Morgunblaðið - 06.12.1983, Blaðsíða 32

40
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 6. DESEMBER 1983
Þjóðarbókhlaðan var byggd með Hiinnebeck-steypumótum.
Um 10 ár frá því að notkun Hiinnebeck-steypumóta hófst hér á landi:
Mikill tímasparnaður
samfara notkun þeirra
— segja talsmenn Aseta sf., sem flytur mótin inn
UM ÞESSAR mundir eru liðin tíu
ár síðan innflutningur á Hiinne-
beck-steypumótum hófst. A þess-
um tíma hafa nálægt eitt þúsund
íbúðir og margar aðrar byggingar
verið steypt í Hiinnebeck-kerfis-
mótum. Frá því fyrstu mótin komu
hingað til lands, hefur fjölbreytni
þeirra aukist og nú er hægt að
steypa alls konar hús í þessum
mótum, að sögn talsmanna Aseta
sf., sem flytur mótin inn.
Hiinnebeck-kerfismótin eru
úr heit-galvaníseruðu stáli.
Þrátt fyrir mikla seltu við
strendur landsins hafa mótin
lítið látið á sjá frá því þau komu
hingað í upphafi og eru því flest
þeirra enn í fullri notkun. Þessi
mót spara mikinn tíma við
mótauppsláttinn.
Eins og áður segir, endast
mótin mjög vel og eru nánast
engin afföll af þeim miðað við
afföllin, sem verða þegar timbur
er notað við mótauppsláttinn.
Dæmi eru til þess, að tíma-
sparnaðurinn við byggingu átta
hæða fjölbýlishúss og lægri
taxti húsasmiða hafi greitt upp
stofnkostnaðinn við steypumót-
in og verktakinn átt þau skuld-
laus eftir, þegar framkvæmdir
hófust við næsta hús. Flestir
byggingaverktakar hafa reynt
að auka hagkvæmni og hagræð-
ingu í byggingariðnaðinum og
hefur það leitt til þess að unnt
er að reisa hús í dag á skemmri
tíma en áður og með minni til-
kostnaði, án þess að í nokkru sé
slegið af kröfum til húsagerðar.
Byggingaverktakar, stórir og
smáir, hafa notað Húnnebeck-
kerfismótin og sem dæmi um
hús, sem byggð hafa verið með
þeim má nefna þjóðarbókhlöð-
una, hús Framkvæmdastofnun-
arinnar, nýja útvarpshúsið,
Geðdeild Borgarspítalans og
fjölmörg einbýlishús og fjölbýl-
ishús.
Húnnebeck-fyrirtækið er
vestur-þýskt og er hið stærsta
sinnar tegundar í heiminum.
Það framleiðir samnefnd
steypumót af mörgum gerðum
en einnig vinnupalla og fleira
fyrir byggingariðnaðinn.
Fyrirtækið Aseta sf. hefur frá
stofnun, eða undanfarin þrjú ár,
flutt inn Húnnebeck-mótin. As-
eta er ráðgjafa- og þjónustu-
fyrirtæki fyrir fyrirtæki í bygg-
ingariðnaði. Á næsta ári hyggst
Aseta sf., kynna nokkrar vélar
og tæki, sem auðvelda mönnum
enn frekar störfin í byggingar-
iðnaðinum.
VIÐSKIPTI
VIÐSKIPTI - EFNAHAGSMÁL - ATHAFNALÍF
— UMSJÓN SIGHVATUR BLÖNDAHL —
Minnkandi verðbólga í EBE-löndunum:
Meðaltalsverðbólga
um 8,4% í löndunum
Framfærslukostnaður hækkaði um
0,8% að meðaltali í október
Framfærslukostnaður hækkaði
um 0,8% að meðaltali í löndum
Efnahagsbandalags Evrópu, EBE,
í októbermánuði, samkvæmt upp-
lýsingum bandalagsins. Verðbólga
á síðustu tólf mánuðum í löndum
bandalagsins var um 8,4% að með-
altali.
Framfærslukostnaðurinn
hækkaði um 0,4% í Hollandi og
þar var verðbólga um 2,4% á
síðustu tólf mánuðum. í Vest-
ur-Þýzkalandi hækkaði fram-
færslukostnaður ekkert í októ-
ber og þar var verðbólga á síð-
ustu tólf mánuðum 2,6%. I
Bretlandi hækkaði framfærslu-
kostnaður um 0,3% i október, en
mánuðum var um 5,0%.
