Morgunblaðið - 10.04.1987, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 10. APRÍL 1987
Akærurnar í Hafskipsmalinu
Ákæra á hendur for-
svarsmönnum og endur-
skoðanda Hafskips hf.
Hér fer á eftir ákæra ríkissak-
sóknara á hendur forráðamönn-
um Hafskips hf. Sleppt er
tveimur hlutum ákærunnar og
er þess getið sérstaklega í text-
anum:
Ríkissaksóknari gjörir kunnugt
að höfða ber opinbert mál fyrir
Sakadómi Reykjavíkur á hendur
eftirgreindum mönnum:
1. Björgólfi Guðmundssyni, for-
stjóra Hafskips hf., Hofsvalla-
götu 1, Reykjavík, fæddum 2.
janúar 1941 í Reykjavík.
2. Ragnari Kjartanssyni, forstjóra
Hafskips hf., og eftir 10. júní
• 1983 stjómarformanni í fullu
starfí hjá félaginu, Vogalandi
11, Reykjavík, fæddum 4. mars
1942 í Reykjavík.
3. Páli Braga Kristjónssyni, fram-
kvæmdastjóra fjármálasviðs
Hafskips hf. fram til 1. febrúar
1985, Fossagötu 8, Reykjavík,
fæddum 7. febrúar 1944 í
Reykjavík og
4. Helga Magnússyni, endurskoð-
anda Hafskips hf., Vesturströnd
23, Seltjamamesi, fæddum 14.
janúar 1949 í Reykjavík,
fyrir að hafa í fyrrgreindum
störfum sínum fyrir Hafskip hf.,
ákærði Ragnar á árinu 1981, og
allir ákærðu á ámnum 1983—1985,
gerst sekir um eftirgreind refsilaga-
brot:
I. Brot á almennum hegningarlög-
um, lögum um hlutafélög og lögum
um löggilta endurskoðendur:
Til vara telst háttsemi ákærða
Helga varða við tilgreind ákvæði
almennra hegningarlaga og laga
um hlutafélög, sbr. 1. mgr. 22. gr.
almennra hegningarlaga, allt sbr.
138. gr. almennra hegningarlaga.
2.
Ákærðu Björgólfi, Ragnari og
Páli Braga er í sameiningu gefið
að sök að hafa, í framhaldi af gerð
fyrrgreindra reikningsskila fyrir
fyrstu átta mánuði ársins 1984, og
eftir að hafa komið þeim á fram-
færi við Útvegsbanka íslands í
október 1984, tvívegis í sama skyni
og áður greinir miðlað bankastjóm
Útvegsbanka íslands villandi og
röngum upplýsingum um líklega
rekstrarafkomu félagsins á árinu
1984, í fyrra skiptið með bréfi,
dagsettu 12. desember 1984, og í
síðara skiptið með bréfí, dagsettu
29. janúar 1985, með því að hafa
í bæði skiptin látið fylgja bréfunum
áætlun um rekstrarafkomu félags-
ins á árinu 1984, sem meðal annars
var reist á hinum röngu reiknings-
skilum fyrir fyrstu átta mánuði
ársins, sbr. lið 1, þar sem gert var
ráð fyrir rekstrarhalla að fjárhæð
kr. 55.856.000 sem ákærðu vissu
eða hlutu að vita að gaf ranga
mynd af sennilegri rekstrarafkomu
ársins, einkum þegar litið var til,
auk þess sem að framan greinir,
verulegra truflana á rekstrinum
sökum verkfalla haustið 1984 og
á hluthafafundi í félaginu þann 9.
febrúar 1985 vísvitandi flutt hlut-
höfunum rangar og villandi upplýs-
ingar um sennilega afkomu
félagsins á árinu 1984 ogefnahags-
stöðu þess í árslok, sem tölulega
voru reistar á hinni röngu og vill-
andi áætlun um rekstrarafkomu
félagsins á árinu 1984, er fylgdi
bréfum félagsins til Útvegsbanka
Islands eins og lýst er í lið 2 hér
að framan, og með þeim hætti feng-
ið samþykkta tillögu um hluta-
fjáraukningu í félaginu að fjárhæð
allt að kr. 80.000.000.
Telst þetta varða við 1. tl. 1.
mgr. 151. gr. laga nr. 32, 1978 um
hlutafélög.
4.
Ákærðu Björgólfi, Ragnari og
Helga er gefið að sök að hafa í
sameiningu staðið að gerð ársreikn-
ings (samstæðureiknings Hafskips
hf. og dótturfélaga þess) fyrir árið
1984, sem dagsettur er 16. maí
1985, þar sem ákærðu, með rang-
færslum, frestun gjaldfærslna og
með því að gæta ekki viðurkenndra
reikningsskilaaðferða, gáfu vísvit-
andi ranga og villandi mynd af
rekstri félagsins á árinu og efnahag
þess í árslok, allt í því skyni að
villa um fyrir hluthöfum, banka-
stjóm Útvegsbanka íslands og
öðrum viðskiptaaðilum um raun-
verulega rekstrarafkomu og efna-
hagsstöðu félagsins.
