Morgunblaðið - 05.04.1984, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 5. APRÍL 1984
37
Þórarin, sem drukknaði ungur við
sjóróðra á Stokkseyri; Rannveigu,
sem nú er sjúklingur á Elliheimil-
inu Grund, og Sigurjón, sem var
yngstur þeirra systkina.
Þótt umsköpun íslensks þjóðfé-
lags væri mikil á ofanverðri nítj-
ándu öldinni og byrjun þeirrar
tuttugustu og vonin um bættan
hag og betra líf væri mikil og
sterk, þá voru þetta þó engir hag-
sældar- eða blómatímar fyrir ís-
lenska alþýðu, eins og flóttinn til
Ameríku ber gieggst vitni um.
Þau Jón Þorleifsson og Sigur-
veig Þórarinsdóttir fóru ekki
varhluta af þessum erfiðleikum.
Eftir stutta samveru urðu þau að
bregða búi og fara í húsmennsku.
Við það tvístraðist fjölskyldan og
fóru sum börnin í fóstur en önnur
voru með foreldrum sínum. Þetta
hafa verið þeim ólýsanlega þung
spor. Sorgarsaga svo margra
ungra hjóna á þessum árum.
Þegar þetta gerðist var Sigurjón
á fyrsta ári. Hann var þá tekinn í
fóstur af þeim hjónum Guðrúnu
Vigfúsdóttur og Sigurði Jónssyni,
sem þá bjuggu í Kolsholti í Flóa.
Um þessi hjón, sem þannig gengu
honum í foreldrastað, talaði Sig-
urjón jafnan af mikilli ástúð og
virðingu, en maður skynjaði í við-
ræðunum við hann, að honum
sviðu sárt miskunnarlaus örlög
foreldra sinna og söknuðurinn yfir
að fá ekki að aiast upp í skjóli
þeirra.
Þegar Sigurjón var 12 ára lést
Sigurður fósturfaðir hans. Árið
eftir brá fóstra hans búi og flutt-
ist austur á land að Desjarmýri í
Borgarfirði, en sonur hennar, séra
Ingvar Sigurðsson, var þá orðinn
pretur þar fyrir tveimur árum.
Með Guðrúnu fluttist dóttir henn-
ar Guðfinna (sem síðar varð eig-
inkona Emils Jónssonar f.v. ráð-
herra), Sigurjón og Elísabet Jóns-
dóttir vinnukona, sem segja má að
yrði frá upphafi önnur fósturmóð-
ir Sigurjóns á þessu heimili, enda
bar hann mikla ástúð í brjósti til
hennar og reisti henni bautastein,
þar sem hún hvílir í kirkjugarðin-
um í Borgarfirði.
Á Desjarmýri í Borgarfirði
dvaldi Sigurjón í alls 11 ár, eða til
tuttugu og fjögurra ára aldurs, að
hann stofnaði sitt eigið heimili.
Desjarmýri var þá og er enn
einstakt menningarheimili. Á
þessum tímum, þegar skólaganga
barna og unglinga var mjög tak-
mörkuð, voru slík heimili sem hin-
ir bestu skólar, bæði í bóklegum
sem verklegum greinum og þannig
hygg ég að Desjarmýrarheimilið
hafi reynst Sigurjóni.
Ungmennafélagshreyfingin
hafði á þessum árum fest rætur í
flestum byggðum á íslandi og efldi
æskufólk til iðkunar margskonar
íþrótta, framtaks og samtaka. Svo
var þá einnig um Borgarfjörð.
I þessu umhverfi lifði Sigurjón
sína æsku og manndómsár og veit
ég af þeim viðræðum sem við átt-
um oft um þetta tímabil í ævi
hans, að þetta andrúmsloft félags-
hyggju og framfara veitti honum
mikinn þroska andlega sem lík-
amlega. Alltaf fannst mér sem
þetta tímabil í lífi hans væri
sveipað rómantískum Ijóma og
Borgarfjörður og fólkið sem hann
dvaldi þar með, ætti nokkurs kon-
ar heiðurssess í huga hans. Þar
kynntist hann líka stúlkunni, sem
varð lífsförunautur hans, Vil-
borgu Pálsdóttur, en hún var dótt-
ir hjónanna Páls Sigurðssonar
sem ættaður var frá Borgarfirði
og Margrétar Grímsdóttur, ættað-
ri úr Fljótsdal á Héraði.
