Morgunblaðið - 07.08.1988, Blaðsíða 33

33
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 7. ÁGÚST 1988
frá morgni til kvölds og geta ekki
einu sinni notið náttúrunnar í kring-
um sig. En auðvitað veit enginn hvað
morgundagurinn ber í skauti sér,
allir þurfa víst þak yfír höfuðið.
Ég veit ekki hvort það er af hug-
sjón eða ævintýraþrá sem ég fer
núna til Eþíópíu til að vinna að vatns-
verkefni Rauða krossins, en ég fínn
að mig langar til að leggja eitthvað
af mörkum." „Persónulegur
frami?" segir Marta. „Ef það er per-
sónulegur frami að vilja gott starf
og góð laun, þá er það allt í lagi.
Mig dreymir ekkert um völd, en fjár-
hagslegt öryggi skiptir mig geysi-
miklu máli. Eg þarf að mennta son
minn og ég er að vakna til vitundar
um það seinni árin að mig langar til
að komast áfram í lífínu. Og það er
sannarlega súrt í broti þegar karl-
menn eru sífellt teknir fram fyrir
konur þegar um góðar stöður er að
ræða, það særir réttlætistilfínning-
una.
Mér þykir fátt jafn mikilvægt og
fjölskyldulífíð. Ég á mjög góða fjöl-
skyldu sjálf og mér finnst alltof mik-
ill tími fara í að afla tekna. Það á
enginn að þurfa að þræla allan sólar-
hringinn, eins og hér er gert, til að
hafa í sig og á. Tíminn með íjolskyld-
unni og vinum er dýrmætur."
Og hjólið snýst
— Hver er helsti „óvinur" fjöl-
skyldunnar að ykkar mati?
„Þú ert að meina tengdó, er það
ekki?“ segir Auður eins og ungu fólki
er einu lagið, og brýtur niður háalv-
arlegt andrúmsloftið.
„Það er auðvitað lífsgæðakapphlaup-
ið, hraðinn og allur æsingurinn sem
alla er að drepa," segja þær.
Auður: „Þjóðfélagið krefst þess
af okkur að við tökum þátt í þessu
kapphlaupi. Ef ég rek eigið fyrirtæki
þar sem ég ræð tíma mínum sjálf
þá get ég kannski átt fleiri stundir
með bömunum mínum þegar að því
kemur."
„Ég vonast til að geta unnið eitt-
hvað heima þegar ég er komin með
böm,“ segir Helena, sem vonandi
verður ekki nærri strax því ég á eft-
ir að gera svo margt annað, helst
vildi ég búa fyrir utan borgina þar
sem ég get verið með náttúmnni og
átt dýrin sem mig hefur alltaf dreymt
um.“
„Það er ekki vinnan sjálf sem er
vandamálið eða „óvinurinn“,“ segir
Marta. Ég vil vera úti á vinnumark-
aðinum og fá að takast á við ný
verkefni og fá útrás fyrir minn metn-
að. Það er mikilvægt fyrir alla, bæði
böm og fullorðna, að fara út af heim-
ilinu á daginn. En allt á að vera inn-
an skynsamlegra marka.“
Þegar ég spyr þær hvort þær
fæm á þing ef þær ættu þess kost,
þá fæ ég dræm svör. Þær vilja þó
ekki vera hlutlausar og munu svo
sannarlega nota atkvæði sitt. En
pólitík heillar þær ekkert sérstaklega
og þær segja að jafnaldrar sínir ræði
hana lítið. Vandamál sjávarútvegsins
heldur því ekki fyrir þeim vöku en
aftur á móti fylgjast þær vel með
því sem er að gerast og sérflagi þeim
málum sem snertaþær. Dagvistunar-
mál em ofarlega á baugi hjá Mörtu
þessa stundina, þótt hún segist vera
heppin í þeim eftium, og skólamálin
hjá Auði, en henni blöskrar áhuga-
leysi kennara. Einnig fínnst henni
gmnnskólinn gera alltof litlar kröf-
ur, því þegar í framhaldsskóla er
komið þá hefst vinna sem fæstir em
búnir undir. Helenu fínnst agaleysi
áberandi meðal unglinga. Þótt hún
vilji að þeir séu böm eins lengi og
hægt er, þá fínnst henni samt alla
ábyrgðartilfínningu vanta, rétt eins
og þau hafi aldrei vanist því að hafa
einhverjar skyldur.
— Þið ætlið sem sagt ekki að
stjóma landinu?
„Ekki við sjálfar, en við munum
vissulega velja hæfasta fólkið til að
stjóma því fyrir okkur. Það er búið
að beijast fyrir okkur að vissu leyti
en þó höfum við ekki náð því jafn-
rétti sem við viljum. En hjólið snýst
áfram, sannaðu til.“
í „tímalausu" þjóðfélagi
Ungu konurnar em ekki í neinum
byltingarhugleiðingum, en þær em
svo sannarlega ekki hugsjónalausar.
Jafnrétti á heimilinu er svo sjálf-
sagður hlutur í augum þeirra að
þeim fínnst óþarfi að ræða það frek-
ar. Reiði ungu kvennanna á rauðu
sokkunum var þá ekki til einskis.
