Morgunblaðið - 24.06.1989, Page 36

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 24. JÚNÍ 1989
36
Minninff:
Vigfus Jónsson fv.
oddviti, Eyrarbakka
FæddurlB. októberl903
Dáinn 16. júní 1989
Vigfús var úr sveitinni hennar
mömmu og mér fannst hann alltaf
bera sterk einkenni þjóðarinnar við
Bolafljót. Gestrisinn, hugaður,
bjartsýnn og eðallundaður. Kom
nákvæmlega til dyranna eins og
hann var klæddur. í huga margra
var Vigfús Eyrarbakki. Þangað var
honum komið í fóstur á fyrsta ári
upp úr aldamótunum og staðnum
vann hann allt sitt líf. Hann var í
hreppsnefnd Eyrarbakka í nær
fjörutíu ár, oddviti og sýslunefndar-
maður. Formaður skólanefndarinn-
ar, einn af stofnendum ungmenna-
félagsins og æðstitemplar stúkunn-
ar. Félagi í verkalýðsfélaginu frá
unga aldri og formaður Alþýðu-
flokksfélagsins. Stofnaði trésmiðju
Eyrarbakka og rak hana lengi,
stofnaði líka frystihúsið og rak í
áratugi, ásamt fískimjölsverksmiðju
og útgerðarfélagi. Vann á hrepps-
skrifstofunni í áratugi sem fram-
kvæmdastjóri og var einnig fram-
kvæmdastjóri fyrir rafveitu og
sjúkrasamlag staðarins.
Vigfús hélt heimili með fóstur-
systur sinni Vigfúsínu Bjamadóttur
og þangað var yndislegt að koma
og ræða máli, skoða fallegu mynd-
imar á veggjunum og alltaf var
heitt á könnunni og meðlætið
veisluborð. Snemma fann ég, að af
öllum hugðarefnum hans, brann
brúin þó heitast á honum. í áratugi
vomm við búnir að ræða Óseyrar-
brúna yfír Ölfusá, skrifa um hana
og _sjá í hugljóma þá breytingu fyr-
ir Árborgarsvæðið, Eyrarbakka og
Stokkseyri, sem þetta glæsta mann-
virki myndi hafa. Og svo kom brú-
in. Það var stolt stund fyrir aldinn
höfðingja að ganga eftir brúnni
langþráðu. Nú gátu dugnaðarfork-
amir og sjómannshetjumar á Eyr-
arbakka aftur fundið sér merkileg-
an starfsvettvang.
Örlög mannanna em misjöfn.
Sumir hljóta sína eldskírn í árdaga.
Fátækt, umkomuleysi og örbirgð,
bömum komið í fóstur. En göfgin
býr líka hjá vandalausum, hún býr
meðal allra manna. Þeir sem skilja
þetta og skynja, verða jafnaðar-
menn. Kærleikur og ást þessarar
mestu mannúðarstefnu veraldar-
innar lýsir þeim sem kyndill að al-
veldissál hugsjónarinnar.
Vigfúsínu og öllum aðstandend-
um votta ég mína dýpstu samúð.
Nú gengur hann Vigfús minn á
Eyrarbakka brúna sína á enda í
náðarfaðm þess, sem öllu lífi ræður.
Guðlaugur Tryggvi Karlsson
Nú þegar fímmtíu ára samferð
minni með kæmm föðurbróður
mínum, Vigfúsi Jónssyni, er lokið,
er margs að minnast. Þessa mikla
atorku- og hugsjónamanns, en um
þá hlið á lífshlaupi hans læt ég
aðra um að minnast.
í minningum mínum er hann
fýrst og fremst ástríkur frændi sem
alltaf hafði tíma til að sinna fjöl-
skyldu sinni. Hann kom oftast á
heimili foreldra minna er hann var
að gegna einhveijum erindum fýrir
sveitarfélag sitt, Eyrarbakka, en
hag þess bar hann ávallt fyrir
brjósti.
Við systkinin nutum góðs af
þessum útréttingum og vorum vel-
komin í bíltúr um Reykjavík og
nágrenni, en á þessum árum voru
bílar ekki algengir á hveiju heimili.
Viðkomustaðirnir voru Qölbreyttir,
eftir því hveiju var að sinna, útgerð-
arstaðir, vélsmiðjur, rannsókna-
stofa Háskólans o.fl. Við börnin
gerðum okkur ekki grein fýrir mik-
ilvægi þessara ferða, en nutum
samverunnar við frænda okkar og
fróðleiks hans um umhverfið.
