Morgunblaðið - 15.09.1985, Side 12

12 B
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 15. SEPTEMBER 1985
AF INNLENDUM
VETTVANGI
Eftir HJÖRT GÍSLASON
Kvótakerfið geng-
ið sér til húðar
— Helstu markmíðum með setningu þess hefur ekki verið náð
— Vafi á meirihlutafylgi kvótakerfisins á Alþingi
— Framsóknarmenn á Vestfjörðum vilja afnám þess
— Forsætísráðherra segist ekki vera „kvótamaður"
KVÓTAKERFIÐ er nú mikið rætt,
framtíð þess og reynsla síðustu
tveggja ára. Margir finna kerfinu
flest eða allt til foráttu, aðrir telja
það einu leiðina við fiskveiði-
stjórnunina, þegar nauðsynlegt er
að takmarka afla. Flestir telja
verulegra breytinga þörf, eigi
kvótinn að verða áfram við lýði.
Flestir gjalda varhug við hug-
myndum um setningu hans til
tveggja eða þriggja ára. Þorskafli
verður líklega allt að 70.000 lestum
meiri en áætlað var í upphafi árs,
en samt er verulega gengiö á
þorskkvótann. Fiskveiðistefna
næstu ára er nú í mótun og byggist
hún meðal annars á tillögum fiski-
fræðinga um heppilegan ársafla
helztu nytjategunda. Niðurstaða
þeirra getur skipt sköpum um
framtíð kerfisins.
Þorskaflinn 70.000 lest-
um meiri en áætlað var?
Samkvæmt áliti starfsmanna
Fiskifélags íslands verður þorsk-
afli landsmanna í árslok allt að
320.000 lestir, sem er nálægt 70.000
lestum meira en áætlað var í
upphafi árs. Síðastliðið vor var I
kvótinn aukinn um 5% með tilliti
til ástands sjávar og meiri veiði
en árið áður. Þegar sú ákvörðun
var tekin var leitað álits hags-
munaaðilja. Sjómenn vildu 10%
aukningu, fiskvinnslan 5% en út-
flytjendur og seljendur sjávaraf-
urða sáu ekki ástæðu til aukning-
ar! Nú er verulegur fiskskortur á
markaði okkar í Bandaríkjunum.
Aðeins var svigrúm til breytinga
á aflamarkinu að lokinni vetrar-
vertíð. Síðan hefur ekki verið fund-
in nein önnur leið en að veiða úr
næsta árs kvóta; „að borða sunnu-
dagsmatinn á föstudegi og svelta
í staðinn á sunnudaginn" eins og
einn viðmælenda blaðsins orðaði
það. Nær allir viðmælendur Morg-
unblaðsins telja kvótakerfið úrelt
eftir tveggja ára reynslu af því.
Margir vilja afnema það, aðrir
breyta því og sníða af því verstu
vankantana. Nánast allir gjalda
varhuga við hugmyndum um setn-
ingu kerfisins til lengri tíma en
eins árs.
Samhæfíng veiða og
vinnslu hefur ekki náðst
Þegar kvótinn var samþykktur
voru helztu rök fyrir setningu hans
þau, að með honum næðist betri
samhæfing veiða og vinnslu auk
aðalatriðsins, að skipta þyrfti of
litlu á milli of margra. Ljóst er
að engan veginn hefur náðst nægi-
leg samhæfing veiða og vinnslu. í
sumar hefur verið veitt mun meira
en fiskvinnslan hefur ráðið við og
svo langt hafa veiðarnar gengið,
að verulegt atvinnuleysi er fyrir-
sjáanlegt á stöðum, þar sem vænt-
aniega hefði verið mögulegt að
jafna afla út meiri hluta ársins.
Hvers vegna veiða menn meira, en
hægt er að vinna? Það er skiljan-
legt að óháðir útgerðarmenn vilji
ná afla sínum á sem skemmstum
tíma með sem minnstum tilkostn-
aði, sérstaklega með tilliti til þess,
að verð á ferskum fiski hefur verið
mjög hátt í Englandi í sumar. Á
hinn bóginn virðist veiði umfram
getu vinnslunnar, þar sem skipin
eru í eigu hennar einkennileg ráð-
stöfun. Þar kemur að freðfisksöl-
unni. Greiðsla fyrir frysta fiskinn
berst seint en segja má að ferski
fiskurinn sé staðgreiddur og skili
svipuðum hagnaði og sá frysti.
Ennfremur er það athyglisvert, að
fyrstu 7 mánuði ársins var meira
saltað af þorski en fryst. Það virð-
Verður fiskurinn, sem sjómenn irista úr pokanum á næsta ári, bundinn
kvóta eða ekki? Sú örlagaríka ákvörðun verður tekin innan (íðar.
ist því að freðfiskútflutningurinn
sé kominn í verulega samkeppni
hér heima við saltfiskverkun og
útflutning á ferskum fiski bæði í
gámum og með skipum.
7 krónur fyrir kfló
af þorski „á sporði“
Þegar skammturinn er að verða
langt kominn eins og nú, heyrist
æ meira í þeim, sem lítið eiga eftir
og krefjast aukningar. Virðist þá
margur gleyma því hvernig hann
hefur hagað veiðunum vitandi hve
mikið féll í hlut hans. Væntanlega
hafa menn treyst því að fá keyptan
kvóta í jafnmiklum mæli og á
síðasta ári, en sú hefur ekki orðið
raunin. Kvótasala er mun minni
nú en í fyrra þrátt fyrir meiri
fiskigengd og mun verð á þorsk-
kílóinu á sporði vera komið upp í
7 krónur. Kaupi svo hver, sem
kaupa vill.
Er hægt að geyma
fískinn í sjónum?
Þegar kvótakerfið var ákveðið
var ástand sjávar og fiskistofna
mjög slæmt og ekki hafði náðst
sá afli, sem ráð var fyrir gert. Nú
er ástand fiskistofna og sjávar allt
annað og betra, en fiskifræðingar
og stjórnvöld tvístíga þrátt fyrir
mikla aflaaukningu og staðhæf-
ingar þeirra, aem veiðar hafa
Saumanámskeiö
fyrir byrjendur og iengra komna.
Klæöskerar aöstoða. Overlockvél á staðnum.
Innritun og upplýsingar í síma 22206 og 21421.
Lopi Lopi
3ja þráða plötulopi, 10 sauðalitir. Að auki rauðir
og bláir litir. Sendum í póstkröfu um Jandið.
Ullarvinnslan Lopi sf.,
Súöarvogi 4, 104 Reykjavík,
sími 30581.
Fróólleikur og
skemmfcun
fyrirháa semlága!
IMYND FYRIRTÆKISINS
Leiðbeinandi: Pétur Guðjónsson,
stjórnunarráðgjafi
Hver er ímynd þíns fyrirtækis eða stofnunar - í augum starfsfólks - í
augum almennings? Gefur hún þá mynd af fyrirtækinu sem óskað er
eftir? Stjórnunarfélag íslands heldur námskeið ætlað þeim er annast
almenningstengsl og þróunarmálefni fyrirtækja og stofnana.
Nýlegar rannsóknir í Bandaríkjunum sýna að þau fyrirtæki sem eru í
örustum vexti hafa lagt sérstaka áherslu á þjálfun og þátttöku starfs-
fólks síns í að móta og kynna þá ímynd trausts rekstrar og ábyrgrar
þjónustu sem hverju fyrirtæki er nauðsyn.
Ánanaustum 15 • Sími: 6210 66
Stjórnunarfélag
Islands