Morgunblaðið - 17.11.1983, Síða 14

Morgunblaðið - 17.11.1983, Síða 14
14 MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 17. NÓVEMBER 1983 Skipulag miðsvæðis nýja miðbæjarins: „Aðstaða fyrir fjölbreytt mannlíf ‘ — segir formaður skipulagsnefndar en minnihlutinn segir hrapalleg skipulagsmistök Skipulagstillagan aö miðsvæöi nýja miðbæjar- ins. Verzlunarmiöstööin (Hagkaup og sérverzlanir) er uppaf berzínstöö Skelj- ungs viö Miklubraut. Á fundi borgarstjórnar á fimmtu- dag fóru fram miklar umræóur um tillögur að nýju skipulagi miðsvæðis Nýja miðbæjarins í Revkjavík. Mál- ið verður afgreitt á fundi borgar- stjórnar í kvöld. í miðkjarnanum er gert ráð fyrir verzlunarmiðstöð (Hagkaup og sérverzlanir), Borgar- bókasafni, hótelbyggingu og Borgar- leikhúsið er í byggingu á þessu svæði. Fyrr á þessu ári var samþykkt deiliskipulag að íbúðarbyggð vestan Hvassaleitis þar sem m.a. verða byggðar söluíbúðir fyrir aldraða á vegum Verzlunarmannafélags Reykjavíkur, auk 80 íbúða í rað- og fjölbýlishúsum. Austan miðkjarn- ans, næst Kringlumýrarbraut og Húsi verzlunarinnar, hefur Árvakur hf. fengið lóð, og eru byggingar- framkvæmdir á henni þegar hafnar. Á milli Árvakurs og Húss verzlunar- innar verður byggt skrifstofuhús- næði. Á svæðinu milli Háaleitis og Ofanleitis var Verzlunarskóla Is- lands úthlutað lóð og austan skól- ans er gert ráð fyrir u.þ.b. 100 íbúðum í fjölbýlishúsum. Á þess- um svæðum Nýja miðbæjarins var í eldra skipulagi frá 1970 gert ráð fyrir að byggðir yrðu 136 þúsund fermetrar gólfflatarmáls sem skiptust þannig að undir smásölu- verzlun voru ætlaðir 53 þús. m', skrifstofur og stofnanir 46 þús. m', opinberar byggingar 26 þús. m', ráðgjafarstofur og þjónusta 5 þús. ra!, og íbúðarbyggð 6 þús. m2. Sam- kvæmt nýju skipulagi þessa svæð- is er skipting gólfflatarmáls, sem áætlað er að verði um 113 þúsund mz, þannig: íbúðarbyggð 26.400 mz, Borgarleikhús, Borgarbókasafn og Verzlunarskólinn 22.800 mz, Hús verzlunarinnar, Árvakur, skrif- stofur og þjónusta 27 þús. m2, Hagkaup og sérverzlanir 20 þús. mz, önnur starfsemi í verzlunar- kjarna s.s. kjötvinnsla, saumastof- ur o.fl. 10 þús. mz og hótel 6.700 mz. Komu þessar upplýsingar fram í máli Vilhjálms Þ. Vil- hjálmssonar, borgarfulltrúa, for- manns skipulagsnefndar. „Þessi samanburður sýnir að allveruiega hefur verið dregið úr gólfflatarmáli ætluðu undir verzl- un, en íbúðarbyggð hefur þess í stað verið aukin. Við skipulagningu miðkjarna þessa svæðis, ekki sízt stórmark- aða og sérverzlana undir sama þaki, í tengslum við nálægar bygg- ingar, s.s. Borgarbókasafn, Borg- arleikhús og hótel, hefur verið reynt að skapa aðstöðu fyrir fjöl- breytt mannlíf. 1 verzlunarkjarn- anum er gert ráð fyrir að hafa megi aðra starfsemi, t.d. skrifstof- ur, veitingastofur o.fl. í tillögunni er gert ráð fyrir að innan verzlun- arkjarnans verði göngugata með glerþaki. Verzlunarmiðstöðin, Borgar- bókasafnið, Borgarleikhúsið og hótelið mynda torg að svipaðri stærð og Austurvöllur, sem gefur möguleika á margs konar notkun, t.d. fyrir útimarkaði, útisamkom- ur og útifundi, auk þess sem torgið hvetur til aukinnar notkunar á svæðinu. Varðandi rými stórmarkaðarins verður að hafa í huga, að um til- færslu á Hagkaupum er að ræða. Verzlunin er nú í bráðabirgða- húsnæði í Skeifunni, sem ætlað var undir iðnaðarstarfsemi. Ekki er gert ráð fyrir að þar verði stór- markaður áfram. Nú hafa Hag- kaup um 6 þúsund mz í Skeifunni undir