Morgunblaðið - 30.04.1987, Síða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 30. APRÍL 1987
Reuter
Amintore Fanfani kemur af
fundi með Francesco Cossiga,
forseta Ítaiíu, þar sem hann af-
henti afsagnarbeiðni sína.
Ítalía:
Hafinnund-
irbúningnr
kosninga-
baráttunnar
Róm, Reuter.
STJÓRNMÁLASKÝRENDUR
eru þegar teknir að spá harðvít-
ugri kosningabaráttu á Ítalíu og
undirbúningur stjórnmálaflokk-
anna er hafinn. Minnihlutastjórn
Amintores Fanfani féll á þriðju-
dag og boðað hefur verið til
þingkosninga 14. og 15. júní.
Flokkur Fanfanis, kristilegir
demókratar, sat hjá við atkvæða-
greiðslu um traustsyfirlýsingu við
stjómina og stuðlaði þannig að eig-
in falli eftir að hafa verið við völd
í 10 daga. Á þennan hátt tókst
flokknum að knýja fram kosningar
því Francesco Cossiga, forseti ít-
alíu, ákvað að þingið skyldi leyst
upp og boðað til nýrra kosninga.
Nokkrir stjómmálaflokkar studdu
hins vegar stjómina til þess að
spilla fyrir Fanfani og flokki hans.
Þar með var bundinn endi á átta
vikna stjómarkreppu á Ítalíu sem
skall á er fímm fiokka samsteypu-
stjóm Bettinos Craxi fór frá
völdum, og er almennt talin ein sú
alvarlegasta í sögu landsins. Stjóm-
málaskýrendur telja líklegt að
deilur flokkanna kunni enn að
magnast og að ekki takist að
tryggja stjómmálalegan stöðug-
leika eftir kosningamar í júní. Telja
þeir ómögulegt að spá fyrir um
úrslit kosninganna en segja þó
hugsanlegt að fylgi flokkanna
kunni að breytast verulega.
Talið er ólíklegt að fimm flokka
stjóm Bettions Craxi, fyrrum for-
sætisráðherra, verði endurvakin en
reynslan sýnir að allt getur gerst í
ítölskum stjómmálum. Bandalag
flokkanna fímm var myndað til
þess að útiloka kommúnista frá
þátttöku í ríkisstjóm. Flokkur kom-
múnista er næst stærsti stjóm-
málaflokkur ítalfu og hafa
stjómmálaskýrendur bent á að deil-
ur hinna flokkanna kunni að koma
þeim til góða.
Ársskýrsla Alþj óðaherfræðistofnunarinnar:
Harður áfellisdómur yf-
ir stjóm Ronalds Reagan
Vopnasölumálið hefur dregið úr áhrifum Bandaríkjamanna um allan heim
London, Reuter.
MEÐ vopnasölunni til írans
urðu Bandaríkjastjórn á svo
alvarleg afglöp, að verulega
hefur dregið úr áhrifum henn-
ar um allan heim. Eru það
niðurstöður skýrslu frá Aijóða-
herfræðistofnuninni ,IISS, i
Lundúnum en hún var birt í
gær.
I ársskýrslu stofnunarinnar um
helst heimsviðburði segir, að Re-
agan-stjómin hafí orðið fyrir
miklum álitshnekki í Persaf-
lóaríkjunum, í Miðausturlöndum
og í Mið-Ameríku auk þess sem
barátta hennar gegn alþjóðlegri
hryðjuverkastarfsemi haJfi misst
marks að nokkm leyti. Sagt er,
að ólíku sé saman að jafna,
frammistöðu Ronalds Reagan og
Mikhails Gorbachev, sem virðist
ætla að takast að losa Sovétmenn
úr viðjum langvarandi aðgerða-
leysis og stöðnunar.
