Morgunblaðið - 08.01.1989, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 8. JANÚAR 1989 C 37
10 BESTU MYNDIR ÁRSINS
í mSnum augum var kvikmyndaárið 1988 svo eindæma gott
að ég get ekki gengið frá listanum yfir 10 bestu myndir ársins
án þess að nefna 10 aðrar, sem allar höfðu margt til síns
ágætis og hefðu, í venjulegu kvikmyndalegu árferði, flestar
flogið í eitthvert heiðurssætanna.
1. Fullt tungl („Moonstruck"). Norman Jewison. Bandarísk.
2. Bless krakkar („Au revoir les enfants"). Louis Malle. Prönsk.
3. Gestaboð Babette („Babettes gæstebud"). Gabriel Axel.
Dönsk.
4. Von og vegsemd („Hope and Glory“). John Boorman. Bresk.
5. Slðasti kelsarlnn („The Last Emperor"). Bemardo Bertol-
ucci. Bresk/ítölsk/kínversk.
6. Góðan daginn, Víetnam („Good Moming Vietnam"). Barry
Levinson. Bandarísk.
7. Hver skeilti skuldlnni á Kalla kanfnu? („Who Framed
Roger Rabbit?"). Robert Zemeckis. Bandarísk.
8. Óbærllegur lóttlelkl tllverunnar („The Unbearable Ligh-
tness of Being“). Philip Kaufman. Bandarísk.
9. Á tæpasta vaðl („Die Hard“). John McTieman. Bandarísk.
10. Tímahrak („Midnight Run“). Martin Brest. Bandarísk.
Þær sem fylgdu fast á eftir: Sá stóri (,,Big“), Gaby, Hundalíf („Mit
liv som en hund“), Klíkumar („Colors"), Svífur að hausti („The
Whales of August"), Veldi sólarinnar („The Empire of the Sun“),
Sjónvarpsfréttir („Broadcast News“), Rokkað með Chuck Berry („Ha-
il! Hail! Rock’n’Ro!l“), Barflugur (,,Barfly“) og Roxanne.
Sœbjörn Valdlmarsson.
10 BESTU MYNDIR ÁRSINS
1. Síðasta freistlng Krists („The Last Temptation of Christ").
Martin Scorsese. Bandarísk.
2. Óbærilegur léttlelkl tllverunnar („The Unbearable Light-
ness of Being"). Philip Kaufman. Bandarísk.
3. Von og vegsemd („Hope and Glory"). John Boorman. Bresk.
4. Hundalff („Mit liv som en hund“). Lasse Hallström. Sænsk.
6. Gestaboð Babette („Babettes gæstebud"). Gabriel Axel.
Dönsk.
6. Bless krakkar („Au revoir les enfants"). Louis Malle. Prönsk.
7. Sfðastl kelsarlnn(The Last Emperor"). Bemardo Bertoluc-
ci. Bresk/ítölsk/kínversk.
8. Sjónvarpsfréttlr („Broadcast News"). James L. Brooks.
Bandarísk. ^
9. Tfmahrak („Midnight Run“). Martin Brest. Bandarísk.
10. Hver skelltl skuldlnnl á Kalla kanfnu? „Who Framed
Roger Rabbit?“). Robert Zemeckis. Bandarísk.
Arnaldur Indrlðason
BESTIR OG VERSTIR
BESTI KARLLEIKARI í AÐALHLUTVERKI
Robert De Niro ( Tímahraki
BESTA LEIKKONA í AÐALHLUTVERKI
Holly Hunter f Sjónvarpsfréttum
VERSTI KARLLEIKARI í AÐALHLUTVERKI
Michael Caine í Jaws IV: Hefndin
VERSTI KVENLEIKARI í AÐALHLUTVERKI
Jill Ireland ( Banatilræði.
