Morgunblaðið - 22.02.1989, Side 16

16
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 22. FEBRÚAR 1989
Tækjakaup björgunarsveitanna;
Innheimtir víxlar fyrir toll-
um sem átti að fella niður
„Stríðsyfirlýsing“, segir formaður Lands-
sambands flugbj örgunars veitanna
Lokið er leiðbeinendanámskeiði i leitum vegna snjóflóða sem Slysa-
vamafélag íslands hélt. Á námskeiðið komu 23 félagar úr björgunar-
sveitum SVFÍ víðsvegar að af landinu. Námskeiðið stóð frá fímrntu-
degi til sunnudags.
BJÖRGUNARSVEITIRNAR
hafa fengið rukkun frá Ríkis-
féhirði vegna tryggingavíxla,
alls að upphæð um 25 miljjónir
kr., sem forráðamenn sveitanna
afhentu tollstjórum á síðasta ári
vegna innflutningsgjalda á
tækjum til björgunarstarfs.
Fyrirhugað var að fella gjöldin
niður en það hefur ekki verið
gert. Rukkunin kom forráða-
mönnum sveitanna í opnu
skjöldu þar sem þeir töldu sig
hafa loforð Qármálaráðherra
fyrir þvi að innflutningsgjöldin
yrðu felld niður eins og verið
hefur undanfarin ár. Landssam-
tök björgunarsveitanna hafa
óskað eftir lagfæringu á þessu
og er málið nú í athugun í Qár-
málaráðuneytinu. Nýlega fengu
björgunarsveitirnar svo til-
kynningu um að framvegis
verði þeir að greiða aðflutn-
ingsgjöldin að fullu við innflutn-
ing.
Guðrún Ásta Sigurðardóttir
deildarstjóri í tolladeild fjármála-
ráðuneytisins segir að um áramót-
Aðild Ungverja að EFTA eða
EB ekki á döfínni næstu árin
UNGVERJAR hafa undanfarið verið með óformlegar þreifingar gagn-
vart ýmsum EFTA-ríkjum þess efhis að þeir hefðu áhuga á inngöngu
í Fríverslunarbandalag Evrópu, EFTA. í síðustu viku sagði Tamas
Beck, sem fer með utanrikisviðskipti í ungversku stjórani, að Ung-
veijar hefðu áhuga á aðild til þess að „þjálfa sig“ fyrir aðild að EB.
Eins og fram kom í Morgunblaðinu i gær heimsækir valdamikil nefnd
ungverska þingsins nú i vikunni þing Evrópubandalagsins i Stras-
bourg og hafa menn túlkað það sem merki þess að þeir hafí áhuga
á aðild að EB. Aðild Ungveijalands að EFTA eða EB er þó tæpast
á næstu grösum. Evrópubandalagið hefur gert samning við Ungveija
um að bandalagið afiiemi innflutningskvóta fyrir árið 1995 og telur
sig þar með vera búið að koma samskiptunum í fast horf næstu 5-7
árin. Ekki er heldur talið raunhæft að Ungveijar gerist aðilar að
EFTA á næstu árum.
veit.“ Viss ríki austan jámtjalds,
þ.á.m. Sovétríkin, Ungveijar og
Tékkar, hefðu hins vegar sýnt
áhuga á að eiga viss samskipti við
EFTA varðandi upplýsingaskipti og
annað þess háttar. Hefðu þessar
óskir komið fram á síðastliðnu ári.
Júgóslavía, eitt Austur-Evró-
puríkja, hefur haft sérstakt sam-
band við EFTA, allt frá árinu 1967.
EFTA ríkin hafa m.a. stuðlað að
markaðsöflun fyrir Júgóslavíu og
jafnframt að athugun á leiðum til
Ólafur Davíðsson, framkvæmda-
stjóri Félags íslenskra iðnrekenda
og formaður ráðgjafanefndar EFTA
sagði við Morgunblaðið að talsvert
væri farið að tala um Ungveija
bæði innan EFTA og EB. Ljóst
væri til dæmis að samskipti milli
Ungveijalands og Austurríkis væru
orðin ótrúlega mikil. En þó að mik-
ill áhugi væri á því, er væri að ger-
ast handan jámtjalds, ekki síst í
Ungveijalandi, væri ekki talað um
aðild Ungvetja að EFTA sem eitt-
hvað er gæti gerst á næstu misser-
um eða ámm.
