Morgunblaðið - 13.07.1985, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 13. JtJLl 1985
13
Umsjón: Guömundur Guöjónssor
Menn snúa sér (vaxandi mcli að ódýrrí en góðri silungsveiði.
Breytt lífríki í Laxá í Þing
Sumarið 1972 var sænskur vísindamaður á ferð við Laxá í Þingeyjar-
sýslu. Hann rafveiddi ána og kannaði seiðaþéttleika. Þá var eitt seiði á
hvern fermetra í ánni. Síðan hafa verið sveiflur í afla, stundum veiðst
vel, stundum lítið og stundum, t.d. í fyrra, mjög lítið miðað við það sem
best gerist í þessarí elfu. Víðast hvar, þar á meðal í Laxá á þessum árum,
voru og eru seiðin 3—5 ár í fersku vatni áður en þau ganga til sjávar þar
sem þau taka út þroska áður en þau ganga í ána á nýjan leik. En þetta
hefur breyst ...
Tökum fleiri dæmi: Leirvogsá
kostar yfir 7.000 krónur á besta
tíma, Álftá yfír 8.000 krónur, Stóra
Laxá yfir 6.000 krónur. Gott dæmi
um fáranlega verðlagningu er
Gljúfurá í Borgarfirði. Hún snar-
hækkaði í verði frá síðasta sumri,
kostar nú 6.200 á dag á besta tíma.
En hvað veiddist í henni í fyrra? Jú,
heilir 110 laxar á 3 stangir og þeir
sem vilja geta rt iknað út meðaltalið
á hverja stöng og séð að þar eru
menn ekki að kaupa gæði þó áin áe
falleg og veiðihúsið gott. Leirvogsá,
Álftá og Stóra-Laxá hafa að
minnsta kosti boðið upp á talsverða
laxveiði fyrir aurana. Þetta voru
dæmi. Það eru ekki mörg ár síðan
að sannir sportmenn veltu ekki
verðinu fyrir sig, sportið var þess
virði að greiða fyrir það rfflega. Nú
er öldin önnur, áreigendur (flestir)
og leigjendur hafa árum saman
gengið eins langt og þeir hafa kom-
ist og takmarkinu er nú náð.
Kristleifur í Húsafelli: „Við höf-
um lagað veginn fram á Arnar-
vatnsheiði mikið, það er hlemmi-
færi fram að Fljóti. Umferðin hefur
margfaldast síðustu árin, æ fleiri
sækja í silungsvötnin og veiði getur
oft verið góð og gott að una fram á
Heiði. Guðni Kristinsson i Skarði:
„Áhuginn á Veiðivötnum hefur
stóraukist. Við höfum reist allmörg
veiðihús við Tjaldvatn og það hefur
mælst ákaflega vel fyrir og þau eru
umsetin af veiðimönnum sem jafn-
vel hætta við eða breyta veiðidögum
sinum ef þeir fá ekki hús. 1 Veiði-
vötnum er geysifallegt og silungur
oft stór. Hingað koma sömu menn
ár eftir ár og margir nýir hafa bæst
í hópinn. Þeir segja oft við mig að
silungsveiði sé það eina af viti nú
orðið. Þeir stundi vötnin af því að
laxveiðin sé orðin svo dýr. Hólm-
fríður Jónsdóttir, Arnarvatni, Mý-
vatnssveit: „Veiðin hefur verið með
ólíkindum góð það sem af er sumri,
mikill fiskur og vænn. Það spilar
e.t.v. inn i hið mikla aflamagn, að
aldrei áður hefur áin verið jafnvel
nýtt, bókstaflega hvert leyfi selt
vikum saman. Það er af sem áður
var.“
Þetta voru sölumenn veiðileyfa á
þremur vinsælustu silungaveiði-
svæðunum hér á landi. Þau segja
nákvæmlega það sem reifað hefur
verið í pistli þessum. Laxveiðin er
víða orðin alltof dýr og þar sem hún
er enn á mörkunum stefnir hún
óðfluga að hengifluginu. Leyfin eru
að hætta að seljast og menn snúa æ
meir að silungsveiðinni, þar sem
leyfið er vitanlega hvergi yfir 1.000
krónum á dag.