HAfSWPHF
Hlutafiárútboó
Nýtt atak til sóknar
yyí* ***** *'■***
fth, t ;■*&. *> *». <**</> :>íí {<•» » ’<x>
-'■■■* :*«*»£>****>*; ** ■<>* M ■*-#. *•**/■ «*. w ’-x ♦: >»' -sjy;;
NWW > »<»xx<v>>5.<'x </£ :■*»*
s**í**g£». ** *• -K.x *» ***■/' M *» >>: *x< /.■*>**>.*'<:»«-*$
'-*<* f MXxX-.-íýr :>j ** *&*■»% &$(-.■ > **<><►> f
* ***■*>&*.■■ '•-*>* %**-#' *-/. ■ * -/#>**> 4t> *>■ **>*
_ >■■> <:■ fmx *-•> »:,<*<>, ■Mt*. >-*##>< »*.*»<■»>.*'><< >*>»*'
* ” *& .;■* Y/S**#-: ***<•• ■/■" *■> «**:< * *t«
!"->■*>*<»*-«■*■>*;/>.* ■*#*>* *4**<tmm»
-**«-■* ■■*}>#*.»* -&< ■ <•<*> ■
“ <>>••< *#»*< • y**.-/* * » : <*•< /«**< : *4l'"-a**»c«**pty..
t - '■£*.* *> */ >/<*> 4* 4*
*• *. >•■»> *>,«* *> > «<■■<:,*' •.*&>
*"<Y ■ »*' #>■, y4 -< :> ÍXX>": ><*m*-VK >*
%><--}; * >»<>X-.y>*««' <*f
<,»< ■## <««*> 4 «X>»
£.*>>
*b *-*«->. >:< »< «><■»*'
Xví 4l«ni lnfr vUf»! MMtw I
Hahkipht.tekurupp
iVmeríkusigiingar
><«»* ***->*<
„>»><*

HAFSKff>W

Framanlýst háttsemi ákærðu
Björgólfs og Ragnars telst varða
við 1. mgr. 158. gr. almennra hegn-
ingarlaga nr. 19, 1940, og 1. tl.
1. mgr. 151. gr. laga nr. 32, 1978
um hlutafélög, og háttsemi ákærða
Helga við þessi sömu refsiákvæði,
sbr. 138. gr. almennra hegningar-
laga.
Til vara telst háttsemi ákærða
Helga varða við tilgreind ákvæði
almennra hegningarlaga og laga
um hlutafélög, sbr. 1. mgr. 22. gr.
almennra hegningarlaga, allt sbr.
138. gr. almennra hegningarlaga.
Auglýsingar Hafskips um nýtt
hlutafjárútboð og Ameríkusigl-
ingar.
þar sem sérstaklega var tekið fram
að reikningsskilin væru endurskoð-
uð.
Ákærða Helga er ennfremur gef-
ið að sök að hafa áritað ársreikn-
inga Hafskips hf. fyrir árið 1984
(samstæðureikning Hafskips hf. og
dótturfélaga þess) á þann veg, að
ekki verður annað af áritun hans
ráðið en að ársreikningar allra fé-
laga innan samstæðunnar hafi verið
endurskoðaðir, þrátt fyrir að endur-
skoðun hafi ekki farið fram á
ársreikningum þriggja erlendra
dótturfélaga, það er Hafskip (USA)
Inc., New York, Hafskip Holdings
Inc., New York, og Hafskip (Neder-
land) B.V., Rotterdam, og á skorti
að allir þættir í rekstri félagsins
væru endurskoðaðir, sbr. greiðslur
1.
Öllum ákærðu er gefið að sök
að hafa í sameiningu staðið að gerð
rangra og villandi reikningsskila
yfír rekstur og efnahag félagsins
og dótturfélaga þess fyrstu átta
mánuði ársins 1984, á þann hátt
að efnahagsreikningur félagsins og
dótturfélaga þess var látinn sýna
jákvæða eiginfjárstöðu að fjárhæð
kr. 8.185.000 þegar hún í raun var
neikvæð um fjárhæð, sem nma kr.
33.821.000 og er þá ekki tekið til-
lit til ofmetins skipastóls félagsins.
Allt var þetta gert, meðal annars í
því skyni að skapa félaginu áfram-
haldandi fyrirgreiðslu og lánstraust
hjá viðskiptabanka félagsins, Út-
vegsbanka íslands, á þann hátt að
ákærðu ýmist útbjuggu efnislega
röng bókhaldsgögn eða létu eftir
atvikum hjá líða að taka tillit til
atriða, sem þegar lágu fyrir og
áhrif hefðu átt að hafa á reiknings-
skilin, sem hér segir:
1. Oftaldar flutningstekjur miðað við 31. ágúst 1984:
2. Vantalinn kostnaður vegna ferða skipa
til uppgjörsdags:
3. Mismunur á tilgreindri og raunverulegri
stöðu jafnaðarreikninga":
4. Vantalinn mismunur á viðskiptareikningi
Hafskips USA Inc.:
5. Tvíbókaðar flutningstekjur:
6. Óbókfært tap af rekstri dótturfélaga í Þýska-
landi og Danmörku 1983:
7. Ranglega eignfærð gámaleiga:
8. Vantalið rekstrartap Hafskip Holdings Inc.:
9. Frá dregst villa í reikningsjöfnuði:
Samtals
10. Frádregin ti’.greind jákvæð eiginfjárstaða
skv. efnahagsreikningi pr. 31/8 1984:
Neikvæð eiginfjárstaða pr. 31/8 1984:
Framanlýst háttsemi ákærðu
Björgólfs, Ragnars og Páls Braga
telst varða við 1. mgr. 158. gr. al-
mennra hegningarlaga nr. 19,
1940, og 1. tl. 1. mgr. 151. gr.
