Morgunblaðið - 03.06.1984, Blaðsíða 46

94 MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 3. JÚNÍ 1984
Grindavík
„Kökunni skipt á
rangan hátt —
endað hjá okkur“
\
— spjallað við sjómenn í Grindavíkurhöfn
Grindavík er eitt þeirra dæmigerðu þorpa sem byggir allt á sjónum eins og sagt er. Það lá því
beint við þegar Morgunblaðsmenn voru sendir út af örkinni til að spjalla við sjómenn í tilefni
hátíðisdags sjómanna að koma þar við. Fórum við að sjálfsögðu beint niður að höfn og
hófumst handa á bryggjunni sem nefnd er Miðgarður.
Um borð í Hópsnesinu, talið frá vinstri: Magnús Sigurðsson háseti, Ólafur Ólafsson háseti og Sigurður Ólafsson
kokkur. Árni Kristinsson stýrimaður, skipstjóri í þessum túr, er á innfelldri mynd.
Sveinn Sigurjónsson á Jóhannesi Gunnari GK 74 tekur til hendinni með syni
sínum, Jóhannesi Gunnari Sveinssyni. Hundurinn Prins fylgist með.
Höfum dregist
aftur úr
í launum
Fyrst fórum við um borð í
Hópsnes GK 77. Þar hittum við i
brúnni Sigurð Ólafsson kokk, Árna
Kristinsson stýrimann og Ólaf
Ólafsson háseta. Mikill asi var á
köppunum því þeir voru að leggja
í’ann og ekki vert að tefja þá lengi
þar sem þeim lá á; klukkan eitt
daginn eftir átti að sýna beint frá
leik Stuttgart- og Hamborgarlið-
anna í sjónvarpinu.
Þeir voru ómyrkir í máli yfir
kjaramálunum: „Þau eru fyrir
neðan allar hellur. Þú sérð það að
á meðan við fáum 4% hækkun á
meginhluta okkar kaups fá flestir
í landi 10—12% launahækkun. Við
erum alveg svakalega óhressir
með þetta." Það var kokkurinn
sem mælti þessi orð og stýrimað-
urinn bætti við: „Fiskverðið og þar
með kaupið okkar hefur dregist al-
veg helling aftur úr á undanförn-
um árum, um 30% að minnsta
kosti. Við höfum borið skarðan
hlut frá borði, sérstaklega þegar
litið er til þess að við sjómenn,
sem erum aðeins um 4.000, sköp-
um 70% af útflutningsverðmæti
landsmanna. Þegar þetta er haft í
huga finnst okkur að okkar hlutur
sé lítill," sagði Sigurður. „Ef við
tölum um þetta sem köku þá er
henni skipt á rangan hátt,“ sagði
Árni, „byrjað er að skipta henni i
landi, til dæmis í ráðuneytunum,
en endað hér hjá okkur. Það er
þetta sem okkur svíður undan.“
Sem dæmi um þetta sögðu þeir
að hásetatryggingin væri tæp 20
þúsund. og fyrir það væru menn
skyldugir til að vinna 18 tíma á
sólarhring og 6 daga vikunnar. Þá
barst talið að öryggismálum sjó-
manna. Sögðu þeir að þeim væri ef
til vill ekki svo mikið ábótavant.
„En slæmt er ef einhverjar nýj-
ungar koma fram að þá þurfi allt
að fara í vitleysu eins og gerst hef-
ur. Að menn skuli ekki geta sam-
einast um að koma þeim málum
farsællega í höfn á sem skemmst-
um tíma og sleppt þessum per-
sónulegu svívirðingum sem gengið
hafa á milli manna." Hópsnesið er
á netum og hefur gengið þokka-
lega en dauft er framundan. En nú
var blaðamönnum ekki lengur tii
setunnar boðið, búið að sleppa
landfestunum að aftan og auðsætt
að sjómennirnir ætluðu að ná
leiknum með Ásgeiri Sigurvins-
syni og félögum.
Kvótaskiptingin
í humarnum
glæpamennska
Nokkru austar lá Skúmur GK 22
bundinn við bryggjuna og var þar
mikið at á mönnum, rafsuðumenn
á fullu og sjómennirnir einnig í
samfestingum að hjálpa til. Við
tókum Birgi Smára Karlsson skip-
stjóra tali í brúnni: „Ég var alveg
sáttur við vertíðina sem slíka. Við
vorum með 760 tonn og fjórðu
hæstu hér. Við kláruðum kvótann
okkar ekki. Að vísu var alltaf ver-
ið að breyta þessu. Fyrst fengum
við ákveðinn kvóta sem svo alltaf
var verið að bæta yið. Ég er í
sjálfu sér ekkert á móti kvótanum
en þetta var komið í tóma vitleysu
að hræra svona í þessu í vetur.
