Morgunblaðið - 03.06.1984, Blaðsíða 20

Morgunblaðið - 03.06.1984, Blaðsíða 20
68 MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 3. JÚNl 1984 Þorlákshöfn „Þa6 væri nú meiri andskotans ættjarðarástin Frá vinstri: Bói, Sævar, Einar, Hannes og Heimir. Ljósmynd Árni Johnsen U Þeir voru að ræða dagskrá sjð- mannadagsins í Þorlákshöfn og undirbúa hátíðina þegar okkur bar að garði heima hjá Hannesi Sigurdssyni, en hjá honum var Heimir Gíslason skipstjóri sem einnig á sæti í sjómannadagsráði. Ráðið er skipað 5 mönnum, einum frá útgerðarmönnum, einum frá verkalýðsfélaginu, einum frá Lionsklúbbnum, einum frá Kiwan- is og einum frá björgunardeild SVFI. Mikil þátttaka í dagskrá sjómannadagsins Þetta er undirbúningur á hefð- bundinn hátt, sögðu þeir félagar, það er verið að snapa saman eitt og annað og búa til dagskrá. Menn skipta með sér verkum og bera saman bækur sínar, finna út eitthvað sem aðeins lyftir brún á fólki," sagði Hannes. Dagskrá sjómannadagsins í Þorlákshöfn er tveggja daga túr, fyrri daginn er dagskrá við höfn- ina þar sem björgunarsveitin sér um gang mála, þar verður sýnt hvernig gálgi með björgunarbát virkar og björgunarsýning fer fram. Þá fer fram kappróður en Þorlákshafnarmenn eiga tvo kappróðrarbáta með Vestmanna- eyjalaginu. Ávallt hefur verið mikill áhugi fyrir kappróðrinum, spenna og rígur, enda eru bik'-iar og önnur glæsiverðlaun í húfi fyrir utan eðlilegan metnað manna á milli í hita og þunga dagsins. Það róðrarlið sem hefur gert garðinn frægan í róðrinum eru Skvetturnar, harðskeyttar ungar og ólofaðar Þorlákshafn- argyðjur um tvítugt. Þá fer fram koddaslagur, spíruhlaup um spír- ur sem liggja frá bryggju i bát um 15 metra vegalengd og til þess að auðvelda hlaupin á spírunum er borin koparfeiti á brautina. Á laugardagskvöldinu er síðan dans- ieikur. Á sunnudeginum er messa fyrir hádegi, klukkan 1 er farið í skemmtisiglingu á 5—6 bátum og fjölmennir unga fólkið í plássinu í þá ferð. Siglt er 15—20 minútur frá landi eftir veðri og þegar kom- ið er að bryggju aftur er farið f skrúðgöngu frá bryggjunni og í lystigarðinn þar sem hátíðar- dagskrá fer fram, hátíðarræða, veiting verðlauna til aflakóngsins, til aldraðra sjómanna og kepp- enda í kappróðrinum. Þá eru ýmis skemmtiatriði, kórsöngur og fleira en síðast en ekki sízt hið rómaða sjómannadagskaffi slysavarnafé- lagskvenna í félagsheimilinu. Mik- il þátttaka er ávallt hjá Þor- lákshafnarbúum í hátíðarhöldum sjómannadagsins, mest af öllum útihátíðum. „Hér starfa allir við sjóinn og þessi hátíðarhöld koma því við hversdagsbaráttua hjá hverjum og einum staðarmanni," sögðu þeir Heimir og Hannes að lokum. Á lúðulóð í fyrsta sinn vegna kvótans Sævar Kristinsson skipstjóri og útgerðarmaður á Særós var að dudda í um borð í ellefu tonna báti sínum, mála og gera klárt fyrir lúðulínu. „Ég er alls ekki sáttur við kvót- ann,“ sagði hann, „þetta kemur hrikalega út. Vertíðin kom þokka- lega út, því við vorum með 105 tonn í vetur, en ég á ein þrjú tonn eftir af kvótanum, við tókum þennan afla á tveimur og hálfum mánuði. Núna erum við hins vegar að fara á lúðulóð og þessi þrjú tonn af fiski sem ég á eftir skildi ég hreinlega eftir til