verzlunina og lager er verð- ur með sama hætti í Nýja mið- bænum 9.000 mz. Ýmsir þættir starfsemi Hagkaupa eru á víð og dreif um borgina, á sex stöðum, saumastofa, kjötvinnsla, lager o.fl. f Nýja miðbænum er gert ráð fyrir að Hagkaup hafi alla sína starf- semi,“ sagði Vilhjálmur. Blm. spurði hann um það, hvort þörf væri fyrir allar þær 25 sér- verzlanir sem ráð væri fyrir gert í verzlunarmiðstöðinni. „Ég svara því játandi, því borgaryfirvöldum er þegar kunnugt um áhuga fjölda fyrirtækja og einstaklinga á verzl- unaraðstöðu í þessum kjarna. Auk þess verður að hafa í huga, að þessi verzlunarmiðstöð verður 3—4 ár í uppbyggingu, þessar framkvæmdir gerast ekki á einum degi. Það verður líka að gera ráð fyrir að alltaf verði fyrir hendi ákveðin eftirspurn eftir verzlun- arhúsnæði í borginni." Aðspurður um umferðarmann- virki sagði Vilhjálmur að ætíð hefði legið ljóst fyrir að með til- komu fyrirtækja, stofnana og íbúða á þessu svæði þyrfti að leggja í kostnað vegna gatnagerð- ar. Umfang verzlunar á svæðinu skipti engu um þær framkvæmdir. Til dæmis þyrfti að byggja undir- göng undir Miklubrautina og breikka hana um eina akrein í hvora átt austan bensínstöðvar Skeljungs og þessar framkvæmdir þyrfti að gera hvort sem byggður yrði stórmarkaður í Nýja miðbæn- um eða ekki. Með tilkomu Bú- staðavegar á brú yfir Kringlumýr- arbraut til tengingar við Hafnar- fjarðarveg mætti gera ráð fyrir að úr umferð um Miklubraut drægi og ennfremur yrði að gera ráð fyrir því að þegar Reykjanesbraut kemst í gagnið og tengist Breið- holtsbraut, en þeim framkvæmd- um á að ljúka 1986, mundi það létta á umferð um Kringlumýrar- braut a.m.k. sem næmi 5—7 þús- und bílum á sólarhring og enn- fremur á Miklubrautinni. „Innra gatnakerfi Nýja miðbæj- arins er að mestu leyti óbreytt frá því sem eldri skipulagstillagan gerði ráð fyrir, og ef eitthvað er þá verður það ódýrara í framkvæmd. Vel er séð fyrir bílastæðum á svæðinu, en á öllu svæðinu norðan Ofanleitis verða um 2.500 bíla- stæði." Gagnrýni minnihlutans — hrapalleg skipulagsmistök Fyrir borgarstjórn lá tillaga frá Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur, borgarfulltrúa kvennaframboðs- ins, um að gerð yrði framkvæmda- og fjármögnunaráætlun fyrir stórmarkað og verzlunarmiðstöð, áður en skipulag svæðisins yrði afgreitt. I máli Ingibjargar kom fram að kvennaframboðið teldi að varðandi þetta svæði væru á ferð- inni hrapalleg mistök í skipu- lagsmálum, sem geti haft ófyrir- sjáanlegar afleiðingar í för með sér. Nefndi hún stórmarkað sér- staklega í því sambandi. Kvað hún stórmarkað ekki eiga heima inni í miðri borg, m.a. vegna þeirrar um- ferðar sem hann skapaði. Flutn- ingsgeta Miklubrautarinnar væri fullnýtt og í tillögunni væri ekki tekið á þeim vanda sem skapast vegna þeirrar umferðaraukningar sem hún mundi hafa í för með sér. Nauðsynlegt væri að styrkja verzlun og þjónustu á austursvæð- um borgarinnar. Mikil uppbygg- ing smásöluverzlunar í Nýja mið- bænum gæti dregið úr vaxtamögu- leikum verzlunar á austursvæðun- um. Kaupmætti almennings væru takmörk sett og þ.a.l. væru tak- mörk fyrir því hversu mikla smá- vöruverzlun hann geti borið. Stór- markaðir takmarki rekstrar- grundvöll hverfaverzlana sem kæmi harðast niður á bíllausu fólki og öldruðum. Nauðsynlegt væri því að marka stefnu varðandi fjölda, stærð og legu stórmarkaða en láta ekki tilviljunina eina ráða eins og nú væri. Kristján Benediktsson, borgar- fulltrúi