Morgunblaðið - 04.12.1984, Page 15

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 4. DESEMBER 1984
15
„Börnin eru frum-
legustu skáldin“
Morgunblaöið/Bjarni.
Ármann Kr. Einarsson með nýjustu bók sína „í ræningjahöndum".
*
— segir Armann
Kr. Einarsson, en
50 ár eru nú liðin
frá því að hann gaf
út sína fyrstu bók
NÚ ERU liðin 50 ár frá því að
Armann Kr. Einarsson gaf út sína
fyrstu bók, en það var smásagna-
safnið „Vonir“. Síðan hefur hann
gefið út hátt í 40 bækur um dag-
ana.
„Ég fékk engan útgefanda að
minni fyrstu bók og gaf hana þvf
út sjálfur," sagði Armann Kr.
þegar blm. hitti hann nýlega, en
Vaka gefur nú út fyrir jólin bók-
ina „í ræningjahöndum" sem er
sú þriðja í bókaflokknum Ævin-
týraheimur Ármanns. Allar
þessar bækur hafa komið út áð-
ur en Ármann hefur nú endur-
skoðað þær og aukið við að
nokkru.
„Ég var aðeins 19 ára þegar ég
gaf út „Vonir“ og sló víxil fyrir
útgáfunni. Bókin seldist ekkert
enda hafði ég ekki tök á dreif-
ingu og tók því til bragðs að
ferðast með bókina og selja. Mér
var tekið mjög misjafnlega og
var þetta mjög ævintýraleg sölu-
ferð, en ég kom þó skuldlaus úr
henni.
Eftir þetta var ég sannfærður
um að ekki væri hægt að lifa af
ritstörfum hér á landi og fór því
í Kennaraskólann. Árið 1937 gaf
ég svo út aðra bók, barnabókina
„Margt býr í fjöllunum“. Eftir
það skorti mig aldrei útgefend-
ur.“
— Þú hefur síðan valið að
skrifa fyrir börn?
„Það er miklu skemmtilegra
að skrifa fyrir börn en fullorðna.
Börnin eru svo frjáls og óþving-
uð og eru opin fyrir hvers kyns
skemmtilegum uppátækjum.
Þau eru líka mjög þakklátir les-
endur. Börnin hugsa öðruvísi og
maður þarf að setja sig inn í
hugarheim þeirra, þarf eiginlega
að vera barn í hjarta sínu til að
geta skrifað fyrir þau.
Ég hef ekkert gert af því að
skrifa vandamálabækur því ég
held að börn vilji lesa eitthvað
létt og skemmtilegt, og ég held
að ævintýrin séu aftur að ná upp
á pallborðið hjá börnum. Börn
hafa ríka tjáningarþörf og þau
hafa mikið hugmyndaflug og það
fer ekki á milli mála að þau eru
frumlegustu skáldin sem við eig-
um.“
— Nú hefur þú verið kennari í
fjóra áratugi og hefur væntan-
lega lagt mikið upp úr lestri og
bókmenntum í kennslu?
„Ég hef gert mikið af því að
lesa fyrir börn og tala við þau
um bókmenntir í kennslu og
hafa það verið langskemmti-
legustu stundirnar. Kennarar og
skólabókaverðir hafa miklu
hlutverki að gegna að glæða ást
barna á bókum.
Foreldrar ættu líka að gefa sér
meiri tíma til að tala við börnin
og segja þeim sögur, og ræða um
bækur sem þau eru að lesa. Núna
er lítið um það að afi og amma
séu á heimilum en þau gáfu sér
mikinn tíma til að sinna þeim
áður. Börn hafa heldur ekki eins
miklu hlutverki að gegna í nú-
tíma samfélagi eins og t.d. þegar
ég var að alast upp, núna verða
þau sjálf að finna sér verkefni og
hafa ofan af fyrir sér, oft á tíð-
um hafa þau ekki annan félags-
skap en sinn eigin og ala sig upp
sjálf. En þó svo að tíðarandinn
breytist þá breytast þau ekki
neitt innst inni. Það er enginn
munur á börnum núna en þegar
ég byrjaði að kenna, nema
kannski að þau eru ófeimnari nú
en áður.
— Hvað finnst þer hafa
breyst núna varðandi barnabæk-
ur frá því þú hófst ritstörf?
„Það hafa náttúrulega orðið
ýmsar breytingar til batnaðar á
þessum tíma. En þó er allt of
lítið barnaefni í fjölmiðlum, það
vantar eiginlega alla umræðu
um barnabókmenntir. Það er
skylda að gera miklar kröfur til
barnaefnis og hafa fasta gagn-
rýnendur við blöðin.