Vigfús hafði ávallt mikla gleði
af ferðalögum og í mörg ár ferðað-
ist hann um landið með systkinum
sínum og Vigfúsínu og voru það
að jafnaði nokkurra vikna tjald-
ferðalög. Einnig ferðaðist hann
nokkuð til útlanda. Lestur góðra
bóka, tónlist og önnur menningar-
mál veittu honum líka ánægju þeg-
ar tími vannst til frá öðrum störf-
um. Saga Eyrarbakka og athafnalíf
þar fyrr og nú voru honum og mjög
hugleikin. Á efri árum skrifaði hann
niður ýmsan fróðleik um sögu
byggðarlagsins og umhverfísins.
Kirkjunni sinni sýndi hann mikla
ræktarsemi, söng í kórnum lengst
af og sinnti viðhaldi hennar af mik-
illi natni. Þannig liðu árin og er
margs að minnast en fátt eitt tínt
til.
Ég og fjölskylda mín viljum
þakka langa samfýlgd, sem hvergi
bregður skugga á og gleði sem
fylgdi mörgum en oftast of stuttum
heimsóknum, svona til að athuga
hvernig við hefðum það. Sunnu-
dagsbíltúrar austur á Bakka til
Fúsa frænda og Sínu frænku voru
börnum okkar ávallt mikil gleði.
Ástkær frændi og frænka tóku
okkur opnum örmum.
Að ferðalokum Vigfúsar frænda
míns lifir í minningum þeirra sem
honum kynntust, mynd manns hug-
sjóna og framfara, sem bar hag
samferðarmanna sinna fyrir bijósti.
En fjölskyldan var honum líka
nærri, kærleikur og áhugi fyrir því
hvað við tókum okkur fyrir hendur
entist fram í andlátið.
Kæra Vigfúsína, frændsystkini
og vinir, minning um frænda okkar
Vigfús Jónsson mun ávallt verða
okkur kær.
Katrín H. Ágústsdóttir
Það er sérhveiju byggðarlagi
mikil gæfa að eignast þegna, sem
eru reiðubúnir að fórna starfsævi
sinni í þágu uppbyggingar og fram-
fara þess. Eyrarbakki átti slíku láni
að fagna. Starfsævi Vigfúsar Jóns-
sonar, sem Eyrbekkingar kveðja í
dag hinstu kveðju, er samofin hags-
muna- og framfarabaráttu Eyr-
bekkinga á þessari öld. Ævisaga
Vigfúsar er um leið saga Eyrar-
bakka síðustu níu áratugi.
Um og upp úr 1920 verða miklar
breytingar á atvinnuháttum á Eyr-
arbakka. Verslunin, sem verið hafði
undirstaða byggðar á Eyrarbakka
í margar aldir, fluttist annað með
bættum samgöngum og breyttum
tíðaranda. Þá fækkaði íbúum á
Eyrarbakka mjög. Menn fluttu í
aðrar byggðir, þar sem tækifæri til
fjölbreyttari atvinnu voru fleiri og
uppbyggingin hraðari. Það brann
því á þeim, sem eftir urðu, að snúa
vöm í sókn og tók Vigfús virkan
þátt í þeirri baráttu.
Strax innan við tvítugt hóf Vig-
fús afskipti af félagsmálum á Eyr-
arbakka og var meðal annars einn
af stofnendum Ungmennafélags
Eyrarbakka, þegar það var endur-
vakið árið 1920 af Aðalsteini Sig-
mundssyni, Ingimar Jóhannessyni
og Jakobínu Jakobsdóttur, kennur-
um við Bamaskólann á Eyrar-
bakka. Starfsemi félagsins varð
fjölþætt undir stjóm þessara þre-
menninga og má segja að hún hafi
í mörgu jafngilt framhaldsnámi,
sem á þeim tíma var af skomum
skammti, og hefur Vigfús sagt í
viðtali að starfíð í Ungmennafélag-
inu hafi verið sinn besti skóli, sem
hann hafí búið að alla tíð. Jafnframt
tók Vigfús þátt í starfí stúkunnar
á Eyrarbakka og varð félagi í
Verkamannafélaginu Bárunni, þeg-
ar hann hafði aldur til. í báðum
þessum félögum var hann í forystu-
sveit um árabil.