Möguleikar fyrir ungt fólk með
mikla athafnaþrá voru ekki miklir
í Borgarfirði. Því var það að Sig-
urjón og Vilborg ákváðu að flytj-
ast með foreldrum Vilborgar og
systkinum til Norðfjarðar. Þetta
var árið 1925. Þegar til Norðfjarð-
ar kom stofnuðu þau sitt eigið
heimili. Sama ár fæddist þeim
fyrsta barnið, dóttir, sem skírð
var Guðrún, nafni fóstru Sigur-
jóns.
Á þessum árum var Norðfjörður
í örum vexti. Uppistaða atvinnu-
lífsins var þróttmikil vélbátaút-
gerð og samfara henni mikil salt-
fiskverkun, en einnig var afli
keyptur af útlendum veiðiskipum.
Auk þess var, i ört vaxandi bæ,
allmikil byggingarvinna. Atvinna
var því næg mestan hluta ársins,
þótt launin væru lág, en öflug
verkalýðshreyfing á Norðfirði gaf
von um betra líf og bætta afkomu.
Fyrstu árin vann Sigurjón hin
fjölbreyttustu störf, við útgerð,
landbúnað, byggingarvinnu og
flutninga á hráefni til beinamjöls-
verksmiðju.
Hann varð fljótt eftirsóttur i
vinnu vegna dugnaðar, lagvirkni
og vandvirkni. Sjálfur hafði hann
lítilsháttar landbúnað eins og títt
var um bæjarbúa þá í minni kaup-
stöðum. En hugur hans stóð til
iðnnáms og fljótlega kom að því að
vonir hans í þeim efnum rættust
og hann hóf nám í múraraiðn hjá
múrarameisturunum Sigurði
Friðbjörnssyni og Jóni Vigfússyni
frá Seyðisfirði og tók hann
sveinspróf árið 1937 og upp frá því
stundaði hann eingöngu bygg-
ingarvinnu.
Sigurjón varð fljótt eftirsóttur
iðnaðarmaður sökum dugnaðar og
vandvirkni og margar þær bygg-
ingar, sem hann sá um múrverk á
hér, hafa staðist tímans tönn í
nær 50 ár og má þar segja að verk
þau lofi meistara sinn.
Á fyrstu árum þeirra Sigurjóns
og Vilborgar á Norðfirði bjuggu
þau í leiguhúsnæði, en á árunum
1932—1933 byggðu þau íbúðarhús-
ið að Miðstræti 12—14 í félagi við
hjonin Svavar Víglundsson og
Halldóru Sigfúsdóttur. Þetta var
hið myndarlegasta og fallegasta
hús og við það komu þau upp fal-
legum garði, sem þau lögðu mikla
alúð við.
Árið 1946 flytja þau Vilborg og
Sigurjón til Hafnarfjarðar með
börn sín ásamt foreldrum Vilborg-
ar. Elsta dóttir þeirra varð þó eft-
ir á Norðfirði, en hún var þá gift
og búin að stofna sitt eigið heimili.
Börn þeirra voru þá orðin sex og
þar af þrjú undir fermingaraldri,
hið yngsta á öðru ári.
Á þessum fyrstu árum eftir
stríð ríkti nokkur óvissa um
atvinnuþróun á landsbyggðinni,
en gróska aftur mikil á Reykjavík-
ursvæðinu, einkum í byggingar-
iðnaðinum. Fyrir duglegan iðnað-
armann voru afkomumöguleikar
því miklu tryggari þar og framtíð
barnanna í menntun og atvinnu-
legu tilliti öruggari. Þetta mun
hafa ráðið úrslitum um að þau
Sigurjón og Vilborg fluttu frá
Norðfirði. Eg veit þó að brottför
þeirra var þeim ekki sársaukalaus.
Þar höfðu þau stofnað sitt heimili
og reist sér fallegt hús. Þar höfðu
öll þeirra börn fæðst og þau og
börnin eignast góða vini. Þau
höfðu tekið þátt í að byggja upp
hinn unga bæ Neskaupstað og séð
hann breytast og þroskast til
betra mannlífs. Eftir slík sam-
skipti hlýtur fólk að skilja eftir
hluta af sjálfu sér og vissulega
gerðu þau það Vilborg og Sigurjón
enda heimsóttu þau Norðfjörð oft
og þá einkum vegna dóttur sinnar
og barnabarnanna og það voru
yndislegir dagar.
