Morgunblaðið - 16.03.1985, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 16. MARZ 1985
Elísa G. Einars-
dóttir — Minning
Fædd 1. júlí 1900
Diin 6. mars 1985
t dag er til moldar borin frá ísa-
fjarðarkirkju Elísa Guðrún Ein-
arsdóttir frá Dynjanda, fyrrum
húsfreyja að Oddsflöt í Grunna-
vík. Hún var fædd á Dynjanda
þann 1. júli aldamótaárið 1900,
dóttir hjónanna Engilráðar Bene-
diktsdóttur og Einars Bærings-
sonar bónda þar. Elísa ólst upp
hjá foreldrum sínum í stórum
systkinahópi, en 14 þeirra komust
upp. Það hefur oft verið glatt á
hjalla í Neðribænum á Dynjanda,
því þau systkin voru öll glaðlynd
og hress. Snemma þurftu þau að
taka til hendi, því að búskapur í
hinum harðbýlu Jökulfjörðum
krafðist þrotlausrar vinnu og erf-
iðis. Bræðurnir byrjuðu ungir að
stunda sjó og reru vor og haust,
ýmist frá Staðareyrum, Kálfadal
eða Skáladal. Kvenfólkið lét ekki
sitt eftir liggja við bústörf og öfl-
un sjávarfangs og var Elísa meðal
annars fanggæsla á Staðareyrum.
Nú eru aðeins þrjú eftir af Dynj-
andasystkinunum: Guðmundína,
Ágúst og Sigrún.
Árið 1922 gekk Elísa að eiga
Guðmund Pálsson bóndason frá
Minning:
Fædd 22. nóvember 1906
Dáin 8. mars 1985
Elísabet Einarsdóttir frá Holti
andaðist 8. þ.m., 78 ára að aldri.
Hún hafði átt við sjúkdóm að
stríða í mörg ár. Við dauðanum
mátti þvi búast. En samt ber hinn
óboðna gest óvænt að garði fyrir
þá sem misst hafa.
Beta móðursystir mín var mér
mikið. Hún var mitt uppáhald frá
barnæsku. Ég man hana síðan ég
var drengstauli. Raunar byrjaði
samband okkar fyrir mitt minni.
Ég man ekki, þegar hún ók mér í
barnavagninum við Dalsjóinn og
' umbrot mín voru slík, að vagninn
næsta bæ, Höfða. Þar settust þau
að í húsmenpsku hjá foreldrum
Guðmundar, Steinunni Jóhanns-
dóttur og Páli Halldórssyni, sem
höfðu tólf árum fyrr flutt sig
norður yfir Dalsheiði frá Bæjum á
Snæfjallaströnd. Á Höfða farnað-
ist ungu hjónunum vel og hefur
Elísu án efa þótt gott að vera í
nálægð við foreldra sína og systk-
ini, en það er aðeins hálftíma
gangur á milli Höfða og Dynj-
anda.
Árið 1926 urðu þáttaskil í lífi
Elísu og Guðmundar er þau festu
kaup á jörðinni Oddsflöt í
Grunnavík og fluttu þangað með
þrjú ung böm sín. Þar bjuggu þau
næstu sextán árin í síðasta torf-
bænum í sveitinni og farnaðist
vel. Guðmundur stundaði róðra
vor og haust og var Elísa þá bæði
bóndinn og húsfreyjan. Erfitt hef-
ur verið fyrir unga móður að þurfa
að búa um þrjú smábörn í kassa á
meðan hún hljóp fram á dal að
smala og kom sér þá vel að vera
létt á fæti og snör í snúningum. Á
Oddsflöt bættust þeim tvö börn í
hópinn og eitt barnabarn, sem þau
ólu upp sem eigin son.
Undir lok fjórða áratugarins og
einkum í byrjun seinni heims-
valt og ég steyptist í sjóinn. Það
var mín fyrsta eldskírn.