En þær vissu ekki þá, að gífurlegt
vinnuálag og tímaleysi beið dætra
þeirra.
Það var arfurinn, og hann sitja
þær uppi með ungu konumar. Þeirra
bíður stórt og mikið verkefni, því þær
búaí „tímalausu" þjóðfélagi þar sem
menn lifa til að vinna, en hafa ekki
tíma fyrir lífíð sjálft.
Þær vilja jafnrétti og betri laun
fyrir vinnu sína, því þá kannski fá
þær tíma og tækifæri til að rækta
manninn í sér.
Texti: Kristfn Maija
Morgunblaðið/Júlíus Sigurjónsson
■Marta Helgadóttir: Mig dreymir ekki um
völd, en fjárhagslegt öryggi skiptir mig
máli.
fyrir þykir það sjálfsagður hlutur að
skipta með sér verkum, en úti í þjóð-
félaginu em enn ákveðnar kvenna-
stéttir og karlastéttir, jafnvel þótt
við þekkjum menn sem una sér vel
við störf á bamaheimilum og aðra
sem em að fara í bameignarfri.
— Konur í Austur-Þýskalandi búa
við mikið jafnrétti hvað varðar störf
f þjóðfélaginu. Þar er einnig lítið um
vestræn tfskuáhrif. Haldið þið að
allt þetta „tískupjatt" í hinum vest-
ræna heimi veiki stöðu kvenna þegar
um góð störf er að ræða?
Helena: „Útlitið er farið að skipta
allt of miklu máli og sjálfsagt gætum
við varið tímanum í eitthvað annað
betra en þetta sífellda stúss með
fatnað og snyrtingu. En við látum
líka mata okkur allt of mikið.“
Marta: „Það er framkoman sem
skiptir máli, en oftast fær sá sem
er vel tfl hafður betri fyrirgreiðslu."
Auður: „Aðalatriðið er að vera
snyrtilegur hvort sem um er að ræða
karl eða konu.“
Persónulegnr frami
eða hugsjón
— Það er sagt um ungt fólk í
Evrópu núna að það hafi einungis
áhuga á efnislegum hlutum og per-
sónulegum frama. Á þetta kannski
við um ykkur líka?
„Að vissu leyti," svarar Auður.
„Ég vil komast áfram í lífínu og eiga
■i ■
peninga, því án þeirra getur maður
ekki gert neitt. Mig langar til að eign-
ast fyrirtæki og vera minn eigin
herra, því ég vil stjóma en ekki vera
stjómað. Það er út í hött að ætla sér
að koma með fjölskyldu og eiga ekki
einu sinni þak yfír höfuð hennar.
Ég held að mér takist þetta, þótt ég
geri mér auðvitað grein fyrir því að
allt getur gerst í þessum heimi.
En ég er á móti því að ungt fólk
vinni með náminu á vetuma eins og
það hefur gert. Mér fínnst að það
eigi að hafa tíma til að sinna áhuga-
málum sínum og taka þátt í félags-
störfum. Lifa lífínu meðan það er
ungt.“
„Stöður og völd em ekki mín
framtíðarsýn," segir Helena. Auðvit-
að verð ég að hafa einhveija atvinnu
að lifíbrauði, þótt ég vildi hest vinna
sem minnst, en peningar skipta mig
litlu máli. Ég er mjög ósátt við það
hversu ungt fólk notar lítið þau tæki-
færi sem það hefur til að lesa eða
ferðast og kynnast eigin landi eða
menningu annarra þjóða og víkka
þar með sjóndeildarhring sinn. Það
er einhvem veginn lokað í eigin til-
veru þar sem allt snýst um peninga.
Ég var einu sinni búin að festa kaup
á íbúð og bíl eins og hinir, á kafí í
að borga víxlana af þessu, en svo
sneri ég baki við þessu lífsformi, _sá
að þetta var ekkert fyrir mig. Ég
vil ekki þurfa að fara aftur inn í
þessa hringiðu þar sem allir þræla
Morgunblaðið/Sverrir Vilhelmsson
■Það var ekki fyrr en þær gengu í burtu að
ég skildi hvað þær vildu. Klukkan í Dómkirkj-
unni vissi það allan tímann.
Morgunblaðið/Bjami Eiríksson
■Auður Daníelsdóttir: Ég vil stjórna, en
ekki vera stjórnað.
Morgunblaðið/Börkur Amarson
■Helena Jónsdóttir: Ég sneri baki við þessu
lífsformi.
.w
í Kaupmannahöfn
FÆST
í BLAÐASÖLUNNI
ÁJÁRNBRAUTA-
STÖÐINNI,
KASTRUPFLUGVELLI
OGÁ RÁÐHÚSTORGI
HITAMÆLAR
Söyfffeyigjyr
új<?53iú]©®©irfl <&' ©cq)
Vesturgötu 16,
sími 13280.
Graeoum
Graroum
ÁTAKILANDGRÆÐSLU
LAUGAVEG1120,105 REVKlAVlK
SlMI: (91)29711
Hlaupareikningur 261200
Búnaðarbankinn Hellu
TO «0
jn ftí
E “
«o Jjj
8 -2
L_ CO
CD —