Þegar til Hafnarfjarðar kom
hófst á ný baráttan fyrir að skapa
sér traust og fallegt heimili. Fyrst
keyptu þau sér hús á Hverfisgöt-
unni, en byggðu svo fljótlega hús
sitt á Hvaleyrarbraut 5 og voru
ein af frumbyggjum þess byggða-
hverfis. Þetta hús er, á mæli-
kvarða þess tíma sem það var
byggt á, stórt og vandað og við það
hafa þau komið upp gróskumikl-
um og fallegum garði. Fæstir
höfðu þó trú á því þegar fyrstu
trjáplönturnar voru settar þar
niður á hrjóstrugu holtinu, að þær
myndu þrífast þar. En raunin hef-
ur orðið önnur. Falleg tré með
gildum stofnum standa þarna
styrkum rótum og vitna um elju
og umhyggju húsráðenda.
Syðra varð Sigurjón fljótt vel
kynntur og eftirsóttur múrara-
meistari. Tók hann að sér fjöl-
mörg verkefni bæði í Hafnarfirði
og nágrannabyggðarlögum og
hafði jafnan nokkra menn í vinnu,
bæði lærlinga og aðstoðarmenn.
Vinnudagurinn varð oft ótrúlega
langur og strangur og það svo, að
nærri gekk heilsu hans og að því
kom að læknar ráðlögðu honum að
hægja á ferðinni og helst að skipta
um vinnu.
Árið 1959 réðst hann til Ríkis-
spítalanna í umsjónarmannsstarf
og var aðalstarf hans á Vífils-
staðahælinu. Sá hann þar um
breytingar og viðhald og annaðist
ýmsa aðra umsjón. Virtist mér
sem honum félli þetta starf vel og
þætti vænt um það. Þessu starfi
gegndi hann til áramóta 1973 en
hætti þá fyrir aldurs sakir, enda
orðinn sjötíu og tveggja ára.
Hér að framan hefur verið drep-
ið á helstu þætti í lífi Sigurjóns
Jónssonar. Fátækleg upptalning,
sem segir lítið um manninn sjálf-
an og lífsbaráttu hans. Ég hefi
þekkt Sigurjón í meira en 40 ár og
eftir því sem kynni okkar urðu
lengri mat ég hann meir.
Hann var maður stórgeðja og
hreinskiptinn. Vinur vina sinna,
en seintekinn. Raungóður og
hjálpsamur. Hann var einstakt
snyrtimenni og vel á sig kominn
líkamlega og hafði góða greind.
Hann fylgdist jafnan vel með
þjóðmálum og var um tíma virkur
í starfi Alþýðuflokksins. Hann
hafði mikinn áhuga og yndi af
gróðri jarðar. Hafði næmt auga
fyrir náttúrufegurð og gat hrifist
jafnt af fegurð blómaskrúðs sem
hrikaleik öræfanna. Hann hafði
yndi af ferðalögum og ferðaðist
nokkuð bæði innanlands og er-
lendis, en sjóndepra og svo til al-
veg blinda hin síðustu ár ævinnar
hindruðu ferðalög, þótt heilsufar-
ið væri að öðru leyti allgott, þar til
fyrir nokkrum mánuðum.
Ég veit að Sigurjón taldi sig
mikinn gæfumann. Ekki síst
vegna þess að hann hafði eignast
góða, greinda og fallega eiginkonu,
sem axlaði allar byrðar með hon-
um og var börnum þeirra um-
hyggjusöm og góð móðir. Þau
höfðu mikið barnalán og kannski
er það dýrmætust hamingja allra
hjóna.
Börn þeirra eru: Guðrún, eigin-
maður Stefán Þorleifsson, búsett í
Neskaupstað; Margrét, eiginmað-
ur Jóhann Vigfússon, búsett í
Reykjavík; Geir, eiginkona
Bergsveina Gísladóttir, búsett í
Hafnarfirði; Páll, eiginkona Lov-
ísa Guðmundsdóttir, búsett í
Garðabæ; Sigurjóna, eiginmaður
Einar Karlsson, búsett í Garðabæ;
Sigurður Elís, eiginkona Margrét
Jónsdóttir, búsett á Álftanesi.