En ég man svo ótal margt. Og
nú hrannast minningarnar upp í
hugann, kærar og hugljúfar. Ég
man litla snáðann á Flateyri, sem
setti sig ekki úr færi að fara upp á
Kamb í litla húsið hans afa, þar
sem Beta réði ríkjum. Þar var allt-
af eitthvað að fá. Þar var einhvers
að vænta. Mest var eftirvæntingin
fyrir hátíðar og tyllidaga. Það
brást aldrei, að ég og Kitty systir
fengjum þá pakka. Og þessar gjaf-
ir voru ekki af lakara taginu eftir
því sem þá tíðkaðist. Þetta var sú
tegundin, sem krakkar kalla nú
harða pakka, en ekki lina.
styrjaldar fór að losna um fólk í
hinum afskekktu sveitum norðan-
verðra Vestfjarða og lauk því sem
kunnugt er með eyðingu tveggja
nyrstu hreppanna, Sléttuhrepps
1952 og Grunnavíkurhrepps 1962.
Elísa og Guðmundur fóru ekki
varhluta af þeim hræringum
fólks, sem áttu sér stað allt í
kring. Þau vildu flytja sig nær
sjónum og höfðu hug á að reisa
nýbýli i nánd við lendinguna í
Grunnavík, en þær hugmyndir
fengu hljómgrunn svo þau seldu
jörðina og fluttu til ísafjarðar ár-
Tímar liðu fram og lífið gekk
sinn gang. En alltaf var Beta
frænka sú sama. Það er því mikið
að þakka nú að leiðarlokum.
Hinir miklu mannkostir frænku
minnar fengu að njóta sín mest og
bezt, þegar hún eignaöist sína eig-
in fjölskyldu. Hún gekk að eiga
séra Jón ólafsson prófast i Holti i
önundarfirði. Beið hennar þá sú
heimilisforsjá sem fylgie prests-
setri í sveit. Eiginmaðurinn var og
ekki bara prestur. Hann hafði
mikil afskipti af sveitar- og fé-
lagsmálum. Ræður af líkum að
mikil umsvif voru á prestssetrinu
og mikið reyndi á húsmóðurina.
Hjónaband frænku minnar var
farsælt.
Þeim hjónum var sex barna
auðið, en misstu eina dóttur,
ungbarn, sem var þeim mikill
harmdauði. Börnin eru mikið
myndarfólk, sem stofnað hafa sín
eigin heimili. Og barnabörn og
síðan barnabarnabörn bættust
fjölskyldu frænku minnar.
Þegar séra Jón hætti prestsskap
fluttust þau hjón til Isafjarðar,
þar sem þau áttu heima um nokk-
urra ára skeið. En síðan flytja þau
hjón til Hafnarfjarðar og búa sér
þar gott heimili til elliáranna. Það
fór samt ekki svo, að frænka mín
fengi lengi notið þess. Fáir njóta
eldanna sem fyrstir kveikja þá.
Hún varð þá haldin þeim sjúk-
dómi, sem leiddi til þess, að hún
varð rúmföst á Sólvangi í Hafnar-
firði til dauðadags.
Frænka mín var lífsglöð og
hamingjusöm. Hún var hamingju-
söm fyrir það, sem hún gaf öðrum
og fyrir það, sem lífið gaf henni.
Hún er mikill harmdauði öllum
sem þekktu.
Þorv. Garðar Kristjánsson
ið 1942. Þar keyptu þau stórt
timburhús, sem Bjarnaborg
nefndist og bjó fjölskyldan þar í
einu herbergi fyrsta veturinn, því
að leigjendurnir fylgdu með hús-
inu.
Guðmundur stundaði sjóinn
fyrstu árin, reri Baldri á vorin og
var landmaður á stóru bátunum á
veturna. Árið 1952 hóf hann störf
hjá Sundhöll ísafjarðar og var þar
húsvörður meðan heilsan leyfði.
Elísa stundaði alla tilfallandi
vinnu, vann meðal annars í slát-
urhúsi Kaupfélagsins í yfir 30
haust. Á sumrin fór hún í sfld til
Siglufjarðar, var ráðskona í brú-
arvinnuflokki, vann við sumarhót-
elið í Bjarkarlundi svo eitthvað sé
nefnt. Lengi vann hún við hrein-
gerningar bæði í heimahúsum og á
„kontórum" eins og hún kallaði
það. Hún var eftirsótt til hjálpar
ef halda þurfti veislu og ævinlega
þótti gott að leita til hennar ef
eitthvað bjátaði á, hvort sem um
var að ræða veikindi manna eða
málleysingja, eða ef einhvers stað-
ar þurfti að rétta hjálparhönd.
