Morgunblaðið - 22.03.1989, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 22. MARZ 1989
Lánsflárlög rædd í neðri deild:
Frumvarpið sýnir hvernig
stjóm ríkisfjármála mistekst
— segir Þorsteinn Pálsson formaður Sjálfstæðisflokksins
FRUMVARP til lánsfjárlaga fyrir árið 1989 var til umræðu í neðri
deild Alþingis i gær. í umræðunum gagnrýndu þingmenn stjórnar-
andstöðunnar rikisstjórnina harðlega og Þorsteinn Pálsson, formað-
ur Sjálfstæðisflokksins, sagði meðal annars, að frumvarpið sýndi
hvernig stjórn ríkisQármála hefði mistekist á síðustu mánuðum. Nú
væri gert ráð fyrir því að lántökur ríkisins á árinu yrðu 50% hærri
en miðað var við þegar frumvarpið kom fyrst fram í nóvember; 21
milljarður í stað 14.
Þorsteinn sagði að fáir fjármála-
ráðherrar hefðu misst tökin á verk-
efni sínu á jafn skömmum tíma og
Ólafur Ragnar Grímsson. Enginn
hefði tekið jafn stórt upp í sig en
jafnóðum orðið að taka það til baka.
Þar væri um að ræða gengisfellingu
stóryrðanna.
Þorsteinn bætti því við, að ríkis-
stjómin hefði ekki aðeins misst tök-
in á fjármálum og lántökum ríkisins
heldur einnig á framgangi mála á
Alþingi. í haust hefði verið kynnt
starfsáætlun þingsins en ekkert
hefði staðist í henni. Oft áður hefðu
orðið tafir á framgangi mála en það
væri fátítt að ríkistjóm þyrfti að
horfa upp á slíka verkstjóm sem
nú. Ástæður þessa taldi hann vera
tortryggni og misklíð sem ríkti milli
stjómarflokkanna.
Hann minnnti á, að þegar ríkis-
stjómin tók við völdum hefðu verið
sett skýr og afmörkuð markmið;
jafnvægi hefði átt að nást í ríkis-
fjármálum, halda hefði átt verð-
bólgunni í skefjum og lækka vexti.
Varðandi verðbólguna hefði nú sig-
ið á ógæfuhliðina. Talsmenn ríkis-
stjómarinnar hefðu haldið því fram
í Qárlagaumræðunni um áramótin
að í hönd færu betri tímar og verð-
bólgan á fyrstu mánuðum þessa árs
yrði innan við 10 af hundraði. Nú
væri hún hins vegar 27% og færi
vaxandi.
Vitnaði Þorsteinn síðan í um-
mæli Steingríms Hermannssonar,
forsætisráðherra, þess efnis, að
verðbólgan hefði hækkað meira en
honum hefði verið talin trú um og
spurði hver hefði platað forsætis-
ráðherrann. Bætti hann við, að ljóst
væri, að efnahagsstefna ríkisstjóm-
arinnar hefði leitt til aukningar
verðbólgunnar og ríkisstjómin hefði
sjálf brotið niður eigin verðstöðvun.
Sagðist Þorsteinn óttast, að verð-
bólgan héidi áfram að aukast og
vísaði til þess að aðilar vinnumark-
aðarins gerðu ráð fyrir því að svo
færi, jafnvel þótt gengi yrði haldið
stöðugu og kaupmáttur héldi áfram
að rýma.
Þorsteinn Pálsson sagði að í ljósi
þessa væri eðlilegt að vextir hækk-
uðu þrátt fyrir að ríkisstjómin
stefndi að hinu gagnstæða. Nafn-
vextir héldu hins vegar ekki í við
verðbólguna og væru því neikvæð-
ir. Þannig græfi ríkisstjómin undan
innlendum fjármagnsmarkaði og
þjónaði hagsmunum erlendra spari-
fjáreigenda.
Um forsendur fmmvarps til láns-
fjárlaga fyrir 1989 sagði Þorsteinn,
að ekki væri gert ráð fyrir ýmsum
útgjöldum, til dæmis vegna 800
milljóna króna láns, sem Verðjöfn-
unarsjóður fískiðnaðarins tók á
síðasta ári. Sjávarútvegsráðherra
hefði lýst' því yfir að kostnaður
vegna lántökunnar hlyti að lenda á
ríkissjóði, en fjármálaráðherra hefði
hins vegar neitað að bókfæra hann.
Hvað sem liði valdhroka og þrá-
kelkni ráðherra þá myndi þessi
kostnaður lenda á ríkissjóði.
