Morgunblaðið - 03.01.1985, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 3. JANÚAR 1985
Formaður heimsfriðarráðsins:
Fær ekki að koma
til Bretlandseyja
Ixindon, 2. janúar. AP.
SOVÉZKUM embættismanni, prófessor Tair F. Tairov, sem er formaóur
Heimsfriöarráósins, hefur verið synjað um að stíga fsti á brezka grundu til
þátttöku í „réttarhöldum" gegn kjarnavopnum.
Ástæðan fyrir synjuninni er sú Við „réttarhöldin" á að úr-
að nærvera Tairovs er sögð mundu
ekki vera í almannaþágu. Heims-
friðarráðið er áróðurstæki Sov-
étmanna á vesturlöndum.
skurða hvort kjarnavopn standist
alþjóðalög. Að þeim standa lög-
fræðingar sem barizt hafa gegn
kjarnavopnum.
Óveðrið í Bandaríkjunum:
Einn fórst og
þriggja saknaö
New York, 3. janúar. AP.
AÐ KVÖLDI gamlársdags brast á mikið hvassviöri, sem batt á votan, kaldan
og stormasaman hátt enda á árið 1984 um svo til öll Bandaríkin. í Texas
urðu mikil flóð eftir ofsarigningu og fellibyl. Einn maður fórst og þriggja er
enn saknað.
Þá slösuðust um 30 manns í
fellibyl í Suður-Texas og snjó-
koma var mikil allt frá Montana
til Michigan.
Eftir rigninguna kólnaði mikið
og myndaðist þá ís víða á þjóðveg-
um og veðurstofan spáði allt að 20
sm snjókomu i Missouri, Kansas,
Illinois og Wisconsin, þegar
hvassviðrið gengi norður yfir til
Vatnanna miklu.
O’Hare-flugvelli í Chicago, sem
er einn af fjölförnustu millilanda-
flugvöllum í heimi, var lokað I
u.þ.b. hálftíma frá því um kl. 21.30
vegna ísmyndunar og snjókomu,
að sögn forráðamanna vallarins.
Á gamlársdag kom fram hjá
haf- og veðurfarsrannsóknastofn-
uninni, að um 124 manns hefðu
farist í fellibyljum í Bandaríkjun-
um árið 1984. Er það mesta
manntjón sem orðið hefur af þeim
sökum í áratug.
Sfmamynd/AP
DECKER í HEILA HÖFN
íþróttastjaman Mary Decker gekk í það heilaga í fyrrakvöld og heitir
sá lukkulegi Richard Slaney, kringlukastari frá Bretlandi. Þau hjónin
hafa áður sést saman en það var á Ólympíuleikunum í sumar en þá sáu
milljónir manna í sjónvarpi þegar Slaney bar Decker grátandi af
hlaupabrautinni eftir að hún hafði hrasað í sögulegum árekstri hennar
og Zolu Budd.
Gengið fellt
í Póllandi
Varsjá, 3. januar. AP.
PÓLSKA stjórnin hefur Iskkað
gengi gjaldmiðils landsins gagnvart
Bandaríkjadollar í þriðja skipti á
einu ári og hyggst með því reyna að
blása lífi í útflutningsiðnaðinn.
Þessi nýjasta lækkun zlotysins
nemur 12,1%, en síðan í janúar
1984 hefur það lækkað um 40%
gagnvart Bandaríkjadollar.
Jóhannes Páll II páfi:
Stórveldin stefna að sið-
ferðilegum markmiðum
Prentun
pundsins hætt
London, 2. jmnúar. AP.
PRENTUN pundseðilsins hefur ver-
ið hstt frá og með áramótunum og
munu margir sakna seðilsins, sem
senn hverfur úr umferð og víst er að
ákvörðunin um að hstta prentun
hans er afar umdeild meðal þjóðar-
innar.
Þá var hætt notkun hálfspens
penings nú um áramótin, minnstu
mynteiningarinnar. Vegna verð-
bólgu fæst ekkert lengur á hálft
pens og framleiðsla myntarinnar
er dýrari en verðgildi hennar.
Og verðbólgan hefur gert að
verkum að pundseðillinn skiptir
það ört um hendur að hann ónýt-
ist á nokkrum mánuðum.
Hálfpensmyntin, sem jafnan er
kölluð hálftpenní, varð til árið
1280 í tíð Játvarðs konungs fyrsta.
Árið 1400 fékkst fyrir það tylft
eKgja, um síðustu aldamót hálf
bjórkolla og eldspýtnastokkur árið
1914. Og hálftpenní var í uppá-
haldi æskunnar framtil heims-
styrjaldarinnar síðari er fyrir það
fékkst únsa af sælgæti.
í núverandi gerð kom peningur-
inn í umferð 1971 er tugakerfið
var innleitt. Sláttu var hætt í
marz sl. og er talið að 2,5 milljarð-
ar peninga af þessu tagi séu í um-
ferð. Er hann nú það verðlítill að
menn beygja sig ekki eftir honum
á víðavangi, þar sem mikið af
þeim liggur.
Pundið er nú að verðgildi innan
við fjórðungur þess sem var fyrir
30 árum miðað við Bandaríkja-
dollar. í árslok fengust 1,16 dollar-
ar fyrir pundið en 4,80 fyrir
heimsstyrjöldina síðari.
Páfofoiúi, 3. juúor. AP.