Framsóknarflokksins, færði þau rök fyrir andstöðu sinni við skipulagstillöguna að hún mót- aðist um of af stórmarkaðinum. Verzlunarrýmið samkvæmt henni væri alltof mikið og mundi yfir- skyggja aðra starfsemi á svæðinu, svo sem menningarstofnanir. Stórmarkaður tvöfalt stærri en Hagkaup eru nú ætti ekki heima á þessum stað. Hans vegna færi of mikið land undir bílastæði eða um 10 þúsund fermetrar. Þá ræddi hann um áhrif stórmarkaðar og nokkurra tuga sérverzlana á verzl- anir í nágrenninu og við Lauga- veginn, kostnað af umferðamann- virkjum sem borgin þyrfti að byg&ja vegna hins mikla verzlun- arrýmis og ennfremur gerði hann gatnakerfið að hverfinu og frá að umræðuefni. í máli Sigurðar E. Guðmunds- sonar, borgarfulltrúa Alþýðu- flokksins, kom fram að hann teldi margt benda til þess, að stórkost- leg offjárfesting færi fram í bygg- ingu þeirrar verzlunarsamstæðu, sem ætlunin væri að reisa á svæð- inu og kvað ekki liggja fyrir upp- lýsingar um hver kostnaður borg- arsjóðs af framkvæmd skipulags- ins yrði og hverjar yrðu tekjurnar. Borgarfulltrúar Alþýðubanda- lagsins sögðu m.a. að í þessu skipulagi væri ekki sýnt fram á að umferðarmálin yrðu leyst með viðunandi hætti, alltof mikið rúm væri ætlað fyrir stórmarkað og verzlanir honum tengdar en sam- kvæmt könnun á verzlunarþörf í Reykjavík væri þar um alranga staðsetningu að ræða. Yrði þetta skipulag samþykkt væru það al- varleg skipulagsmistök. Davíð Oddsson, borgarstjóri sagði að í þeim tillögum að mið- svæði Nýja miðbæjarins sem fyrir lægju fælist stefnubreyting. Hinn langi tími sem ekkert raunhæft gerðist í uppbyggingu þessa svæð- is sannaði hve rangt gamla skipu- lagið væri. Alþýðubandalagið hefði komið með breytingartillög- ur við skipulagið 1975, en í tíð vinstri meirihlutans hefði lítið gerst, en þá hefði Alþýðubanda- lagið haft forsjá í þessum mála- flokki. Á því kjörtímabili hefðu engar hugsanir verið færðar í let- ur sem byggjandi væri á. Síðan væri mikil hreyfing komin á þessi mál. Þarna væri allsstaðar verið að byggja á rúmlega ári. Umræður minnihlutans um þörfina fyrir verzlunarrými, til- vitnanir í verzlunarskýrslur og til- lit til kaupmanna hefðu falskan tón, þegar umræður um stórmark- að á svæði hafnarinnar í nóvem- ber 1979 væru hafðar í huga og hann var „heimilaður" í andstöðu við álit m.a. umferðarnefndar og hafnarstjórnar. Þetta svæði væri ætlað fyrir verzlun og viðskipti og ef slík aðstaða byggðist ekki upp þarna mundi hún byggjast utan borgarmarkanna. Gatnagerðargjöld mundu sam- kvæmt áætlun mæta 70—80% kostnaðar við að gera þetta svæði byggingarhæft, og væri það betri niðurstaða en víðast annars stað- ar. Um það hver ætti að ákveða stærð verzlunar á þessum stað, þá væri sú ákvörðun fyrst og fremst kaupmannsins, en ekki í höndum sjálfskipaðra forsjáraðila. Varð- andi samræmingu á þeim 25 smá- verzlunum sem ráð væri fyrir gert, þá væri sú skipulagning nú í höndum Egils Skúla Ingibergsson- ar, fyrrverandi borgarstjóra. Vegna orða um að erlendis væru stórmarkaðir venjulega byggðir í útjaðri borga þá væru aðrar að- stæður hér á landi. Reykjavíkur- borg ætti meginþorra landsins innan borgarmarkanna og verð á landi hækkaði ekki eða lækkaði eftir svæðum. Sagði borgarstjóri að í lok þessa kjörtímabils yrði meginhluti þessa svæðis byggður. Málinu var vísað til umhverfismálaráðs og verður "það afgreitt á fundi borg- arstjórnar nk. fimmtudag.

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.