TI'U VERSTU MYNDIRNAR 1988
1. Amerískur Nlnja 2 (HÖrkutól stíga ekki í vitið)
2. Hitnar f kolunum (Rod Steiger á botninum)
3. Jaws IV: Hefndin (Michael Caine á botninum)
4. Leonard VI. hlutl (Bill Cosby á botninum)
5. School Daze (Þvælan endalausa)
6. Banatllræðl (Bronson bara hættir ekki)
7. Blood Relatlons (Hvað var þetta?)
8. Bylgjan (Brimbrettakappar, brúnir og herðabreiðir)
9. Stefnumöt á Two Moon Junetlon (Sveitt og ber að ofan)
10. Slklleylngurlnn (Réttu mér skærin!)
UÓTASTA MYNDIN 1988
Vftlskvallr („Hellraiser")
SÆTASTA MYNDIN 1988
Þrfr menn og barn
þ.e.a.s. áður en Síðasta freisting
Scorsese kom til. Hættuleg kynni
var svona mynd sem fékk kvenrétt-
indakonur til að krossleggja fæt-
urna og alla aðra til að undrast
yfir látunum. Furðulegustu hlutir
vom lesnir út úr þessum ágætlega
leikna, ágætlega spennandi en á
endanum skammarlega innihalds-
litla framhjáhaldsþriller og þeir sem
undruðust mest voru þeir sem gerðu
hana. Þeir fóru af stað með hverja
aðra spennumynd en enduðu á því
að svara spumingum um öruggt
kynlíf og hvort Glenn Close væri
holdtekning alnæmis! Michael
Douglas græddi mest af öllum.
Hann varð kyntákn.
Og jafnvel enn meira svo með
sinni næstu mynd, „Wall Street".
Hún reyndist ekki það meistaraverk
sem fylgismenn hins ágæta Oliver
Stones væntu en hún átti sínar
mögnuðu stundir og það var ekki
síst Douglas að þakka í hlutverki
gróðapúkans og yfirtökukeisarans,
Gordon Gekkos. Græðgi er góð —
ræðan hans minnti óþyrmilega á
kauphallarhrunið á Wall Street um
sama leyti og myndin var frumsýnd
vestra. Tímasetningin gat ekki ver-
ið betri.
Sikileyingur Michael Ciminos olli
meiriháttar vonbrigðum. Leikara-
ráðningin var misheppnað; leikar-
amir, sem flestir voru breskir, áttu
betur heima í Húsbændum og hjú-
um en ítölskum gangsterarullum
og klippingin var afleit. Kvik-
myndaverið réði henni; Cimino vildi
helmingi lengri mynd en framleið-
andinn tók það ekki í mál og klippti
hana eins og gamlan dúk. Sikiley-
ingurinn varð á endanum dæmigerð
fyrir klúðrið sem verður þegar
kaupsýslumennirnir í Hollywood
halda að þeir séu bestu leikstjóram-
ir. Að auki var Lambert hroðalegur
í titilhlutverkinu.
Það brugðust fleiri en Cimino.
Sir Richard Attenborough hrópaði
á frelsi svarta meirihlutans í
S-Afríku en það kafnaði í heldur
döprum eltingaleik Kevin Klines út
úr landinu, sem tók hálfa myndina.
Hún hafði allar réttu meiningamar
en það sem átti að vera áróðurs-
mynd varð eins og hver önnur
spennumynd og ekkert sérstök sem
slík. Stundum náði sörinn sér þó á
strik og þá blasti við hið miskunnar-
lausa kerfi mannvonsku og níðings-
verka hvítu minnihlutastjórnarinn-
ar. Ridley Scott ætlaði að gera
spennumynd úr Einhverjum til að
gæta mín („Someone to Watch over
Me“) en útkoman varð gullfalleg
leiðindi og Peter Yates ætlaði líka
að sviðsetja spennu í Húsinu á Carr-
ollstræti en ólíkindin vom með ólík-
indum og maður náði sér aldrei
eftir fyrsta geispann.
Betur tókst Roger Spottiswoode
upp í Hættuförinni („Shoot to Kill“)
þar sem Sidney Poitier dúkkaði upp
á yfirborðið eftir áratugs hlé. Þetta
var öræfaþriller í bestu merkingu
þess orðs og Roger náði oft upp
góðri spennu í svimandi hengiflug-
inu. Sömuleiðis kom Polanski á
óvart með skemmtilega lág-
stemmdri og kíminni spennumynd
frá París með Harrison Ford glimr-
andi í aðalhlutverkinu. Húmorinn í
Örvæntingu („Frantic") var sérlega
kitlandi, einkum þegar Polanski
beindi honum að Frökkum í túrista-
þjónustunni. Enginn gerði þó
skemmtilegri blöndu af hasar,
spennu og gríni á árinu en John
McTieman í Á tæpasta vaði („Die
Hard“). Nýja Fox-byggingin í Los
Angeles var næstum lögð í rúst í
óstöðvandi látunum með Bmce
Willis blóðugan og berfættan hopp-
andi á milli 40 hæða í baráttu við
12 alþjóðlega hryðjuverkamenn.
Hún var eins og „Towering In-
femo“ í Beirút með Willis í hlut-
verki slökkviliðsins. Hann fékk
fimm milljónir dollara fyrir leikinn
og þótti öílum mikið en áhrifaríkari
hasarmynd hefur ekki getið að líta
lengi.