JÓHANNES Páll páfí II skoraði
á nýársdag á Bandaríkin og Sov-
étríkin að „láta sjálfselskufulla
og hugmyndafrsðilega hagsmuni
víkja“ fyrir ávinningi í afvopnun-
arviðræðunum sem hefjast í
Genf í nsstu viku.
Páfi ávarpaði þúsundir manna,
sem safnast höfðu saman í heið-
ríkjunni á Péturstorginu til þess
að hlusta á boðskap hans þennan
fyrsta dag ársins, friðardag kaþ-
Símamynd/AP
JÓL í SJÚKRAHÚSI
Bandaríski gervihjartaþeginn William J. Schroeder hélt upp á jólin í
sjúkrahúsinu í Kentucky þar sem hann hefur dvalist frá því hann
gekkst undir aðgerðina. Um 20 sttingjar hans komu til hans á sjúkra-
húsið og þar á raeðal eitt barnabarna hans, Abbie, 4ra ára. Afí þeirra
viknaði einu sinni eins og sjá má á myndinni og reyndi þá Abbie litla að
hugga hann.
ólsku kirkjunnar. Kvað páfi stór-
veldunum „ekki stætt á að láta
stjórnast af tæknilegum stað-
reyndum einum saman", heldur
yrðu þau „fyrst og fremst að gefa
gaum að mannúðlegum og siö-
ferðilegum markmiðum".
Hann hrósaði því framtaki að
nú ætti að setjast að samninga-
borðinu, þótt vitað væri, að
framhaldið yrði allt annað en
auðvelt. „Því er jafnan þannig
farið, þegar deiluaðilar setjast að
samningaborði, að vandamálin
virðast jafnvel enn flóknari og
óyfirstíganlegri en áður,“ sagði
páfi.
„Þeim, sem ferðinni ráða í
þessum viðræðum, á að vera unnt
að ná samkomulagi, ef þeim
skilst, að áhætta þjóða þeirra er
söm og jöfn, þegar um það er að
ræða að lifa af eða farast," sagði
páfi ennfremur.
Peckinpah
látinn
Sutl Moaicm, Koliforalu. AP.
BANDARÍSKI kvikmyndaleikstjór-
inn Sam Peckinpah lést á föstudag
og var banamein hans hjartabilun.
Peckinpah fjallaði oft um
ofbeldi í myndum sínum og var
m.a. þekktur fyrir kvikmyndirnar
„Straw Dogs“ og „The Wild
Bunch“.
30 ára gömul skjöl gerð opinber:
Rætt um að nota kjarn-
orkuvopn gegn Kína
London, 2. janúar. AP.
HERSHÖFÐINGJAR í Bandaríkjunum, Bretlandi, Frakklandi, Ástralíu og
Nýja Sjálandi veltu því fyrir sér fyrir 30 árum að nota kjarnorkuvopn gegn
Kínverjum. Kemur þetta fram í opinterum skjölum frá árinu 1954, sem gerð
voru opinber í gsr.
í skjölunum, sem lögum sam-
kvæmt voru gerð opinber í gær,
þegar 30 ár voru liðin frá því að
þau voru skráð, kemur fram, að
Bandaríkjamenn lögðu mjög hart
að Winston Churchill og stjórn
hans að taka þátt í áætlun um að
forða Frökkum frá niðurlægjandi
ósigri fyrir Norður-Víetnömum
við Dien Bien Phu.
Hershöfðingjar frá þjóðunum
fimm ræddu þetta mál á fundi í
Washington og í leynilegri skýrslu
frá yfirmanni breska herráðsins
til Churchills segir hann, að ef
styrjöld við Kínverja hæfist i
kjölfar yfirgangs þeirra og árása á
lönd í Suðaustur-Asíu ætti um-
svifalaust að gera loftárásir á
hernaðarmannvirki. „Til að ná
sem mestum árangri ætti að beita
jafnt kjarnorkuvopnum sem
hefðbundnum vopnum strax frá
upphafi," sagði hann.
Yfirmaður breska herráðsins
bætti hins vegar þessari athuga-
semd við nokkru síðar: „Þótt notk-
un kjarnorkuvopna hefði vissulega
miklu meiri áhrif í herfræðilegum
skilningi er hitt jafn vist, að notk-
un þeirra myndi hafa mjög alvar-
leg áhrif á almenningsálitið í Suð-
austur-Asíu.“
Dian Bien Phu féll í hendur
kommúnista 7. maí 1954 og olli því
að Víetnam var skipt og fjórða
franska lýðveldið leið undir lok.
„Winston Churchill, sem varð
áttræður um haustið 1954, var
mikill vinur Dwight D. Eisenhow-
ers, Bandaríkjaforseta, en hafði
þó mikinn vara á sér i samskiptum
við Bandaríkjamenn og sérstak-
lega trúði hann illa John Foster
Dulles, utanríkisráðherra.
Skjölin sýna, að Churchill brá i
brún þegar Bandaríkjamenn
sprengdu vetnissprengjuna í Bik-
ini-eyjaklasanum á Kyrrahafi
þetta sama ár enda reyndist kraft-
ur hennar helmingi meiri en nokk-
urn hafði órað fyrir. Vegna þessa
lagði hann mikla áherslu á, að
teknar yrðu upp viðræður við Sov-
étmenn og reynt að koma í veg
fyrir kjarnorkuvopnakapphlaup.