Alls eiga þau Sigurjón og Vil-
borg 36 afkomendur, auk sex
barna, 16 barnabörn og 14
barnabarnabörn. Þessi hópur
heimsótti ömmu og afa oft á Hval-
eyrarbrautina og voru alltaf vel-
komin, umvafin ástúð og um-
hyKRju.
Við, sem erum innan þessarar
fjölskyldu og margir aðrir, eigum
Sigurjóni mikið að þakka og miss-
ir okkar og söknuður er mikill.
Mestur og sárastur er þó söknuður
Vilborgar. í tæp sextíu ár háðu
þau saman lífsbaráttuna fram til
hans síðustu stundar. En Vilborg
er kona traust og á marga góða að
sem munu styðja hana í sorg
hennar og einmanaleik.
Bæði áttu þau sterka trú og sáu
þar jafnan birtu framundan. Það
mun verða Vilborgu styrkur í sorg
hennar.
Blessuð sé minning Sigurjóns
Jónssonar.
Stefán Þorleifsson
t
Minningarathöfn um son okkar, unnusta, bróður og mág,
PÉTUR SIGURÐ SIGURDSSON
vélstjóra,
Sævióarsundi 9, Reykjavík,
sem lést af slysförum sunnudaginn 11. mars, fer fram i Áskirkju
laugardaginn 7. apríl kl. 14.00.
Þeim sem vildu minnast hans er bent á Slysavarnafélag Islands.
Þýórún Pálsdóttir, Siguröur V. Gunnarsson,
Ester Agnarsdóttir, Sveinn Sigurösson,
Rúnar Sigurösson, Gunnar H. Sigurösson,
Ólafía G. Kristmundsdóttir, Arnbjörg Guömundsdóttir.
t
Eiginmaöur minn,
SIGURJÓN JÓNSSON,
múrarameistari,
Hvaleyrarbraut 5, Hafnarfirói,
veröur jarösunginn frá Hafnarfjaröarkirkju í dag, fimmtudaginn 5.
apríl, kl. 13.30.
Þeim sem vildu minnast hans er bent á líknarstofnanir.
Vilborg Pálsdóttir.
t
Þökkum innilega auösýnda samúð og hlýhug viö andlát og útför
fööur okkar, tengdafööur og afa,
JÓHANNS S.H. GUDMUNDSSONAR,
ísafiröi.
Jón Friörik Jóhannsson, Sigurrós Siguröardóttir,
Sigríður Jóhannsdóttir, Hannes Kristjánsson,
Viggó Jóhannsson, Ósk Hjartardóttir,
Guömundur Jóhannsson,
Halldór Jóhannsson,
Kristínn Jóhannsson
og barnabörn.
t
Þökkum innilega auösýnda samúö og hlýhug viö andlát og útför
eiginmanns míns, föður okkar, fósturföður, tengdaföður, afa og
langafa,
HALLDÓRS ÍSLEIFSSONAR,
Meistaravöllum 21,
Reykjavík.
Sérstakar þakkir færum við Stefáni i Stefánsblómum fyrir veitta
aðstoö.
Magnea Tómasdóttir,
ísleifur Halldórsson, Kolbrún Þorfinnsdóttir,
Esther Halldórsdóttir, Páll Guömundsson,
Birgir Sigurösson, Anna Skaftadóttir,
Halldór Bragason, Sigrún Valgeirsdóttir,
Trausti Bragason, Ingunn Magnúsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
Lokað
Skrifstofur okkar veröa lokaöar eftir hádegi í dag
vegna jaröarfarar SIGURJÓNS JÓNSSONAR, múr-
arameistara.
Sigurður og Júlíus hf.,
Reykjavíkurvegi 60.
Lokað
á skrifstofunni eftir hádegi í dag vegna jarðarfarar
SIGURJÓNS JÓNSSONAR.
Byggðaverk hf.,
Reykjavíkurvegi 60.
SarnafH
- varanleg lausn
VIÐHALDSFRÍTT ÞAKEFNI
Á ÞÖK - Á ÞAKSVALIR
ÁBYRGÐ Á EFNI OG VINNU
UNNIÐALLT ÁRIÐ - SUMAR SEM VETUR
FAGTÚN HF. LÁGMÚLA 7, 105 REYKJAVÍK, SÍMI 28230