Fjórir nýir leikstjórar hver úr
sinni áttinni komu á óvart með
byrjendaverkum sínum. Bandaríski
rithöfundurinn Norman Mailer
gerði sjálfur klúra og meinfyndna
mynd eftir enn klúrari sögu sinni,
Hörkutól dansa ekki („Tough Guys
Don’t Dance“); Danny DeVito gerði
merkilega skemmtilega mynd, sem
hét því furðulega nafni Hentu
mömmu af lestinni („Throw
Momma off the Train") og státaði
af mömmuferlíki sem jafnvel móðir
Teresa gæti viljað kála; saminn
Nils Gaup gerði Leiðsögumanninn-
(„Vejviseren") með Helga „okkar“
Skúlasyni í hlutverki þess versta
af þeim verstu og breski hrollvekju-
höfundurinn Clive Barker sýndi
okkur Vítiskvalir („Hellraiser"),
sem einkenndist ríkulega af tveimur
ómissandi þáttum hverrar B-mynd-
ar; sulli og bulli.
Öllu menningarlegri voru Bless
krakkar („Au revoir les enfants")
eftir Louis Malle, Veldi sólarinnar
(„Empire of the Sun“) eftir Steven
Spielberg og Von og vegsemd
(„Hope and Glory-“) eftir John Boor-
man. Allt voru það ólíkar myndir
og persónulegar en áttu það sam-
eiginlegt að fjalla um krakka í
stríði. Malle sagði á einkar hljóðleg-
an og væmnislausan hátt frá at-
burði í æsku sinni þegar nasistar
tóku skólabræður hans og sendu í
útrýmingarbúðir; Spielberg, í enn
einni tilraun til að fullorðnast, sagði
frá ótrúlegum aðlögunarhæfileikum
ungs drengs sem hnepptur var í
japanskar fangabúðir í Shanghai
en Boorman átti ánægjulegri stund-
ir; fyrir hann var stríðið ástir og
ævintýr. Hann vogaði sér að gera
hrylling stríðsins sprenghlægilegan
og komst upp með það.
Seinni hluti kvikmyndaársins ein-
kenndist af fjölbreytilegu úrvali í
bíóhúsunum. Myndimar voru lang-
þráðar og öðruvísi. Kvikmynda-
veislan, sem misfáir mættu í á end-
anum, hófst með Óbærilegum létt-
leika tilverunnar („The Unbearable
Lightness of Being“) eftir Philip
Kaufman. Sagan um Tómas, Teresu
og Sabinu, erótík og pólitík í Prag,
ást og dauða, reyndist kvikmynda-
legur viðburður. Síðasta freisting
Krists („The Last Temptation of
Christ") olli talsverðu Qaðrafoki,
sem kveikti þó aldrei áhuga fólks
á myndinni. Frumsýningargestir
vora 15 og aðsóknin var eftir því.
En þeir sem nenntu sáu eina bestu
og sannarlega persónulegustu
mynd Martin Scorsese. Flestir
þeirra sem andmæltu henni fyrir
guðlast og klám höfðu aldrei séð
hana, sem gerði hana að verstu
óséðu mynd ársins. Ef hún hefði
heitið „Kristur á rúmstokknum"
hefðu lætin kannski verið skiljanleg
en „Síðasta freistingin" reyndist
mjög trúarleg og á endanum áhrifa-
mikil endurskoðun á tvíeðli Jesú og
sátt hans við hlutverk sitt og Guð
sinn. Gestaboð Babettu (Babettes
gæstebud") bráðnaði í munninum;
Hundalíf („Mit liv som en hund“)
Lasse Hallströms var frábærlega
kómísk sveitasinfónía, Bagdadkaff-
ið var sterkt og bragðmikið og jap-
anska myndin Kæri Hatchi, sem
hefði átt að heita „Mit liv som en
hund", snerti auðveldlega Lassíinn
í okkur öllum.
Af jólamyndunum báru tvær af:
Kalli kanína og Tímahrak. Hvernig
þeir nenntu að gera Hver skellti
skuldinni á Kalla kanínu? („Who
Framed Roger Rabbit?“) er manni
hulin ráðgáta en útkoman var frá-
bær og þeir Robert De Niro og
Charles Grodin í Tímahraki („Mid-
night Run“) sáu svo um, með óborg-
anlegu látbragði, að maður sat
skælbrosandi í myrkrinu allan
tímann.
Sorplúgulok
24322
Bkðbraar
óskast
Símar 35408og 83033
GAMLIBÆRINN
Hverfisgata 4-62
Skólavörðustígur
AUSTURBÆR
Stigahlíð 49-97
JIÍBrgttttMaMb
MYNDAMÓT HF