Á ámnum milli 1920 og 1930
stundaði Vigfús mest sjómennsku,
en einnig var hann við smíðar á
Eyrarbakka og í nálægum byggðar-
lögum og árið 1930 tekur hann
próf í húsasmíðum. Það ár má segja
að afskipti Vigfúsar af uppbygg-
ingu atvinnulífs á Eyrarbakka hefj-
ist, þegar hann stofnar Trésmiðju
Eyrarbakka ásamt Bergsteini
Sveinssyni í Brennu. Trésmiðjan var
fyrsta vélvædda trésmiðja austan-
fjalls og var Vigfús forstöðumaður
hennar til ársins 1946. Á þessu
tímabili var hann formaður Iðnaðar-
mannafélags Árnessýslu í nokkur
ár. Árið 1943 var stofnað hlutafélag
um rekstur frystihúss á Eyrarbakka
og var Vigfús einn forgöngumanna
þess. Þá hafði útgerð legið niðri á
Eyrarbakka um nokkur ár og eng-
inn afli borist þar á land. Hrað-
frystistöð Eyrarbakka hf. tók til
starfa fyrri hluta árs 1944 og þá
t
KARVEL SIGURGEIRSSON
verður jarðsunginn frá Dómkirkjunni mánudaginn 26.júníkl. 13.30.
Blóm og kransar afþakkað, en þeir sem vilja minnast hans láti
Krabbameinsfélagið njóta þess.
Sigri'ður Karvelsdóttir, Jón Hilmar Jónsson,
Þór Magnússon, Maria Heiðdal
og barnabörn.
t
Tengdamóðir mín,
EDITH KAMILLA GUÐMUNDSSON, fædd KAARBYE,
Ránargötu 22,
Reykjavfk,
verður jarðsungin frá Dómkirkjunni í Reykjavík þriðjudaginn 27.
júní kl. 13.30. Blóm eru afþökkuð, en þeim sem vilja minnast
hennar, er bent á Krabbameinsfélag islands.
Fyrir hönd annarra vandamanna,
Heimir Áskelsson.
t
Faðir okkar, tengdafaðir og afi,
HERMANN JÓNSSON,
Hraunbúðum,
Vestmannaeyjum,
sem lést í Sjúkrahúsi Vestmannaeyja 20. júní, verður jarðsunginn
mánudaginn 26. júnífrá Landakirkju, Vestmannaeyjum, kl. 14.00.
Fyrir hönd aðstandenda,
Kristinn Hermannsson,
Þorvaldur Hermannsson.
t
Innilegar þakkir fyrir samúð og hlýhug vegna fráfalls móður okkar,
GUÐRÚNAR FRIÐBJÖRNSDÓTTUR.
Sérstakar þakkir til starfsfólks Sjúkrahússins í Neskaupstað.
Systurnar frá T ungu.
t
Innilegt þakklæti fyrir auðsýnda samúð og vináttu við andlát og
útför sonar okkar og bróður,
TRAUSTA GEIRS HREINSSONAR,
Fáskrúðsfirði.
Hreinn Hermannsson, Valdís Þórarinsdóttir,
Ásmundur Þór Hreinsson,
Fjóla Þorgerður Hreinsdóttir,
Pétur Gauti Hreinsson.
t
Þökkum innilega auðsýnda samúð og vinarhug við andlát og út-
för móður okkar tengdamóður, ömmu og langömmu,
ÁSTRÚNAR ÞÓRÐARDÓTTUR,
Hlíf, Torfnesi,
ísafirði.
Sólveig K. Daviðsson,
Þórdís Þorleifsdóttir,
Anna Þorleifsdóttir,
Örnólfur Þorleifsson,
Kjartan Brynjólfsson,
barnabörn og
Olav Davfðsson,
Héðinn Kristinsson,
Alfons Guðmundsson,
Brynja Einarsdóttir,
barnabarnabörn.
hófst útgerð að nýju frá Eyrar-
bakka. Vigfús var forstöðumaður
og framkvæmdastjóri hins nýja fyr-
irtækis strax í upphafí og gegndi
því starfí fram undir 1970. Frysti-
húsið varð brátt stærsti atvinnu-
veitandinn á Eyrarbakka og er svo
enn, þó hlutafélagið, sem Vigfús tók
þátt í að stofna, hafí verið lagt nið-
ur. Upphaflegt markmið með stofn-
un frystihússins, að skapa næga
og trygga atvinnu fyrir íbúa á Eyr-
arbakka, er þrátt fyrir það í fullu
gildi.
