Morgunblaðið - 22.02.1987, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 22. FEBRÚAR 1987
Búumst við háu verði
og mjög mikilli sölu
- segir Eysteinn Helgason, framkvæmdastj óri Iceland Seafood
NÚ styttist í það, að fisksala vest-
an hafs komist í eðlilegt horf
eftir verkfall sjómanna. Iceland
Seafood, dótturfyrirtæki Sam-
bandsins, á von á fiski að heiman
á mánudag, en þá verða um 6
vikur síðan síðasta skip kom.
Eftirspurn eftir fiski er mikil og
segir Eysteinn Helgason, fram-
kvæmdastjóri fyrirtækisins, að
hann búist við mikilli sölu á
næstu mánuðum og að verð hald-
ist áfram hátt.
Eysteinn sagði í samtali við
Morgunblaðið, að þessa dagana
væri ástandið mjög slæmt. Sölu-
mennimir stæðu aðallega í. því að
segjast engan fisk eiga. Síðasta
skip hefði komið vestur 9. janúar,
en næsta skip kæmi á mánudag.
Eftir það yrðu afskipanir með eðli-
legum hætti. Það yki svo á vandann
að við upphaf verkfallsins hefðu
birgðir almennt verið mjög litlar og
fískskorturinn því komið fyrr fram
en ella. Hins vegar hefði fram-
leiðsla fískrétta gengið vel og
birgðir verið nægar fyrir þá fram-
leiðslu. Frá verkfalli hefði veiði
heima verið mikil og sömuleiðis
framleiðsla fyrir Bandaríkin og því
væri bjartara framundan.
Eysteinn sagði, að frá því í jan-
úar á síðasta ári hefði verð á físki
hækkað verulega og langt umfram
verðbólgu í Bandaríkjunum, sem
væri innan við 3%, og sömuleiðis
umfram verðbólgu á Islandi. Hins
vegar hefði dalurinn lækkað, þann-
ig að verðhækkanimar hefðu ekki
skiiað sér að fullu í íslenzkum krón-
um. Þær hefðu engu að síður bætt
hag verkenda heima vemlega. Eftir
síðustu hækkanir, sem verið hefðu
í byrjun febrúar, mætti nefna, að
þorskblokk hefði hækkað um 30%
á umræddu tímabili, þorskflök um
20%, ýsa um 20 til 23%, karfí um
33 til 40%, ufsi um 45 til 50%, grá-
lúða um 32 til 46%, steinbítur um
30% og lúða um 16% allt í dölum
talið.
„Þessar hækkanir em hættuspil,
en eftirspum er mikil, þannig að
við sjáum fram á mikla sölu í marz
og apríl á þessu háa verði Þrátt
fyrir að slök staða dalsins færi
mönnum heima færri krónur í
handraðann, verða þeir að hafa í
huga að þessar hækkanir em mun
meiri en eðlilegt getur talizt og
líklega umfram verðbólgu og kostn-
aðarhækkanir heima. Þær vega því
upp á móti lækkun dalsins og fram-
leiðsla í frystihúsunum fyrir
Bandaríkin er mjög mikil, meðal
annars af þeim sökum,“ sagði Ey-
steinn Helgason.
ÁTVR segir upp samningum við umboðsmenn:
Hættir sölu á sölulægstu
sterku áfengistegundunum
ÁFENGIS og tóbaksverzlun ríkis-
ins hefur fækkað víntegundum
þeim sem verzlunin hefur á boð-
stólum um 90 til 100 tegundir, að
sögn Höskuldar Jónssonar, for-
stjóra ÁTVR. Höskuldur segir að
hér sé þó ekki um svo margar
víntegundir að ræða í eiginlegri
merkingu, af því að í sumum til-
vikum er hætt að selja ákveðnar
flöskustærðir, t.d. af líkjörum, þó
að líkjörstegundin verði áfram á
boðstólunum. Hann segir að hér
Signrður Helgason
forsljóri Flugleiða:
Hagnaður í
fyrra meiri en
árið á undan
sé um endurskipulagningu og
hagræðingu að ræða, þar sem
sölulægstu tegundir af sterkum
áfengi og líkjör eru teknar af
söluskrá.
„Það hafa um 90 til 100 tegundir
dottið út, en þá nær hugtakið tegund
til flöskustærða líka, þannig að til
dæmis er algengt að við hættum við
heilu flöskumar af líkjörum en selj-
um áfram hálfar flöskur," sagði
Höskuldur í samtali við Morgun-
blaðið.
Höskuldur sagði að þessi hag-
ræðing næði eingöngu til sterkra
áfengistegunda, eins og wiskys,
vodkas, genevers, romms, gins og
koniaks og það sem hefði ráðið val-
inu á þeim tegundum sem hætt er
við að selja, hefði einfaldlega verið
það að sölulægstu tegundimar voru
valdar. „Við rituðum umboðsmönn-
um bréf í haust og tilkynntum þeim
áform þess efnis að við myndum t.d.
ekki skipta við fleiri framleiðendur
en 9 hvað snertir innkaup á skosku
wisky og 8 hvað snertir innkaup á
vodka. Við höfum því valið 9 sölu-
hæstu tegundimar af skosku wisky
og 8 af vodka og eitthvað færri af
hinum tegundunum," sagði Hös-
kuldur.