í skýrslunni, sem er einn sam-
felldur áfellisdómur yfír Reagan-
stjóminni, er forsetinn gagnrýnd-
ur fyrir að hirða ekkert um
smáatriði og nákvæma athugun
mála og farið hörðum orðum um
virðingarleysi sumra embættis-
manna hans fyrir lögunum.
„Það vom stjómarhættir Reag-
ans og vinnulag, sem eijuðu þann
akur, sem öll óreiðan er sprottin
úr. Aðgerðaleysi hans olli því, að
þessi valdamesta þjóð á Vesturl-
öndum mun eiga erfítt með að
halda fram trúverðugri og öflugri
utanríkisstefnu á þessu ári,“ segir
í skýrslunni.
IISS gagnrýnir bæði stórveldin
fyrir frammistöðuna á Reykjavík-
urfundinum í október sl. I stað
þess að ræða nýjan leiðtogafund
á árinu 1987 og hugsanlega
samninga, hefðu þau elst við
„mýraljós og drauma um heim án
kjamorkuvopna og, hvað Reagan
varðar, um heim hinna fullkomnu
vama ...Yfír viðræðunum sveif
einhver andi óraunveraleika og
tálsýna."
'
Enn eittmálverk Van Goghs boðiðfalt
London, Reuter.
BÚIST er við að rúmar 420 milljónir íslenskra króna
fáist fyrir málverk eftir hollenska málarann Van Gogh
er það verður boðið upp hjá Christie’s- uppboðsfyrir-
tækinu í London í júní. Verkið nefnist „Le Pont de
Trinquetaille" (Trinquetaille-brúin) og telja sérfræð-
ingar það til allra bestu verka málarans. Van Gogh
málaði verkið í októbermánuði árið 1888 í borginni
Arles í Frakklandi. Þar batt hann enda á líf sitt tveim-
ur ámm síðar. Myndin hefur verið í eigu bandarískrar
fjölskyldu allt frá árinu 1932. Metropolitan-safnið í
New York hefur verkið nú að láni og verður það sýnt
í sölum uppboðsfyrirtækja í New York, Genf, Tókýó
og Hong Kong áður en það verður flutt til London
þar sem það verður selt hæstbjóðanda þann 29. júnf.

„TrinquetaiUe-brúinu eftir Van Gogh.
Reuter
Gengi gjaldmiðla
Verða vextirnir
hækkaðir vestra?
London, Reuter.
GENGI dollarans var nokkuð
stöðugt á gjaldeyrismörkuðum
í Evrópu í gær vegna ýmissa
vísbendinga um, að bandaríski
seðlabankinn hygðist styrkja
það með hærri vöxtum.
Gjaldeyriskaupmenn vom þó
sammála um, að mikil óvissa rílrti
um dollaragengið á næstunni,
einkum vegna viðskiptahallans í
Bandaríkjunum. Lágt gengi doll-
arans er farið að valda ókyrrð í
alþjóðlegum efnahagsmálum og
er búist við, að Opec, samtök olíu-
útflutningsríkja, muni brátt til-
kynna hækkun olíuverðsins en það
er skráð í dollumm. Á hádegi í
gær fengust 1,6535 dollarar fyrir
pundið en gagnvart öðmm gjald-
miðlum var staða hans þessi:
1,3335 kan. dollarar.
1,7985 v-þýsk mörk.
2,0290 holl. gyllini.
1,4765 sv. frankar.
37,30 belg. frankar.
5,9930 fr. frankar.
1.286,12 ít. límr.
140,65 japönsk jen.
6,2800 sænskar kr.
6,7100 norskar kr.
6,7700 danskar kr.
Fyrir gullúnsuna fengust í gær
á hádegi 451,90 dollarar.