Alltaf var gestkvæmt á heimili
hennar, enda stóð það öllum opið,
hvort sem það voru gamlir sveit-
ungar í kaupstaðarferð eða þeir
sem minna máttu sín í þjóðfélag-
inu, sem jafnan áttu athvarf í
eldhúsinu hjá Ellu.
Elísa var félagslynd, hún var öt-
ull stuðningsmaður Átthagafélags
Grunnvíkinga frá upphafi. Eg
minnist hennar ævinlega á jóla-
trésskemmtun stéttarfélaganna,
en þar naut hún sín við að gleðja
börnin. Þrátt fyrir allar annir
hafði hún tíma til að vera amma.
Við dóttursynirnir, sem ólumst
upp á ísafirði, nutum hennar sér-
staklega. Það var alltaf hressandi
að koma við á Mánagötunni og
aldrei var skorast undan því að
fara í sendiferð fyrir ömmu, eða
hjálpa henni að þrífa „kontórana".
Það var ekki hægt annað en að
taka til hendi í hennar návist, þótt
við þættum brokkgengir heima-
fyrir. Ég minnist allra sviðaveisl-
anna og jólaboðanna þar sem hún
var hrókur alls fagnaðar og naut
þess að veita góðgerðir. ísinn
hennar, frystur í gamla kæli-
skápnum, var sá besti í heimi.
Amma hafði alltaf gaman af að
ferðast. Hún naut sín eftir að afi
eignaðist bíl og þau gátu heimsótt
kunningja og frændfólk vítt og
breitt. Eftir að hún var orðin
ekkja fór hún í siglingu til Evrópu
með ms. Gullfossi ásamt syni sín-
um og tengdadóttur og átti hún
margar ánægjulegar minningar
frá þeirri ferð. Margar ferðir átti
hún til átthaganna nú seinni árin
og hafði mikla ánægju af. Við af-
komendurnir minnumst með
þakklæti daganna sem við áttum
með henni í Grunnavík sumarið
1982, en þá héldum við fjölskyldu-
mót og skörtuðu Fjörðurnar sínu
fegursta.
Elísa og Guðmundur eignuðust
fimm börn: Aðalheiður lést 1977,
gift Hafsteini Axelssyni, sem nú
er látinn, Steinunn, gift Kristbirni
Eydal, Páll, kvæntur Gróu Guðna-
dóttur, Haukur, kvæntur önnu
Jónsdóttur, og Gunnur, gift Inga
Jóhannessyni. Þau ólu einnig upp
dótturson sinn, Baldur Matthías-
son, sem er kvæntur Margréti
Bergsdóttur. Elísa eignaðist 45 af-
komendur, þar af eru tveir látnir.
Hjónaband þeirra Elísu og Guð-
mundar stóð farsællega í 45 ár eða
þar til Guðmundur lést 2. júní
1967. Hún missti mikið og má
segja að Elli kerling hafi sótt stöð-
ugt á upp frá því. Þó hélt hún
áfram að vinna meðan stætt var,
því hugurinn var alltaf sá sami.
Áhuginn var ódrepandi og minnist
ég sérstaklega seiglunnar ef hún
komst I ber. Þá mátti sjá hana
svífa upp snarbratta Staðarhlíð-
ina uppundir kletta og höfðu fáir
roð við henni.
Amma bjó áfram á Mánagötu 3,
en síðustu árin átti hún heima í
Túngötu 18 þar sem næstu ná-
grannar hennar voru yngsta dótt-
irin og hennar fjölskylda. Á
Sjúkrahúsi Isafjarðar dvaldi hún í
rúm tvö ár, að mestu rúmliggj-
andi. Hún hefur án efa verið fegin
kallinu eftir erfiða legu. Hún fékk
góða umönnun og voru dæturnar
óþreytandi að létta henni leguna.