Ólafur sagði að haldinn hefði
verið sameiginlegur fundur ráð-
gjafanefndar EFTA og efnahags-
og félagsmálanefndar EB í Berlfn í
október sl. og þar hefði verið á dag-
skrá liður sem hét samskipti EB við
COMECON-ríkin þar sem EB-menn
gerðu grein fyrir viðskiptum EB-
ríkja og Austur-Evrópu rílqa. Þessi
viðskipti væm ekki mikil og hefðu
ekki farið vaxandi. „Hins vegar
hefur orðið viss breyting á samskipt-
um Austur-Evrópu og Evrópu-
bandalagsins á undanfömum
ámm,“ sagði Ólafur. „Samningavið-
ræður milli EB og Ungveijalands
hófust í júnf 1987 og iiefur verið
fylgst af áhuga með tilraunum þar
til að opna hagkerfið. Undirritaður
var samningur í september í fyrra
þar sem gert er ráð fyrir nánari
samvinnu á efnahagssviðinu og að
kvótar á innflutningi frá Ungveijal-
andi til EB-ríkja verði afnumdir
endanlega 1995. Á móti þá hafa
Ungveijar heitið því að nota ekki
viðskiptahindranir gagnvart fyrir-
tækjum innan EB.“ Ólafur sagði að
EFTA-ríkin hefðu, gagnstætt Evr-
ópubandalaginu, ekki sameiginlega
viðskiptasteftiu, það væri á valdi
hverrar aðildarþjóðar að fjalla um
sín viðskiptamál.
Sverrir Haukur Gunnlaugsson,
sendiherra, fastafulltrúi íslands f
Genf, sagði að þann 10. febrúar sl.
hefði ungverski viðskiptaráðherr-
ann, Tamas Beck, sagt í heimsókn
í Vín að Ungveijar hefðu áhuga á
að sækja um aðild að EFTA. Honum
skildist jafnframt að þessari hug-
mynd eða ósk hefði verið komið
óformlega á framfæri, að minnsta
kosti við sum þau EFTA-ríki þar
sem Ungveijaland hefur sendiráð.
Síðastliðinn miðvikudag hefði for-
sætisráðherra Ungveija hins vegar
borið þetta til baka. Það virtist því
vera einhver hringlandaháttur á af-
stöðu Ungveija í þessum efnum.
„Gagnvart yfírstjóm EFTA hefur
ekkert formlegt komið fram frá
þeim,“ sagði Sverrir Haukur. „Ung-
verski sendiherrann í Genf hefur
ekki heldur haft samband við fasta-
nefndir EFTA eftir þvf sem ég best
að auka erlendar
Júgóslavíu.
fjárfestingar í
Þýðan þarf að
standa lengnr
Jón Baldvin Hannibalsson, ut-
anríkisráðherra, sagði að þessu
hefði verið hvíslað í eyra á sér á
síðasta ráðherrafundi EFTA. Ljóst
væri að hugsanleg aðild Ungveija
að EFTA hefði komið til tals meðal
embættismanna, fyrst og fremst að
frumkvæði Ungveija. Taldi hann
þetta vera afar merkilegt mál og
enn eitt dæmið um að nú treystu
menn austantjalds sér til að ræða
hluti sem þeir hefðu ekki þorað að
hugsa fyrir nokkrum misserum,
nefnilega að ganga í viðskiptasam-
band af þessu tagi. „Menn hafa þó
verið fullkomlega raunsæjir og ekki
talið líkur á að af þessu geti orðið
eins og er. Þýðan þarf að standa
lengur og fleira að gerast áður en
Sovétríkin fallast á slíka sjálfstæðis-
yfírlýsingu," sagði utanríkisráð-
herra. Þar að auki væm mikil vand-
kvæði á því að hleypa ríki á borð
við Ungveijaland inn. Samstarfíð
innan EFTA væri búið að standa í
rúma tvo áratugi og orðið mjög
náið. Sameiginleg verkefni EFTA
að því er vörðuðu EB væru vel á
veg komin og innganga Ungveija-
lands þyrfti langan aðlögunartfma
ef af yrði.
Eftir stæði hins vegar að miklar
breytingar væru í aðsigi á heims-
mynd þeirri er við hefðum búið við
síðan eftir stríð. Það eitt að rætt
væri um þetta mál sýndi að ef þró-
unin héldi áfram gæti þetta orðið
að veruleika einhvem daginn.
Afmælistónleikar Kammersveitar Reykjavíkur:
Verk efltír Olivier Messiaen
frumflutt á lokatónleik-
um „Myrkra músíkdaga“
SÍÐUSTU tónleikar „Myrkra
músíkdaga" verða haldnir í
Langholtskirkju 23. febrúar
kl. 20.30. Þessir tónleikar eru
jafnframt afinælistónleikar
Kammersveitar Reykjavíkur
sem fagnar sínu fimmtánda
starfsári. Á þessum tónleikum
þykir við hæfi að heiðra
franska tónskáldið Olivier
Messiaen, sem varð áttræður
á síðasta ári, með frumflutn-
ingi hér á landi á einu af hans
mestu verkum: Des Canyons
aux Etoiles (Frá gljúfrunum
til stjarnanna) fyrir píanó og
hljómsveit.
Einleikarar á tónleikunum eru
þau Anna Guðný Guðmunds-
dóttir, pfanóleikari, Joseph Ogni-
bene, homleikari, Eggert Páls-
son, sem leikur á klukkuspil, og
Marteen van der Valk, sem leikur
á xylorimbu. Rut Ingólfsdóttir
Anna Guðný
Paul Zukofnky
Rut Ingólfsdóttir
er konsertmeistari en stjómandi
á tónleikunum er Paul Zukofsky.