ERLENT,
Eiturlyfjavandinn í Bretlandi:
Eins og að negla
niður kvikasilfur
ENGINN veit fyrir víst, hversu margir eiturlyfjaneytendur eru í
Bretlandi. Innanríkisráðuneytið nefnir töluna 15.000 fyrir árið 1985
— eða þrisvar sinnum fleiri en 1979, en sérfræðingar á þessu sviði
telja töluna fimm til tíu sinnum of lága. Ef það væri nálægt lagi,
væru eiturlyfjaneytendur f landinu yfir 100.000 talsins — og þeim
fer fjölgandi með degi hveijum. Ekki er unnt að slá neinu föstu um
fjöldann nema með allsheijarkönnun, en þó að rækilegar rannsókn-
ir þar að lútandi hafi farið fram í fjölmörgum löndum, hefur aldrei
orðið af slíku f Bretlandi.
Eftir 1980 hefur aukningin orðið
mest í heróínneyslu. Fjöldi saka-
mála, þar sem heróín kemur við
sögu, hefur þó minnkað upp á
síðkastið, og bendir það til þess,
að neyslan sé að dragast saman.
Hins vegar búast lögreglu- og toll-
gæslumenn við gífurlegri aukningu
í kókaínneyslu, þar sem framleið-
endur í Rómönsku Ameríku muni
leita til Evrópu vegna mettunar á
Bandaríkjamarkaði. Markaðsverð á
kókaíni í London er komið niður í
50 sterlingspund grammið, en er
enn tiltölulega hátt miðað við verð
á öðmm eiturlyfjum.
í desembermánuði síðastliðnum
komst lögreglan í fyrsta sinn í tæri
við „crack“, sem er mjög sterk og
vanabindandi blanda af kókaíni og
bökunarsóda og hefur farið eins og
eldur í sinu um öll Bandaríkin.
Neysla amfetamíns („speed"), sem
meir og meir er neytt í stungu-
skömmtum fremur en inntökum eða
þefun, fer einnig hraðvaxandi.
Fram að þessu hafa stjómvöld
einbeitt sér að því að stemma stigu
við framboði ólöglegra eiturlyfja,
en minna skeytt um að draga úr
eftirspuminni. En embættismenn
em hóflega bjartsýnir á, að barátt-
an við eiturlyfjasalana beri árangur.
Þó hafa stór framleiðslulönd eins
og Indland og Pakistan sýnt meiri
samstarfsvilja, eftir að eiturlyfja-
vandamálið fór að brenna á þeim
sjálfum. Og alþjóðleg samvinna lög-
reglu og tollgæslu hefur einnig
tekið framfömm.
Það er við ramman reip að draga.
Einn eiturlyfjasérfræðinganna orð-
aði það svo, að það að girða fyrir
framboð eiturlyfla væri álíka erfítt
og að negla niður kvikasilfursdropa.
Hann mælti með, að kastljósunum
yrði beint að eftirspuminni.
Áróðursherferð stjómvalda til að
draga úr heróínneyslu kostaði tvær
milljónir punda og fékk misjafnar
undirtektir. Sérfræðingar á sviði
heilbrigðismála óttuðust, að her-1
ferðin kynni að hvetja ekki siður
en letja til eiturlyfjaneyslu. Og
ýmislegt bendir til þess, að gmn-
semdir þeirra hafí ekki verið
ástæðulausar.
Á þessum vettvangi er mismun-
urinn í stefnu stjómvalda mestur
að því er varðar kannabisefni ann-
ars vegar og áfengi hins vegar. í
Bretlandi em í gildi strangari lög
um neyslu kannabisefna en þekkj-
ast annars staðar í Vestur-Evrópu,
og lögregla og tollgæsla leitast af
öllum mætti við að framfylgja þeim.
Samt er það næstum einróma
álit lækna, að kannabisefni séu
síður vanabindandi en áfengi og
valdi heilsu manna minni skaða en
tóbak.
í Ijósi þessa kann afskiptaleysi
stjómvalda af áfengisneyslu að
virðast furðulegt. Vitað er, að
áfengi veldur 100 sinnum fleiri
ótímabæmm dauðsföllum en eitur-
lyf. Neysla þess hefur stöðugt farið
vaxandi frá því á 6. áratugnum,