Síðustu þrjú sumrin hafa veiði-
menn við Laxá tekið hreistursýni af
fjölda laxa sem þeir hafa dregið á
land, í sumar hafa sýni verið tekin
af 200 löxum, þátttaka í þessum at-
hugunum hefur aldrei verið meiri.
Athuganir á hreistrinu sýna, að
laxaseiðin í Laxá eru nú aðeins tvö
ár í ánni áður en þau ganga til sjáv-
ar. Er það einhver skemmsti tími
sem um getur og jafnast á við
hvernig slíku er háttað i löndum
þar sem loftslag er til muna hlýrra
en það er hér á landi. Ekki nóg með
það, könnun á seiðaþéttleika hefur
sýnt, að nú er eitt seiði í ánni á
hverja tíu fermetra, seiðin eru
margfalt færri. Þetta virðist styðja
þá skoðun sem ýmsir fiskifræð-
ingar hafa haft síðustu árin, að það
þurfi í raun aðeins fáa laxa til þess
að viðhalda laxastofni einnar ár,
því færri laxar sem hrygni, því
betri lífsskilyrði hafi seiðin sem
undan þeim löxum koma. Það má
reyndar lítið út af bregða ef ekki á
illa að fara, en líkurnar á því
minnka þegar seiðin hafa náð
göngustærð á aðeins helmingnum
af þeim tíma sem yfirleitt er reikn-
að með. Afföll af seiðastofnum eru
gífurlega mikil á ári hverju.
Það er skoðun margra, Kklega
flestra, að köldu sumrin og flóðin
1979 og 1981 hafi höggvið þau skörð
í laxastofn Laxár sem voru augljós
síðustu veiðisumrin. Margir álíta
einnig, að sandburður úr Kráká,
sem rennur í Laxá skammt frá Mý-
vatni, eyðileggi marga hrygningar-
staði neðar i ánni. Það er einnig
skoðun þessara sömu manna, að
náttúran (Laxá sjálf) sé á móti að
framleiða heilbrigðari og hæfari
seiði, enda virðist laxgengd í ána nú
vera með líflegasta móti í þó nokk-
ur ár. Það er mikið af smálaxi,
heldur lftið af stærri laxinum. Er
það eins og við var að búast að mati
fræðinga og hugsuða úr röðum leik-
manna. Nú stendur fyrir dyrum
nokkuð skemmtileg tilraun á af-
Á dögunum birtist í þætti þessum
frásögn af veiðimanni einum sem
eigi var nafngreindur. Var um að
ræða heldur grófa dæmisögu um
barbarisma og óhæfuskap á veiði-
stað þó viðkomandi hefði í rauninni
ekki brotið nein lög og það var aðal-
forsendan fyrir því að viðkomandi
var ekki nafngreindur. Það er hins
vegar ávallt ákveðin áhætta sem
fylgir því að hlífa einum og hún er
sú, að annar eða aðrir falli undir
grun um að vera hinir sem um er
rætt. Þannig komast sögur á kreik,
rangar ályktanir eru dregnar ef þá
ekki er um hreinan uppspuna að
ræða.
í þessu tilviki hefur grunur því
drifum seiða í Laxá og mun hún
væntanlega varpa enn betra ljósi á
lífshlaup seiða í ánni en áður. Til-
raun þessi er gerð að frumkvæði
Tuma Tómassonar fiskifræðings.
Orri Vigfússon forstjóri, og vinur
Laxár, hefur útvegað til landsins
250 „hrognabox“ sem hugmyndin er
að koma fyrir vítt og breitt í Laxá.
Eins og nafnið bendir til, þá eru
frjóvguð laxahrogn sett í box þessi
og þar klekjast þau. Seiðin ala kvið-
pokaaldur sinn í kössunum, (vernd-
uðu umhverfi, en um leið og pokinn
er uppurinn leita seiðin lífsbjargar
í ánni sjálfri. Með því að fylgjast
vel með þessum seiðum vonast menn
til þess að finna út hvar seiði deyja
helst í Laxá og hvernig þau deyja.
E.t.v. er hægt að lækka dánartöluna
út frá þeim upplýsingu sem aflast.
Og það þýðir betri veiði í Laxá ...
miður fallið á mann einn sem ekki
má vamm sitt vita, en á ýmsa öf-
undarmenn þar eð hann er geysi-
flinkur veiðimaður og einn þeirra
sem veiðir „faglega" á maðkinn.