Messiaen lauk við Des Cany-
ons aux Etoiles árið 1974 f til-
efni af tvöhundruð ára afmæli
Bandaríkjanna 1976. Tónverkið,
sem er í tólf köflum, er minnis-
varði um almætti Guðs og sköpun
hans. Sviðið er Bandaríkin sjálf
í öllu sínu dramatfska veldi. Við
undirbúning þess rakst Messiaen
á lýsingu í bókinni „Furður ver-
aldar" á gljúfrunum í Utah, sem
hreif hann svo, að hann fór í
sérstaka pílagrímsferð til að líta
þau eigin augum.
í verkinu er farið með áheyr-
andann í ferð frá gljúfrum jarðar
til stjama himins og draumsýnar
himnaríkis. Ferðin hefst í eyði-
mörkinni, sem er táknrænt fyrir
manninn, í þögn og einangran
andspænis almætti sköpunarinn-
ar, og þar í kyrrðinni heyrist eitt
af undram náttúrannar: Fugla-
söngur.
in 1987-88 hafí tekið gildi ný tolla-
lög. í nýju lögunum hafí ekki ver-
ið heimild til undanþágu vegna
tækja björgunarsveitanna. Það
hafí hins vegar verið vilji þáver-
andi fjármálaráðherra að fella
gjöldin niður. Til þess hefði vantað
heimild og fyrirhugað að gera það
með heimildarákvæði í fjárlögum
1989. Hún sagði að ákveðið hefði
verið að sveitimar gæfu út víxla
með gjalddaga 15. janúar 1989
og síðan hafí verið farið fram á
það við fjárveitinganefnd að í fjár-
lögum 1989 yrði veitt heimild til
að fella gjöldin niður. Fjárveitinga-
nefnd hefði sett inn í fjárlög lið
til ýmissa endurgreiðslna, 10 millj-
ónir kr., en það dygði engan veg-
inn því víxlar björgunarsveitanna
einna væra yfír 25 milljónir kr.
Guðrún Ásta sagði að verið
væri að skoða þetta mál í ráðu-
neytinu og sagði að víxlamir yrðu
ekki innheimtir á meðan.
Tækin sem um er að ræða era
snjó- og leitarbílar og sérhannaðir
snjósleðar. Misjafnt er hvað ein-
stakar sveitir „skulda" hjá ríkis-
féhirði. Þær sem keyptu sér bíla
á síðasta ári era með stærstu fjár-
hæðimar, 1—2 milljónir kr. Lands-
samtök björgunarsveitanna, það
er Slysavamafélag íslands, Lands-
samband Hjálpasveita skáta og
Landssamband Flugbjörgunars-
veitanna, hafa skrifað ráðuneytinu
og óskað viðræðna um málið. For-
ráðamenn björgunarsveitanna era
uggandi um sinn hag og sárir
vegna innheimtu víxlanna og inn-
flutningsgjaldanna. Þeir benda á
að björgunarsveitarmennimir
vinni í sjálfboðavinnu við leitar-
og björgunarstörf og hafí tekið
að sér ákveðin verk fyrir hið opin-
bera, m.a. með samningum við
Almannavamir ríkisins. Einn
þeirra sagði að ef viðunandi lausn
fengist ekki kæmi til greina að
björgunarsveitimar sendu ráðu-
neytinu reikninga fyrir leitarút-
köll.
Alvarlegt mál fyrir
bj örgnnars veitirnar
„Við eram að vinna að lausn
þessa máls í samvinnu við ráðu-
neytið. Ég vænti þess fastlega að
hægt verði að færa þetta í sama
horf og áður var,“ sagði Hannes
Hafstein framkvæmdastjóri Slysa-
vamafélags íslands. Hann sagði
að það væri mjög alvarlegt mál
fyrir björgunarsveitimar ef
víxlamir yrðu innheimtir. Þær
hefðu verið að fjárfesta í þeirri
fullvissu að gjöldin yrðu felld nið-
ur.
Björn Hermannsson fram-
kvæmdastjóri Landssambands
Hjálpasveita skáta sagði að í upp-
hafí síðasta árs hefði verið gert
samkomulag um útgáfu víxlanna,
dæmið yrði síðan gert upp í árslok
og gjöldin felld niður í fjárlögum
1989. „Eitthvað virðist hafa
bragðist í kerfínu sem við höfum
ekki fengið skýringu á en ég vona
að þetta verði leiðrétt. Það er ekki
síður alvarlegt að nú skuli sveitun-
um vera gert að greiða innflutn-
ingsgjöldin að fullu, eins og ráðu-
neytið tilkynnir í bréfí sínu 7. febr-
úar. Með þessu er verið að setja
í stórhættu þá miklu uppbyggingu
sem verið hefur á þessu sviði und-
anfarin ár,“ sagði Bjöm.
„Með þessu er verið að segja
okkur stríð á hendur," sagði Einar
Gunnarsson formaður Landssam-
bands flugbjörgunarsveita. Hann
sagði að eina svarið sem samtökin
hafí fengið við erindi sínu til fjár-
málaráðuneytis væri ftrekun frá
ráðuneytinu um að sveitimar ættu
að borga aðflutningsgjöldin.