Höskuldur nefndi sem dæmi um
skoskar wiskytegundir sem fram-
vegis verða á boðstólunum í verslun-
um ÁTVR: Ballantines, Black Label,
Red Label, Haig, Chivas Regal,
White Horse, Grant’s, Bells, Teac-
hers og J&B. Auk þess verða áfram
á boðstólunum maltwisky, írskt wi-
sky, og fleiri tegundir. Hætt verður
að selja tegundir eins og Cutty Sark,
Claymore, Ambassador, White He-
ather, Old Smuggler o.fl. Meðal
vodkategunda sem verða á boðstól-
unum eru: Smimof, Icy, Absalut,
Stolitzynaia, Finlandia og Wiborova.
Morgunblaðið/Júlíus
Rannveig María Níelsdóttir og Dag Albert Bárnes ásamt börnum
sínum Jóni Alberti og Maríu Elísabetu
Hjálpræðisherinn:
Nýir foringjar taka
við stjórn gistiheimilis
NÝIR stjóraendur taka við rekstrí gistiheimilis Hjálpræðishersins
á morgun, mánudag. Það eru hjónin Rannveig Maria Níelsdóttir
frá Akureyri og Dag Albert Báraes frá Asker í Noregj sem verða
húsráðendur þar á bæ, en þau eru bæði útskrifaðir sem foringjar
frá foringjaskóla Hjálpræðishersins sem er, að sögn Rannveigar,
tveggja ára nám.
Þau hjón voru að taka upp úr
töskunum þegar blaðamaður hafði
tal af þeim síðastliðinn föstudag
enda nýkomin til landsins frá Nor-
egi þar sem þau hafa undanfarin
ár helgað sig Hjálpræðishemum.
Rannveig María fór utan árið 1981
til þess að nema í „hemum" og
kynntist hún manni sínum í for-
ingjaskólanum. Þau hafa búið í
Finnmörku og Vestur-Noregi eftir
útskriftina og síðasta ár voru þau
í Osló þar sem Dag var að grúska
í tölvufræðin. Rannveig varð stúd-
ent frá Menntaskólanum á Akureyri
og síðan gerðist hún blaðamaður á
Morgunblaðinu í þijú ár þar til hún
fór út.
Rannveig sagði að sumir foringj-
ar gegndu hlutverki safnaðarleið-
toga, sumir færu út í þjóðfélags-
störf og enn aðrir í_trúboðsstörf í
Qarlægum löndum. íslenski Hjálp-
ræðisherinn og sá færeyski eru
undir sömu stjóm og norski herinn,
en deildarstjórar væm yfir starfínu
á íslandi og í Færeyjum. „Herinn
starfar hér í Reykjavík, á ísafírði
og Akureyri og starfandi foringjar
á íslandi eru alls ellefu, þar af þrír
Íslendingan ég, bróðir minn Erling-
ur Níelsson á ísafírði og Dóra
Jónasdóttir."
Rannveig sagði að innan hersins
væri skipanafyrirkomulag, en þó
væri tekið tillit til óska foringja,
sérstaklega þeirra sem væm með
böm á framfæri. „Við eigum tvö
böm, tveggja ára strák sem heitir
Jón Albert og þriggja mánaða
stelpu, Maríu Elísabetu. Ég er auð-
vitað mjög kát með að vera komin
heim til íslands og vona að eigin-
manninum muni líka vel vistin og
að hann nái íslenskunni fljótt og
vel,“ sagði hún að lokum.
Gistiheimili Hjálpræðishersins er
öllum opið. Þar em 45 herbergi sem
rúma um það bil 75 manns. Þar
er einnig matsalur þar sem hægt
er að fá morgunmat, hádegismat
og miðdegiskaffí. í tilefni af komu
þeirra hjóna verður sérstök fagnað-
arsamkoma í sal Hjálpræðishersins
í kvöld, sunnudagskvöld, og hefst
hún kl. 20.30.
Þj óðhagsstof nun:
Minnsta verðbólga
Kaupmáttur heimilistekna hærri en nokkru
sinni fyrr og gæti enn aukist um 7% á þessu ári
„ÞAÐ er ekki frá mér komið í
baksíðufrétt Morgunblaðsins, að
hagnaður Flugleiða á síðasta ári
hafi verið nálægt 400 milljónum
króna. Það er ekki rétt tala,“
sagði Sigurður Helgason for-
sljóri Flugleiða í samtali við
Morgunblaðið í gær.