Árið 1942 er Vigfús fyrst kosinn
í hreppsnefnd Eyrarbakkahrepps,
en hann hafði áður verið vara-
hreppsnefndarmaður og setið fundi
nefndarinnar í forföllum annarra.
Það er svo eftir hreppsnefndarkosn-
ingamar 1946 að Vigfús er kosinn
oddviti Eyrarbakkahrepps og
gegndi hann þeirri stöðu til ársins
1970, eða í 24 ár samfleytt, lengur
en nokkur annar. Allan þennan tíma
er Vigfús framkvæmdastjóri og
starfsmaður sveitarfélagsins og
helgar sig óskiptur málefnum þess
og íbúanna, við að efla atvinnulífíð
og að skapa fólkinu viðunandi af-
komu. Þeir sem til þekkja vita að
daglegur rekstur sveitarfélags skil-
ar ekki alltaf sýnilegum árangri,
þó menn séu sístarfandi. Það ein-
kenndi starf Vigfúsar fyrir sveitar-
félagið, að hvorki var spurt um
vinnutíma né verklaun.
Meðal þeirra framfaramála, sem
komust í höfn í tíð Vigfúsar sem
oddvita, má nefna stækkun hrepps-
ins með því að Flóagaflstorfan í
Sandvíkurhreppi var lögð undir
Eyrarbakkahrepp, en hreppurinn
hafði keypt jarðimar í Flóagafli í
áföngum í upphafí aldarinnar, teng-
ing Rafveitu Eyrarbakka við orku-
kerfí Sogsvirkjunar, kaup hreppsins
á þeim jörðum sem þorpið stendur
á, öflun neysluvatns og lagning
vatnsveitu um þorpið frá Kaldaðar-
nesi, vinnu við hafnarbætur og
byggingu brimbijóts á skeijunum
framan við höfnina og að síðustu
má nefna þrotlausa baráttu hans
fyrir brúargerð við Ölfusárósa, sem
stóð yfir í áratugi, en Vigfús var
svo lánsamur að sjá þann draum
verða að veruleika á síðasta ári.
Árið 1970 verða þáttaskil í starfí
Vigfúsar í þágu sveitarfélagsins,
þegar hann hættir að gegna starfi
oddvita, en hann sat þó áfram í
hreppsnefndinni til ársins 1978.
Þegar starfi hans lauk hjá sveitarfé-
laginu hóf hann rekstur fiskverkun-
arfyrirtækis í samstarfí við Sverri
Bjamfínnsson, en þeir höfðu um
árabil átt saman og gert út báta,
og sýnir það vel þann áhuga, sem
Vigfús hafði alla tíð á atvinnumál-
um og uppbyggingu þeirra á Eyrar-
bakka.
Vigfús Jónsson sat í 36 ár í
hreppsnefnd Eyrarbakkahrepps og
eyddi starfævi sinni í þágu Eyrar-
bakka. Árið 1983 á áttræðisafmæli
Vigfúsar ákvað hreppsnefnd Eyrar-
bakkahrepps að gera hann að heið-
ursborgara hreppsins og sýna hon-
um þannig þakklæti fyrir mikil og
óeigingjörn störf í þágu sveitarfé-
lagsins og íbúa þess. Enginn var
betur að þeim titli kominn en hann.
Eyrbekkingar kveðja í dag Vig-
fús Jónsson með virðingu og þökk.
Magnús Karel Hannesson
oddviti.
Tveggja vikna gamall var hann
reiddur á hestbaki yfir Hellisheiði
og austur á Eyrarbakka, þar sem
honum var komið í fóstur. Þar ólst
hann upp á blómaskeiði byggðar-
lagsins, valdist snemma til fomstu
í félagsmálum, stjómaði undanhaldi
í atvinnumálum, en beitti upp í og
sá marga af draumum sínum ræt-
ast. Er Vigfús varð áttræður, kjöri
hreppsnefnd Eyrarbakkahrepps
hann heiðursborgara hreppsins.
Hann er borinn til grafar í dag.
Vigfús Jónsson var fæddur í
Reykjavík 13. október 1903, sonur
Jóns Vigfússonar, steinsmiðs, og
konu hans Helgu Sigurðardóttur.
Þau áttu fjögur böm fyrir, og var
því fímmta komið í fóstur hjá Tóm-
asi bróður Jóns og Margréti Vigfús-
dóttur, konu hans, sem þá vom
nýflutt á Eyrarbakka austan úr
Rangárvallasýslu. Hjá þeim ólst
Vigfús upp. Þau ólu einnig upp^