Umsjónarmaður þessa þáttar er
út af fyrir sig ánægður með að
efni þáttaris veldur umtali, en er
hann varð þess áskynja að ótrú-
lega margir álitu að hér væri um
ákveðinn mann að ræða er ekki
hægt annað en að geta þess sér-
staklega, að umræddur ónafn-
greindur veiðigarpur var ekki Þór-
arinn Sigþórsson tannlæknir.
Fleiri nöfn verða ekki nefnd i
þessu sambandi.
Bakari hengdur...
i
3
i
1
i
í
sig á stærð hans t.d. þegar lagt
er. Útvarp fylgir bílunum frá
verksmiðjunum svo og hátalar-
ar en ekki eru hljómgæðin
meiri en svo að maður nýtur
þess ekki að hlusta á góða tón-
list.
Bíllinn sem ég ók var sjálf-
skiptur, en sjálfskiptingin kost-
ar um 40 þúsund aukalega og þó
hún rykki heldur mikið þegar
Toyota
Camry
1800 DL
ToyoU Camry 1800 DL,
árgerð 1985. Slagrými 1832
rúmsentimetrar, hestöfl
90 (DIN), eigin þyngd 1045
kg, hámarksþyngd 1575
kg, breidd 1,69 metrar,
lengd 4,42 metrar, farþeg-
ar fjórir, þar af einn hjá
ökumanni. Verð með ryð-
vörn og skráningu ca.
527.000 kr. Sjálfskipting
kostar að auki kr. 40.000.
Toyota Camry er einnig
hægt að fá með auknum
búnaði og stærri vél, og
kostar tveggja lítra GL
gerðin ca. 670.000 kr. með
ryðvörn og skráningu, en
1800 diesel turbo rétt
rúmar 700 þúsundir til al-
mennings, en ca. 520.000
kr. til atvinnubílstjóra.
Umboðið lánar kaup-
anda allt að 25% af heild-
arverði bílsins til hálfs
árs og tekur notaða bif-
reið upp í eftir nánara
samkomulagi. Toyota
Camry er til á lager hjá
Toyota-umboðinu P. Sam-
úelssyni hf, Nýbýlavegi 8,
200 Kópavogi, sími (91)-
44144.
hún skiptir upp má segja að
hún eigi vel við í þessum bíl þar
sem þægindin eru sett skörinni
ofar en aðrir eiginleikar. Vélin
er fjögurra strokka, sparneytin,
vatnskæld og þverstæð og skil-
ar hún 90 DIN hestöflum, sem
er feikinóg til að koma Camry-
bílnum fljótt á góðan ökuhraða
þótt sjálfskiptur sé. Hemlarnir
eru diskabremsur að framan en
tromlur að aftan og varð ég
ekki var við að þær gæfu eftir
þótt hemlað væri trekk í trekk.
Það er auðvelt að aka Camry og
hann lætur vel að stjórn í
beygjum og rásar ekki og er
furðu lipur þótt hann sé þetta
stór. Best er að líða áfram i
honum sem bandarískur væri
og hafa þá meira yndi af að láta
fara vel um sig en að vera að
aka.
í Hnotskurn
Toyota Camry 1800 er heldur
sviplaus en rúmgóður fjöl-
skyldubíll af miðstærð. Við
hönnun hans hefur verið lögð
höfuðáhersla á að vel færi um
farþegana og hefur það tekist
vel. Útliti og aksturseiginleik-
um svipar mjög til nýrri kyn-
slóðarinnar af bandarískum
bílum, og þar sem þeir eru
óheyrilega dýrir orðnir vegna
gengisskráningar bandaríkja-
dollars er þeim sem sakna
þeirra ekki í kot vísað að kaupa
Camry. Þó hygg ég að þeim sem
kaupi þennan bíl líki hann öllu
betur með þeim aukabúnaði
sem fylgja dýrari gerðum hans,
svo sem rafmagnslæsingum,
rafmagnsrúðum og rafstilltum
sætum. Þannig búinn uppfyllir
hann víst best það augljósa
ætlunarverk sitt að vera þægi-
legt farartæki. Þeir sem njóta
þess að finna blóðþrýstinginn
hækka þegar þeir setjast undir
stýri og stíga á bensínið verða
að leita annað.