Sigurður sagði, að það eina, sem
hann gæti á þessu stigi sagt um
afkomu Flugleiða í fyrra, væri að
hagnaður hefði orðið af rekstri fé-
lagsins og að hann væri meiri en
árið áður, þegar hann hefði orðið
tæpar 200 milljónir króna.
VEGNA fyrirhugaðra bygginga-
framkvæmda við Viðeyjarstofu
hefur veríð kannað lítillega hvort
forminjar kunni að leynast í göml-
um bæjarstæðum í Viðey. Við
frumkönnun hefur fundist íslegg-
ur, hálfur sleggjuhaus og pottbrot
úr gömlu klébergi.
Að sögn Mjallar Snæsdóttur fom-
leifafræðings, sem staðið hefur að
könnuninni í Viðey fyrir hönd Árbæj-
arsafns, er erfítt að segja til um aldur
á ísleggnum og sleggjuhausnum.
„Þetta eru hlutir sem breytast ekki
mikið og líta eins út hvort sem þeir
eru frá landnámsöld eða síðar," sagði
Mjöll. „En pottbrotið er væntanlega
frá miðöldum." Hún sagði að í könn-
unargreftrinum hefði margt komið í
Ijós, bæði gamalt og nýtt, sem ekki
væri hægt að tímasetja, en ákveðið
er að athuga betur með vorinu hvað
þama leynist.
VERÐBÓLGA hérlendis hefur
ekki verið jafn lítil í 15 ár og
hún var á síðasta ári eða um 13%
Ekki er vitað með neinni vissu
hvenær fyrst var byggt í Viðey.
Klaustur var stofnað þar á 13. öld
og stóð það fram að siðskiptum. „Það
á mælikvarða framfærsluvísi-
tölu. Þá er talið að viðskiptin við
útlönd hafi verið í jafnvægi á
er eins víst að byggð hafi verið þama
alveg frá landnámsöld, áður en
klaustrið var stofnað," sagði Mjöll.
síðasta ári í fyrsta sinn frá árinu
1978. Gert er ráð fyrir 11-12%
verðbógu í ár, sem er nokkru
hærrí verðbólga en gert var ráð
fyrir í kjarasamningunum í des-
ember. Orsakiraar til þess má
einkum rekja til óhagstæðrar
gengisþróunar að undanförau,
en spáin er óviss. Það að verbólg-
an varð ekki innan við 10% á
síðasta ári má einnig rekja til
óhagstæðrar gengisþróunar,
einkum lækkandi gengis Banda-
ríkjadals. Þessar_ upplýsingar
koma fram í nýju Ágripi af þjóð-
arbúskapnum, sem Þjóðhags-
stofnun gefur út, þar sem Iýst
er áætlaðri niðurstöðu efnahags-
framvindunnar á árinu 1986 og
horfum fyrir árið 1987.
Einnig kemur fram að hagvöxtur
hér á landi á síðasta ári var meiri
en í nokkm öðm iðnríki. Hagvöxt-
urinn á mælikvarða landsfram-
leiðslu var tæplega 6,5%. Þjóðar-
tekjur jukust þó enn meira, eða um
8,5% vegna mikils viðskiptakjara-
bata á árinu. Því er spáð að
landsframleiðsla aukist mun hægar
á þessu ári en í fyrra, eða um 3,5%,
en gert er ráð fyrir að þjóðartekjur
Viðey:
Fomminjar í gömlum bæjarstæðum
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
ísleggur, eða skauti, með götum fyrir reimar, pottbrot úr klébergi
og hálfur sleggjuhaus.
í 15ár
gætu þó aukist um tæplega 5,5%,
þar sem reiknað er með að viðskipta-
kjör haldi áfram að batna á árinu.
Kaupmáttur tekna heimilanna er
talinn hafa verið rúmlega 11% hærri
á árinu 1986, en var á árinu 1985,
eða hærri en nokkm sinni fyrr.
Atvinnutekjur á mann hækkuðu að
meðaltali á sama tímabili um ná-
lægt 35% og kaupmáttur ráðstöfún-
artekna jókst einnig mjög mikið,
en þó ekki eins mikið og kaup-
máttur atvinnutekna, vegna þyngri
skattbyrði. Miðað við það að samn-
ingsbundnar launabreytingar á
þessu ári verði þær sömu og fólust
í desembersamningunum, er spáð
22-23% hækkun atvinnutekna á
mann að meðaltali á þessu ári.
Gengi það eftir, gæti kaupmáttur
tekna heimilanna enn aukist um
nálægt 7% að meðaltali milli áranna
1986 og 1987. Þar sem þessi kaup-
máttaraukning er þegar komin
fram hjá þeim launþegum sem þeg-
ar hafa lokið samningum er gert
ráð fyrir að launa- og verðlagsþróun
haldist að mestu í hendur það sem
eftir er ársins.
Á árinu 1987 horfir til þess að
viðskiptahalli verði um 0,5% af
landsframleiðslu. Stafar þetta eink-
um af því að vöruviðskiptin eru
ekki talin verða eins hagstæð og
var í fyrra..