í Danmörku hækkaði fram-
færslukostnaður um 0,5% í
októbermánuði sl. og verðbólga
var um 5,3% á síðustu tólf mán-
uðum. í Belgíu hækkaði fram-
færslukostnaður ekkert í októ-
bermánuði sl., en verðbólga þar í
landi síðustu tólf mánuði var
um 6,5%. í Luxemborg hækkaði
framfærslukostnaður um 0,9% í
októbermánuði sl., en verðbólga
þar í landi á síðustu tólf mánuð-
um er talin vera um 8,4%.
færslukostnaður um 0,7% í
októbermánuði sl., en verðbólga
á síðustu tólf mánuðum er talin
vera um 10,3%. Á Ítalíu hækk-
aði framfærslukostnaður um
1,7% i októbermánuði, en verð-
bólga þar í landi á síðustu tólf
mánuðum er talin vera um
13,3%. Loks hækkaði fram-
færslukostnaður í Grikklandi
um 2,0% í októbermánuði sl., en
verðbólga á síðustu tólf mánuð-
um er talin vera um 20,8%.
Talsmaður EBE sagði að verð-
bólga væri alls staðar á áfram-
haldandi undanhaldi í banda-
lagslöndunum, sem væri góðs
viti.
Bfla- og vélhjóla-
framleiösla jókst
um 3,8% í Japan
BÍLA- OG vélhjólaframleiðsla
jókst um 3,8% í októbermánuði
sl. í Japan, ef tekið er mið af
sama tíma í fyrra, samkvæmt
upplýsingum samtaka jap-
anskra bflaframleiðenda.
Heildarframleiðslan í
október sl. var 923.956 eintök,
en til samanburðar var fram-
leiðslan í október í fyrra sam-
tals 890.131 eintök. Október
var sjötti mánuðurinn í röð,
sem bíla- og vélhjólafram-
leiðsla eykst í Japan.
Aukningin í framleiðslu á
venjulegum fólksbílum var
um 7%, en aukningin í stærri
fólksbílum var nokkru meiri,
eða um 8,5%. Um 10% aukn-
ing varð í framleiðslu á vöru-
bílum, en hins vegar var
verulegur samdráttur í fram-
leiðslu á fólksflutningabílum
ýmis konar. Framleiðsla á
mótorhjólum dróst síðan
saman um liðlega 46%.
Liðlega 50 ár frá
stofnun Danfoss
Héðinn hóf viðskipti við fyrirtækið árið 1950
DANFOSS, eitt af þekktari iðnfyrir-
tækjum Danmerkur, sem er íslend-
ingum að góðu kunnugt, er 50 ára á
þessu ári, en Héðinn hf., sem hefur
umboð fyrir Danfoss, hóf viðskipti
við það fyrir liðlega 30 árum, eða
árið 1950.
Eins og oft vili verða hófst vel-
gengni Danfoss með góðri hug-
mynd. Mads Clausen stofnaði
fyrirtækið 1933, en sem ungur
tæknifræðingur fékk hann hug-
myndina að nýstárlegum þenslu-
loka til nota í frystikerfum. Hann
framleiddi 466 slíka loka í 20 fer-
metra skúr á bóndabýli föður síns.
Sem dæmi um þróun fyrirtækis-
ins má nefna, að árið 1935 störf-
uðu 4 starfsmenn bjá því, árið
1943 voru starfsmennirnir orðnir
37. Tíu árum, síðar árið 1953, voru
starfsmenn Danfoss orðnir 1.000
talsins og í dag starfa liðlega
11.000 starfsmenn hjá fyrirtæk-
inu.
Árlegt söluverðmæti Danfoss er
um þessar mundir nálægt 4 millj-
örðum danskra króna, sem svarar
til tæplega 12 milljarða íslenzkra
króna. í því sambandi má skjóta
að, að tekjuliður fjárlaga íslenzka
ríkisins var um 13 milljarðar
króna á árinu 1982.
Nú rekur Danfoss verksmiðjur í
Danmörku, Vestur-Þýzkalandi,
Bandaríkjunum, Kanada og í Jap-
an. Söluskrifstofur eru síðan í 15
löndum, 40 þjónustumiðstöðvar
eru víðs vegar um heiminn og um-
boðsaðilar eru í 90 löndum. Dag-
lega eru framleiddar 80 þúsund
einingar í þær 300 mismunandi
gerðir tækja sem Danfoss selur.
Það var árið 1950, sem Vél-
smiðjan Héðinn hf. hóf að skipta
við Danfoss eins og áður sagði.
Um það leyti starfaði hjá Héðni
danskur tæknifræðingur, sem
þekkti vel til framleiðslu Danfoss.
Fljótlega voru teknar upp viðræð-
ur milli aðila, sem leiddu til þess,
að Héðinn tók að sér umboð fyrir
Danfoss hér á landi.
Úr einni verksmiðja Danfoss.