Þorsteinn spurði einnig hvernig-
ætti að fjármagna 100 milljóna
króna endurgreiðslur á söluskatti
sjávarútvegsfyrirtækja og 100
milljóna niðurgreiðslur á raforku-
kostnaði fiskvinnslufyrirtækja, sem
fyrirheit hefðu verið gefin um.
Einnig þyrfti að veija sex til sjö
hundruð milljónum til þess að hægt
væri að standa við skuldbindingar
um niðurgreiðslur á búvörum. Auð-
vitað yrði ríkissjóður að standa við
gefnar skuldbindingar en það hefði
átt að koma fram við afgreiðslu
ijárlaga. Fjármálaráðherra þyrfti
nú að svara hvemig að því ætti að
standa.
í máli annarra stjómarandstöðu-
þingmanna svo sem Matthíasar
Bjamasonar (S/Vf), Birgis ísleifs
Gunnarsson (S/Rvk) og Þórhildar
Þorleifsdóttur (Kvl/Rvk) komu
fram miklar efasemdir um forsend-
ur lánsfjárlaganna, þær voru taldar
óraunsæjar og gloppóttar. Fast var
lagt að Ólafi Ragnari Grímssyni
fjármálaráðherra að svara þeim
athugasemdum og spumingum sem
fram komu í umræðunum. Sagði
hann að um sumt sem fram hefði
komið væri fátt að segja og sumar
spumingamar væm þess eðlis, að
ekki lægi beint við að svara þeim.
Með fjármögnun skuldbindinga
ríkisins vegna endurgreiðlu sölu-
skatts og niðurgreiðslna yrði farið
eins og aðrar slíkar ákvarðanir
ríkisstjómarinnar þegar fyrir lægi
hver þróun ríkisfjármála yrði á ár-
inu.
Páskaleyfí á Alþingi
í DAG verða deildarfundir á Alþingi en að þeim loknum hefst
páskaleyfi þingmanna, sem standa mun í ellefii daga eða til 3.
april. í gær voru töluverðar annir á Alþingi og stóðu þingfundir
langt fram eftir kvöldi.
Ný þingmál:
Rannsóknastofliun fiskiðnað-
aríns eigi hlut í fyrirtækjum
MEÐAL nýrra mála, sem lögð
hafa verið fram á Alþingi er
stjómarfrumvarp, þar sem gert
er ráð fyrir því að Rannsókna-
stofhun fiskiðnaðarins verði
heimilt að eiga aðild að rann-
sóknar- og þróunarfyrirtækjum,
er þrói hugmyndir og hagnýti
niðurstöður rannsókna- og þró-
unarverkefha, sem stofiiunin
vinnur að hveiju sinni.
I athugasemdum við frumvarpið
kemur fram, að hér er um svipaða
heimild að ræða og kemur fram í
lögum um Háskóla íslands og Iðn-
tæknistofnun. Aðild Rannsókna-
stofnunar fiskiðnaðarins verður háð
samþykki stjómar stofnunarinnar
og sjávarútvegsráðherra hveiju
sinni. Jafnframt er heimildin bundin
við aðild að félögum með takmark-
aðsi ábyrgð, þannig að áhætta
stofnunarinnar verður takmörkuð
við hlutafjárframlög.
Hreggviður Jónsson (B/Rn) hef-
ur lagt fram fyrirspum til Guð-
mundar Bjamasonar heilbrigðisráð-
herra varðandi ályktun Evrópuráðs-
ins um baráttuna gegn eiturlyfjum.
Þingmaðurinn spyr meðal annars
hvort ráðherra muni beita sér fyrir
því að gerður verði sérstakur Evr-
ópuráðssáttmáli um baráttu gegn
eiturlyfjum ef þingi Sameinuðu
þjóðanna mistekst að koma sér
saman um slíkan sáttmála.
Guðmundur G. Þórarinsson
(F/Rvk) hefur lagt fram fyrirspum
til Halldórs Ásgrímssonar dóms-
málaráðherra um lög um happ-
drætti.
Askorun til ríkisstj órnarinnar:
Utgáfa kjördæma-og
héraðsblaða styrkt
STEINGRÍMUR Hermannsson
forsætisráðherra tók í gær við
áskorun firá 42 alþingismönnum
úr öllum flokkum, þar sem rikis-
stjórnin er hvött til að endur-
skoða reglur um auglýsingar
rikisstofiiana með það fyrir aug-
um, „að héraðs- og kjördæma-
blöð fái eðlilega hlutdeild i aug-
lýsingum frá ráðuneytum og op-
inberum stofiiunum.“
í áskoruninni segja þingmennim-
ir meðal annars, að héraðs- og kjör-
dæmablöð víða um land séu nauð-
synlegur þáttur í þjóðlífinu og eigi
merku hlutverki að gegna. Útgáfa
þeirra eigi undir högg að sækja í
vaxandi mæli, meðal annars með
harðnandi samkeppni útvarps og
sjónvarps. Jafnframt virðist þessi
blöð í eins konar auglýsingabanni
af hálfu ráðuneyta og ríkisstofnana.
