sætum og tóku til
máls. Hófst þá linnulítil
skothríð á Grikki, svo mikil,
að forsetinn Konstantin Kar-
amanlis einangraði sig kyrfi-
lega frá stefnu grísku stjórn-
arinnar. Þeir sem til máls
tóku kepptust um að hreyta
ónotum í Grikki, „þeir ættu
að skammast sín“, „þeir verða
aldrei teknir alvarlega eftir
þetta", og fleira í sama dúr
var fleygt.
Fjör færðist þó fyrst í leik-
inn er Adam Ferguson, einn
af bresku fulltrúunum, sagði
að ætla sér að fá eitthvað af
viti upp úr Haralambupoulos
utanríkisráðherra væri eins
og að ætla sér að negla
ávaxtahlaup við loftið heima
hjá sér! Grikkir reiddust
mjög við þessi orð Fergusons
og einn fulltrúi þeirra, Spyri-
don Plaskovitis, spratt á fæt-
ur og tilkynnti bresku nefnd-
inni að ástæðan fyrir því að
Grikkir vildu halda friðinn
væri sú að þeir hefðu orðið
illa úti í síðari heimsstyrjöld-
inni og „50.000 Grikkir hefðu
þá látist" vegna stefnu Breta
í stríðinu. Bretar stukku á
fætur og svöruðu fullum hálsi
að orð Grikkjans væru
skammarleg og hneykslanleg
þar sem fjöldi Breta lést í
Grikklandi við það að frelsa
Grikki í stríðinu. Svo var
þráttað og þrætt.
Karamanlis Grikklands-
forseti ávarpaði þingið
skömmu síðar og byrjaði á
því að taka það fram að orð
sín myndu ekki endurspegla
grísk stjórnvöld, heldur „tal-
aði hann sem einstaklingur".
Reifaði hann síðan draumsýn
sína um sameinaða Evrópu
þar sem allir strituðu hver
fyrir hagsmunum annars og
sínum eigin í leiðinni. Hlýddi
þingheimur á og var mál
manna að hann hafi halað inn
á ný talsvert af virðingu
þeirri sem bandaþjóðirnar
báru fyrir Grikklandi, en
höfðu misst síðustu vikurnar.
En hvað um það, það veit eng-
inn upp á hverju Papandreu
tekur næst.
Heim.:The Times, The Economist, AP o.fl.
('.uðmundur Guðjónsson er blaða-
maður á erlendri fréttadeild Morg-
unblaðsins.