Bækur eiga erfitt uppdráttar
núna og barnabækur standa
hvað verst að vígi, ekki síst
vegna þess að þær eru dýrari í
útgáfu vegna þess að þær eiga að
vera myndskreyttar, einnig er
venja að barnabækur verði að
vera allt að helmingi ódýrari í
sölu. Erlendar myndabækur
hafa keppt mjög við íslenskar
barnabækur undanfarin ár.
— Er það hættuleg þróun?
„Alveg tvímælalaust stór-
hættuleg þróun því að börnin
venjast af því að lesa bækur með
því að lesa myndabækur, það má
segja að þau lesi myndirnar.
Hins vegar er rétt að mynd-
skreyta sögubækur því þær örva
lestrarlöngunina.
Það er ekki æskilegt að hafa
mjög skörp skil á milli barna-
bóka og annarra bóka, góðar
bækur eru fyrir alla, en sérstak-
ar barnabækur þurfa að vera
með nokkrum öðrum blæ, og
með einfaldari atburðarás.
Núna er líka svo mikið annað
á boðstólum fyrir börn, alls kon-
ar hlutir sem ganga undir nafn-
inu leikföng, sem mér finnst for-
eldrar leggja of mikið kapp við
að gefa börnum, því ég er sann-
færður um að ekkert kemur í
stað bókarinnar.
Það má eiginlega segja að allir
íslendingar séu skáld. Þegar litið
er aftur í aldir þegar þjóðina
skorti allt þá átti hún alltaf eitt
í ríkum mæli, hið auðuga innra
líf og skóp ódauðlegar bók-
menntir.
Ég held að það hafi ekki síst
verið sögugleðin sem bjargaði
þjóðinni í þrengingum. Nýlegt
dæmi um það er um ungmennin
sem björguðust á dögunum eftir
miklar hrakningar, þau sögðust
aldrei hafa misst vonina en
gengið um og sagt sögur. Ætli
það sé ekki fyrst og fremst bókin
sem gerir fslendinga hamingju-
sömustu þjóð í heimi?“
SN
Litli leikklúbburinn, ísafirði:
Þið munið hann Jörund frumsýnt
LITLI leikklúbburinn á fsafírði hefur
nú byrjað sitt 20. ieikár. Undanfarnar
vikur hafa staðið yfír æfíngar á söng-
leik Jónasar Árnasonar, Þið munið
hann Jörund. Frumsýning verður
annað kvöld, miðvikudaginn 5. des-
ember. Leikstjóri er Rúnar Guð-
mundsson og alls taka 30 manns þátt
I flutningi verksins, auk þess sem
fjöldi annarra fsfírðinga hefur lagt
hönd á plóginn.
Með helstu aðalhlutverk fara
Guðjón Ólafsson í hlutverki Jör-
undar, Helgi Björnsson leikur
Charlie Brown, óðinn Valsson er í
hlutverki Kaddie og Studiosus leik-
ur Gústaf Óskarsson. Pétur Guð-
mundsson hefur yfirumsjón með
leikmynd og Gréta Gunnarsdóttir
með búningum.
Matar- og kaffi-
stellin komin.
Kopar og silfur-
sápan fáanleg
afltur.fakmark-
aöar btrgöir.
Jólabjallan 24
karafpulTjáÖems"
-4cri 38D. J5la=i
plattarnir, Jóla-
bollinn uppseld-
ur. væntanlegur
aftur um miöjan
þennan mánuö.
Þeir sem eru orönir umboösmenn fyrir Konung-
ja úti á landi eru:
Vestmannaeyjar, Eýjablómið.
Keflavík, Versl. Róm.
Akureyri, Ámaro.
Reykjavík, Ullarhúsið Hafnarstræti.
Konunglega
HverfisgÖtu 49, sími 13313.
Fyrirlestur um ger-
manska málfræði
FABRIZIO D. Rashcellá, lektor í ger-
manskri málfræði við Flórensháskóla,
flytur opinberan fyrirlestur I boði
heimspekideildar Háskóla fslands og
íslenska málfræðifélagsins miðviku-
daginn 5. desember 1984 kl. 17.15 f
stofu 422 í Árnagarði.
Fyrirlesturinn nefnist „Germönsk
málfræðirit miðalda“ og verður
fluttur á íslensku.
Fabrizio D. Raschellá hefur m.a.
séð um vísindalega útgáfu á Ann-
arri málfræðiritgerðinni í Snorra-
Eddu og er nú staddur hér á landi
við rannsóknir. Fyrirlesturinn er
öllum opinn.
(Frétt fr» Uéskól. fslands.)
Maxis hillusamstæðan
ISLENSKUR HÚSBÚNAOUR
HONNUN PETUR B LÚTHERSSON
AXIS
AXEL EYJÓLFSSON
SMIÐJUVEGI 9, SlMi 91 43500