laga nr. 32, 1978 um hlutafélög,
og háttsemi ákærða Helga við þessi
sömu refsiákvæði, sbr. 138. gr. al-
mennra hegningarlaga og 7. gr.
laga um löggilta endurskoðendur
nr. 67, 1976.
kr. 14.850.000
kr. 1.900.000
kr. 5.565.000
kr.
kr.
kr.
kr.
kr.
kr.
1.806.000
2.453.000
2.003.000
10.000.000
3.649.000
230.000
42.006.000
kr. 8.821.000
kr. 33.821.000
breytinga á gengi íslensku krón-
unnar í kjölfar þeirra.
Telst þetta varða við 2. mgr.
152. gr. laga nr. 32,1978 um hluta-
félög.
Ákærðu Björgólfí og Ragnari er
í sameiningu gefíð að sök að hafa
í hinum ranga og villandi árs-
reikningi var neikvætt eigið fé
félagsins talið nema kr. 104.870.
000 þegar það í raun var neikvætt
um fjárhæð á bilinu kr. 197.352.000
til kr. 327.352.000 eftir því hvort
lagt var til grundvallar, svo sem
gert var í ársreikningnum, bókfært
verð skipakosts félagsins, kr. 244.
666.000 eða áætlað markaðsverð,
kr. 114.666.000, sbr 3. mgr. 97.
gr. laga nr. 32, 1978, eða sem nam
allt að kr. 232.482.000 hærri nei-
kvæðri fjárhæð en talið var í
ársreikningnum, sem rekja má til
rangfærslna á eftirgreindum þátt-
um efnahagsreikningsins:
1. Innstæður á bankareikningum oftaldar um
2. Útistandandi skuldir, flutningssgjöld
o.fl. oftalin um
3. Vélar, áhöld og flutningstæki oftalin um
4. Langtímakostnaður ofmetinn um
5. Innlendar viðskiptaskuldir vantaldar um
6. Frá dragast oftaldar erlendar viðskiptaskuldir um
5.
Ákærða Helga er einum gefíð
að sök að hafa þann 19. október
1984 áritað sem löggiltur endur-
skoðandi fyrrnefnd reikningsskil
fyrir fyrstu átta mánuði ársins 1984
með þeim hætti, að ekki verður
annað af áritun hans ráðið en að
reikningsskil þessi hafí verið endur-
skoðuð, þótt sú endurskoðun hafí
ekki farið fram í reynd. Reiknings-
skil þessi voru síðan lögð af forráða-
mönnum Hafskips hf. með bréfí
dagsettu 30. október 1984 fyrir
bankastjóm Útvegsbanka íslands,
kr. 2.980.000
kr. 83.720.000
kr. 20.405.000
kr. 3.288.000
kr. 4.948.000
kr. 12.859.000
kr. 102.482.000
7. Við bætist oftalið raunvirði flutningaskipa, sem fallið
höfðu í verði vegna langvarandi verðfalls, um kr. 130.000.000
Mismunur samtals kr. 232.482.000
af svokölluðum ,jaðarreikningum“,
það er hlaupareikningur nr. 10903,
10921 og 12878 við Útvegsbanka
Islands.
Framanlýst háttsemi telst varða
við 10. gr., sbr, 17. gr. laga nr. 67,
1976 um löggilta endurskoðendur,
og 86. gr., sbr. 1. mgr. 152. gr.
laga nr. 32, 1978 um hlutafélög.
II. Fjársvik
Ákærðu Björgólfur Guðmunds-
son sem forstjóri Hafskips hf. og
Ragnar Kjartansson sem formaður
stjómar Hafskips hf. í fullu starfi,
eru sakaðir um Qársvik, með því
að hafa, allt frá því milliuppgjörið
fyrir fyrstu átta mánuði ársins 1984
lá fyrir og fram til þess, að bú fé-
lagsins var tekið til gjaldþrotaskipta
með úrskurði uppkveðnum 6. des-
ember 1985, sameiginlega staðið
að því að afla félaginu fjármuna
með sviksamlegum hætti. Á sama
hátt er ákærði Páll Bragi Kristjóns-
son sem framkvæmdastjóri fjár-
málasviðs Hafskips hf. sakaður um
fjársvik, með því að hafa aflað fé-