þess að geta fengið einhvern fisk með lúðunni. Ég hef ekki verið á lúðulínu áður, en líklega byrjum við austur undir Eyiar. Ég tel að það sem mest brennur á sé að breyta kvótakerfinu þann- ig að maður geti komist af með það tæki sem maður er með í höndunum. Við komumst hrein- lega ekki af með þennan afla sem við fáum. Með þessu móti eru menn neyddir til þess að halda áfram að safna skuldum, því menn eru bundnir því atvinnutæki sem þeir eiga og það er ekki hægt að selja það. Við verðum því að fá að fiska til þess að geta borgað af þessu. Ég hygg að það verði best að skipta aflanum til helminga milli báta og togara og taka verð- ur mun meira tillit til mannskap- arins en nú er gert. Hitt er svo annað að það þýðir ekki að láta deigan síga og það er vissulega spennandi að fara á lúðulóð. Þótt staðan sé erfið þá þýðir ekki annað en boða gott hljóð." „Það væri nú meiri andskotans ættjarðarástin“ „Ég er ánægður með mig, hef ekki undan neinu að kvarta í sjálfu sér,“ sagði Bói á Höfrungi, fullu nafni Þorleifur Þorleifsson, en hann var aflakóngur Þorlákshafn- ar á vetrarvertíðinni með á 12. hundrað tonn. „Hitt er annað mál að ég var orðinn fisklaus á miðri vertíð seinni hluta marz. Þá átti ég 60 tonn eftir og varð að slá af, en síðan hef ég svo gott sem lifað á snöpum. Heldur hresstist þetta við 10% kvótaaukninguna. Eins og kvótafyrirkomulagið er afgreitt í dag finnst mér það vera óréttlátt. Það setur stopp á svo marga þegar úthlutað er á einu bretti, ég tel eðlilegra að hafa einhvern hluta af áætluðum afla til þess að færa á milli báta og manna. Ef það er sýnt að einhver sem fær lítinn kvóta sé búinn með hann á miðri vertíð og annar sem ekki virðist geta veitt upp í kvóta, gæti verið eðlilegt að færa á milli. Menn hafa legið eins og ormar á gulli í sam- bandi við kvótann og sumt virðist kynlegt í þeim efnum. Aflabrögðin í gegn um árin? Það er ekkert launungarmál að mér finnst sífellt minnkandi fisk- ur með hverju ári og er ég þó bú- inn að vera í þessu í 42 ár. Það er einnig að margt hefur breyst, sóknin er meiri, veiðarfærin fiskn- ari og tæknin allt önnur. Þessi at- riði bjóða upp á það að maður nær fiskinum hvar sem er. Við hefðum fengið lítið með venjulegum tein- um í vetur eins og fyrir 20 árum. Nú er sótt á allt önnur mið en áður, út á dýpið þar sem ég held að þorskurinn hrygni mun meira en menn reikna með, út í köntunum, og það er líka eins gott ef sú er raunin, því enginn fiskur hefur komið hér upp að suðurströndinni í vetur til hrygningar á hraunun- um hér, enda er alltaf verið að skarka á þessu og auðvitað reynir fiskurinn að finna sér eitthvað annað svæði. Það má líka benda á að togararnir fiskuðu vel úti í djúpkantinum og það vakti mönnum vonir um að fiskurinn gengi grynnra. Ég tel sýnt að við verðum að skipuleggja þetta betur, reikna með minni afla, en þá verðum við jafnframt að kappkosta að fá meira fyrir hvert kíló, gera hrá- efnið að verðmætari vöru. Með þessum mikla verðmun á 1. og 2. flokki er mikil hætta á alls kyns kúnstum í framgangi mála og það er mitt álit að það eigi að leggja ferskfiskmatið niður, og varpa ábyrgðinni beint á seljend- ur og kaupendur, en síðan er nauð- synlegt