Síðan segir: „Eðlilegra virðist, að
auglýsingar sem varða íbúa ákveð-
inna héraða séu ávallt birtar í við-
komandi héraðsblöðum, og eins má
fullyrða, að tilkynningar um rétt-
indi og skyldur almennings kæmust
oft betur til skila í héraðsblöðum
en í auglýsingaflóði dagblaðanna."
Fermingarnámskeið í
Skálholti gefa góða raun
400 börn taka þátt í kynningarverkefiii í ár
Morgunblaðið/SigurðurJónsson
Fermingarböm úr Hafiiarfirði við upphaf fermingarnámskeiðs um síðustu helgi.
SelfbnL
TVÖHUNDRUÐ fermingarbörn
úr Skaftafellssýslu, af Reykja-
nesi og úr Reykjavík hafa undan-
farinn mánuð komið í Skálholt
og verið á eins sólarhrings ferm-
ingaraámskeiði. Námskeiðið er
tilraunaverkefiii og haldið á veg-
um Skálholtsskóla og fræðslu-
deOdar kirkjunnar. Gert er ráð
Menningardag-
ar herstöðvar-
andstæðinga
Samtök herstöðvarandstæðinga
standa fyrir menningardögum dag-
anna 22. til 30. mars. Vettvangur-
inn verður Listasafn Alþýðunnar,
en alla daganna munu þar hanga
uppi á veggjum verk 25-30 lista-
manna, Daglega verða að auki
ýmsar tónlistar- og bókmenntadag-
skrár. Samtökin standa að þessu í
tilefni af því að 40 ár eru liðin frá
því að aðild íslands að Atlantshafs-
bandalaginu var samþykkt á AI-
þingi íslands.
fyrir að þátttakendur í ár verði
um fjögur hundruð. Undirtektir
hafa verið mjög góðar og gera
forsvarsmenn námskeiðanna ráð
fyrir að næsta ár verði þátttak-
endur um tvö þúsund.
Á námskeiðunum hefur altaris-
gangan verið tekin fyrir sem megin-
verkefni. Aðalþættir hennar eru
teknir fyrir og unnið með þá í hóp-
um. Að sögn Sigurðar Ama Þórðar-
sonar rektors Skálholtsskóla er lögð
áhersla á það í verkefnavinnunni
að ganga út frá veruleikaskyni
krakkanna, hver þau séu og hver
þau séu í hópi.
Fermingarbömin em 20 í hveij-
um hópi og koma um miðjan dag
til Skálholts. Eftir stutta kynningu
er gengið til verks og unnið í hópum
og með kennumnum. Meðal annars
er bakað brauð fyrir altarisgöngu
sem er lokaatriði námskeiðsins, um
miðnætti. Þá eiga bömin kyrrláta
og góða stund í Skálholtskirkju.
Þau halda síðan heim á leið um
hádegi daginn eftir.
„Þetta er aukageta á vegum
Skálholtsskóla og verður væntan-
lega mikilvæg hliðarstarfsemi sem
skólinn hýsir og stendur á ýmsan
hátt að,“ sagði Sigurður rektor.
„Það er rökrétt að senda krakkana
hingað til höfuðstaðar kirkjunnar
og það er ekkert því til fyrirstöðu
að Skálholt geti þjónað höfuðborg-
arsvæðinu. Þau fá héma kynningu
á sögu staðarins og Skálholt verður
þannig hluti af fermingarundirbún-
ingnum og krakkamir kynnast sögu
t k " I íriiui'y a\
kristninnar í landinu.
Gunnþór Ingason sóknarprestur
í Hafnarfirði tók undir orð Sigurð-
ar. Hann sagði reynsluna vera þá
að eitt eftirminnilegusta atriði
fermingamndirbúningsins væri að
koma í Skálholt og eiga þar sam-
vemstund. Hann sagði að þó dval-
artíminn væri stuttur mætti byggja
1
upp samkennd með börnunum
þannig að hvert þeirra léti sig ann-
að varða. Þannig væri í þessum
undirbúningi að fermingunni mikil-
vægt að nálgast þá hugsun sem
kirkjan væri, samfélag manna.
— Sig. Jóns.