Morgunblaðið - 08.01.1989, Blaðsíða 18

18
6861 SAtTMAl .8 HU0AÖUVWII3 GI0AJSKUOJION
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 8. JANUAR 1989
Ytri og innri skilyrði
- HHH eða MMM
Áramót eru tími uppgjörs og endurmats. Hvort sem menn setja sér
einhver ný markmið — vinna jafovel nýársheit — eða ekki, fer ekki
hjá því að flestir staldra við, renna huganum yfir liðið ár. Gera upp
reikningana, því bókhaldsári er lokið, nýtt byijað svo maður noti
nú likingu, sem hæfir nútimanum. Það er gamaldags og „púkó“ að
vitna í skáld eða aðra andans menn. Þeir mega sín einskis gegn
rökum hagfræðinnar. Og hagfræðin er jú biblía dagsins í dag, guð-
spjallamennimir hagspekingar, og þar, er manni sagt, er að finna
svör við öllu. Þar em lausnimar, en — þar er líka hængur. Mæli-
tæki hagfræðinnar era nefiiilega svo ófiillkomin. Þau geta einungis
mælt hin svokölluðu ytri skilyrði og þær mælingar segja okkur að
þau hafi verið mjög hagstæð undanfarin ár.
En hver er þá skýringin á því
að við vöknum upp við vond-
an draum og uppgötvum, að
því er virðist allt í einu, að allir sjóð-
ir standa tómir og ástandið í efna-
hags- og atvinnulífi alvarlegt, þrátt
fyrir mörg og margnefnd góðæri
og hagstæð ytri skilyrði? Er hugs-
anlegt að hin innri skilyrði, þau sem
ekki er hægt að mæla, hafi vantað
og þar sé að hluta til að leita skýr-
inga -á fyrirhyggjuleysi og skamm-
sýni sljómvalda og að nokkru leyti
þjóðarinnar allrar, a.m.k. þess hluta
sem hæst lætur og mestu ræður.
Er eitthvað bogið við verðmætamat-
ið og getur verið að oftrú á efnaleg-
ar lausnir allra hluta hafi leitt okk-
ur á villigötur? Hver er skýringin á
hluta-, steinsteypu- og peninga-
dýrkuninni sem öllu hefur ráðið
undanfarið? Ætli það sé ekki vegna
þess að eitthvað hallast á í kredit-
og debitliðum ytri og innri skilyrða.
Öll opinber umræða um stjórn-
mál einkennist um of af efnislegum
forsendum einum. Siglt er eftir
áttavita hagfræðinnar sem engin
verðmæti virðir önnur en þau, sem
mæld verða í tölum og hæfa reikni-
vélum og tölvum. Hagfræðin hefur
engin mælitæki á andlega velferð,
auk þess sem hún undanskilur nátt-
úmlega stóran hluta þeirrar vinnu
sem unnin er í þjóð-
félaginu, t.d. öll
ólaunuð störf inni á
heimilunum. Með öðr-
um orðum, hún mælir
ekki vinnu manna,
nema að litlu leyti.
Hún mælir heldur
ekki vinnu lista-
manna, nema að því
marki sem afrakstur
hennar skilar sér í
sköttum, t.d. sölu-
skatti eða seldum að-
göngumiðum. Það
andlega fóður, upp-
lyfting hugans eða
annað veganesti sem
era jú hin raunvera-
legu verðmæti listiðk-
unar mælir hún ekki.
Það er því varla von
að þessi ómældu störf og verðmæti
eigi upp á pallborðið hjá stjórn-
málamönnum og öðram dýrkendum
efnishyggju.
í ljósi þessa kemur manni ekkert
á óvart boðskapur eða forgangsröð
forsætisráðherra í ræðu sinni um
áramótin þar sem hann sagði m.a.:
„Það er jafnframt staðreynd að
menningarlegt sjálfstæði verður illa
varið án efnahagslegs sjálfstæðis.
Þótt setja beri manngildið ofar auð-
gildinu, er það svo að fjármagn
þarf til flestra hluta.“ Auðvitað
þarf ijármagn til flestra hluta, en
mergur málsins er í hvað þú veitir
fjármagni. Það er ekki forgangsröð
þessarar ríkisstjómar, fremur en
fyrri að veita fjármagni til varð-
veislu menningarlegs
sjálfstæðis og það
byggir auðvitað á
þeirri bjargföstu trú
að efnahagslegt sjálf-
stæði sé forsenda
menningarlegs sjálf-
stæðis. Og komum við
þá aftur að því hvaða
biblíu menn lesa.
Sú var tíðin að
þessi þjóð háði sína
sjálfstæðisbaráttu
með skáld og andans
menn í broddi fylking-
ar. Nú setur að manni
þann gran að við sé-
um á hraðri leið að
tapa þessu sjálfstæði
með hagspekinga,
fjármálaspekúlanta
og stjórnmálamenn í
HUGSAD
UPPHÁTT
/ dag skrifar Þórhildur
Þorleifsdóttirþingkona
Kvennalista.
fylkingarbrjósti.
Það hlýtur að vera rökrétt fram-
hald hugsunarháttar sem setur allt
í efnahagslegt samhengi. Metur
allt út frá hagfræði og hagvexti.
Hagvöxtur er forsenda framfara
segja menn. Efnahagslegra fram-
fara já, en hagvöxtur byggir jú á
aukinni framleiðni, aukinni neyslu,
aukinni ásókn í auðlindir jarðar.
Ekki tekur hann tillit til ofnýting-
ar, útrýmingar eða mengunar. Þau
BAÐHÚÐUn nÆ
Selbrekka 16 - 200 Kópavogur
Endurhúðum hreinlætistæki.
Gerum gamla baðsettið sem nýtt
Sími:
42673 - 44316
MYNDAMÓT HF
UTSALAN
hefst
á morgun.
Stórkostleg
verðlækkun.
Útsalan byrjar á mánudaginn og verður næstu daga
GLÆSILEGASTA LEIKFANGARÝMINGARSALA ÁRSINS
kr. 7.600,- nú 5.990,-
kr. 5.600,- nú 4.480,-
kr. 4.700,- nú 3.760,-
kr. 4.800,- nú 3.800,-
kr. 1.380,- nú 690,-
LEIKFANGAHÚSIÐ, SKÓLAVÖRÐUSTÍG 10
Póstsendum, sími 14806.
Dæmi:
Brave star-karlar, áður
Brave star-vagnar, áður
Bravestarhúsáður
Tommy-diskakastari, áður
Leikfangakassar m/hjólum, áður
Stór dúkka m/hári, áður
Fisher Price- þorp, áður
Barbie-höll, áður
Transformer-kassi, áður
Lego kassi, áður
Stór grafa til að sitja á, áður
20 TIL 70%
kr. 750.-nú 250,-
kr. 1995,-nú600,-
kr. 2.400,-nú 800,-
kr. 1,720,-nú 890,-
kr. 890,-nú 390,-
kr. 1.995,-nú 1595,-
kr. 3.350,- nú 2.650,-
kr. 2.550,-nú 2.040,-
kr. 1.879,-nú 1.500,-
kr. 2.990,-nú 2.390,-
kr. 2.550,- nú 2.040,-
AFSLATTUR
Fjarstýrðir bílar:
Kappakstursbíll áður
Torfærubíll, áður
Torfærubíll, áður
Mastershöll, áður
Garparnir, áður
Pöntunarsími 14806.