Við afkomendurnir færum þeim,
sem með heimsóknum og um-
hyggju glöddu hana og styrktu,
bestu þakkir. Þó fáum við aldrei
fullþakkað þá umhyggju sem Gógó
sýndi henni.
Guð blessi ömmu mína og veiti
henni góða heimkomu.
Gudmundur Kr. Eydal
t
Þökkum öllum þeim sem auðsýndu okkur samúö og vinsemd við
andlát og útför móður minnar, tengdamóöur og ömmu,
HALLBJARGAR INGVARSDÓTTUR,
Nönnustlg 16.
Sérstakar þakkir eru hér færöar hjúkrunar- og starfsfólki Hafnar-
búöa fyrir frábæra umönnun.
Árni i. Magnússon, Guöfinna Gissurardóttir,
Jón A. Árnason, Sigurveig Björgólfsdóttir,
Halla Margrét Árnadóttir.
ATHYGLI skal vakin á því, að afmælis- og minn-
ingargreinar verða að berast blaðinu með góðum
fyrirvara. Þannig verður grein, sem birtast á í mið-
vikudagsblaði, að berast í síðasta lagi fyrir hádegi á
mánudag og hliðstætt með greinar aðra daga. í minn-
ingargreinum skal hinn látni ekki ávarpaður. Þess
skal einnig getið, af marggefnu tilefni, að frumort
ljóð um hinn látna eru ekki birt á minningarorðasíð-
um Morgunblaðsins. Handrit þurfa að vera vélrituð
og með góðu línubili.
Legsteinar
granít — - marmari
Op*ó »IU daga. ^0Ux/nil >.(.
•énnéo kvöéd Unnarbraut 19, SaltiamarnMi,
og helgar., slmar 620809 og 72818.
SVAR
MITT
eftir Billy Graham
Sjúkur var eg
Ég er trúr í söfnuði mínum og elska drottin af öllu hjarta.
Nýlega veiktist ég hastarlega. Presturinn okkar, sem mér þykir
vænt um, leit ekki einu sinni inn til mín. Marga daga var eg milli
heims og helju, en honum virtist standa á sama. Hvernig viljið þér
skýra þetta?
Það er hörmulegt, hversu tilvera fólks er að verða
ópersónuleg. Þúsundir kvaða eru lagðar á prestana. Eg
er ekki að afsaka prestinn yðar, því að Biblían segir:
„Hrein guðrækni fyrir Guði og föður er þetta að vitja
munaðarlausra og ekkna í þrengingu þeirra". (Jak. 1,27).
Prestur nú á dögum þarf að stjórna, predika, jarða
hina dauðu, gifta, gefa ráð og vitja sjúkra. Stundum er
honum algjörlega um megn að gegna öllum þeim skyld-
um, sem á honum hvíla.
í mörgum söfnuðum eru allt of fáir starfsmenn, og
fólkinu, sem þarfnast heimsókna, finnst það vanrækt.
Ég veit, að þetta er svona. í sumum söfnuðum eru mörg
þúsund manns, og það væri hverjum presti ofraun að
sinna öllu sjúku og aðþrengdu fólki. Kannski eru sumir
söfnuðirnir of stórir.
Ég er önnum kafinn, en ég tek mér tíma til að heim-
sækja sjúklinga og aðra, sem eru illa haldnir. Það er
ekki svo að skilja, að þeir þarfnist mín. Ég þarfnast
þeirra.
Biblían segir, að af þeim, sem mikið er gefið, muni
mikils krafist verða. Það er til mikils ætlast af okkur,
sem höfum þegið gjöf hjálpræðisins, hvort sem við erum
prestar eða ekki. Við ættum að verja meiri tíma til að
vitja sjúkra og þurfandi, fólks sem þarfnast uppörvun-
ar. Jesús sagði: „Svo framarlega sem þér hafið gjört
þetta einum minna minnstu bræðra, þá hafið þér gjört
mér það“. (Matt. 25,40).
Elísabet Einars-
dóttir frá Holti