að hafa strangt eftirlit á vörunni fyrir útflutning, því markaðirnir í dag kaupa ekkert drasl og það á að tryggja að fisk- verkandinn kaupi ekki nema gott hráefni og sjómenn eiga þar af leiðandi ekki að geta selt nema gott hráefni. Markaðirnir kalla á gott hráefni. Þá eigum við í ríkari mæli að stefna á fullvinnslu afurða og um leið þurfum við að minnka yfir- bygginguna, kalla menn meira til ábyrgðar og treysta á þá. Menn eiga að standa ábyrgir fyrir verk- um sínum, menn eiga 100% að bera ábyrgð á sínu og þeir sem gera það standa alltaf upp úr. Ég gef ekkert fyrir þetta útgerð- arvæl sem er í dag, tel það óraunhæft því það er aldrei til sölu sú kolla að ekki séu 40—50 sem vilja kaupa. Menn eru varla að gera þetta upp á þjóðarheill eingöngu, það væri nú meiri and- skotans ættjarðarástin, en hitt er að það þarf að halda vel á spilun- um til þess að þetta gangi upp og það þarf að láta gott mæta illu, láta góða vertíð dekka til dæmis upp slæmt haust, en það eru bara ekki allir sem gera slíkt." Bjartsýni og skynsamleg vinnubrögÖ út úr erfiðleikunum „Staðan er i stuttu máli þannig að það er of lítill fiskur í sjónum og það er ástæðan fyrir frekar lé- legri vertíð hjá okkpr,“ sagði Einar Hannessson skipstjóri og útgerð- armaður í Þorlákshöfn, en Einar brá sér í land i vetur eftir 26 ár samfellt á sjónum. „í sambandi við okkar svæði," hélt hann áfram, „er ég ósáttur við það að Selvogsbankinn skuli vera eins mikið lokaður og raun ber vitni, úr því að kvótinn er ákveðinn á annað borð. Það ætti þá að vera sama hvar þessi tittir eru teknir og að auki er vont að vera að riðlast á öðrum miðum, oft annarra manna heimamiðum, að maður tali nú ekki um keyrsluna og kostnaðinn sem er þessu sam- fara. Nei, ég hef enga trú á að fiskur- inn sé búinn, hann hefur eitthvað minnkað í bili, en á eftir að lagast. Oft hafa íslenzkir sjómenn sótt á fjarlæg mið áður fyrr og varla hefur það verið nema vegna þess að fiskinn vantaði á heimaslóð. Ég hef þá trú að þetta gangi meira í tímabilum en sérfræðingarnir gera ráð fyrir. Ég trúi því ekki sem margir trúa og er bjartsýnn á framtíðina. Hitt er að ég er ekki sáttur við kvótann og tel aflamarkið skyn- samlegri leið, hætta tímabundið til þess að halda í horfinu, þetta kvótafyrirkomulag drepur allt framtak niður og veiðimennsku. Með áframhaldi kvótafyrirkomu- lagsins á þann hátt sem nú er skapast einnig sú hætta að verð á bátum fylgi kvótanum í stað þess að miðast við tækið sjálft. Ég held að það þurfi að endurskoða þetta allt sem fyrst og ekki síðar en í haust, hlú að veiðimennskunni á skynsamlegan hátt. Nú er allt háð ráðuneytunum og miðstýringu og þannig hefur þetta breyst mikið á stuttum tíma. Þeir ungu sjómenn sem eru að taka við kunna ef til vill að sætta sig við þetta fyrir- komulag en það er ekki álitlegt fyrir okkur sem höfum vanist því að spila af fingrum fram eftir veðri og vindum. Vissulega er margt sem kallar á og ekki má gieyma að endurnýja bátaflotann, tækjabúnaðinn sem efnahagur þessarar þjóðar er byggður á, en fyrst er að vera bjartsýnn og vinna sig skynsamlega út úr erfið- leikunum. ' -*.j- f fI

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.