Vertíðin var léleg yfir heildina lit-
ið, aðeins tveir eða þrír bátar náðu
kvóta sínum og mikill ufsi var hjá
þeim bátum sem fengu einhvern
afla.“
„Við erum búnir að vera í stoppi
í hálfan mánuð við að umbreyta
bátnum. Verið er að setja í hann
nýjan gálga og fleira enda var
hann bara með síðutroll. Við von-
umst til að komast út fljótlega og
förum þá á humar á svæðinu á
milli Eldeyjar og Vestmannaeyja.
Þeir hafa verið að fá þar fínan
afla, þetta 100 til 170 kíló í hali,
sem er mjög gott. Annars er þessi
kvótaskipting í humarnum algjör
glæpamennska. Þetta-er í fyrsta
skipti sem úthlutað er kvóta á
hvern bát en áður hefur verið i
gildi heildarkvóti á alla bátana,
sem ég veit ekki annað en hafi
gefið góða raun. Það magn sem
menn fá úthlutað mega menn vera
að veiða í tvo og hálfan mánuð.
Þetta bíður, að mínu mati, upp á
meiri freistingu en góðu hófi
gegnir. Þá á ég við að menn drepi
meira en áður, hendi því lakasta í
sjóinn og komi bara með stærsta
humarinn í land þar sem helm-
ingsmunur er á 1. og 2. flokki og 3.
flokkur aðeins brot af 1. flokki."
Birgir Smári var einnig gagn-
rýninn á möskvastærðina við
þorskveiðarnar. „Alltaf er verið að
leyfa smærri og smærri möskva
og alltaf fyrr á vertíðinni. Með
þessu er verið að fara í sama farið
og togararnir hafa verið í, það er
að drepa smáfiskinn. Mér finnst
þetta mikil öfugþróun, það verða
bara smærri kvikindi sem koma á
land. Það er ekki þannig, ég tek
þátt í þessum skrípaleik eins og
aðrir. Annað þýðir ekki því annars
situr maður bara eftir og hinir
koma með þetta í land,“ sagði
Birgir Smári Karlsson.
Lítið annað
að gera hér
í Grindavík
Birgir Smári leiddi okkur niður
í matsal og þar hittum við einn
skipverja hans, Bjarna Guð-
brandsson 2. vélstjóra að máli.
Hann sagðist hafa verið fjögur ár
til sjós. „Það var ekki ætlunin að
gera það en það er bara svo lítið
annað um að vera hér í Grinda-
vík,“ sagði Bjarni þegar við spurð-
um hann hvort hann væri í fram-
tíðarstarfinu. Af illri nauðsyn?
„Nei, ekki er það svo slæmt, en
maður fær ekkert annað betur
launað starf í landi nema vera
menntaður til einhvers þar,“ sagði
Bjarni. Bjami er fjölskyldumaður
og sagði aðspurður um hvort úti-
vistin væri ekki leiöinleg: „Maður
venst á þetta. Verst var þetta til
að byrja með en ég get ekki verið
að kvarta neitt yfir þessu."
— Ert þú ánægður með kaupið?
„Kaupið er auðvitað aldrei nóg,
það er á hreinu. Annars er ekki
hægt að miða við þennan bát því
við vorum fjórðu hæstir hér, en
vertíðin er búin að vera mjög léleg
hjá mörgum, alveg hrikalega léleg.
Það eina sem svo er framundan er
að slíta upp þessi humarkvikindi
sem við fengum í okkar hlut.“ Að-
spurður um hvernig kvótaskipt-
ingin verkaði á lifið í Grindavík
sagði Bjarni: „Hennar er ekki far-
ið að gæta að ráði þar sem fæstir
hafa náð sínum afla ennþá. En
auðvitað er uggur í fólki yfir
minnkandi afla hjá bátunum,"
sagði Bjarni Guðbrandsson.
Kvótinn enn ekk-
ert heft okkur
Hrafn Sveinbjarnarson II lá við
Viðlagasjóðsbryggjurnar sem þeir
Grindvíkingar kalla svo en heitir
víst „Gosi“ á skýrslum. Skipstjór-
inn, Ásgeir Magnússon, stóð á
bryggjunni og ræddi við iðnað-
armenn úr vélsmiðjunni sem voru
að dytta að bátnum hjá honum.
„Við erum nýhættir á vertíðinni,
vorum á netum en tókum upp fyrir
helgina,“ sagði Ásgeir er við tók-
um hann tali. „Þetta gekk illa, við
fengum ekki nema rúm 600 tonn.
Við fiskuðum ekkert upp i kvót-
ann, langt frá því, þó við hefðum
bara fengið meðalkvóta. Þetta
gekk einfaldlega illa hjá okkur.
Við lentum einhvern veginn fram
hjá ufsanum sem margir komust i
og vorum því í lægri kantinum,"
sagði Ásgeir þegar við spurðum
hann hvernig vertíðin hefði geng-
ið.
„Við erum að gera klárt fyrir
rækju, förum í hana eftir sjó-
mannadaginn,“ sagði Ásgeir að-
spurður um hvað tæki nú við.
„Báturinn hefur verið leigður
vestur á ísafjörð, með mann-
skapnum á, til rækjuveiða. Ég er
að vona að það verði gott, það var